☉ Hego Uribe
Erreportajea / Elkartasuna Hego Uribetik Valentziara
Tanta hotzak hondamendia eragin du Valentziako Erkidegoan eta Albaceten, besteak beste. Erreportaje hau idazten ari naizen momentuan berrehundik gora dira hildakoak, milaka dira desagertuta jarraitzen duten herritarrak eta 4.800 lagun erreskatatu dituzte.
Telebistatik edo sare sozialetatik jasotzen ditugun irudiak ikaragarriak dira, askotan malkotan uzten dizkizutenak. Halakoetan, zerbait egiteko ezintasuna sentitzen dugu, baina une horietan zerua eta lurra mugitzeko gai diren pertsonak agertzen dira, kaltetutako udalerrietan eta bertako herritarrei laguntza ematera joateko. Unai Etxebarria basauriarraren, Xabier Urrutikoetxea usansolotarraren eta Galdakaoko GBGE elkartearen kasuak dira horiek.
Hego Uribe eskualdetik Valentziara bidaia egin dute: janaria, ura edota lokatza kentzeko materiala eraman dituzte. Eta Urrutikoetxearen kasuan, Euskal Herriko beste ehun suhiltzaileekin batera bertaratu da laguntza eta erreskate lanak egitera. GEURIAn aukera izan dugu Unairekin eta Xabierrekin berba egiteko, Paiportan edota Sedaví herrietan euren laguntza eskaini duten momentuan.
Unai Etxebarria Larrauri basauriarra (Basauri, 1993) azaroaren 2an joan zen Valentziara. Zehazki, Paiporta ingurura. “Sareetan Valentziako hondamendiaren inguruko bideo asko ikusi nituen eta jarraian esan nuen: ‘Bertara joan behar dut laguntzera’. Ikaragarriak ziren bideo horiek eta nire ekarpena egin nahi nuen”, adierazi dio GEURIAri basauriarrak. Azaroaren 2an, larunbatez eta gauez, irten zen Laudiotik boluntario talde batekin eta azaroaren 3an 07:00ak aldera iritsi ziren. “Bertako Euskal Etxeko lagun batekin egon nintzen aurreko egunetan harremanetan eta bere bitartez lortu genuen Valentziara sartzea”, dio Unaik.
Valentziara joan aurretik diru bilketa jarri zuen martxan Unaik materiala erosteko eta bertan banatzeko. Bilketa horren berri eman zuen Etxebarria Aita-Seme Trikitilariak Instagram kontuan, eta ordu gutxitan 10.000 euro biltzea lortu zuen: “Izugarria izan zen jendearen laguntza hori. Egia da Ogasunak bizum horretatik jaso genuen diru kopuru bat hartu egingo duela, horregatik 10.000 eurora iritsi ginenean bertan behera utzi nuen diru bilketa. Bizuma irekita mantendu izan banu, 50.000 eurora ere helduko ginen! Jendearen elkartasun uholdea ikaragarria da!”, dio Unaik, eta Ogasunak kenduko dion dirua, 3.000 euro gutxi gorabehera, bere gain hartuko du basauriarrak. Laudiotik Valentziara bitarteko bidaia “isiltasunean” egin zutela aitortu digu Unaik: “Isilik eman genuen bidaia osoa, pentsatzen zer aurkituko genuen bertan. Eta, iritsi ginenean eta lupetza artean sartu ginenean, dena aldrebestu zen: Netflixeko filmaketa bat zirudien. Izugarria benetan”. Valentziara heldu zirenean “etsipena, abandonua eta gobernuen utzikeria” topatu zituztela dio Unaik.
“Oso gogorra”
Valentzian dagoen egoera “oso gogorra” dela ziurtatu du Etxebarriak: “Bertako herritarrek dena galdu dute. Ez bakarrik gauza materialak, herrikide asko hil egin dira hondamendi honetan. Bertako herritarrak bertatik atera behar dituzte lehenbailehen: dena ondo garbitu, gero dena ondo jarri eta ondoren euren herrietara eta etxeetara itzuli daitezen”, dio.
“Ikusi duguna da herritar askok ez dutela inolako laguntzarik jaso. Igandean hasi ziren laguntza apurra jasotzen, eta herritarrengandik bakarrik. Lehenengo kolpean oso beldurtuta daude herritarrak, baita haserre ere. Jaramonik egin ez dietela sentitzen dute askok, eta hiltzen utzi dutela jendea”, dio Unaik. Herritarren haserrealdia azaroaren 3an, igandez, handitu zen Paiportan, Carlos Mazón Generalitateko presidentearen, Pedro Sanchez Espainiako presidentearen eta Erregeen bisitarekin. “Paiportara joan ginenean esan ziguten Erregeen bisita zela eta ezin genuela bertan denbora asko eman. Amorrua eman zigun horrek, baina beste herri batera joatea lortu genuen laguntza ematen jarraitzeko”, dio Unaik.
Unai dagoeneko Euskal Herrian dago, baina Valentziara bueltatzeko asmoa du: “Ez dakigu noiz, orain laguntza mordoa dagoelako Valentzian. Eta gainera, laguntza profesionala. Itxarongo dugu, baina gure asmoa da berriro bueltatzea eta gure laguntza ematea”, dio Unaik.
Suhiltzaileen laguntza
Valentziako hondamendian laguntza emateko Euskal Herritik ehun suhiltzaile baino gehiago joan dira bertara. Tartean, Xabier Urrutikoetxea Apraiz usansolotarra (Usansolo, 1984). “Telebistan ikusi genuenean Valentzian gertatu zena jarraian jarri ginen suhiltzaile talde guztiak lanean, eta Euskadiko eta Nafarroako zerbitzu guztiak prest jarri ginen Valentziara joateko”, dio Xabierrek. Hala ere, ez zieten baimenik eman Generalitatetik eta joan barik geratu ziren. Seigarren egunean, ordea, azaroaren 3an irten ziren Euskal Herriko suhiltzaileak Valentziara bidean. “Gugatik izan balitz, lehen edo bigarren egunetik egongo ginatekeen hemen, baina seigarren egunera arte ez digute utzi etortzen”, dio Xabierrek.
Azaroaren 4an, astelehenez, egin genuen berba Xabierrekin. Orduan Sedaví herrian zegoen usansolotarra. “Azaroaren 3an gauez heldu ginen Valentziara. Kriston euri zaparrada ari zuen, eta txarrena pentsatzen hasi ginen. Berriro ur-jasak izango zirela pentsatu genuen, eta Valentziako sarrera dramatikoa izan zen: ibai artifizial bat egin zuten bere garaian eta normalean ur gutxi darama, baina heldu ginenean goraino zihoan. Ez zegoen argindarrik eta sirenak baino ez ziren ikusten. Hori Valentzia hiriburuan”, dio Xabierrek. Sedavíra iritsi zirenean kotxe guztiak pilatuta aurkitu zituzten, “baten bat zuhaitzetan zintzilik, lokatza, eta ez zegoen inor kaletik ez zegoelako argindarrik”, dio, eta gaineratu du: “Ematen zuen hondamendiaren lehen eguna zela, eta ez seigarrena”.
“Herritarrak oso gaizki daude. Jendea etortzen zaizu negarrez, batzuk eskerrak emanez. Jende asko beheko pisuetan bizi da eta etxeak eta kotxeak galdu dituzte. Hondamendiaren zazpigarren eguna da (azaroaren 4a) eta batzuk ur gabe jarraitzen dute, argindarrik gabe…”, gogaitu da Xabier. Valentziako hondamendia zuzenean pairatu duten herritar asko abandonatuta sentitzen direla esan du Xabierrek: “Nik uste politikariak bertatik egon zirenean konturatu ziren hau oso oso larria dela”, dio.
Herriak soilik salba dezake herria?
Valentziako uholdeak urriaren 29an gertatu zirenetik sareetan asko irakurtzen den esaldia da ‘Herriak bakarrik salba dezake herria’. Unai Etxebarria erabat ados dago hausnarketa horrekin: “Benetan horrela da. Eta ez bada horrela, hil egingo gaituzte. Hori da egiten dudan hausnarketa. Herrikide asko euren bizilagunak laguntzen ari dira”, dio.
Kontran, Xabier Urrutikoetxea suhiltzailea ez dago ados adierazpen horrekin, eta arrazoitu egin du bere iritzia: “Herriak ez du salbatu behar herria. Herriak hauteskundeetan ondo bozkatu behar du herria salbu egon dadin. Eta hemen profesionalak egon behar dira lanean. Boluntarioek ginarra batekin ezin dute ezer egin; hemen behar da makinaria ona eta handia, eta jende profesionala. Zerbitzu publikoak egon behar dira herri hauetan, prestatuta eta lekuan bertan”, dio Xabierrek. Boluntarioen lana aitortu du Xabierrek, baina hasieratik “kudeaketa arazo izugarria” egon dela: “Egia da hau ez dela erraza kudeatzen: ekarri hainbeste jende, suhiltzaileak, kamioiak, ez dago argirik, errepide asko moztuta daude, kamioiak lokatzetan geratzen dira ez atzera eta ez aurrera… Nik ulertzen dut ez dela erraza kudeatzen”.Elkartasun keinuek denbora luzez biziraun beharko dute hemendik aurrera, Valentziako herri asko berriro garatzen has daitezen. Gauden lekutik zertan lagundu dezakegun baino ezin dugu itxaron. Elkartasun keinuek jarraituko dute.
☉ Hego Uribe
Hego Uribeko eta Kurdistango musikariek emanaldia eskainiko dute Durangoko Azokan
Itziar Ituño, Roberto Awanari eta Azibar Terreros basauriarrek eta Janire Egaña galdakoztarrak hartu dute parte proiektuan
Suargi Elkarteak Berria Egunkariarekin eta Basauriko Zutarri Kultur Elkartearekin batera kultura kurduei buruzko musika emanaldia sustatu du: ‘Mugarik gabe – Bê Sinôr’.
Proiektuan parte hartu dute Hego Uribeko zenbait herritar: Itziar Ituño, Roberto Awanari eta Azibar Terreros basauriarrak eta Janire Egaña galdakoztarra.
Ines Osinaga, Jon Maia, David Espinazo (Ingot) zein Yado Uzun, Onur Kepenek, Mizgin Tahir, Ciwan Issa musikari kurduak eta Chris O´Shea irlandarra ere dira proiektuaren parte.
Abenduaren 7an, larunbatez, 22:30ean emanaldia egingo dute Durangoko Azokan, Plateruenan.
Abestiak eta dokumentala
“Proiektuak erakutsiko du lurralde ezberdinetako musikarien loturek unibertsala den musikaren hizkuntzaren bitartez muga geografikoak gainditzen dituztela”, diote proiektuko sustatzaileek.
Proiektuaren lehen zatia da abenduaren hasieran aurkeztuko dutena Durangoko Azokan. Bigarren zatian euskaldunak izango dira Rojavara -Siriako herrialde kurdura- joko dutenak.
Elkarlan honekin batera, abestiak eta dokumentala grabatzen ari dira. “Ikus-entzunezko lanean Rojavako eta Euskal Herriko musikarien nortasun gurutzatuak arakatuko ditugu, istorio partekatuen bidez, non mugak desagertu eta loturak sakontzen diren”, diote.
Hizkuntzak, lurra, historia bezalako gaiak jorratzen dituzten bitartean, protagonistek musikaren hizkuntza unibertsalak banaketa geografikoak gainditzen dituela erakutsiko dute, “bihotzak eta kulturak elkartuz”.
Liburu aurkezpena
Kultura kurduaren bidaia Durangoko Azokara ez da soilik musikara mugatuko. Hain zuzen, abenduaren 7an bertan 14:00etan Ahotsenean ‘Kurdistan + 100’ liburua aurkeztuko dute, berriki euskaratuta.
Aurkezpena Laura Mintengik bideratuko du eta Meral Simsek eta Jin Swani idazle kurduek parte hartuko dute, besteak beste. Kiera Henderson itzultzaileak eta Ra Page Comma Press editorialeko zuzendariak ere hitza hartuko dute.
Bestetik, kultura zapalduen haritik, abenduaren 7an 16:30ean, mahai-inguru bat antolatu dute Talaia-Durangoko Museoan. Bertan parte hartuko du Roberto Awanari musikari basauriarra.
Mahai-inguru hori Suargi elkarteko Jon Landabideak aurkeztuko du eta Berria egunkariko Arantxa Iraolak moderatuta, Sevinaz Evdike zuzendari kurduak, Michael McCoughan idazle eta kazetari irlandarrak, Kiera Henderson itzultzaileak, Meral Simsek idazle kurduak, Jin Swani idazle kurduak, Joseba Sarrionandia idazleak eta Robertok berak hartuko dute parte.
Comeco Grafico Norte enpresa greban dago, eta besteak beste, bertan GEURIA inprimatu egiten da.
Azaroaren 28an, ostegunez, abenduko alea publikatu genuen, baina online bakarrik irakurri daiteke momentuz; izan ere, inprimategiaren greba dela eta, oraindik ezin izan dute paperezko alea inprimatu.
Aurreikuspenen arabera, aste honetan bertan imprimatuko litzateke GEURIA, eta jaso bezain pronto hasiko dugu banaketa, bai horretarako propio dauden puntuetan, eta bai harpidedunentzat euren etxeetan. Bitartean, PDFa online irakur daiteke esteka honetan.
☉ Hego Uribe
GEURIAk tokiko komunikabideen erronkak hizpide izan dituen Tokikom jardunaldietan parte hartu du
Tokikom Sariak banatu zituzten atzo, azaroak 22, Artikako (Berriobeiti, Nafarroa) Maria de Maeztu kultur etxean.
Euskarazko toki komunikabideen urteko lanik onenak ezagutzeko eta sektoreak dituen erronkei buruzko gogoetak zein esperientziak partekatzeko aukera izan zuten han bildutako 80 bat lagunek. GEURIAtik Eñaut Barandiaran zuzendaria eta Maider Ibañez kazetaria bertaratu ziren.
Jon Sarasua Euskararen Gogoetaguneak egitasmoaren koordinatzaileak, Lurdes Etxezarreta eta Xabi Gartzia AEKren Nazio Kontseiluko kideek eta Ramon Argelina elDiario.es-eko Bazkideen Fidelizazio arduradunak hitzaldiak eskaini zituzten.
Sarasuaren arabera, datozen 25 urteetan euskarak egin behar duen bidean estrategikotzat jotzen ditu tokiko hedabideak, “euskarak, eskala gehienetan ez bezala, eskualdeko eskalan lidergoa hartzeko aukera baitauka”.
80 bat lagun batu ginen Tokikom Sarietan, tartean GEURIAtik Eñaut Barandiaran eta Maider Ibañez // Tokikom
Eta ildo horretan, eskualdeetako hedabide multimedien estrategia izendatu dutenaren ardatzak zeintzuk diren azaldu zuen: “Orain arte egin duguna egitea ez dugu nahikoa izango; 80ko hamarkadan ETBren aldeko apustu garbia egin zen, baina aurrera begira, euskal hedabidegintzan matrize aldaketa behar dugu, dena askoz gehiago fragmentatuta dagoelako”, adierazi zuen Sarasuak.
Eskualde mailako komunikazioan euskarazko hedabide taldeek lidergoa har dezaketela esan zuen Sarasuak, “lidergo garbia eskualde euskaldunetan, eta lidergo esanguratsua ez horren euskaldunetan”.
Sarasuak behin baino gehiagotan nabarmendu zuen ideia baten ildotik, “gauzak berdin egiten jarraitzea aukera bat ez dela” adierazi zuten AEKko Etxezarretak eta Gartziak ere euren hitzartzean.
Aurki 50 urte beteko ditu AEKk, eta urteotan guztiotan, garaian garaiko testuingurura egokitu ahal izateko ezinbestekoa izan dute “etengabeko eraldaketa”.
Ramon Argelina elDiario.es-eko Bazkideen Fidelizazio arduradunak beren hedabidearen ereduaz hizketan jardun zuen, kazetaritza independentea egitea ahalbidetzen diena 95.000 bazkideren sostengua izatea dela argudiatuta, “bazkideena eta ez harpideena”.
Bazkideak proiektuaren protagonistak direla esan du, haiek direla proiektuaren erdigunean daudenak, eta haiei esker independentzia editoriala blindatzen dutela botere politikoaren, enpresarialaren eta ekonomikoaren presioen aurrean.
Herritarrak erakartzeko estrategiez eta haien atxikimendua lortzeko gakoez jardun zuen Argelinak, eta baita bazkideei modu esklusiboan eskaintzen dizkieten produktuez zein zerbitzuez ere: “Bazkideak asko zaintzen ditugu, xehetasunak ere bai, eta hori asko baliosten duten zerbait da. Gauzak etengabe hobetzen saiatzen gara, eta horretaz jabetu egiten dira eta eskertu egiten digute”.
Lau sari
Hitzaldiak baino lehen, 2024ko Tokikom Sariak banatu zituzten.
Azal onenaren saria Sakanako Guaixe aldizkariarentzako izan zen, ‘Matxismoa ari du’ goiburu duen aldizkariaren azalari esker.
Edukirik Onenaren Saria Azpeitia Gukarentzat izan zen, Maialen Etxaniz kazetariak egindako ‘Gelditu dira inprentaren makinak’ erreportajeagatik.
Eta, Ikus-etzunezko Onenaren Saria Antxeta irratiarentzat izan zen, ‘Uhin inklusiboak’ lanagatik.
Aurten, gainera, sari berezi bat ere banatu zuen Tokikomek: Nafarroa Saria. Ultzamaldeko Pulunpe komunikazio taldeak argitaratutako ‘Dialeko azkenak’ ikus-entzunezko lanari eman zioten saria.
Ekitaldia Juan Kruz Lakasta kazetariak gidatu zuen. Nafarroako Gobernuaren izenean Jabier Arakama Euskarabideako zuzendaria, eta Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako sailburuordetzaren izenean Jokin Azkue HABEko zuzendaria ere izan ziren ekitaldian.
☉ Hego Uribe
Hego Uribeko 21 supermerkatuk bat egingo dute Bizkaiko Elikagaien Bankuko bilketa handiarekin
Azaroaren 22an eta 23an izango da Bilketa Handia Bizkaiko supermerkatuetan, tartean, Arrigorriagan, Basaurin, Etxebarrin, Galdakaon, Ugaon eta Usansolon
Bizkaiko Elikagaien Bankuak bilketa handia egingo du azaroaren 22an eta 23an lurraldeko supermerkatuetan. Baita Hego Uribe eskualdean ere.
Zehazki, Arrigorriagako, Basauriko, Etxebarriko, Galdakaoko, Ugaoko eta Usansoloko 21 supermerkatutan izango dira Bizkaiko Elikagaien Bankuko boluntarioak elikagaiak jasotzen.
Bizkaiko Elikagaien Bankutik zehaztu dutenez, olioa, haurrentzako elikagaiak, latak eta kontserbak dira gehien behar dituztenak.
Aurten, Bizkaiko familiak laguntzeaz gain, Valentziako hondamendiko kaltetuei elikagaiak bidaltzea da kanpainaren helburua.
360 boluntario
Bizkaiko Elikagaien Bankuko ordezkariek GEURIAri adierazi diotenez, 360 boluntario egongo dira Hego Uribeko supermerkatuetan.
Bilketa handirako boluntarioak “ezinbestekoak” direla aipatu dute, eta herri batzuetan faltan dituztela esan du: “Adibidez, Etxebarrin boluntarioak behar ditugu azaroaren 22an eta 23an herriko supermerkatuetan egoteko. Gero eta gehiago kostatzen zaigu boluntarioak topatzea supermerkatuetan egoteko. Beraz, oso garrantzitsua da irakurleek parte hartzea!”, diote.
Boluntario izateko interesa dutenek izena eman dezakete Bizkaiko Elikagaien Bankuko webgunean edo 944 499 258, 946 053 779 edo 747 454 396 telefono zenbakietara deituta.
☉ Hego Uribe
Rockein 2024: Monday Potions da Hego Uribeko taldetik onena
Monday Potionsek Etxebarriko taldekide bat du eta sari bezala bideoklip profesional bat grabatuko dute eta kontzertua eskainiko dute 2025eko MAZ Basaurin
Azaroaren 16an, larunbatez, Rockein lehiaketako finala izan zen Basauriko Social Antzokian. Hego Euskal Herriko musikari eta taldeei zuzendutako lehiaketako hamabigarren edizioan Ben Santana diziplina anitzeko artista bilbotar gazteak irabazi zuen sari nagusia.
Hego Uribeko talderik onenaren kategorian Monday Potions laukotea izan zen garaile, musika proposamen eklektiko batekin, pop barrokotik art rockera nabigatzen duena. Eneko Peña da proiektuaren buru eta Etxebarri (Danel Marin), Bilbo eta Santurtziko kideez osatuta dago.
Sari bezala, Monday Potions taldeak bideoklip profesional bat grabatuko du eta kontzertua eskainiko du 2025eko MAZ Basaurin.
Bestetik, Maialen Ibarra sanmigeldarra eta bere taldea Euskarazko artistarik onena saria irabazi zuen eta Edgar Allan Pop bikoteak —Beatriz Álvaro arabarra eta Jaime Buenaventura madrildarra— jaso zuen Eskarabilera Saria.
Irabazleak erabakitzeko epaimahaia honako hauek osatu zuten: Nara Pinto (Primavera Sound festibalean promotorea); Jon Agirrezabalaga (El Tigre Studios-en ekoizle eta soinu-ingeniar eta musikari eta konpositore); Anne Salazar (BIME Live festibalaren koordinatzaile eta artisten kontratazioaren arduradun); Iker Bárbara (MondoSonoro musika-komunikabidearen Euskal Herriko eta Errioxako edizioaren koordinatzaile); eta Jon Zugazagoitia (Basauriko Udaleko Gazteria, Kirol eta Informatika zinegotzia).
Hego Uribeko eta Kurdistango musikariek emanaldia eskainiko dute Durangoko Azokan
‘Txapel’ek ‘Izarrak eta Haitzak’ liburua aurkeztuko du Pou anaiekin, Durangon
Arrigorriagako Gazteguneak Gabonetako irteera antolatu du Donostiako izotz pista eta ihes gelara
Argazkiak / Euskara ahoan, 120 lagunek hartu dute parte Galdakaoko Mintzodromoan
Argazkiak / Tortilla, indabak eta giro bikaina Usansoloko jaietako herri bazkarian
Argazkiak / ‘Konponbidea ez bazara, arazoa zara’ lemapean manifestazioa egin dute A25ean Galdakaon
Bideoa / Zein da euskarak duen hitzik politena? Galdakaon erantzun dute!
Bideoa / Olentzeroren eta Mari Domingiren etxea zabalik dago jada Basaurin!
