Joan den urriaren 16ko ordu txikietan Danel Elezkano Bilbao pilotari zaratamarrak bere bizitzako kapitulu bat itxiko zuen iragarpena egin zuen bere Instagrameko kontuan: pilota utziko zuela. Baina betirako, bai mundu profesionalean eta baita pertsonalean ere, esku pilota jokatzeari utziko ziola iragarri zuen zazpi haizetara. Zaratamoko pilotariarentzat ez zen albiste berria izan, bere buruan bueltaka zebilen ideia zelako. Egun horretan klik egin zuen eta munduari iragarri zion bere erabakia.

Hilabete eta erdi igaro da iragarpena egin zuen egunetik eta ekaitza baretu dela ematen du. Zaratamoko Gurutzalden lotu gara berarekin, pilotaria hazten ikusi duen auzoan, alegia. Danelek etxetik irten eta eskolara zein pilotalekura egiten zuen ibilbidea bertatik: errepidea jarraituz herriko enparantzara abiatzen zen. Iraganeko egun horietan Danelek ez luke sekula irudikatuko urte askotan zehar landutako haziak fruitu hau emango zuenik.

Danel, bere auzoan // Geuria

Egunak pasa dira joan den urriaren 16an esku pilota uzteko iragarpena sare sozialen bidez egin zenuenetik, Danel. Zelan zaude? Alderik alde nabil oraindik: medikuen artean, osasunari behar den garrantzia ematen eta pixkanaka aurrera egiten. Aspalditik hartutako erabakia da eta azken hilabeteetan ideia egiten joan naiz, medikuak nirekin oso argiak izan direlako. Hala ere, aukera guztiak agortu nituen, aurrera egiteko itxaropena nuelako. Baina gehiago jokatzea ezinezkoa da eta benetan eskertzekoak dira iragarpena egin nuen momentutik jaso ditudan maitasun mezu guztiak. Momentu oso gogorrak bizi izan ditut: oroitzapen asko etorri direlako nire burura mezu horiekin batera, baina esandakoa: esker oneko hitzak baino ez ditut.

Gurutzalden gaude. Bertan egun asko eman dituzu eta momentu inportanteak bizi dituzu auzoaren sorreraren lehen momentutik. Zelan gogoratzen dituzu urte horiek? Bertan hasi naiz eta benetan berezia da niretzako. Garai hartan ume asko elkartzen ginen auzoan eta oso harreman ona geneukan denon artean. Auzoan, futbol zelaian, eskoletan… jokatzen igarotzen genituen arratsaldeak eta bertan ez bazen herriko plazan. Egia da ere denbora horretako ordu asko frontoian ematen genituela, bertan gehien gozatzen genuen lekua zelako. Auzoko adineko haur gehienek ere nire antzean han ibiltzen ziren ere. Esku pilotan aritu ez diren haur gutxi daude Zaratamon gaur egun. Txikitako oroitzapenak beti ederrak izaten dira.

Eta frontoiko egunak zelan gogoratzen dituzu? Beti esaten dut Upo Mendin hasi nintzela. Kirol bat praktikatzen hasi nintzen, esku pilota, baina beti esan dut: kirola tresna paregabea da bizitzan gero oso baliotsuak izango diren balio batzuk bereganatzeko. Nik asko ikasi nuen eta ez bakarrik kirol mundura begira; baita bizitzari begira ere. Bertan ezagutu ditudan pertsona guztiek asko irakatsi didate. Hemendik frontoirako bidea ez da oso luzea. Askotan oinez joan ohi ginen, beste batzuetan kotxez… gurasoekin… Gogoan dut astearte eta ostegunez Upo Mendi taldearekin entrenatzen ginela. Txikitan eskola plazan bertan geneukan eta eskolako atetik frontoira 100 metro egongo ziren. Egunero, entrenamendurik egoten ez zenean ere eskolatik irten eta segidan frontoian sartzen ginen.

Danel, Geuriarako egindako erreportaje batean // Geuria

Besoko lesioa izanda ere esku pilotan hasi zinen. Nolako eragina izan zuen erabaki honek zugan? Zaratamo herri txikia zen eta kirol talde ofiziala eskola kirolean pilota zen. Niri inork ez zidan esku pilotan jokatu behar nuela esan. Ezta gutxiago ere. Anaia nagusia daukat eta bera hara joaten zen entrenamendu saioak egitera, berak ere pilota asko maite zuelako. Ni, anai txikia izanik, oso gaztetan murgildu nintzen mundu hartan eta oso arin jakin nuela esku pilotan benetan gozatzen nuela. Gainera, besoaren mugikortasunarentzat ere lagungarria izan zitekeen kirol hura. Frontoian pozik negoen eta zoriontasun hura zen benetan garrantzitsuena. Horregatik hasi nintzen pilotan.

Esku pilotako erreferentzia oso garrantzitsu bilakatu zara bai egindako ahaleginagatik eta baita kirolaren egindako ibilbide profesionalagatik. Uste bezalako ibilbide profesionala izan da zurea? Nik ez dakit erreferentzia naizen esku pilotaren munduan; nire lana ahalik eta modu onean egiten saiatu naiz eta gainera zorte hori izan dut: nire lana benetan maite izan dut. Frontoitik kanpo, lehen aipatutako balioak nirekin eramaten saiatu naiz ere, eta horretaz harro nago. Eredu bezala lagundu badezake besoan arazoa izanik aurrera egin dudala eta saiakuntza horrek fruituak eman ditzakeela… ni pozik.

Baina hortik harago, nire helburua pilotaz gozatzea zen eta hori lortu dudala uste dut. Gainera, betidanik esan izan dut: profesional bilakatzeko askotan zorte pixka bat eta momentu egokian egon behar dela kirolaria. Nik zorte hori izan nuen: debuta egin nuen eta ibilbide profesional bat izateko aukera izan dut: finalak jokatu eta txapelak irabazi ditut eta oso zorionekoa sentitzen naiz. Gelditzen zaidan arantza bakarra zera da: modu honetan agur esan behar izatea, 30 urterekin, lesio baten ondorioz. Pilotan ez ezik, bizimodurako ere minekin ibiltzeagatik bukatu behar izatea agurreko partida barik.

Danel eta Ander, Zaratamoko pilotalekuan // Geuria

Pelotari bezala ibilbidea bukatuta, ba al dago pasarte nabarmenik zure buruan? Ostiralero adin ezberdinetako neska mutilak biltzen ginen plazan eta arratsalde osoa frontoian ematen genuen. Asteburuetan ere oso giroa zegoen herrian: gurasoak elkar biltzen ziren eta Zaratamok, beste edozein herritan jokatzen bazuen egia da txapelketa formatuak benetan laguntzen zuela: Arratia-Nerbioi txapelketaren oroitzapen zoragarriak ditut. Maila ezberdinetako partida denak herrika jokatzen zituzten: herri berdinean, frontoi berdinean eta ordu berdinean jokatzen genituen partidak. Bospa sei partida jokatzen baziren guraso denak elkartzen ziren eta partida osteko momentuak ere elkarren artean bizitzen genituen. Horrek guztiak asko lagundu zuen hainbeste haurrek pilotan jokatzen jarraitzeko eta Zaratamoko afizioa handitzeko.

Zaratamon bizi zenituen lehen urteak, gero Dimara joan zinen eta ezkondu moduan herrira bueltatu zinen. Lagunik geratzen al da auzoan? Zaratamon lagun piloa dauzzkat! (barreak). Txikitako lagun gehienekin harremana mantentzen jarraitzen dut. Institutuko garaian adin tarte hura txikitu egin zen eta gaur Zaratamoko lau lagun geratzen gara, lagun kuadrilla horri dagokionez. Gainontzekoak Arrigorriagakoak dira. Baina esandakoa, lagun asko ditut Zaratamon!

Azken galdera modura, esku pilotan hasdi gura duen ume bati nolako mezua helaraziko zenioke? Nire anaiarekin bat nator erantzun honetan: pazientzia, kirol oso gogorra delako. Askotan frontoian bakarrik daudelaren sentsazioa izango dute ziurrenik, baina aldi berean asko disfrutatzen den kirola da, nork bere beldurrei eta zailtasunei bakarrik egin behar dielako aurre. Gozatzea gakoa da haur batentzat nire iritziz. Gero etorri beharrekoak etorriko dira.

Zaratamoko Udalak martxan ipini du Elexaldeko eskolako patioan estalki bat ipintzeko proiektua. Izan ere, prozesu parte-hartzaile baten bidez abiarazi dute egitasmo hau: Udalak galdetegi publiko bat zabaldu zuen joan urriaren hasieran “jendeak proposamenaren inguruan duen iritzia jasotzeko, aterpe hori nolakoa izan litekeen jakiteko”, azaldu zuen Alberto Ugarriza Zaratamoko alkateak.

Eskolako eremuan garatuko den esku-hartzea izan arren, herriaren proiektua dela gogorarazi dute Zaratamoko Udaletik, eta zaratamar orori zabalduta dagoen prozesua dela azpimarratu dute, estalki hau sortzea “herritarren eskuetan dagoelako”.

Denbora tarte honetan Taper Arkitektura izeneko estudioak, herritarren beharrak jaso eta aztertu ostean (estalki horren tamaina, materiala, kokapena…) bost proposamen ezagutarazi zituen atzo, eskolan bertan egindako aurkezpenean: ilargi erdiko formadun bat, laukizuzen formako proposamen bi eta forma karratuko beste proposamen bi.

Ordizian egindako estalkia // Taper Arkitektura

Taper Arkitektura estudioak hainbat estalkien proiektu burutu ditu Bizkaia eta Gipuzkoan.: Zierbenan, Portugaleten, Errekalden (Bilbo), Atxurin (Bilbo), Loiun, Ordizian (lerro hauen gainean ikusgai), Oñatin… eta horiez gain bestelako lanak egin ditu, den denak bere webgunean ikusgarri.

Proposatutako estalkien azalera antzekoa da bost aukeretan: txikienak 155 metro karratuko azalera izango du eta handienak 222,53 metro karratukoa. Hori bai, bost aukerek bat egiten dute ezaugarri batean: estalkiaren kokalekua eskolako patioa izango da, eraikinaren aurrealdean (lerro hauen gainean ikusten den espazioan).

Zaldiak, Zaratamoko eskolako inguruetan // Geuria

Erabakiaren zain

Abenduan erabakiko dute herritarrek zein izango den proposamen garailea, azterketa tekniko bat egin ostean: “Abendua iristean jakin beharko dugu zein aurreproiektu izango den garatu beharrekoa”, azaldu dute udal ordezkariek.

Oinarrizko proiektua aukeratu eta balorazio ekonomikoa egin ostean, exekuzio proiektua egin, aurrekontuak eskatu eta azkenik Elexaldeko eskolako patioan aterpe berria eraikiko dute datorren urtean, eguraldi txarra egiten duen egunetan haurrak babesteko.

2020an, koronabirusaren garaian, eskolako sarreran dagoen haur parkean estalki bat ipini zuen Zaratamoko Udalak herrian bertan kokatutako Etxekit enpresaren bidez. “Neguari eta garai honek dakarren hotza eta euriari aurre egiteko” helburuarekin ipini zuten egitura bertan, ikasleen gurasoek hala eskatuta.

Estalkia bertan kokatuta egon zen, hasiera batean 2021eko ekainera arte, baina gaur egun bertan dago oraindik eta Udaletik azaldu dute ez dakitela hasiera batean behin behineko erabilerarako egitura hura kenduko duten edo ez.

Joan den asteburuan Bizkaiko Binakako kluben arteko senior finalak jokatu zituzten Zornotzako pilotalekuan eta Zaratamoko klubeko bi pilotarik txapelak lortu zituzten: Aner Iglesiasek eta Oier Elorzek.

Lehen mailako senior mailan, Aner Iglesias pilotari zaratamarrak lehen mailako Seniorren txapeldun izan zen, Dimako Xabi Rekalde pilotariarekin bikotea eginez (Zaratamoko pilotaria klub horri utzita dago txapelketa honetarako).

Bigarren mailako seniorretan Oier Elorz zaratamarrak bigarren mailako Senior kategoriako finala irabazi du Sopelaren izenean Unax Ramirez sopelarrarekin batera.

Kadeteetan berri onak

Kadete mailan finalerdiak jokatu zituzten ere. Bigarren mailan Zaratamoko Oihan Gorostizagak eta Ekain Mintegik euren partida irabaztea lortu zuten eta finala larunbat honetan jokatuko dute Mungian Basauriko Bidebietaren aurka.

Hirugarren mailako kadete mailan Zaratamoko Jon Urrutikoetxeak eta Aketza Hernandezek ezin izan zuten Sestaoko bikotea gainditu eta larunbat honetako finaletik kanpo geratu ziren. Partida polemikoa izan zela azaldu dute Upo Mendi pilota taldetik, Sestaoko bikoteak erabilitako materialagatik, hain zuzen ere finalerdia markatu zuen pilota jokaldi batekin.

Zaratamoko Udalak martxan ipini du Elexaldeko eskolako patioan estalki bat ipintzeko proiektua. Izan ere, prozesu parte-hartzaile baten bidez abiarazi dute egitasmo hau: Udalak galdetegi publiko bat zabaldu zuen joan urriaren hasieran  “jendeak proposamenaren inguruan duen iritzia jasotzeko, aterpe hori nolakoa izan litekeen jakiteko”, azaldu zuen Alberto Ugarriza Zaratamoko alkateak.

Eskolako eremuan garatuko den esku-hartzea izan arren, herriaren proiektua dela gogorarazi dute Zaratamoko Udaletik, eta zaratamar orori zabalduta dagoen saioa dela azpimarratu dute, estalki hau sortzea “herritarren eskuetan dagoelako”.

Denbora tarte honetan Taper Arkitektura izeneko estudioak, herritarren beharrak jaso eta aztertu ostean (estalki horren tamaina, materiala, kokapena…) proposamenak ezagutaraziko ditu datorren azaroaren 26an, 16:30ean, eskolan bertan: “Hiru aurreproiektu aurkeztuko dituzte herritarren proposamenetan oinarrituta eta azkenean herritarren artean erabakiko dute horien artean zein aukeratu. “Hobetsitako aurreproiektu horrekin oinarrizko proiektua garatuko du arkitektura estudioak”.

Zaratamoko Udala: “Hobetsitako aurreproiektu horrekin oinarrizko proiektua garatuko du arkitektura estudioak”.

Abenduan erabakiko dute zein izango den proposamen garailea, azterketa tekniko bat egin ostean: “Abendua iristean jakin beharko dugu zein aurreproiektu izango den garatu beharrekoa”, azaldu dute udal ordezkariek. Oinarrizko proiektua aukeratu eta balorazio ekonomikoa egin ostean, Elexaldeko eskolako patioan aterpea eraikiko dute datorren urtean, eguraldi txarra egiten duen egunetan babesteko.

2020an, koronabirusaren garaian, eskolako sarreran dagoen haur parkean estalki bat ipini zuen Zaratamoko Udalak herrian bertan kokatutako Etxekit enpresaren bidez. “Neguari eta garai honek dakarren hotza eta euriari aurre egiteko” helburuarekin ipini zuten egitura bertan, ikasleen gurasoek hala eskatuta. Estalkia bertan kokatuta egon zen, hasiera batean 2021eko ekainera arte, baina gaur egun bertan dago oraindik.

Gaur arratsaldean, 18:45ak aldera, Zaratamoko Barrondo auzoan kokatutako transformadore batek su hartu du, bertako baserri baten ondoan. Bizkaiko suhiltzaileekin harremanetan ipini da GEURIA eta ordezkarien arabera ezbehar honek ez du kalte pertsonalik zein materialik utzi.

“Transformadore batek su hartu du Barrondo auzoko baserri batean baina egoera kontrolpean dago”, argitu dute suhiltzaileek. Basauriko suhiltzaile parkeko ibilgailu bi gerturatu dira ezbeharra gertatu den lekura eta baserrian bizi diren auzotarrekin harremanetan ipintzen saiatu dira eta baieztatu dute barruan ez zegoela inor.

Sutea berehala itzali dute eta momentu honetan suak eragindako kea garbitzen eta Iberdrolako arduradunekin kontaktuan ipini dira, ezbeharraren arrazoiak argitu egin beharreko lanak burutzeko.