☉ Basauri
Gaizka Tovar: “Gizonik gabe eta bizpahiru seme-alaba dituen neskatoa topatzea ohikoa da Nikaraguan”
Unibertsitatean Lehen Hezkuntza ikasi, Arrigorriagan administrari lanetan aritu eta bizitzari frenoa jarri zion Gaizka Tovarrek. Haitin hiru hilabete eta Nikaraguan sei pasatu ditu
Bizitzak buelta asko ematen dituela dio esaerak. Gaizka Tovar (Basauri, 1979) basauriarrak hogeta hamabost urte ditu eta azken urtean hankaz gora jarri du bere ordura arteko bizimodua. Haitin eta Nikara- guan bizi izan da azken hilabeteetan.
Irakasle ikasketak eginda eta Nikaraguan sei hilabete. Nolatan?
Lehen Hezkuntza ikasi nuen unibertsi- tatean, baina administrazio lanetan ibili naiz Arrigorriagan azken urteetan, Haitin lurrikara gertatu zen arte. Hori izan da nire in exio puntua. Hiru hilabetez egon nintzen bertan laguntzen eta lan egiten. Handik bueltatu nintzen Basaurira, baina orduantxe konturatu nintzen hortik bi- deratu nahi nuela nire bizitza. Ildo horri jarraituta, ikasketei berriro heldu nien: Berdintasunean, Sexologian eta Kooperazioan masterrak egin nituen eta horien inguruko ikastaroak ematen aritu izan naiz ikastetxeetan eta institutuetan. Baina iaz Nikaraguan proiektu bat egiteko aukera atera eta bitan pentsatu barik hara joan nintzen.
Zertan oinarritu da proiektu hori?
Berdintasuna lantzeko proiektua izan da, baita sexualitatea lantzeko ere. Alde batetik, jaso ninduen elkarteak zeukan berdintasuna lantzeko proiektuan parte har- tzea zen nire betebeharra eta bestetik, nire proiektu propioa: sexualitate heziketa eta baliabideak eskaintzea. Hau lantzeko herri bakoitzeko lauzpabost ordezkarirekin biltzen ginen eta ordezkariok herritarrei azaltzen zieten guk eurekin berba egindakoa.
Sei hilabete lanean eman ondoren, nolakoa iruditu zaizu bertako egoera?
Igarri dugu gizartean berdintasuna gogor landu dutela azken urteetan eta hori au- rrerapauso handia da. Hortaz, berdintasu- nari dagokionez erraztasun handiak izan ditugu bidean, baina sexualitate proiektua dexente zailagoa egin zaigu, han generoa- rekiko ikuspegia hemen daukagunarekin alderatuz oso ezberdina baita; eta horrek ez du esan nahi hemen gauzak ondo dau- denik. Nikaraguan gizonek jaiotzen di- renetik ikasten dute euren betebeharra bizitzan lan egitea eta aisialdia dela, eta plazerra jaso nahi dutenean, horretarako emakumea dagoela. Emakumeen bete- beharra aldiz, etxeko lanak egitea eta gizo- nek harreman sexualak nahi dituztenean haiei plazerra ematea da. Esaterako, hamalau urteko gazte batek oso barneratuta du ikuspegi hau eta honako bidea asko- tan ematen da: harremanak izaten dituz- te beren lehenengo bikotearekin, ez dute kondoirik erabiltzen, emakumea haurdun gelditu eta umea izaten du abortatzeko es- kubiderik ez dutelako, eta gainera gizar- tean oso gaizki ikusita dagoelako. Ostean, gizona nekatu, emakumea utzi, beste batekin hasi eta berriro kontu berdina errepikatzen da. Hortaz, ohikoa da bizpahiru umerekin eta gizonik gabeko emakumeak ikustea. Egoera horretan dauden emaku- meek oso zaila dute lana bilatzea.
Hori arazo larria da, baina ez da bakarra: homosexualitatea, bisexualitatea eta tran- sexualitatea ez dituzte onartzen, iraindu egiten dituzte eta segituan bibliara jotzen dute sexu aukera horiek gaitzesteko; ez dugu ahaztu behar gure heziketaren kontra erlijioa dugula, eta horrek Nikaraguan in- dar izugarria dauka. Beraz, esparru sexualeko proiektuan lan egitea zaila izan da.
Eta bestelako heziketan ere aritu al zarete?
Aritu baino gehiago, aztertu egin ditugu herritarrak. Asko gustatu zait elkarbana- tzea nola ulertzen duten. Ur edota janari gutxi eduki arren, bere etxean hartzen zaituzte eta denetarik ematen dizute; oso eskuzabalak dira.
Gutxien gustatu zaidana pobrezia, klima eta animaliak zelan tratatzen dituzten izan da. Bero gehiegi eta euri gutxi dute- nez, belar gutxi dago eta ondorioz abereek ia ez daukate jatekorik. Horrez gain, txa- kurrak ez ditutzte tratatzen guk hemen gehienok egiten dugun bezala. Bertakoak kale-txakurrak dira, etxetik kanpo dau- denak, eta nagusiek txakurrak jotzeko eta jaten ez emateko eskubidea dutela uste dute. Egoera asko nahiko jasanezinak egin zaizkit, nagusikeria askotan agertzen dutelako; gainera, nire kasuan, gehien gus- tuko dudana nire txakurrarekin denbora pasatzea da.
Gaizka berdina joan eta etorri dela esango al zenuke?
Inongo zalantzarik gabe, ez. Hemen ikastetxeetan ematen nituen ikastaroak eta nire eguneroko bizimodua bertan behera utzi nuen ezagutzen ez nuen leku batera joateko. Erabaki hori hartzea ez da ahun- tzaren gauerdiko estula. Bertan asko ikasi dut, besteak beste eskuzabaltasuna, en- patia eta Lurrarekiko lotura naturarekin modu jasangarri batean bizi ahal izateko. Adibidez, konturatu naiz hemen kotxea gehiegi erabiltzen dudala eta hori aldatu nahi dut.
Orokorrean, bizitza beste modu batean bizi behar dudala; izan ere, lehen lanean gehiegi murgiltzen nintzen nire inguru- ko jendeari eta niri denbora gutxi eskainiz eta hori ez da bide zuzena. Bizitza bakarra dago eta betebeharrak eginez igarotzen dugu denbora albotik pasatzen zaigunari erreparatu gabe.
Kareagako eta San Migeleko pediatria zerbitzuetan Osakidetzak murrizketak egin dituela salatu dute hainbatetan auzotarrek. Zehazki, San Migeleko pediatrak irailean erretiroa hartu ondoren ez dutela beste pediatrarik kontratatu eta Kareagako bi haur-medikuetatik batek lanaldia erdibitu beharko duela bi anbulatorioetan salatu dute.
Abenduaren 1etik aurrera formalizatuko da neurri hori. Kareaga, El Maño-Basozelai eta Bidebieta auzo elkarteak eta Kareagako eta Gazteluko ikastetxeetako guraso elkarteak euren “kezka” azaldu dute: “Neurri horrek zerbitzuaren kalitatea larriki okertzea dakar”.
Gauzka horrela, sinadura bilketa hasi dute Kareagako osasun zentroan, eta aurreratu dute ekintza gehiago egingo dituztela.
Azaroak 25 dituen honetan Emakumeen kontrako indarkeria ezabatzeko nazioarteko eguna ospatzen da. Basaurin goizean ekitaldia egin dute hemendik aurrera ‘Azaroak 25’ plaza deituko den lekuan, San Pedro elizaren ondoan.
Plazari ‘Azaroak 25’ jartzeko erabakia Udaleko osoko bilkurak aho batez hartu zuen urrian, eta gaur, eguna aprobetxatuta egin dute ekitaldia 12:00etan. Askoa Etxebarrieta Lasherasek, La Pulga Flamencok ikuskizuna eskaini ondoren, Paz Diaz Gonzalez Basauriko mugimendu feministako kide mitikoak plazaren plaka desestali du.
Merkatu solidarioa antolatu du Basaurin Acobi elkarteak Bielorrusiako umeentzat dirua biltzeko. Merkatua zabalik dago abenduaren 3ra bitartean Agirre Lehendakaria kaleko 57. zenbakiko lokalean, Herriko Taldeaken ondoan.
Liburuak, jostailuak, tresneria, apaingarriak edota imitaziozko bitxiak bildu eta salduko dituzte lokalean. “Espazioa dela eta, ezin dugu arroparik jaso edo saldu”, diote antolatzaileek.
Merkatu solidarioa zabalik dago astelehenetik larunbatera 18:00etatik 20:30era, eta igandetan 12:00etatik 14:00etara.
“Gerra kontuengatik etortzerik ez dutenez, dirua bidaliko diegi han behar dutena eros dezaten”, diote sustatzaileek.
Etxez etxeko laguntza zerbitzuaren (ELZ) araudia berrituko du Basauriko Udalak. Besteak beste hobekuntza hauek onartuko dituzte azaroko osoko bilkuran: mendekotasun-mailaren bat onartua duten erabiltzaileei arreta emateko ordu gehiago eskainiko dituzte, “nahi izanez gero eta egoerak ahalbidetuz gero, etxean denbora gehiago egon ahal izan daitezen”, dio Maria Larrinaga Gizarte Politikako zinegotziak.
Zehazki, bizikidetza-unitatean kide batek baino gehiagok baldin badute mendekotasun-balorazioa, maila handiena duenari dagozkion orduez gain, mendekotasun egoeran dagoen beste pertsonari dagokion ordu kopurua % 50 handituko dute.
Era berean, desgaitasuna onartuta duten 60 urtetik gorako pertsonek eta mendetasunik onartua ez duten 65 urtetik gorakoek ere gehienez 20 zerbitzu-ordu jaso ahal izango dituzte hilean, aldez aurretik balorazio teknikoa eginda.
“Azpimarratu behar da 85 urtetik gorako pertsonek, bakarrik bizi badira eta familian nahiz gizartean laguntza-sare nahikorik ez badute, erregelamendua onartu ostean, etxez etxeko laguntza eskatu ahal izango dutela hilean gehienez 30 orduz, bestelako baloraziorik egin behar izan barik”, dio Larrinagak.
Arau-testu berrian jasotako hobekuntzen artean, balorazio teknikoaren arabera babesgabetasun-egoeran edo arriskuan, bazterketa-egoeran edo abandonu-egoeran dauden edo tratu txarrak jasaten ari diren pertsonek hilean gehienez 30 zerbitzu-ordu jaso ahal izango dituzte, “betiere etxez etxeko laguntza-zerbitzuak eman ditzakeen prestazioak behar badituzte”, dio.
“Oro har, neurri horien bitartez, ELZren erabiltzaileen autonomia pertsonala sustatu gura dugu eta, horretarako, zerbitzuaren intentsitatea eta malgutasuna areagotzeaz gain, prestazioak konbinatzeko aukera ere handiagoa izango da”, dio Larrinagak.
Pozokoetxeko Sanjuantxines Kultur Elkarteak Basauriko lehen Putxera lehiaketa antolatu du. Azaroaren 25ean, larunbatez, izango da Solobarria plazan.
Hasiera batean Pozokoetxeko parkean izango zen lehiaketa, baina eguraldi iragarpena dela eta, Solobarriara lekualdatzea erabaki dute antolatzaileek.
Saritan 190 euro banatuko dituzte: lehenengo sailkatuak 100 euro jasoko ditu, bigarrenak 60 euro eta hirugarrenak 30 euro. Era berean, putxerak (lehenengo sailkatua eta herriko irabazlea), jamoia (bigarren sailkatua) eta ardo kutxa bat (hirugarren sailkatua) ere emango dizkiete irabazleei.
Lehiaketan izena ematea azaroaren 25ean bertan 10:00etatik 12:30era bitartean izango da. Parte hartzaileek 5 euro ordaindu behar dituzte putxera bakoitzeko.
Babarrunak 13:00etatik 14:00etara entregatu behar dira eta sari banaketa 15:00etan izango da.
Putxera lehiaketa antolatzeaz gain, zozketa bat egingo du Sanjuantxinek egunean bertan. Hain zuzen ere, putxera baten zozketa egingo dute. Zozketan parte hartzeko txartelak euro batean saltzen ari dira Pozokoetxeko saltokietan. Zozketa sari banetan egingo dute.
Lehiaketako oinarriak
- Erabili behar diren osagaiak: babarrun gorria, txorizoa, urdaia, odolostea eta saihets-hezurra
- Jendeari begira prestatuko da putxera, eta gasarekin, ikatzarekin edo egurrarekin egosi ahal izango da
- Putxerak Solobarriako karpan egin behar dira eta lurzorua estali beharko da
- Babarrunak 13:00etatik 14:00etara bitartean aurkeztu behar dira
- Putxera ez da txingarrekin aurkeztu behar
- Epaimahaiaren erabakia apelaezina da
Egunero Abenduaren 3an bizi nahi dutela aldarrikatuko dute Zaratamon
Euskal Baliabideen txokoa sortu dute Zaratamoko familientzat
Egun osoko egitaraua prestatu dute Zeberion Euskararen Nazioarteko Egunaren harira
Argazkiak / Hego Uribeko pentsionistek bat egin dute Gasteizen egin duten manifestazioarekin
Argazkiak / Esaera zaharrak, Irulegiko eskua eta bertsoak hizpide izan dituzte Galdakaoko Berbalagun jaian
Argazkiak / Berbalagun jaiak jolasean jarri ditu Basauriko euskara hiztunak
Bideoa / Leyre Rodriguez gogoratu dute Arrigorriagan, indarkeria matxistaren azken biktima herrian
Argazkiak / Dozenaka lagun batu dira Galdakaon Azaroaren 25eko elkarretaratzean