☉ Basauri
Raul de la Cruz: “Niri ere lagundu didate ipuinek bizitzaren fase ezberdinak gainditzen”
Irakaslea, ipuin kontalaria eta idazlea da basauriar gaztea. Ekainean bigarren liburua argitaratu du, ilustratua eta familiari zuzendua
Irakaslea, ipuin kontalaria eta idazlea da basauriar gaztea. Ekainean bigarren liburua argitaratu du, ilustratua eta familiari zuzendua
Raul de la Cruz Mate (Basauri, 1984) Haur Hezkuntzako irakaslea izateaz gain, ipuin kontalaria ere bada bere denbora librean. Orain dela zortzi urte murgildu zen ipuin kontalarien munduan eta orduz geroztik ez da gelditu. Esperientzia handia dauka ahozko narrazioan ikastoletan, liburu-dendetan zein liburutegietan. 2013. urtean Amalur, kontaidazu beste ipuin bat (Chiado Editorial, 2013) bere lehenengo liburu idatzia argitaratu zuen eta aurten, ekainaren 14an, bere bigarren liburua kaleratu du: Ipuin zirimiria (Seleer, 2016).
Haur Hezkuntza ikasi eta bide asko ireki omen dizkizu.
Bai, hala da. Hasiera batean ez nuen batere argi irakasle izan nahi nuenik ere. Bere garaian heziketa profesionalean sartu nintzen eta ondoren goi-mailako ikasketak egin nituen unibertsitatean. Bertan erabaki nuen irakasle izan nahi nuela eta hezkuntza munduan bidea egin nuen ipuin kontalarien alorrean.
Azaldu zergatik hasi zinen ipuin kontalarien munduan.
2008. urtean jaso nuen lehendabiziko Ipuin Kontalarien ikastaroa. Egia esateko, nahi gabe izena eman nuen tailer horretan, baina zerbait piztu zitzaidan barnean eta horretan prestatu nuen nire bidea. Hezkuntzaren arlo horretatik ekarpen- txoren bat egin ahal nuela pentsatu nuen.
Prestakuntza hori non hartu duzu?
Toki askotan jaso dut ipuin kontalaria izateko prestaketa. Euskal Herrian hasi eta ondoren Madrilera joan nintzen ikasten jarraitzera. Irakasle asko izan ditut, besteak beste, Raquel Imaz, Victoria Siedlecki eta Ixabel Millet.
Nola ematen duzu ezagutzera zure burua ipuin kontalari moduan?
Lan egiten dudan Sodupeko eskolako gurasoek eta elkarteek dagoeneko ezagutzen naute, baita Basauriko liburutegiek ere. Horrela, liburutegietatik liburutegietara ahoz ahokoa zabaltzen dute eta nigana jotzen dute. Sare antzeko bat sortzen da.
Ipuin kontalarien arlotik ekarpentxoa egin ahal nuela pentsatu nuen”
Idazlea ere bazara.
Bai. Hasiberria naiz. Momentuz, bi liburu idatzi ditut: Amalur, kontaidazu beste ipuin bat eta Ipuin zirimiria. Biak sei urtetik aurrerako haurrei eta gazteei zuzenduta daude.
Nola suertatu zitzaizun liburuak idazteko eta idazle izatearen ideia?
Hasiera batean beste idazle batzuen ipuinak idazten nituen nire erara, baina momentu batean erabaki nuen nire ipuin propioak ere azaleratu ahal nituela. Eta horretan hasi egin nintzen.
Zure estiloa zein den galdetuko banizu…
Nik neuk egindako bidaietako esperientzietan oinarritzen naiz ipuinak idazteko. Lehenengo ipuineko istorioak Indonesia aldean bidaian nengoela bururatu zitzaiz- kidan eta bigarren liburua idazteko Hondarribiako galdutako baserri batera joan nintzen: goizetan ibilaldiak egiten nituen eta arratsaldetan ipuina idazteari ekiten nion.
Nik neuk egindako bidaietako esperientzietan oinarritzen naiz ipuinak idazteko”
Ilustrazioek ere garrantzia handia dute zure publikazioetan.
Bai, hala da. Ilustrazioek niretzat garrantzia handia dute, batik bat, umeentzako ipuinak badira. ‘Amalur’ liburuan, egia esateko, garrantzi gutxi eman zien editorialak irudiei, baina ‘Ipuin zirimiria’ liburuan formatua erakargarriagoa da eta ilustrazioek leku nabaria dute, koloretan gainera.
Zure ustez, literaturak zer eskaintzen du?
Literaturak estrategiak eta tresnak ematen dizkie bai haurrei bai gurasoei eta orokorrean pertsonei fase bat gainditzeko edota horretan sakontzeko. Jakin behar dugu antzinatik kontatzen direla ipuinak eta ahozko tradizio hori mantendu egin dela eta gure garaira iritsi dela. Zerbaitengatik izango da hori. Nire ustez, literaturak eragin zuzena du pertsonengan, positiboa zein negatiboa.
Esate baterako…
Esate baterako, eragin positiboa du literatura klasikoak. Hasiera batean klasikoen kontrakoa nintzen, baina zenbait ikastaro eta sakonketa egin eta gero, literatura mota hau onuragarria dela esango nuke. Beste alde batetik, eragin negatiboa dute, nire iritziz, telebistaren mundutik atera diren liburuek, hau da, Peppa Pig edo Caillou bezalakoek. Azken nean, ez dute ekarpenik egiten, saldu daitezen da euren helburu nagusia, haurren heziketa axola gabe.
Zure ibilbidean zer nabarmenduko zenuke?
Ipuinek niri ere lagundu egin didate gauzak beste modu batera ikusten. Ez gauza zehatz batean, baizik eta orokorrean. Dakidan gauza bakarra da ipuinak kontatzen ditudanean asko disfrutatzen dudala eta umeei ere igorri egiten diedala sentsazio hori.
Kareagako eta San Migeleko pediatria zerbitzuetan Osakidetzak murrizketak egin dituela salatu dute hainbatetan auzotarrek. Zehazki, San Migeleko pediatrak irailean erretiroa hartu ondoren ez dutela beste pediatrarik kontratatu eta Kareagako bi haur-medikuetatik batek lanaldia erdibitu beharko duela bi anbulatorioetan salatu dute.
Abenduaren 1etik aurrera formalizatuko da neurri hori. Kareaga, El Maño-Basozelai eta Bidebieta auzo elkarteak eta Kareagako eta Gazteluko ikastetxeetako guraso elkarteak euren “kezka” azaldu dute: “Neurri horrek zerbitzuaren kalitatea larriki okertzea dakar”.
Gauzka horrela, sinadura bilketa hasi dute Kareagako osasun zentroan, eta aurreratu dute ekintza gehiago egingo dituztela.
Azaroak 25 dituen honetan Emakumeen kontrako indarkeria ezabatzeko nazioarteko eguna ospatzen da. Basaurin goizean ekitaldia egin dute hemendik aurrera ‘Azaroak 25’ plaza deituko den lekuan, San Pedro elizaren ondoan.
Plazari ‘Azaroak 25’ jartzeko erabakia Udaleko osoko bilkurak aho batez hartu zuen urrian, eta gaur, eguna aprobetxatuta egin dute ekitaldia 12:00etan. Askoa Etxebarrieta Lasherasek, La Pulga Flamencok ikuskizuna eskaini ondoren, Paz Diaz Gonzalez Basauriko mugimendu feministako kide mitikoak plazaren plaka desestali du.
Merkatu solidarioa antolatu du Basaurin Acobi elkarteak Bielorrusiako umeentzat dirua biltzeko. Merkatua zabalik dago abenduaren 3ra bitartean Agirre Lehendakaria kaleko 57. zenbakiko lokalean, Herriko Taldeaken ondoan.
Liburuak, jostailuak, tresneria, apaingarriak edota imitaziozko bitxiak bildu eta salduko dituzte lokalean. “Espazioa dela eta, ezin dugu arroparik jaso edo saldu”, diote antolatzaileek.
Merkatu solidarioa zabalik dago astelehenetik larunbatera 18:00etatik 20:30era, eta igandetan 12:00etatik 14:00etara.
“Gerra kontuengatik etortzerik ez dutenez, dirua bidaliko diegi han behar dutena eros dezaten”, diote sustatzaileek.
Etxez etxeko laguntza zerbitzuaren (ELZ) araudia berrituko du Basauriko Udalak. Besteak beste hobekuntza hauek onartuko dituzte azaroko osoko bilkuran: mendekotasun-mailaren bat onartua duten erabiltzaileei arreta emateko ordu gehiago eskainiko dituzte, “nahi izanez gero eta egoerak ahalbidetuz gero, etxean denbora gehiago egon ahal izan daitezen”, dio Maria Larrinaga Gizarte Politikako zinegotziak.
Zehazki, bizikidetza-unitatean kide batek baino gehiagok baldin badute mendekotasun-balorazioa, maila handiena duenari dagozkion orduez gain, mendekotasun egoeran dagoen beste pertsonari dagokion ordu kopurua % 50 handituko dute.
Era berean, desgaitasuna onartuta duten 60 urtetik gorako pertsonek eta mendetasunik onartua ez duten 65 urtetik gorakoek ere gehienez 20 zerbitzu-ordu jaso ahal izango dituzte hilean, aldez aurretik balorazio teknikoa eginda.
“Azpimarratu behar da 85 urtetik gorako pertsonek, bakarrik bizi badira eta familian nahiz gizartean laguntza-sare nahikorik ez badute, erregelamendua onartu ostean, etxez etxeko laguntza eskatu ahal izango dutela hilean gehienez 30 orduz, bestelako baloraziorik egin behar izan barik”, dio Larrinagak.
Arau-testu berrian jasotako hobekuntzen artean, balorazio teknikoaren arabera babesgabetasun-egoeran edo arriskuan, bazterketa-egoeran edo abandonu-egoeran dauden edo tratu txarrak jasaten ari diren pertsonek hilean gehienez 30 zerbitzu-ordu jaso ahal izango dituzte, “betiere etxez etxeko laguntza-zerbitzuak eman ditzakeen prestazioak behar badituzte”, dio.
“Oro har, neurri horien bitartez, ELZren erabiltzaileen autonomia pertsonala sustatu gura dugu eta, horretarako, zerbitzuaren intentsitatea eta malgutasuna areagotzeaz gain, prestazioak konbinatzeko aukera ere handiagoa izango da”, dio Larrinagak.
Pozokoetxeko Sanjuantxines Kultur Elkarteak Basauriko lehen Putxera lehiaketa antolatu du. Azaroaren 25ean, larunbatez, izango da Solobarria plazan.
Hasiera batean Pozokoetxeko parkean izango zen lehiaketa, baina eguraldi iragarpena dela eta, Solobarriara lekualdatzea erabaki dute antolatzaileek.
Saritan 190 euro banatuko dituzte: lehenengo sailkatuak 100 euro jasoko ditu, bigarrenak 60 euro eta hirugarrenak 30 euro. Era berean, putxerak (lehenengo sailkatua eta herriko irabazlea), jamoia (bigarren sailkatua) eta ardo kutxa bat (hirugarren sailkatua) ere emango dizkiete irabazleei.
Lehiaketan izena ematea azaroaren 25ean bertan 10:00etatik 12:30era bitartean izango da. Parte hartzaileek 5 euro ordaindu behar dituzte putxera bakoitzeko.
Babarrunak 13:00etatik 14:00etara entregatu behar dira eta sari banaketa 15:00etan izango da.
Putxera lehiaketa antolatzeaz gain, zozketa bat egingo du Sanjuantxinek egunean bertan. Hain zuzen ere, putxera baten zozketa egingo dute. Zozketan parte hartzeko txartelak euro batean saltzen ari dira Pozokoetxeko saltokietan. Zozketa sari banetan egingo dute.
Lehiaketako oinarriak
- Erabili behar diren osagaiak: babarrun gorria, txorizoa, urdaia, odolostea eta saihets-hezurra
- Jendeari begira prestatuko da putxera, eta gasarekin, ikatzarekin edo egurrarekin egosi ahal izango da
- Putxerak Solobarriako karpan egin behar dira eta lurzorua estali beharko da
- Babarrunak 13:00etatik 14:00etara bitartean aurkeztu behar dira
- Putxera ez da txingarrekin aurkeztu behar
- Epaimahaiaren erabakia apelaezina da
Egunero Abenduaren 3an bizi nahi dutela aldarrikatuko dute Zaratamon
Euskal Baliabideen txokoa sortu dute Zaratamoko familientzat
Egun osoko egitaraua prestatu dute Zeberion Euskararen Nazioarteko Egunaren harira
Argazkiak / Hego Uribeko pentsionistek bat egin dute Gasteizen egin duten manifestazioarekin
Argazkiak / Esaera zaharrak, Irulegiko eskua eta bertsoak hizpide izan dituzte Galdakaoko Berbalagun jaian
Argazkiak / Berbalagun jaiak jolasean jarri ditu Basauriko euskara hiztunak
Bideoa / Leyre Rodriguez gogoratu dute Arrigorriagan, indarkeria matxistaren azken biktima herrian
Argazkiak / Dozenaka lagun batu dira Galdakaon Azaroaren 25eko elkarretaratzean