[Geuria #080 alean argitaratutako erreportajea] Errusiatik Basaurira eta Basauritik Baserrira, tartean euskara bidelagun. Ibilbide hori egin du Svetlana Sveta Baevak (Troitsk, Errusia, 1993). Duela lau urte pasatxo heldu zen Basaurira maitasunak ekarrita eta ordutik hemen bizi da. Euskal Herrian finkatu eta bi urtera euskara ikasteari ekin zion. Ikasturte honetan B2.2 maila hasi du Bolintxu AEK euskaltegian. Itzultzailea, autonomo bezala lan egiten du eta azken asteetan ETB1eko ‘Baserria’ saioan parte hartu du. Errusiatik Basaurira arteko saltoaz, euskara ikasketez eta ‘Baserria’ saioaz hitz egin dugu Svetarekin.

Errusiarra jaiotzez, nolatan Basaurin?
Nire mutil laguna Basaurikoa da. Moskun errusiera ikasten ari zen eta ni, itzultzailea naizen aldetik, gaztelania ikasten ari nintzen momentu horretan. Moskun elkar ezagutu genuen. Bi hizkuntzak (gaztelania eta errusiera) elkarbanatzeko asmoz, elkarrizketetan hasi ginen eta horrela ezagutu nuen Egoitz. Oso mutil interesgarria iruditu zitzaidan, bikote bezala hasi ginen eta horregatik nago Basaurin. Duela lau urte eta erdi heldu nintzen Basaurira.

Gogorra egin zitzaizun zure jaioterria uztea?
Batere ez! Egoitz bisitatzera etorri nintzenean, Euskal Herria oso polita iruditu zitzaidan, baita Basauri ere. Bere familia ere atsegina da, jatorrak dira eta ondo hartu naute. Oso gustura nago Basaurin, egia esan.

Sveta Baeva // Geuria

Zure familia faltan botako duzu.
Noski, nire Errusiako familia faltan botatzen dut. Nire ama eta nire aititeak batez ere. Baina, urtean bitan-edo joan ohi naiz Errusiara haiek ikustera, eta Basaurin nagoenean Whatsapp edo Skype bidez ere harremanetan nago eurekin. Eskerrak teknologia berriei!

Pandemiak ez zizun utziko bidaiatzen eta zure senitartekoak ikusten.
Ez. Pandemiagatik joan gabe geratu naiz urte eta erdi baino gehiagoz. Oso triste egon nintzen hasieran, ez nekielako oso ondo zein zen egoera Troitsken, nire jaioterrian. Hala ere, aurtengo abuztuan aukera izan nuen bidaiatzeko eta nire senitartekoak ikusi nituen. Benetan indarra ematen du horrek!

Desberdintasunik ba al dago Troitsk eta Basauriren artean?
Antzekotasun asko dituzte Troitskek eta Basaurik. Esaterako, biztanle aldetik bertsuak dira: 40.000 biztanle bizi dira bakoitzean. Gero, Basauri Bilbotik oso gertu dago, eta Troistk Moskutik 40 kilometrora. Bizimodu aldetik, ordea, desberdinak dira. Troitsken, adibidez, ez dago tabernarik, eta hemen jendeak kalean egiten du bizitza; Errusian, hotzagatik, normalagoa da etxean egitea bizimodua. Gero, jendea ere desberdina da: askok esaten dute Euskal Herrian jendea hotza dela, baina nire ustez ez da horrela; Errusian bai direla hotzak! Errusian jendea itxiagoa da Euskal Herrian baino. Nire kasuan, ez naiz pertsona itxia, baina dagoeneko ohituta nago hemengo bizimodura! (kar, kar, kar). Lagun kuadrillak hemen oso garrantzitsuak dira; Errusian, ez dago horrelakorik. Eta bizimodua Basaurin baino askoz ere garestiagoa da Errusian.

Familiaz gain, zer botatzen duzu faltan Errusiatik?
Elurra eta hotza, dudarik gabe! (kar, kar, kar) Hemen, Euskal Herrian, hotza egiten du, bai, baina Errusian egiten duen hotzarekin ez dago alderatzerik! Negua luzea da Errusian eta 20 gradu azpiko tenperaturak izan ohi dira. Eta, logikoa denez, elurra ere gehiago botatzen du han hemen baino. Benetan oso irudi politak!

Zer ekarriko zenuke Errusiatik Basaurira edo Euskal Herrira, eta zer eramango zenuke hemendik Errusiara?
Zeinen galdera interesgarria eta zaila aldi berean! Errusiatik Euskal Herrira ekarriko nuke lagunen arteko adiskidetasun “garbia”. Esan nahi dut: Errusian hiruzpalau lagun egiten dituzu txikitatik eta adiskidetasun hori ez da sekula galtzen; Euskal Herrian kuadrillak daude, bai, eta horiek oso garrantzitsuak dira bertako jendearentzako, baina agian txikitako lagunak ez dira asko mantentzen. Eta Euskal Herritik Errusiara, adibidez, bertako herritarren jatortasuna eramango nuke: ezezagun batekin lehen harremana hemen oso atsegina izaten da normalean; Errusian, aldiz, ez da horren atsegina. Eta, Euskal Herriko gastronomia ere eramango nuke Errusiara. Nafarroako piperrak, gildak, txuletoia, sagardoa… eta pintxoak! Zeinen goxoak!

Lau urte baino gehiago daramatzazu Basaurin eta euskara ikasten ari zara.
Bai, hala da. Duela bi urte hasi nintzen euskara ikasten. Bilboko Gabriel Aresti euskaltegian hasi nintzen eta udan ikastaro trinkoak ere egin ditut. Deustuko Hizkuntza Eskolan ere ikasi nuen pasa den urtean eta aurten Basauriko AEK Bolintxu euskaltegian hasi naiz B2.2 maila ikasten! Euskara ulertzea erraza da; hitz egitea da zailena, baina saiatu egiten naiz ahal dudan guztietan. Urduri jartzen naiz, baina lotsa galdu behar da. Oso pozik eta harro jartzen naiz euskaraz norbaitekin komunikatzen naizenean. Eta nahiz eta akatsak egin, ez da horren beldur izan behar. Intentzioa da garrantzitsuena.

Sveta Baeva // Geuria

Zergatik erabaki zenuen euskara ikastea?
Batez ere euskal gizartean integratzeko. Basaurin ez da euskaraz asko hitz egiten eta horrek pena ematen dit. Euskal Herrian integratu nahi baduzu, beharrezkoa da euskara ikastea. Euskal kultura ere asko gustatzen zait eta euskara kultura horren parte da; euskal musika entzutea asko gustatzen zait, adibidez, Xabier Lete, Mikel Laboa, Zea Mays…

Euskara ikastea zaila edo erraza den galdetuko banizu.
Edozein hizkuntza zerotik ikasten hasten zaren bezala, euskara zerotik ikastea erraza da. Gero datoz zailtasunak. Adibidez, nik gramatikan topatzen ditut zailtasun handienak. Hala ere, ikasiz gero lortu daiteke hori ere ikastea eta hobetzea. Eta, nola ez, hitz eginez praktikatu behar da —orain ni zurekin ari naizen bezala—.

Esan duzu Basaurin ez dela euskaraz asko hitz egiten.
Ez. Euskara ikasten ari garenok ez daukagu aukera askorik Basaurin praktikatzeko. Nik, adibidez, ez dakit Basaurin nork dakien euskaraz eta beldurra ematen dit hasierako hitza euskaraz egiteak. Arraroa banintz bezala sentitzen naiz. Esaterako, Gernikako edo Durangoko Azoketara noanean ez dut beldurrik lehenengo hitza euskaraz egiteko, badakidalako bertan gehiengoak euskara ulertu eta euskaraz erantzungo didalako. Eta horrek ondo sentiarazten nau. 

Zein erraztasun beharko zenituzke Basaurin euskaraz lasai hitz egiteko?
Adibidez, saltokietan eta tabernetan pegatinaren bat jarriko balute bertan euskaraz hitz egin daitekeela adierazten duena, erosoago sentituko nintzateke. Taberna batzuetan —adibidez, Bonboi tabernan— Euskaraldiako ariguneen pegatina dago jarrita eta horrela badakit bertan euskaraz eskatu dezakedala.

Euskaraz gain, beste hizkuntza batzuk ere ikasi dituzu.
Bai. Hizkuntzak asko gustatzen zaizkit. Errusiera nire ama hizkuntza da eta horrez gain ingelesa eta gaztelania ikasi ditut, baita modu txikiagoan txinatarra eta italiera ere. Orain euskaran ari naiz zentratzen; C1 maila lortzea da nire helburua. Helburuak jartzea oso garrantzitsua da. Eta etorkizunean beste hizkuntzaren bat ikastea ere gustatuko litzaidake.

Baserria saioko bigarren denboraldian hartu du parte Svetak // EiTB

Euskara maila hobetzeko asmoz ETB1eko ‘Baserria’ saioan hartu duzu parte.
Hala da. ‘Baserria’ saioko lehen denboraldia ikusi nuen eta asko gustatu zitzaidan. Bigarren denboraldia grabatzeko castinga egingo zutela ikusi nuen eta izena ematera animatu ninduen Egoitz nire bikoteak. Lehenengo castingerako bideo bat bidali nuen eta hurrengo casting bat Donostian egiteko deitu zidaten ETBtik. Gero beste casting bat egin nuen telefonoz eta saioan parte hartzeko aukeratu ninduten.

Zelan definituko zenuke zure esperientzia ‘Baserria’n?
Zigor baserritarrarekin hartu dut parte saioan. Azkoitian jaio eta Markinan bizi da. Eta Bermeo, Azkoitia, eta beste herrietako baserritarrak ere izan dira saioan. Hasieran zaila izan zen besteak ulertzea, azkar eta euskara itxian hitz egiten dutelako. Ni ohituta nago euskara batua ikastera eta entzutera eta hasieran zaila izan zen beste euskalkiak ulertzea. Esperientzia oso ona izan da, asko disfrutatu dut. Aurten lehiaketan gehiago zentratu dira eta bakoitzaren esfortzua fisikoki frogatu dugu. Nik baserri batean ez dut inoiz lanik egin, beraz, pentsa! 

Eta zer jaso duzu ‘Baserria’ saiotik?
Baserritarrak eta kaletarrak ez garela elkarrekin oso desberdinak ikusi dut. Jende oso jatorra, oso ona eta oso eskuzabala ezagutu dut. Gaur egun ere harremana dut saioan parte hartu duten batzuekin, adibidez, Zigorrekin, Ainhizerekin, Iñigorekin, Telmorekin… Whatsapp talde bat daukagu ‘Baserria’ko bigarren denboraldian parte hartu dugunok.

Baserri batean ala Basaurin ikusten duzu zure burua?
Ez dakit zer gertatuko den etorkizunean, baina momentuz Basaurin oso gustura nago. Asko gustatzen zait hemen bizitzea; Basauri nire bigarren etxea da. Beraz, momentuz hemen ikusiko dugu elkar!