☉ Basauri
Marienea, feminismo eta berdintasun politiken erreferente hamar urtez
Marienea Basauriko Emakumeen Etxeak 10 urte beteko ditu maiatzean. Egitaraua oparoa antolatu dute hilabetean zehar eta urteurrena ardatz, eurekin elkartu gara Basauriko “feminismoaren fabrika” horretan.
2012ko maiatzaren 17an inauguratu zuten Marienea Basauriko Emakumeen Etxea. Ordutik hamar urte igaro dira. Hamar urte feminismoa eta berdintasuna sustatzen. Ekintzak antolatzen, ikastaroak, tailerrak, mahai-inguruak… Hamaika jarduera egiten dituzte hilero eta urtero. Anabel Sanz Basauriko Berdintasun teknikaria da 2000. urtetik eta gertu-gertutik ezagutzen du Marienearen sorrera eta izan duen bilakaera. “Marienea gero eta emakume gehiagoren etxea da. Guk normalean esaten dugu, jendeak uste baino aberatsagoak garela baina nahi genukeena baino gutxiago. Horrek esan nahi du gure helburu nagusienetariko bat aniztasun gehiago lortzea dela. Bilakaera ikusita, zerbitzuak nabarmen sendotu dira, plan eta proiektu berriak martxan daude, indarkeria matxistaren bigarren plana eta udal berdintasun barruko lehengoa abian dira, besteak beste”, dio Sanzek: “Poliki, poliki feminismo eta berdintasun politiken erreferentea bihurtu da Marienea. Eta ez bakarrik Basaurin, Euskal Herri osoan eta haratago ere”.
Aniztasuna lortzea da Marienearen helburuetako bat, baina ez bakarra. Epe laburrera, ertainera eta luzera begira, “gazte eta migrante gehiago” hurbiltzea nahi dute Marieneako ordezkariek: “Urteurrenaren leloak dioen bezala, 10 urte baino gehiago daramatzagu patriarkatuaren aurka konspiratzen eta proiektu desberdinak martxan jartzen. Ametsak eraikitzen jarraituko dugu feminismoaren fabrika den etxe honetan”, dio Sanzek.
Eta, ametsak eraikitzen jarraitzeko bide horretan, maiatzaren 12tik 20ra bitartean egitarau oparoa prestatu dute. Besteak beste, erakusketak, hitzaldiak, bertso saioa, mahai inguruak, azoka, bazkaria, Flashmob bat, herri korrikaldia, jolasak, perkusio saioa, irakurketa kolektiboa edota ginkana feminista antolatu dituzte ‘Ametsak eraikitzen jarraituko dugu’ lemapean. “Ekintzez haratago nabarmendu nahiko genuke egitaraua sortzeko egin dugun prozesua da. Programan ikus daitekeenez, etxea erabiltzen duten talde guztiek egiten dutena erakusteko aukera izango dute. Zerbait nabarmentzekotan ‘Ez da kasualitatea’ bertso saioa aipatuko nuke, baita gerraren kontrako hitzaldia eta neska gazteentzako ginkana ere. Zazpi egunez hausnartzeko, elkar topatzeko eta dibertitzeko aukera izango dugu”, dio Anabelek: “Animatzen dugu jendea ekintza guztietan parte hartzera.
Parte-hartzeko espazioa
Marieneak Basaurin eta herritarren artean zer nolako tokia duen galdetuta, zera dio Anabelek: “Gure ustez, desberdintzen gaituena parte hartzeko espazioa bat eskaintzea da. Emakumeak Marieneara baliabide zehatz baten bila etor daitezke eta nahiz eta behar guztietarako erantzuna ez daukagun, gelditzeko gonbidapena luzatzen diegu eta horretarako aukerak asmatzen ditugu”.
Urtean zehar erakusketak, berdintasunaren aldeko kanpainak, mahai-inguruak, hitzaldiak edota ikastaroak antolatzen dituzte Marienean. Hamar urte hauetan zein proiektu adierazgarri burutu dituzten galdetu diogu Anabeli, eta zera erantzun digu: “Greba feministarantz erakusketa, ‘Egunero izan dadin Martxoak 8’ kanpaina, emakume errefuxiatuen eskubideak aldarrikatzeko ekintzak eta abarreko zerrenda luze bat aipatuko nituzke. Laborategi metodologian lan egiten dugu eta etengabe sortzen ditugu proiektu desberdinak, beti, emakumeen beharrak eta feminismoaren aurrerapenak kontuan izanda”. Etorkizunera begira, honakoa dio Anabelek: “Erronka askoren artean gizonak berdintasunean, eta bereziki, indarkeria matxistaren kontrako ekintzetan inplikatzea nahi dugu. Bestalde, hezkuntza oso estrategikoa da eta horregatik jarraitzen dugu ikastetxeekin elkarlanean, momentu honetan jolastoki inklusiboen proiektu batekin”.
Proiektua sendotzeko urteak
Basauriko Emakumeen Etxea duela hamar urte eraiki zuten. Garai horietan emakumeen etxe gutxi zeuden Euskal Autonomia Erkidegoan, hala nola, Ermuako Emakumeen Etxea (2003), Balmasedako Emakumeen Etxea (2004), Eibarko Andretxea (2004), Durangoko Andragunea (2009) eta Donostiako Emakumeen Etxea (2010). Gaur egun, hogeina emakumeen etxe daude EAEn: Araban Gasteizko Sorginenea (2019); Bizkaian Ondarroako Etxelila (2013), Portugaleteko Bidatzenea (2021) eta Basauriko Marienea (2012); eta Gipuzkoan Arrasateko Emakume Txokoa (2003), Azpeitiko Emakumeen Txokoa (2011), Hernaniko Emakumeen Etxea (2017), Errenteriako Emakumeen Etxea (2019), Urola Garaiko Emakumeen Etxea (2019), Zarauzko Emakumeen Etxea (2020), Elgoibarko Lila Etxea (2021), Astigarragako Emakumeen Etxea (2021) eta Zumaiako Emakumeon Etxea (2021).
“Emakumeen Etxeak beharrezkoa dira gaur egun. Eta ez bakarrik gure ustez, izan ere, gaurkotua izan den Berdintasun legean emakumeen etxeak eta jabekuntza eskolak ezinbesteko tresnak dira berdintasuna lortzeko. Guk, jakin badakigu espazio pribilegiatu bat daukagula mantendu eta sendotu nahi duguna”, dio Anabelek. Hego Uribe eskualdean Basaurikoa da gaur egun dagoen emakumeen etxe bakarra, baina asmoa badago, adibidez, Arrigorriagan eta Galdakaon ere eraikitzeko. Marieneako ordezkariek Arrigorriagako eta Galdakaoko prozesuetan laguntza eman dute: “Ia martxan dauden prozesu guztietatik deitu gaituzte. Orokorrean gure prozesua ezagutu nahi dute, etxea bera, dituen zerbitzuak, kudeaketa eta jakina beharrezkoak diren baliabideak. Gu ere hasieran eredu bezala Donostiako Emakumeen Etxea eta beste batzuk hartu genituen eta ohorea eta plazera da gurera jotzen dutenean”, dio Anabelek.
☉ Basauri
‘Emakumeak eta industria musikala’ solasaldia antolatu dute gaur Marienean, MAZ Basauri jaialdiaren baitan
Musikaren industriako emakumeek euren esperientziak partekatuko dituzte gaurko topaketan
Aurten, iaz bezala, hirugarren jardunaldi bat ere izango du MAZ Basauri jaialdiak bere 13. edizioan: azaroaren 6an, ostegunez, ‘Emakumeak eta industria musikala’ topaketaren bigarren edizioa antolatuko dute Rockeinek, MAZ Basaurik eta Marieneak elkarlanean.
Topaketa Marienea Basauriko Emakumeen Etxean izango da 18:00etan. Musikaren industriako emakumeen esperientziak beste emakume batzuekin partekatzea bilatzen du ekimenak, sektorean eta eszenatokietan emakumeen presentzia handiagoa sustatzeko helburuarekin.
Aurten, La Furia artista nafarra, Ibone Iza BIME Proko edukien arduraduna eta Maite Alaña MAZ Basauri eta Rockeineko zuzendaria izango dira protagonistak. Emilia Arias kazetari eta idazleak (TVE, Pikara Magazine) gidatuko du hitzaldia, eta doakoa izango da.
MAZ Basauri Basauriko Udalak sustatzen du. Aurtengoa 13. edizioa da eta aurreko hamabi edizioetan, udalerria erreferente musikal gisa kokatu du, eta Basauriko kultura-, merkataritza- eta ostalaritza-bizitzarako pizgarria izan da.
Basauritik mundura. Horrela definitu daiteke atzoko gaua St James’ Park estadioan, egun berean bi basauriarrek egin baitzuten debuta: Selton Sanchezek (18 urte) eta Asier Hierrok (20 urte). Ez zen debut gozoa izan, taldeak 2-0 galdu baitzuen, baina zalantzarik gabe ahaztuko ez duten eguna izango da bi lehoientzat.
Selton Sanchez, 18 urteko erdilaria da, bere irudimen eta maila teknikoagatik nabarmentzen dena. Durangon jaiotakoa den arren, Basaurin bizi da aspalditik. Asier Hierro, aldiz, 20 urteko aurrelaria, amaierako minutuetan atera zen eta gola bilatu zuen etengabe, ausardiaz eta lotsa izpirik gabe. Biek ibilbide luzea egin dute Lezaman, Hierroren kasuan kimua zenetik ari baita zurigorriekin.
Partidaren ondoren, Unai Simonek gazteen lana txalotu zuen: “Selton eta Hierro Txapeldunen Ligako mailan aritu dira”, adierazi zuen atezainak.
Basauriko bi futbolariek amets bat bete dute: Lezamako harrobia eta Basauriren izena Europako eszenatokirik handienetara eramatea.
☉ Basauri
68,8 milioi euroko aurrekontua kudeatuko du 2026an Basauriko Udalak
Gobernu taldeak aurrekontu proposamena aurkeztu du gaur eta oposizioak azaroaren 19ra arte dute zuzenketak aurkezteko epea zabalik
Basauriko udal gobernu taldeak 2026ko aurrekontu proposamena aurkeztu du gaur. Guztira 68,8 milioi euro kudeatuko ditu Udalak datorren urtean, aurten baino 3 milioi gehiago (% 4,6 gehiago).
Besteak beste, aurrekontua handitu da diru-sarrerak, oro har, handitu egingo direlako. Besteak beste, Udalkutxatik 36,1 milioi euro jasoko ditu Basauriko Udalak, aurten baino 2,1 milioi gehiago.
Inbertsioetara 2,7 milioi euro bideratuko ditu Udalak 2026an. Eta, inbertsioen arten bi narbamendu ditu gobernu taldeak. Alde batetik, haurreskola berria eraikitzea eta bestetik, hiri-ortuak sortzea.
Martxoan aurreratu bezala, haurreskola berria eraikiko dute herrian, Arizko Ikastolaren ondoan dagoen berdegune batean. Basauriko hirugarren haurreskola publikoa izango da, Basozelaikoaz eta San Migelekoaz gain. Gutxienez 42 plaza izango ditu eta 0-1 eta 1-2 urte bitartekoentzako lau gela izango ditu. 2026ko aurrekontuan milioi bat bideratuko du Basauriko Udalak haurreskola eraikitzeko.
Asier Iragorri alkateak eta Berta Montes Ogasun arloko zinegotziak aurkeztu dute gaur 2026ko aurrekontu proposamena // Geuria
Hiri-ortuei dagokienez, Iruaretxeta parkean jarriko du martxan proiektua Udalak datorren urtean. Aurreikuspenen arabera, 80 ortu inguru egokituko dituzte, bakoitza 35 eta 40 metro karratu arteko azalerarekin. Udalak 400.000 euro gordeko ditu aurrekontuan hiri-ortuak sortzeko.
Inbertsioen atalaren barruan, hezkuntza-zentroetan hobekuntza lanak egiteko 310.000 euro erabiliko ditu Udalak.
Eta, aurrekontu parte-hartzaileen prozesua ere inbertsioen baitan sartu du gobernu taldeak: hartara 400.000 euro zer egiteko erabakiko dute herritarrek. Irailean herritarrek euren proposamenak egiteko epea zabalik izan zuten eta laster bozkatzeko epea irekiko du Udalak.
Garapen jasangarrirantz
2026rako proposatutako kontuen ezaugarri azpimarragarrienetako bat da aurrekontuaren % 42 erabili nahi dutela 2030 Agendaren Garapen Jasangarrirako Helburuei (GJH) loturiko gastu sozialean, helburua izanik desberdinkeria murriztea eta herritar guztiei aukera ematea oinarrizko eskubideak baliatzeko: hezkuntza, osasuna, aukera-berdintasuna eta gizarte-babesa.
“Aurrekontuaren ia erdia GJHen gastu sozialean erabiltzeak agerian uzten du gure konpromisoa pertsonekin eta basauriarren bizi-kalitatea hobetzearekin. Inbertsioen helburua da inor ez uztea atzean, eta herritar denek eskubide eta aukera berberak izatea”, adierazi du Asier Iragorri Basauriko alkateak.
Helburu horietan giltzarri den Gizarte Zerbitzu eta Gizarte Sustapen Arloak “inoizko aurrekontu handiena” izango duela nabarmendu dute udal ordezkariek. Guztira, 10,8 milioi euro; aurten baino % 3,9 gehiago.
“Adinekoentzako aurrekontua % 4,9 handituko da, 5,1 milioi euroraino (2025ean, 4,8 milioi); eta Berdintasun aurrekontua % 4,5 haziko da (2025ean, 519.000 euro; 2026an, 540.000 euro). Hezkuntza Atalaren aurrekontua, berriz, % 151 igoko da (2025ean, 623.000 euro; 2026an, 1.564.000), haurreskola berrirako partida milioi batekoa izango delako”, azaldu du Berta Montes Ogasun arloko zinegotziak.
Zor publikoari dagokionez, 2026an 806.000 euroko zorra izatea aurreikusi du gobernu taldeak: “Doitasun eta gestio eraginkorreko politikak etengabe aplikatzeak maila ia sinbolikoan utziko du Udalaren zorra”, dio Montesek.
“2024. urtea amaitu genuen 1,6 milioi euroko zorrarekin, eta urte hau amaituko dugu 1,2 milioiko zorrarekin. 2026. urtean, 806.000 eurora murriztuko dugu; hau da, sarrera guztien % 1,2era. 2012an, Udalaren zorra 12 milioi eurokoa zen, eta horrek agerian uzten du egin dugun ahalegin handia, Basauriko bizilagunen euro bakoitza eraginkortasunez eta erantzukizunez administratzeko”, nabarmendu du Montesek.
Oposizioan dauden udaltaldeek azaroaren 19ra arte dute zuzenketak egiteko. Ondoren, asmoa da azaroko osoko bilkuran eztabaidatzea 2026ko aurrekontua.
☉ Basauri
Maialen Ibarra DA! PRO topaketan kontzertua emango du azaroan Durangon
Uxue Kerejeta abeslari gipuzkoarrak ere parte hartuko du topaketan: bere ‘Amaiera’ diskoan Beñat Armentia galdakoztarrak kolaboratu du teklatuan
DA! PRO topaketaren zazpigarren edizioa helduko da azaroaren 25ean eta 26an, Durangoko Azokaren atarian. Musika eta familia ikuskizunak antolatuko dituzte eta horien artean Maialen Ibarra sanmigeldarrak kontzertua emango du.
Maialenen kontzertua Durangoko Plateruena aretoan izango da azaroaren 26an, asteazkenez.
Era berean, Sueder, Sara Zozaya, Gartxot, Jonkass, Hondora, Ilargi, Euskal Barrok Ensemble, Maider eta Uxue Kerejeta arituko dira Plateruenan.
Aipatzearren, Uxue Kerejeta musikari zumarragarraren ‘Amaiera’ diskoan Beñat Armentia Arriandiaga galdakoztarrak kolaboratu du teklatuan.
Durangoko Azokako jarduna Azokako egunetatik haratago hedatzeko asmoz sortu zuen Gerediaga elkarteak DA! PRO topaketa.
☉ Basauri
Basauri Pintxo Festa antolatuko dute datozen bi asteburuetan: aurten 42 tabernak eman dute izena
Moluskuak, tomatea edota patata izango dira Basauri Pintxo Festako osagai protagonistak, azaroaren 14tik 16ra eta 21etik 23ra
Pintxoen hiriburu izango da Basauri azaroaren 14tik 16ra eta 21etik 23ra bitartean: Pintxo Festa antolatuko dute.
Aurten 42 tabernak hartuko dute parte, iaz baino bost gehiago. Horiek dira: Maybe, Valhalla, Edudoga, Luna, Bai Horixe, Coffee; El Cruce, Rymari, Toison de Oro, Nastase, Uribarri, Zutarri; Neure, Boxes, Dafne, Izarra Berria, Itxina Berria, La Zona, Berezi, Geltoki; Bonboi, Herriko Etxea, Arume, Haizebarri, Apolo XII, Erretoki Arin, New Magic; Nervion, Katilu, Irati, La Sede, Beitia Zaharra, 7 Calles, Galizia, Xuroi; Fission’s Berria, Ganeko, Thomas, Batzoki Central, Excelsior Berri, Nagusia eta Uribarri 22.
Horiek guztiek pintxo lehiaketan hartuko dute parte eta taberna bakoitzak bere miniaturazko jakia salgai jarriko du Pintxo Festa egingo den egun guztietan zehar. Pintxoek moluskuak, tomatea edota patata osagaiak izan behar dituzte.
Lehiaketan Urrezko Pintxoa, Zilarrezko Pintxoa, Brontzezko Pintxoa, Fusio-pintxoa, Soiltasuna eta Zaporea Pintxoa eta Pintxo Herrikoia sariak banatuko dituzte. Epaimahai profesional batek aukeratuko ditu irabazleak.
Urrezko Pintxoaren saria irabazten duenak 300 euroko txartela jasoko du, herriko hiru saltokitan, gehienez, gastatzeko. Zilarrezko Pintxoaren irabazleak 200 euroko txartela jasoko du, herriko bi saltokitan, gehienez, gastatzeko. Eta Brontzezko Pintxoari 100 euroko txartela emango diote, gehienez herriko bi dendatan gastatzeko.
Bestalde, bi lagunentzako bost menu zozkatuko dituzte pintxo gogokoena hautatzeko botoa eman, eta boto-paperean bost taberna desberdinen zigilua duten herritarren artean.
Pintxo Festa izango den bitartean kale animazioa egongo da Basauriko kaleetan: Etxebarria Aita-Seme Trikitilariak, Sama Siku fanfarrea, Danbayan batukada, Danbolin Txistulari Elkartea, Basauri Koral Elkartea eta Kilometrokantu.
Eta aurrekoetan bezala, Helmuga-Basauri-Pintxo Festa Gida publikatu eta banatuko du Udalak. Gida horrek pintxo lehiaketan parte hartuko duten 42 tabernaren izena, helbidea eta kokapen geografikoa jasoko ditu, eta kanpainan zehar kalea girotzeko egongo diren jardueren berri ere emango du.
Liburuxka parte hartuko duten tabernatan eta Basauriko erreferentziazko tokietan banatuko dute.
Galdakaoko Adiskide Pilota Elkarteak 50 urteko ibilbidea ospatuko du jai giroan igandean
Emakumeak ahalduntzeko tailerra antolatu dute Ugaon
Auzolana eta musika oinarri, Galdakaoko Elkarlaguntza Sareak jaialdia antolatu du Basauriko Txarraska Gaztetxean
Argazkiak | Mozorroak jantzi eta kalera irten dira zeberioztarrak Gau Beltzan
Argazkiak | Antzerkia, tailerrak eta edabe magikoa prestatu dituzte Galdakaon Gau Beltza ospatzeko
