Arrigorriagako Osasun Foroa sortu zenetik, herritarrek gero eta argiago ikusi dute adinekoen artean badagoela askori eragiten dion “gaitz ikusezin” bat: bakardadea. Auzotar asko isolamendu eta hauskortasun egoeran bizi direla erakutsi dute datuek, eta zenbait gizarte zerbitzuetatik kanpo gelditzen direnez, horien detekzioa eta prebentzioa egitea zaila dela, bereziki laguntzarako “sare lokal indartsurik” sortzen ez bada. Horri muga jartzeko, Udalak eta Grupo SSI enpresak Bizkaia Saretu II programa jarriko dute abian Arrigorriagan; Ermuan egingo den programarekin batera, bakardadea identifikatzeko eta ekiditeko ekintza komunitarioak bultzatzeko egingo den bi proiektuetako bat.

Programaren bigarren edizioaren aurkezpena gaur, otsailak 15, egin dute Udaleko eta erakundeetako ordezkariek. Eta hemendik aurrera herrian egingo dituzten esku hartzeen nondik-norakoak azaldu dituzte Joana Etxebarria Udaleko Politika Feminista eta Gizarte Ekintzako Zinegotziak, Isabel Massa Saretu proiektuaren buruak eta Ixone Zubieta BBKko Pertsonen Sailaren arduradunak.

Joana Etxebarriak azaldu duenez, Osasun Foroa azarotik ari da lanean adinekoen beharrizanak aztertzeko, eta egindako behaketen ondoren, bi gune identifikatu dituzte Sareturen bidez ekintza esparrua bertara eramateko: Lanbarketa eta Kubo auzoak. “Forora goazen herritarren artean ikusi dugu gune hauetako biztanleria bereziki zaharra dela, gainontzeko auzoekin alderatuta”, azaldu du Etxebarriak. Gainera, Lanbarketa eta Kubo langileen auzoak dira, ez daukate gainontzeko guneek dituzten zerbitzurik eskura, horregatik, laguntzarako auzotarren sareak sortzea zailagoa da bertan.

Eragileen sareak

Bakarde egoeren “identifikaziorako, prebentziorako eta gizarte promoziorako”, baina, ezinbestekoa da eragileak inplikatzea eta batera lan egitera bultzatzea. Horrela adierazi du Isabel Massa Saretuko arduradunak. “Osasun Foroak eginda zeukan diagnostikoa beharrizanekin osatu ondoren, programaren markoa definitu dugu, eta sentsibilizazioan lagunduko duten eragile ezberdinak integratu nahi ditugu bertan”, esan du Massak. Foroan soslai ezberdina duen jendea bilduta, proiektuarekin lortu nahi dutena eragile horiek norbere espazioan “modelo” lana egitea da, gerora, pertsona gehiago laguntza kolektibora batu daitezen lortzeko. “Gazteguneko neska-mutilak, adibidez, programaren parte izan daitezke, bakardadearen aurka egin ditzakegun ekintzak definitzeko eta erreferentziako agenteen sarea sortzeko”.

Momentuz, egitasmoa Arrigorriagan integratzeko hastapen fasean daude. 2019 urtearen amaieran, Bizkaia Saretu I edizioaren barruan, Gizarte Zerbitzu Integratuen Taldea eta BBK Fundazioa adineko biztanleen talde batekin bildu zen 18 hilabetez, beren esperientziak eta erronkak ezagutzeko. Ikasketa eta hausnarketa bilera horietatik jasotako emaitzak dira, hain zuzen, Arrigorriagako proiektuaren oinarria definitzen dutenak.

Dena den, Ixone Zubieta BBK Fundazioko kideak azaldu duen moduan, esku hartzeak herriarentzako espezifikoak izango dira: “Esan genezake lehen Saretutik jaso genuena praktikara ekarri eta udalerri ezberdinetako egoeretara nola egokitzen den ikusiko dugula”. Horrela, Arrigorriagan eta Ermuan egiten ari diren bezala, martxan jarri duten proiektua hasiera izan daiteke maila zabalagoan bakardadeari aurre egiteko plan eraginkorragoak bultzatzeko.

Invisible soledad

Lehen pausotzat, Arrigorriagako herritarrek egitasmoa ezagutu dezaten eta daukan garrantziaz jabetu daitezen, Udalak eta BBK Fundazioak lankidetzan jarri dute martxan hastapeneko sentsibilizazio kanpaina, erakusketa formatuan. Invisible soledad lana Rubén Orozco artista mexikarraren obra da, eta Mercedes (argizarizko emakume figura hiper errealista) dauka protagonista. Erakusketa (udaletxean bertan ikusgai) bakarrik hil zen emakume nagusi baten isla da: “Ukitu egin dezakegu, ia sentitu, eta bera pentsatzen ari dena ere imajina dezakegu”— azaldu du Ixone Zubietak, erakusketaren arduradunak— “Mercedesek ezin hobeto transmititzen du lurralde honetan milaka pertsonak bizi duten bakardade isil hori”.