☉ Basauri
Jokin Oregi: “Basauriko Antzerki Eskolak askoz gehiago eman zezakeen, haren alde egin izan balute”
Kazetaritza ikasten ari zela hasi zen Basauriko Antzerki Eskolan Jokin Oregi (Soraluze, 1970). Marie de Jongh konpainiaren sortzaile da Oregi.
Geuria #043 Monografikoan argitaratutako elkarrizketa
“Berba eta irudia. Zinema, antzerkia eta telebista. Basauriko Antzerki eskolatik ‘Handia’ filmeraino”
Irakurri osorik PDFan
Kazetaritza ikasten ari zela hasi zen Basauriko Antzerki Eskolan, eta mundu bat deskubritu zuen. Zerbait uztekotan, nahiago zuen kazetaritzako klaseren bat edo beste galdu Basaurira etorri gabe geratu baino. Marie de Jongh konpainiaren sortzaile da Jokin Oregi (Soraluze, 1970), egun estatu mailan antzerki familiarraren arloan goi mailako postuetan kokatuta dagoen konpainia: Max Saria irabazi dute eta, besteak beste, Amour ikuskizunarekin 16 emanaldi jarraian egingo dituzte Lyonen urte bukaeran. Basauriko Antzerki Eskolaren itxierarekin aukera handia galdu zela dio.
Noiz eta nola sartu zinen Basauriko Antzerki Eskolan?
Gogoan dut egun nire emazte eta lankide den Anak eta biok, kazetaritza ikasten ari ginenean, ezagutzen genuela bata bestearen grina antzerkiarekiko. Ez genekien oso ondo nondik zetorkigun grina hori, gure herrietan antzerkiak ez baitzuen pisu handirik. Egun batean Anak esan zidan jakin zuela Basaurin bazegoela antzerki eskolan matrikulatzeko aukera une hartan bertan, eta ea izena emango genuen galdetu zidan. Halaxe egin genuen. Arratsaldez ziren eskolak. Orduan, gainera, erdi abandonatutako eskola batean izaten ziren, oso leku iluna zen. Laugarren eskuko kotxe zahar batean joaten ginen, baina oso oso pozik. Mundu bat izan zen guretzat. Oso irakasle finak genituen, eta nahiz eta egoera nahiko prekarioa izan alde materialetik, bazegoen pasio bat, eta gu liluratuta geratu ginen berehala. Ez genuen klaserik galtzen, hasi ginen kazetaritzako eskolak galtzen, baina Basaurira egunero-egunero joaten ginen, ordu dezente egiteko gainera, egunean lau ordu-edo egingo genituen: dantza, mugimendua, interpretazioa, aurrerago dramaturgia ere bai, niri asko interesatzen zitzaidana…
Zuk aipatu bezala, egoera prekario samarra izan arren beti egiten zuten ahalegina irakasle onak ekartzeko, ezta?
Bai, bai. Oso irakasle onak izan genituen. Oro har oso maila altuko jendea zen, eta uste dut horrek harrapatu gintuela eta horregatik jarraitu genuela, bageneukalako ikasteko asko. Ni konturatu nintzen zenbat geneukan ikasteko. Niretzat izugarrizko erronka zen, lurralde ezezagun batean sartzea bezala. Izena eman genuenean ez genuen seguru asko halakorik espero. Gainera, gauza bat zuen ona eskolak: antzerki eskolako arduradun nagusiak zirenek Tarima antzerki taldea ere bazuten, eta guk euren arlo profesionalean ere ikusten genituen Tarimako lanak egiten, hezkuntzako lanaz gain. Horri esker eskola ez zen gauza isolatu bat, benetako ofizioarekin inolako zerikusirik gabekoa, aurkakoa baizik: guk ikusten genituen furgoneta kargatzen, bolo bat lortzeko borrokan edo jendearen aurrean euren lana plazaratzen. Hori oso garrantzitsua da. Horrek ematen dizu ikuspegi orokor bat, errealitate gordin eta aldi berean apasionantearen aurrean jartzen zaitu eta ez dago idealismo faltsu baterako biderik. Gure belaunaldikook zortea izan genuen, batez ere euskaldunek: bi Kukubiltxora joan ziren, Ana Markelinen hasi zen eta Eneritz Artetxe eta ni Maskaradan hasi ginen.
Antzerki eskola Social Antzokian ere ezagutu zenuen, ezta?
Bai, eta harribitxi bat zen. Maisuen gela zegoen, eta gero zeukan oholtza, eszenatokia, eta hori gauza handia da: teoria mailan lan egiteko, baina gero baita ere argiekin jokatzeko, tramoiarekin, publikoaren aurrean egin ahal izateko, edo patio baten aurrean behintzat… Orain ez dakit zer eszenatoki klase izango duten baina ez dut uste antzokirik izango dutenik. Luxua zen, oso toki egokia.
Ilustrazioa: Alejandro Prieto
Itxi zenean ez zeunden bertan, ezta?
Ez, guk amaitu eta hiruzpalau urtera itxi zuten. Diru-laguntzak murritzak zirela, gero eta diru gutxiago jasotzen zutela, beti hari batetik zintzilik, hurrengo urtean zer izango zuten jakin ezinik. Gainera, lau sosekin egiten zuten, sekulako militantzia zegoen. Ez genuen barrutik bizi izan gertatu zena, baina pena handia izan zen hura itxi izana. Eskola hark asko eman zuen baina askoz ere gehiago eman zezakeen baldin eta errekonozimendu bat izan balu eta denek haren alde egin izan balute. Aukera handia galdu zela esango nuke. Egia da, guri esan ziguten, gure belaunaldia eta hurrengoak nahiko antzerkilariak ginela, baina sartzen ari ziren belaunaldi berriak gehiago ari zirela pentsatzen zinean eta alfonbran antzerkian baino, eta jendea sartzen zela kastin bat non zegoen jakin nahian, ikasi aurretik. Beste garai bat zen. Orain denborarekin ikusita, uste dut gu joan ginela ikasteko gogoz, aurrejuzguak kendu eta aurrera egiteko gogoz. Uste dut mentalitate horrekin sartu izanak gero eragina izan duela bakoitzak egin duen ibilbidean.
Basauriko eskolatik ateratakoan zein aukera zenituzten aurrean?
Lehen esan bezala, guk zortea izan genuen: azkeneko ikasturtea egiten ari ginela, Eneritz Artetxe eta ni Maskaradan hartu gintuzten, Ana Markelinen, beste bi ikaskide Kukubiltxon… Hori, ikasturtea bukatu aurretik. Zorte handia izan genuen hasteko eta ikusteko. Hortik bizitzeko lain ez, noski. Antzerkia beti izan da, gure inguruan behintzat, egiteko moldez, jasotzeko moldez eta estruktura aldetik oso prekarioa. Horregatik lan egin behar duzu beste gauza askotan. Egia esan, Anak ez zuen premia hori izan Markelinen jarraitu baitzuen. Nik Pausokan egin nuen lan eta horrekin batera antzerkiarekin lotura izaten jarraitzen nuen, proiektuetan…; ez %100ean baina jarraitzen nuen. Bigarren umea izatear ginela Markeline utzi egin zuen Anak urte batzuetan, eta hiruzpalau urtera esan zidan zergatik ez genuen guk geuk zerbait egiten elkarrekin. Horrela sortu zen Marie De Jongh konpainia. Mikel Martinezek Boluetan daukan garaje batean hasi ginen, hautsez eta traste zaharrez beteta. Reyes Moleres eta Ana aktore eta neu zuzendari. Reyesi ETBtik deitu zioten Goenkalerako eta Ana eta biok geratu ginen. Pixkanaka lana sortu zitzaigun, batera eta bestera bidaiatzen hasi ginen… Eta orain gero eta lan gehiagorekin ari gara. Gaur egun Espainia mailan antzerki familiarraren barruan-edo goi postuetan kokatu gara. Beste mailatxo bat gora egin dugu, eta hori izan behar da tendentzia. Prekarietate honetan oso zaila da… Ni zentzu horretan pribilejiatu bat naiz, gutxieneko batzuk beteta baitauzkat diru aldetik etab., baina tira, ikusi duzu orain arte ez naizela zerura begira egon. Hogei urtetik gora egon nintzen Pausokan, Goenkaleko gidoiak idazten, erdi erreta baina sosak etxera eramatearren. Ez dago besterik, egin behar da. Egia da denborarekin beste heldutasun batekin begiratzen diozuela kontuari eta errazago ikusten dituzula gauzak bere zailtasunean, baina oso zaila da, jende asko dago.
Eta egiten denaren kalitateari buruz zer esango zenuke?
Niretzat hortik dator gaur egungo arazoa, kalitate premiatik. Gauza on-onik ez duzunean ikusten ohitu egiten zara horretara. Guk ez bagenu sekula patata-tortilla on bat jan, egon gintezkeen jaten izoztutako horiek eta txarrak ez daudela esan. Baina benetako tortilla probatu duenak… Orduan, ikusten duzunean obra on bat, pentsatzen duzu zenbat lan egin duten. Eta berdin zait nondik ateratzen diren ofizioa, talentua eta jakintza, zein metodo etab., horrek ez dit batere axola. Garrantzitsua emaitza da, eta zuk sortzen duzun lotura ikusleekin, eta zenbaterainoko errespetuz tratatzen duzun ikuslea, eta hor sortzen den komunikazioa.
Hemen hezkuntza kultural falta dagoela uste al duzu?
Bai, dudarik barik. Eta gainera, uste dut bai energia aldetik bai nahi aldetik bai gaitasun aldetik badagoela nahikoa muskulo egiteko. Denok harrapatzeko moduan? Akaso, ez. Baina eskola on bat, Musikene dagoen moduan Donostian, antzerki eskola potente bat egiteko Euskal Herrian? Jakina badagoela. Beharbada urtean 25-30 lagun sartu beharko dira, eta ez denak. Hori, nahiko bagenu goi mailako hezkuntza bat lortu. Orain, demokratizatze aldera, zabaltze aldera eta justuagoa izate aldera nik uste dut hezkuntza handia behar dela monitoreak eurak, irakasleak eurak hezteko, bestela edonoren eskutan utz dezakezu kontua. Zuk ofizioa menderatu dezakezu neurri batean, baina horrek ez du esan nahi irakasle ona izan zaitezkeenik, ezta gutxiago ere.
Hemengo publikoari buruz zer esango zenuke?
Publikoa izaki bizidun bat da, urtetik urtera eta tokitik tokira aldatzen doa. Ezingo nuke esan hemengo publikoa horrelakoa edo bestelako denik. Baina esango nukeena da jendea ez dela tontoa, eta kalitatea eskaintzen bada joan egiten dela antzokira. Goazen pentsatzera jendea ez dela tontoa eta gai dela gauza onak apreziatzeko. Baina gauza horiek eman egin behar zaizkio.
Di-Da
Gordeta duzun objektu preziatu bat? Zirkuko bolak, maskararen bat….
Zure bertute bat? Lan egiten dudala eta sinesten dudala neurri handi batean egiten dudan horretan
Zure akats bat? Oraindik ez dudala ikasi pazienteagoa izaten
Zein da egin duzun azken bidaia? Parisera
Eta egin nahi zenukeen hurrengoa? Frantziako Alpeetara izango da hurrengoa
Libururen bat irakurtzen ari al zara? Eider Rodriguezen Bihotz handiegia bukatu berri dut
Besteengan miresten duzun bertutea? Zerbait aportatzen duen jendea miresten dut
☉ Basauri
‘Emakumeak eta industria musikala’ solasaldia antolatu dute gaur Marienean, MAZ Basauri jaialdiaren baitan
Musikaren industriako emakumeek euren esperientziak partekatuko dituzte gaurko topaketan
Aurten, iaz bezala, hirugarren jardunaldi bat ere izango du MAZ Basauri jaialdiak bere 13. edizioan: azaroaren 6an, ostegunez, ‘Emakumeak eta industria musikala’ topaketaren bigarren edizioa antolatuko dute Rockeinek, MAZ Basaurik eta Marieneak elkarlanean.
Topaketa Marienea Basauriko Emakumeen Etxean izango da 18:00etan. Musikaren industriako emakumeen esperientziak beste emakume batzuekin partekatzea bilatzen du ekimenak, sektorean eta eszenatokietan emakumeen presentzia handiagoa sustatzeko helburuarekin.
Aurten, La Furia artista nafarra, Ibone Iza BIME Proko edukien arduraduna eta Maite Alaña MAZ Basauri eta Rockeineko zuzendaria izango dira protagonistak. Emilia Arias kazetari eta idazleak (TVE, Pikara Magazine) gidatuko du hitzaldia, eta doakoa izango da.
MAZ Basauri Basauriko Udalak sustatzen du. Aurtengoa 13. edizioa da eta aurreko hamabi edizioetan, udalerria erreferente musikal gisa kokatu du, eta Basauriko kultura-, merkataritza- eta ostalaritza-bizitzarako pizgarria izan da.
Basauritik mundura. Horrela definitu daiteke atzoko gaua St James’ Park estadioan, egun berean bi basauriarrek egin baitzuten debuta: Selton Sanchezek (18 urte) eta Asier Hierrok (20 urte). Ez zen debut gozoa izan, taldeak 2-0 galdu baitzuen, baina zalantzarik gabe ahaztuko ez duten eguna izango da bi lehoientzat.
Selton Sanchez, 18 urteko erdilaria da, bere irudimen eta maila teknikoagatik nabarmentzen dena. Durangon jaiotakoa den arren, Basaurin bizi da aspalditik. Asier Hierro, aldiz, 20 urteko aurrelaria, amaierako minutuetan atera zen eta gola bilatu zuen etengabe, ausardiaz eta lotsa izpirik gabe. Biek ibilbide luzea egin dute Lezaman, Hierroren kasuan kimua zenetik ari baita zurigorriekin.
Partidaren ondoren, Unai Simonek gazteen lana txalotu zuen: “Selton eta Hierro Txapeldunen Ligako mailan aritu dira”, adierazi zuen atezainak.
Basauriko bi futbolariek amets bat bete dute: Lezamako harrobia eta Basauriren izena Europako eszenatokirik handienetara eramatea.
☉ Basauri
68,8 milioi euroko aurrekontua kudeatuko du 2026an Basauriko Udalak
Gobernu taldeak aurrekontu proposamena aurkeztu du gaur eta oposizioak azaroaren 19ra arte dute zuzenketak aurkezteko epea zabalik
Basauriko udal gobernu taldeak 2026ko aurrekontu proposamena aurkeztu du gaur. Guztira 68,8 milioi euro kudeatuko ditu Udalak datorren urtean, aurten baino 3 milioi gehiago (% 4,6 gehiago).
Besteak beste, aurrekontua handitu da diru-sarrerak, oro har, handitu egingo direlako. Besteak beste, Udalkutxatik 36,1 milioi euro jasoko ditu Basauriko Udalak, aurten baino 2,1 milioi gehiago.
Inbertsioetara 2,7 milioi euro bideratuko ditu Udalak 2026an. Eta, inbertsioen arten bi narbamendu ditu gobernu taldeak. Alde batetik, haurreskola berria eraikitzea eta bestetik, hiri-ortuak sortzea.
Martxoan aurreratu bezala, haurreskola berria eraikiko dute herrian, Arizko Ikastolaren ondoan dagoen berdegune batean. Basauriko hirugarren haurreskola publikoa izango da, Basozelaikoaz eta San Migelekoaz gain. Gutxienez 42 plaza izango ditu eta 0-1 eta 1-2 urte bitartekoentzako lau gela izango ditu. 2026ko aurrekontuan milioi bat bideratuko du Basauriko Udalak haurreskola eraikitzeko.
Asier Iragorri alkateak eta Berta Montes Ogasun arloko zinegotziak aurkeztu dute gaur 2026ko aurrekontu proposamena // Geuria
Hiri-ortuei dagokienez, Iruaretxeta parkean jarriko du martxan proiektua Udalak datorren urtean. Aurreikuspenen arabera, 80 ortu inguru egokituko dituzte, bakoitza 35 eta 40 metro karratu arteko azalerarekin. Udalak 400.000 euro gordeko ditu aurrekontuan hiri-ortuak sortzeko.
Inbertsioen atalaren barruan, hezkuntza-zentroetan hobekuntza lanak egiteko 310.000 euro erabiliko ditu Udalak.
Eta, aurrekontu parte-hartzaileen prozesua ere inbertsioen baitan sartu du gobernu taldeak: hartara 400.000 euro zer egiteko erabakiko dute herritarrek. Irailean herritarrek euren proposamenak egiteko epea zabalik izan zuten eta laster bozkatzeko epea irekiko du Udalak.
Garapen jasangarrirantz
2026rako proposatutako kontuen ezaugarri azpimarragarrienetako bat da aurrekontuaren % 42 erabili nahi dutela 2030 Agendaren Garapen Jasangarrirako Helburuei (GJH) loturiko gastu sozialean, helburua izanik desberdinkeria murriztea eta herritar guztiei aukera ematea oinarrizko eskubideak baliatzeko: hezkuntza, osasuna, aukera-berdintasuna eta gizarte-babesa.
“Aurrekontuaren ia erdia GJHen gastu sozialean erabiltzeak agerian uzten du gure konpromisoa pertsonekin eta basauriarren bizi-kalitatea hobetzearekin. Inbertsioen helburua da inor ez uztea atzean, eta herritar denek eskubide eta aukera berberak izatea”, adierazi du Asier Iragorri Basauriko alkateak.
Helburu horietan giltzarri den Gizarte Zerbitzu eta Gizarte Sustapen Arloak “inoizko aurrekontu handiena” izango duela nabarmendu dute udal ordezkariek. Guztira, 10,8 milioi euro; aurten baino % 3,9 gehiago.
“Adinekoentzako aurrekontua % 4,9 handituko da, 5,1 milioi euroraino (2025ean, 4,8 milioi); eta Berdintasun aurrekontua % 4,5 haziko da (2025ean, 519.000 euro; 2026an, 540.000 euro). Hezkuntza Atalaren aurrekontua, berriz, % 151 igoko da (2025ean, 623.000 euro; 2026an, 1.564.000), haurreskola berrirako partida milioi batekoa izango delako”, azaldu du Berta Montes Ogasun arloko zinegotziak.
Zor publikoari dagokionez, 2026an 806.000 euroko zorra izatea aurreikusi du gobernu taldeak: “Doitasun eta gestio eraginkorreko politikak etengabe aplikatzeak maila ia sinbolikoan utziko du Udalaren zorra”, dio Montesek.
“2024. urtea amaitu genuen 1,6 milioi euroko zorrarekin, eta urte hau amaituko dugu 1,2 milioiko zorrarekin. 2026. urtean, 806.000 eurora murriztuko dugu; hau da, sarrera guztien % 1,2era. 2012an, Udalaren zorra 12 milioi eurokoa zen, eta horrek agerian uzten du egin dugun ahalegin handia, Basauriko bizilagunen euro bakoitza eraginkortasunez eta erantzukizunez administratzeko”, nabarmendu du Montesek.
Oposizioan dauden udaltaldeek azaroaren 19ra arte dute zuzenketak egiteko. Ondoren, asmoa da azaroko osoko bilkuran eztabaidatzea 2026ko aurrekontua.
☉ Basauri
Maialen Ibarra DA! PRO topaketan kontzertua emango du azaroan Durangon
Uxue Kerejeta abeslari gipuzkoarrak ere parte hartuko du topaketan: bere ‘Amaiera’ diskoan Beñat Armentia galdakoztarrak kolaboratu du teklatuan
DA! PRO topaketaren zazpigarren edizioa helduko da azaroaren 25ean eta 26an, Durangoko Azokaren atarian. Musika eta familia ikuskizunak antolatuko dituzte eta horien artean Maialen Ibarra sanmigeldarrak kontzertua emango du.
Maialenen kontzertua Durangoko Plateruena aretoan izango da azaroaren 26an, asteazkenez.
Era berean, Sueder, Sara Zozaya, Gartxot, Jonkass, Hondora, Ilargi, Euskal Barrok Ensemble, Maider eta Uxue Kerejeta arituko dira Plateruenan.
Aipatzearren, Uxue Kerejeta musikari zumarragarraren ‘Amaiera’ diskoan Beñat Armentia Arriandiaga galdakoztarrak kolaboratu du teklatuan.
Durangoko Azokako jarduna Azokako egunetatik haratago hedatzeko asmoz sortu zuen Gerediaga elkarteak DA! PRO topaketa.
☉ Basauri
Basauri Pintxo Festa antolatuko dute datozen bi asteburuetan: aurten 42 tabernak eman dute izena
Moluskuak, tomatea edota patata izango dira Basauri Pintxo Festako osagai protagonistak, azaroaren 14tik 16ra eta 21etik 23ra
Pintxoen hiriburu izango da Basauri azaroaren 14tik 16ra eta 21etik 23ra bitartean: Pintxo Festa antolatuko dute.
Aurten 42 tabernak hartuko dute parte, iaz baino bost gehiago. Horiek dira: Maybe, Valhalla, Edudoga, Luna, Bai Horixe, Coffee; El Cruce, Rymari, Toison de Oro, Nastase, Uribarri, Zutarri; Neure, Boxes, Dafne, Izarra Berria, Itxina Berria, La Zona, Berezi, Geltoki; Bonboi, Herriko Etxea, Arume, Haizebarri, Apolo XII, Erretoki Arin, New Magic; Nervion, Katilu, Irati, La Sede, Beitia Zaharra, 7 Calles, Galizia, Xuroi; Fission’s Berria, Ganeko, Thomas, Batzoki Central, Excelsior Berri, Nagusia eta Uribarri 22.
Horiek guztiek pintxo lehiaketan hartuko dute parte eta taberna bakoitzak bere miniaturazko jakia salgai jarriko du Pintxo Festa egingo den egun guztietan zehar. Pintxoek moluskuak, tomatea edota patata osagaiak izan behar dituzte.
Lehiaketan Urrezko Pintxoa, Zilarrezko Pintxoa, Brontzezko Pintxoa, Fusio-pintxoa, Soiltasuna eta Zaporea Pintxoa eta Pintxo Herrikoia sariak banatuko dituzte. Epaimahai profesional batek aukeratuko ditu irabazleak.
Urrezko Pintxoaren saria irabazten duenak 300 euroko txartela jasoko du, herriko hiru saltokitan, gehienez, gastatzeko. Zilarrezko Pintxoaren irabazleak 200 euroko txartela jasoko du, herriko bi saltokitan, gehienez, gastatzeko. Eta Brontzezko Pintxoari 100 euroko txartela emango diote, gehienez herriko bi dendatan gastatzeko.
Bestalde, bi lagunentzako bost menu zozkatuko dituzte pintxo gogokoena hautatzeko botoa eman, eta boto-paperean bost taberna desberdinen zigilua duten herritarren artean.
Pintxo Festa izango den bitartean kale animazioa egongo da Basauriko kaleetan: Etxebarria Aita-Seme Trikitilariak, Sama Siku fanfarrea, Danbayan batukada, Danbolin Txistulari Elkartea, Basauri Koral Elkartea eta Kilometrokantu.
Eta aurrekoetan bezala, Helmuga-Basauri-Pintxo Festa Gida publikatu eta banatuko du Udalak. Gida horrek pintxo lehiaketan parte hartuko duten 42 tabernaren izena, helbidea eta kokapen geografikoa jasoko ditu, eta kanpainan zehar kalea girotzeko egongo diren jardueren berri ere emango du.
Liburuxka parte hartuko duten tabernatan eta Basauriko erreferentziazko tokietan banatuko dute.
Usansoloko ikasleek Galdakaoko Elexalde Institutura joateko autobus-zerbitzua “laster” izango dutela dio Jaurlaritzak
Fernando Izagirrek ukatu egin du epaiketan DYAren dirua desbideratu izana
‘Emakumeak eta industria musikala’ solasaldia antolatu dute gaur Marienean, MAZ Basauri jaialdiaren baitan
Argazkiak | Mozorroak jantzi eta kalera irten dira zeberioztarrak Gau Beltzan
Argazkiak | Antzerkia, tailerrak eta edabe magikoa prestatu dituzte Galdakaon Gau Beltza ospatzeko
