☉ Ugao
Ugaoko dama Angelun
Maite Idirin abeslaria Ugaon jaio zen. Protesta kantuekin musikaren ibilbideari ekin zion 60ko hamarkadaren amaieran. Egun, Angelun bizi da.
Maite Idirin (Ugao, 1943) euskal abeslaria da. Bere gitarraz lagunduta, 1968. urtean hasi zen herriz herri kantari. Batez ere, protesta kantuekin sartu zen musikaren munduan. Horren harira, 26 urterekin exiliora joan beharrean aurkitu zen. Ondoren, Francoren diktaduraren amaieran, 1973an, Euskal Herrira itzuli zen eta Iparraldeko euskal kultur mugimenduan integratu zen. Diktadorea hil zenean, Hego Euskal Herrira kantaldiak egitera igaro zen eta bost urtez hainbat kantalditan parte hartu zuen.
Bere ibilbidean zehar hainbat sari lortu eta beste hainbeste omenaldi egin dizkiote. Besteak beste, Euskal Kantu Txapelketako bakarlarien lehen saria Behe-Nafarroako Larzabalen 1969an, Lehen Elepeari Gasteizko Iradier Elkarteak Topet Etxahun saria 1976ean, Ugaoko Udalak 40 urtez abesten jarduna eskertzeko omenaldia, Eusko Ikaskuntza saria 2010ean eta Euskaltzaindiak Ohorezko Euskaltzain izendatzea 2014an.
Gaur egun Angelun bizi zara, baina izatez Ugaokoa zara. Zein oroitzapen duzu bertako bizitzaz?
Jaio nintzenean Miraballes izena zuen herriak. Eta, oroitzapen onak ditut, noski. Gogoratzen dut nola bost urterekin eskolara joaten ginen, alde batetik neskak eta beste alde batetik mutilak. Eta, bi gela baino ez zeuden: bata 13 urtera artekoa eta bestea 14-15 urtera bitarteakoa. Eskola bukatu ondoren, josten ikasi nuen. Lehenik Ugaon, baina gero Bilbon. Garai hartan hori zen neskek egiten genuena. Hori zen modan zegoena.
Garai haietan, zein zen Ugaon euskararen eta euskaldunen egoera?
Gaur egungo egoerarekin konparatuta oso ezberdina zen. Ugao -Miraballes garai haietan- ez zen batere euskalduna. Euskaldunak ginenak baserrietako jendea besterik ez ginen. Eta, euskarari dagokionez, Francoren diktaduran debekatuta zegoen, baina gogoratzen dut nola andereño batek, Josefinak, asko errespeatzen zuen euskara. Hark ez zekien, baina euskara maite zuen oso. Beste irakasle batzuek, ordea, zigortu egiten gintuzten.
Era berean, musikarekin harremanetan hasi zinen…
Hala da. Herriko koralean hasi nintzen lehenik, Jose Cruz Gorostiza apaizaren gidaritzapean. Familia oso musikazalea zen eta txikitatik sarrarazi digute etxean musika. Oso gustuko nuen Atahualpa Yupanqui argentinar kantautorea eta haren kontzertu batera joan nintzen Bilbora. Liluratuta geratu nintzen eta nik ere pentsatu nuen musikarekin harreman estuago bat izan nahi nuela.
Noiz hasi zinen musikan lehen pausoak ematen?
Amari gitarra bat erosteko eskatzen nion behin eta berriz, eta gogoratzen dut nola adierazten nion nik kantatu egin nahi nuela. Orduan, nire urtebetetze batean amak kasu egin eta gitarra bat erosi zidan. Gitarra ikasteari eta konposatzeari ekin nion. Dagoeneko Gipuzkoan Lurdes Iriondo eta konpainia hasiak ziren musikan, baina Bizkaian ez zegoen horrelako kantautorerik eta pentsatu nuen hemen ere mugimenduren bat sortu beharko zela.
Eta hala etorri omen zen zure estreinaldia Zeberion.
Hain justu. 1968an Zeberion estreinatu nintzen lehendabizikoz, herriko jaietan. 25 urte nituen garai hartan eta gaztelaniazko zein euskarazko kantuak abestu nituen. Ez nuen errepertoriorik eta nekiena eta ahal nuena kantatu nuen.
Kontzertu hartako anekdotarik gogoratzen al duzu?
Bai. Anekdota polita, gainera! Kontzertua bukatu eta berehala norbait hurbildu zitzaidan. Hara, eta diskoetxe bateko langilea! Cinsa (Gereño anaiak) etxearentzako lan egiten zuen eta disko bat argitaratuko zidatela esan zidan!
Eta baita argitaratu ere…
Bai! Abestien errepertorioa prestatzeko eskatu zidan eta nik zera esan nion: Atahualpa Yupanqui kantautorearen abestiak kantatzen nituela momentu hartan, baita euskarazko beste batzuk ere. Orduan, horiek gaztelaniara itzultzeko esan zidan.
Francoren garaia zen eta abestien letrekin kontu handia izan behar zen, ezta?
Bai. Euskaraz kantatzeko ez zegoen eragozpenik, baina bai zenbait gauza kantatzeko. Horretan zegoen problema. Zentsuratik pasatu behar genituen abesti guztiak kantaldi bakoitzaren aurretik. Normalean ez zegoen problemarik, baina behin, Ondarroan eman behar nuen kontzertu batean, abesti guztiak zentsuratu zizkidaten. Publikoak zerbait abesteko esaten zidan eta ‘Haurtxo polita’ sehaska kanta abestu nuen… hiru aldiz behintzat!
60ko hamarkadan-edo exiliora joan beharrean aurkitu zinen, gainera.
Bai. Nirekin zerikusirik ez zeukaten arazo politikoengatik ihes egin behar izan nuen Euskal Herritik. 1969an Bilbon tiroketa bat izan zen eta hainbat pertsona atxilotu zituzten alde zaharrean, baina batek alde egitea lortu zuen. Lagun baten mutil-laguna zen eta tiroketaren ondorioz, zaurituta zegoen. Laguntza eskatu zidan, eta hortik etorri zitzaidan exiliora joateko beharra.
Nora joan zinen?
Hasiera batean Ondarroako etxe batean ezkutatzeko esan zidaten, baina gero Iparranderuntz joatea gomendatu. Itsasontziz joan nintzen Bermeoko arrantzale batekin Baionara. Ondoren, Parisen bukatu nuen eta bertan bizitza normala egiteari ekin nion.
Bertan ere musikari lotuta bizi al zinen?
Bai. Auzo Latinoko ‘La Candelaria’ Kafe Antzokian kantatzen nuen gauero. Miguel Arocena deitzen zen lokaleko nagusia eta espainiar exiliatua zen. Asko lagundu ninduen eta berari esker diruren bat lortzen nuen kantatzen nuenean. Gainera, denbora horretan hiru single grabatu nituen: lehena 1971ean, bigarrena 1972ko udazkenean eta hirugarrena 1972 amaieran.
Euskal Herrira itzuli zinen 70eko hamarkadan…
1973an Euskal Herrira bueltatu nintzen, Iparraldera hain zuzen. Bertan, euskal kultur mugimenduan integratu nintzen eta Ikastolen aldeko hainbat kantalditan parte hartu nuen. Modu horretan, Iparraldeko zenbait kantarirekin egin nuen topo; hala nola, Estitxu, Manex Pagola, Niko Etxart, Erramun Martikorena eta Anje Duhalde.
Hego Euskal Herrira bueltatzeko aukerarik izan al zenuen?
Bai. Franco hil ondoren, Hego Euskal Herrian kantaldiak egin nituen eta bost urtez kantaldi askotan parte hartu nuen. Horren adierazle ere bada bi LP argitaratu nituela: ‘Hazia sortzen denez lurpean jarria…’ eta ‘Ahizpatasuna’.
Aldakaetarik ba al dago lehengo eta gaur egungo musikaren artean?
Bai, noski. Hasiera batean musika korala, elizakoa, zen gehienbat entzuten zena. Gero kantautoreen garaia iritsi zen, protesta kantuekin. Euskal Herrian mugimendu oso nabaria izan zen kantautoreena eta protesta kantuena. Ondoren, euskal rocka. Aro garaikidean jada, estilo berriak sartu ziren eta gaur egun ere ez daukate zerikusirik bata bestearekin.
☉ Ugao
Urtzi Verak maila guztietako zaleentzako argazkilaritza monografikoa eskainiko du Ugaon
Izena emateko azken eguna urriaren 18a izango da eta klaseak hilaren 23an hasiko dituzte Jane jauregian
Ugaoko Jane jauregiak Urtzi Vera argazkilariaren argazkilaritza digitaleko 27 orduko tailerra hartuko du. Ikastaroaren lehen eguna urriaren 23an izango da eta asteazkenero izango dira klaseak 17:00etatik 20:00ak arte.
Udal ordezkarien arabera, jarduera maila guztietako interesdunei zuzenduta dago eta izen emateak urriaren 18ra arte egongo dira zabalik webgune honen bidez. Edukiera mugatua izango da eta monografikoan parte hartzearen prezioa 29 eurokoa. Ugaon bizi direnek lehentasuna izango dute.
Irakasleari buruz
Urtzi Vera artea eta natura maite dituen argazkilaria da eta sari ugari jaso ditu bere ibilbidean zehar eta guztien artean Fritz Polking izenekoa (2014) nabarmentzen da, urtero ematen dena eta Alemaniako argazkilariaren izena daramana. Basauriko I. Bridgestone Fotomaratoi solidarioa irabazi zuen 2022an ere, eta ez hori bakarrik; Amurriokoak bestelako sariak irabazi ditu eta den-denak bere webgunean iragarrita ditu.
Urtzi Vera irudien garai digitalean murgildu zen duela hamabost urte baino gutxiago. Ogibidez Industri ingeniari teknikoa da eta arkatz, errotulagailu eta plastilina artean eman zuen haurtzaroa. Betidanik maite izan zituen marrazketa eta jolas sortzaileak.
Unibertsitateko ikasketak amaitu ondoren, marrazketa, pintura eta eskultura tailerretara itzuli zen Vera. Oso urte entretenigarriak eta ikaskuntza handikoak izan ziren berarentzat, eta, ziurrenik, haien lanaren oinarriak finkatu ziren.
Natura eta animaliak inspirazio-iturri izan ditu beti. 2005ean, mendira kamera konpaktu bat eramatea bururatu zitzaion… eta momentu hartan piztu zitzaion argazkigintzarekiko grina.
☉ Ugao
‘Musika Barra-Barra’ zikloak Striknina ekarriko du Ugaoko Felipe tabernara
Musika Barra Barra zikloa joan den martxoan hasi zen eta Kairos, Boogie Riders eta Gailu taldeen kontzertuak ekarri ditu Ugaoko tabernetara
Urriaren 4an Striknina taldearen kontzertua antolatu du Sarea Sound System elkarteak Ugaoko Felipe tabernan. Kontzertu hau Musika Barra-Barra zikloaren barnean kokatuta dago eta urriko bakarra izango da. Punk rock arin, melodiko eta arraro bezala sailkatutako kontzertua 20:00etan programatu dute.
Musika Barra-Barra zikloak joan den martxoan hasi zuen ibilera Ugaoko hainbat tabernetan zehar helburu nagusi batekin: kontzertuak Jane jauregitik atera eta jendea dagoen lekuetara eroatea: tabernetara, alegia: “Oraingo honetan ez gara zure zain egongo, oraingo honetan zeugana joko dogu, bai, tabernetan” lelopean, lau kontzertu eta bakarrizketa bat antolatu zituzten joan den martxotik abendura arte.
Estrategia aldaketa honek tabernetan bilatu nahi ditu kontzertuetako target-ak eta Sareak kontzertu sorta interesgarria antolatu du udaberri eta udazkeneko datetan. Lehena martxoaren 1an izango da (bariku honetan): Hego Uribeko Kairos taldeak lehen kontzertua (estreinaldi kontzertua) eskaini zuen Ugaoko Dorretxea Herriko tabernan, eta atzetik igaro dira Boogie Riders eta Gailu, Beti Alai eta Zelai tabernetan.
Hurrengo jarduerei begira, azaroaren 1ean Ane Lindanek bakarrizketa eskainiko du Lainoa tabernan eta abenduaren 1ean Mississippi Queen izango da jubilatuen etxean.
Egitaraua | Musika Barra-Barra 2024
Martxoak 1, barikua
21:30 Kairos, Ugaoko Dorretxea Herriko Taberna
Apirilak 14, domeka
13:00 Boogie Riders, Beti Alai
Maiatzak 3, barikua
20:00 Gailu, Zelai
Urriak 4, barikua
20:00 Striknina, Felipe taberna
Azaroak 1, barikua
20:30 Ane Lindane (bakarrizketa), Lainoa
Abenduak 1, domeka
20:00 Mississippi Queen, Jabilatuen etxea
☉ Ugao
Auzo Foroa sortu du Ugaoko EH Bilduk, herritarren beharrak entzuteko
Lehen saioa Usila, Markio eta Iturrigorrialdeko herritarrekin antolatu dute datorren urriaren 7an
Ugaoko EH Bildu alderdiak Auzo Foroa izeneko ekimena ipini du martxan, herria osatzen duten auzoetako beharrizanak entzuteko: “Gure herriko auzoen garapen integral eta orekatua helburu duten tokiko politikak diseinatu eta abian jartzera zuzendutako herritarren parte-hartze, gogoeta eta lankidetza osatzea da”, azaldu dute EH Bildutik. Ekimen hau azken hauteskundeetako udal programaren barruan eraman zuen EH Bilduk.
Foroak auzoka prestatu dituzte eta lehen saioa Usila, Markio eta Iturrigorrialdeko herritarrekin antolatu dute datorren urriaren 7an. “Herritarren beharrizanei ahalik eta ondoen entzuteko ezinbestekoa da herriaren, bertako guneen eta auzoen egoerak aztertu, horien beharrizanak ezagutu eta proposamen zehatzak aztertzea, herria herritarrek eraiki behar dutelako”, azaldu dute Ugaoko EH Bilduko ordezkariek.
Asmoa lehen bilerako formatua beste auzoetan errepikatzea da, bertako herritarrekin elkartu eta eskaerak, zalantzak eta ideiak jasotzeko: “Ondoren lanketa sakon bat egingo dugu eta jasotako informazioarekin Ugaoko Udalean ideiak luzatzeko”.
☉ Ugao
Ugaok Aisialdiko Monitore ikastaroan izena emateko epea zabalduko du astelehenean
Ikastaroa prestakuntza jaso eta arlo honetan titulazioa lortu nahi duten gazteentzat diseinatu dute eta izena emateko azken eguna urriaren 10a izango da
Ugaoko Udalak Aisialdiko Monitore ikastaroan izena emateko epea zabalduko du irailaren 30ean “Gazteinfo” gazte emantzipazio eta enplegu bulegoaren bidez. Ikastaroa prestakuntza jaso eta arlo honetan titulazioa lortu nahi duten gazteentzat diseinatu dute eta joan den maiatzean abiarazitako Txapelfest ekimenetik dator, udalerriko gazteek egindako iradokizunetatik.
Guztira 310 orduko ikastaroa izango da: 150 ordu teoriko eta 160 praktikak egiteko. “Eskola teorikoak 12
asteburutan emango dira, urritik maiatzera”, azaldu dute udal ordezkariek, eta honela banatu dituzte: bederatzi asteburu Ugaon eta hiru Ugaotik kanpoko aterpetxe batean. Klaseen ordutegia ostiraletan 18:30etatik 21:00etara eta larunbatetan 10:00etatik 18:00etara izango da.
Ikastaroan izena emateko azken eguna urriaren 10a izango da eta Gazteinfo bulegora hurbilduz egin daiteke (Astelehen eta asteazkenetan 17:00etatik 20:00etara eta astearte, ostegun eta ostiraletan 12:00etatik 15:00etara). Ikastaroaren zenbatekoa 360 eurokoa da eta baldintza bakarra interesdunek 18 urte beteta izatea da.
“Aukera bikaina da aisialdiko begirale gisa dituzten trebetasunak garatu eta hezkuntzaren eta aisialdiaren esparruan esperientzia teorikoa eta praktikoa eskuratu nahi dutenentzat”, azaldu dute udal ordezkariek.
Informazioa handitzeko 747 402 383 telefono zenbakia eta gazteinfo.ugao@ortzadar.es helbidea ahalbidetu dute.
☉ Ugao
Hiru herritar kontratatuko ditu Ugaok enplegua sustatzeko toki ekintzetarako
Kontratatuak lanaldi osokoak izango dira eta aukeratutako herritarrak urrian hasiko dira lanean
Ugaoko Udalak, Lanbide Euskal Enplegu zerbitzuarekin lankidetzan zerbitzu anitzetako peoi bi eta artxibatzeko eta digitaziorako administrari laguntzaile bat kontratatuko ditu lanaldi osoan urrian bertan hasteko.
Zerbitzu anitzetako peoi bien kontratuak lau hilabeterako izango dira eta administrari laguntzailearena, sei hilabeterako: “Hautaketa Lanbidek emandako zerrendako hautagaien artean bakarrik egingo da”, azaldu dute udal ordezkariek, betiere deialdian ezarritako hurrengo baldintzak betetzen badituzte:
– Kontratatutako pertsonek langabezian eta izena emanda egon beharko dute, eta Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuan enplegu-eskatzaile gisa alta emanda ere
– Ugao erroldatuta egotea gutxienez 6 hileko antzinatasunarekin
– Lan-esperientzia, lanpostuarekin lotutako prestakuntza akademikoa, eta egoera soziolaborala zein familiarra baloratuko dira
Informazioa handitzeko Gazteinforekin harremanetan jartzea gomendatu dute Udaletik 946 322 014 edo 747 402 383 telefono zenbakietara deituz edo zuzenean bulegora joanez (Udiarraga kalea, 39), astelehenetik ostegunera, 17 :00etatik 20:00etara eta ostiraletan 10:30etik 13:30era.
Irizpide feministak adosteko prozesua abiaraziko dute Arrigorriagan, jai ereduari buruzko hausnarketa errealista xede
Urtzi Verak maila guztietako zaleentzako argazkilaritza monografikoa eskainiko du Ugaon
Haurren beharrizan berrietara egokitzen ari da Zaratamo Arkotxako Olagane parkea
Argazkiak / San Migeleko jaietako Playback lehiaketan ere txapeldun Los Gambas kuadrilla
Argazkiak / Los Gambas kuadrilla izan da txapeldun San Migeleko jaietako Olinpiadetan
