Sareak

☉ Basauri

BIDEOA | Iñigo Lopez Simon: "Bilboko etxola-auzoen historia berreraiki dut"

|

Iñigo Lopez Simonek (Basauri, 1984) Tene Mujika beka irabazi zuen pasa den urtean. Debako Udalak eta Elkar Fundazioak emandako bekari esker Basaurin jaiotako historialari honek XX. mendean Bilbo inguruan zeuden etxolen inguruko ikerketa egin ahal izan du. Ikerketaren emaitza liburu batean argitaratuko da aurtengo udan. Lan honetan, Lopezek gure gizartea eraiki zuten langileen bizimodua eta ohiturak azaltzen dizkio publiko orokorrari, lehen eskuko testigantzak baliatuz. Izan ere, Hego Uriben etxola-auzoak zeuden arren, herrietan izan zuten paperaz ahazten da gizartea gehienetan.

Zertan datza zure ikerketa?
Berrogeigarren hamarkadaren hasieran etxola-auzo ugari hedatu ziren Bilbon barrena, lan egitera etorri ziren etorkinek eraiki zituzten bizitzeko leku bat izateko. Praktika hau azkar zabaldu zen eta 1961erako sei mila etxola baino gehiago zeuden Bilbo inguruan. Nire lanean fenomeno hau aztertu dut era kualitatibo zein kuantitatiboan. Horretarako, garai hartako artxiboak ikertu eta etxoletan bizi izan ziren pertsona batzuk elkarrizketatu ditut. Ikerketa honi esker, Bilboko etxola-auzoen historia eraiki dut.

Zer aurkituko du jendeak zure lana aurrean duenean?
Benetako istorio bat aurkituko du jendeak nire lana irakurtzerakoan, hemen gertatutako istorio bat. Istorioetako bat, hobeto esanda. 26.000 biztanle egon ziren etxoletan bizitzen eta ni argazki orokor bat egiten saiatu naiz. Bertan, fenomenoaren nondik-norakoak aurkituko ditu irakurleak. Nire helburuetako bat etxolan horien barruan sartzen saiatzea izan da, herritarren egunerokotasuna aztertu eta deskribatzeko.

Iñigo Lopez Simon, Arrigorriaga eta Bilbo arteko Abusu auzoan / Geuria

Zergatik zeuden hainbeste etxola Bilbo inguruan?
Estatuko hainbat tokitatik (Gaztela, Extremadura eta Galizia, esaterako) migrazio fluxu handia egon zen Bilborantz. Madrilekin eta Bartzelonarekin batera, etorkin gehien jaso zituen hiria izan zen. Bilbok hainbat muga zituen, eta ez bakarrik fisikoak, ikusten ez diren horietakoak ere bazituen: etxebizitza gabezia zegoen, eta zeudenak, gainera, oso garestiak edo oso eskasak ziren. Hortaz, lanera etorri zen jende horrek guztiak ez zuen etxebizitzarik topatu eta etxolak eraikitzea erabaki zuten.

Zer gertatu zen etxoletan bizi ziren familiekin?
Etxolak eraitsi ziren eta auzokoei etxeak merke erosteko aukera eman zieten. Horretarako sortu ziren Otxarkoaga bezalako auzoak, oso modu prekarioan egin zirenak. Bizileku berri hauetara aldatu ziren etxoletako familiak, batzuk beraien nahiaren aurka. Hala ere, etxola horietan bizi ziren batzuk ezin zuten etxe berri horien prezioa ordaindu, eta etxola-auzo batzuk mantendu zituzten Bilbo inguruan. Bertan bizitzen geratu zirenek estigmatizazio handia jasan zuten, baita behinola beren auzokideak izan zirenena ere.

Bilboko etxola-auzoak / Postadata / Elkar

Zer ezberdintasun daude gaur egungo eta momentu hartako gizarteen artean?
Izugarrizko ezberdintasunak. Kontuan izan behar dugu momentuko gizartea gerra batetik zetorrela, horrek dakarren guztiarekin. Erlijioak garrantzi handia zuen; hori etxola-auzoetan asko nabaritzen da. Gainera, biztanleria eta haren ohiturak, Bilbo aldatu den heinean aldatu dira. XX. mende erdialdean hiri industriala zen eta hiritar askok fabriketan egiten zuten lan. Hori asko aldatu da, turismora eta zerbitzuetara jo baita. Kalean bizitza askoz gehiago zegoen; gaur egun Bilbo erakusleiho bat bihurtu da, turistentzako hiri bat. Nik esango nuke hilik edo erdi hilik dagoela, lokartuta egongo balitz bezala. Garai hartan Bilbo askoz biziagoa zen.

Hori bai, gaur egun lana lortzea zailagoa da, eta bat lortzen duzunean ez daukazu babes handirik enpresa barruan. Lan baldintzak hobeak izan daitezke, baina sindikatuek ez dute hainbesteko indarrik. Langile kontzientzia guztiz galduta dago. Honi gehitu behar zaio, nire ustez, orain etorkizunarekiko ikuspuntu grisago bat daukagula. Antzina, orainaldia oso grisa zen, baina amesteko gaitasuna zuten, hobera egingo zuela uste zuten. Gogogabetasun hau Bilbok izan duen aldaketaren eskutik dator.

Eta antzekotasunik?
Arazoak. Bilbon, egun, etxebizitza bat lortzea oso zaila da. Oraindik badaude etxolak inguruan, oraindik bizi da jendea horrelako egoeretan. Prekarietate handia dago gaur egun ere.

Gaur egun, horrelako bizi baldintzen adibiderik badago?
Dimentsioak ez dira berdinak, baina, bai, egon badaude oraindik. 1959an sei mila etxola inguru zeuden; hau da, 26.000 pertsona zeuden Bilbo inguruan etxola batean bizitzen, biztanleriaren ehuneko hamarra. Gaur egun askoz gutxiago dira, baina badaude. Urtarrilaren hasieran, esaterako, Etxebarria parkean zeuden etxola batzuk eraitsi zituzten. Hego Uriben oso etxola gutxi daude; batzuk egon badaude nekazaritzara bideraturik daudenak, baina etxebizitza bezala soilik erabiltzen direnak oso gutxi daude.
XX. mendean gertatu bezala, etorkinak dira horrelako baldintzetan bizitzera bultzaturik ikusten direnak. Egun, gehienak gazte magrebtarrak dira. Hor hari bat dago bi momentu historikoak lotzen dituena.

Zein izan da atentzioa gehien eman dizun istorioa?
Emakumeen istorioak nabarmen erakarri zuen nire arreta. Liburuan atal oso bat dedikatu diot emakumeen errealitateari. Izan ere, auzoetako bizitza eraiki zutenak haiek ziren; gizonak goizean-goiz fabrikara zihoazen eta gauera arte ez ziren etxera heltzen. Auzoetan denbora gehien ematen zutenak emakumeak ziren, eta haiek saretu zituzten momentuko komunitateak. Komunitatearen zutabe garrantzitsuenetariko bat ziren, baina marjinalitate bikoitza jasaten zuten. Ez ziren soilik kanpotarrak eta pobreak, honi gehitu behar zaio emakumeak izateagatik jasandakoa.

Ijitoei beste atal bat eskaini diet. Auzo-etxoletan ondo integraturik zeuden gehienak; hala ere, auzo batzuk oso estigmatizaturik zeuden ijitoak zeudelako. 61ean, etxolak eraitsi zirenean, hauen etxola asko mantendu ziren, Otxarkoagara ezin zirelako joan, ezin zuten etxebizitza bat ordaindu han. Hori dela eta, estigma handitu egin zen haiekiko.

Iñigo Lopez Simon ikerlari basauriarrak Tene Mujika beka jaso zuen 2020an / Geuria

Zergatik erabaki zenuen etxolen inguruan ikertzea?
Nire doktorego tesia gazte-marjinalitatearen inguruan izan zen. Azaldu nahi nuen zergatik zegoen hainbeste marjinalitate 70-80. hamarkadetan. Ikerketa horri esker ikusi nuen honen atzean zegoen faktoreetako bat urbanistikoa zela. Bilboko Otxarkoaga auzoa eta Madrilgo San Blas auzoak hartu nituen erreferentzia bezala, eta konturatu nintzen biak etxola-auzoetatik zatoztela; hauei aurre egiteko. Honen inguruan zertzelada batzuk eman nituen soilik; gehiago aztertzeko gogoarekin gelditu nintzen, gaian gehiago sakontzeko.

Zer garrantzi dute herritarrentzat honelako ikerketek?
Honelako ikerketek nondik gatozen ulertzen laguntzen digute herritar bezala. Etxoletako biztanle horiek, eta haien ondorengoek, eraiki dute Bilbo. Etxebarrin, San Antonion zehazki, sekulako etxola-auzoa zegoen; haiek ere Etxebarriren historiaren eta istorioaren atal dira. Herriaren bizitza eraikitzen parte hartu dute, herriari identitatea eman diote. Bestetik, Bilbo Handian egondako desorekak plazaratzen laguntzen dute horrelako lanek, batzuetan alde batera uzten ditugunak.

Zer nolako estiloa izango du lanak?
Argitaratuko den lana ez da akademikoa, publiko orokorretik gertu egon daitekeen kontaketa da, puntu literario batekin. Gabriel Arestik bere lanetan aipatzen ditu behin baino gehiagotan etxolak. Honen adibiderik argiena Ollarganeko etxola batean antzezlana da. Horrelako gauzekin lotu dut lana, ez nuen ikerketa akademiko hotz bat egin nahi. Jendearen bizitza kontatzen dut lanean, eta beraiek kontatu zidaten berotasunarekin helarazi nahi izan diot irakurleari.

Beste lanik baduzu etorkizunera begira?
Momentuz deskantsatu egin nahi dut. Lan gogorra da horrelako ikerketak egitea, oso nekatuta bukatu dut. Hala ere, gustatuko litzaidake Bilboko historiaren inguruan beste lan batzuk egitea, uste baitut oraindik asko geratzen dela lantzeko.

☉ Basauri

San Migeleko eta Kareagako pediatria zerbitzuen egoera salatzeko elkarretaratzea deitu dute gaur

Elkarretaratzea San Migeleko Taberna Nagusiaren aurrean egingo dute. Gaur osoko bilkura bertn ospatuko da 18:00etan

|

San Migeleko anbulatorioa // Geuria

San Migeleko anbulatorioan lan egiten duen pediatrak erretiroa hartuko du datorren astelehenean, eta horrek pediatria zerbitzuan eragina izango duelakoan ezinegona sortu du bizilagunen artean. Ez bakarrik San Migelgo herritarren artean, Kareagan eta Basozelain ere. Horregatik gaur elkarretaratzea deitu dute zenbait herritarrek San Migeleko Taberna Nagusiaeren aurrean 18:00etan (ordu horretan da osoko bilkura Taberna Nagusian bertan).

Herritarrek GEURIAri adierazi diotenez, elkarretaratzea deitu dute: "Egoera honek gure seme-alaben arreta medikoan izango du eragina. Kareagako eta Basozelaiko auzo elkarteak, San Migel, Gaztelu-Basozelai eta Kareaga Goikoa ikastetxeetako guraso elkarteak eta herritarrak batuko gara gaurko elkarretaratzera. Indarrak batzen ari gara egoera ez dadin okerrera joan ez San Migelen ez Kareagan", diote.

Basauriko Udalak San Migeleko auzotarren kezkak entzun zituen Auzo Elkartearen eskutik eta uztailean Osakidetzari eskatu zioten astelenenetik ostiralera pediatria zerbitzua izan dezatela San Migelen, 11:00etatik 15:00etara bitartean.

Barrualde-Galdakao ESIko ordezkariek Basauriko Udalaren eskaera kontuan hartu zuten, eta udal ordezkariek argitu dutenez, "San Migeleko anbulatorioak pediatria zerbitzu iraunkorra izango du 11:00etatik 15:00etara, egun dagoen pediatra jubilatu eta gero".

Basauriko Udalak zehaztu duenez, pediatra bat izango da San Migeleko anbulatorioan lanaldiaren bi herenetan. Guztira 508 haur artatzen ditu San Migeleko pediatrak.

Kareagan bi pediatra

Bestetik, Basauriko Udalak ziurtatu du Kareagako osasun zentroak bi pediatra izaten jarraituko duela: "San Migeleko egungo pediatrak erretiroa hartzen duenean, Kareagako anbulatorioan bi pediatra egongo dira, bata lanaldi osoan, orain arte bezala, eta bestea 08:00etatik 10:30era", diote udal arduradunek.

Kareagako anbulatorioan 1.073 haur artatzen dituzte bi pediatrek: "Lanaldi osoan dagoenak 817 haur artatuko ditu eta lanaldiaren herena duen pediatrak 256 umeri emango dio zerbitzu", diote.

"Osakidetzak ezarritako pediatra bakoitzeko haurren ratioa 800 eta 1.000 artekoa da Euskal Autonomia Erkidegoan. Bai Kareagan bai San Migelen pediatra-haur ratioak Osakidetzako batez bestekoaren azpitik daude, eta horrela jarraituko dute", diote udal ordezkariek, eta gaineratu dute bi osasun-zentroetan etengabeko erizaintza-zerbitzua egongo dela.

"San Migeleko eta Kareagako haurren arreta pediatrikoa egunero izango da, astelehenetik ostiralera, eta kalitate parametro berberetan bermatuta jarraituko du, pediatra bakoitzak artatuko duen haur kopurua EAEko batez bestekoa baino txikiagoa izango baita", diote.

Jaiegunetan eta oporraldi garaietan San Migeleko haurren arreta Arizko anbulatorioan izango da. Orain arte Kareagako osasun zentrora jo behar zuten. Kareagako haurren kasuan, jaiegunetan eta oporraldietan euren osasun zentroan artatuko dituzte.

Osorik irakurri

☉ Basauri

San Migeleko eta Kareagako pediatriak "kalitate parametro berberetan bermatuta jarraituko" dutela dio Basauriko Udalak

San Migeleko pediatrak astelehenetik ostiralera lan egingo du, 11:00etatik 15:00etara. Kareagan bi pediatra egongo dira: bat lanaldi osoan eta beste 08:00etatik 10:30era

|

San Migeleko anbulatorioa // Geuria

San Migeleko anbulatorioan lan egiten duen pediatrak erretiroa hartuko du datorren astelehenean, eta horrek ezinegona sortu du bizilagunen artean jasoko duten zerbitzua dela eta. Basauriko Udalak San Migeleko auzotarren kezkak entzun zituen Auzo Elkartearen eskutik eta uztailean Osakidetzari eskatu zioten astelenenetik ostiralera pediatria zerbitzua izan dezatela San Migelen, 11:00etatik 15:00etara bitartean.

Barrualde-Galdakao ESIko ordezkariek Basauriko Udalaren eskaera kontuan hartu zuten, eta udal ordezkariek argitu dutenez, "San Migeleko anbulatorioak pediatria zerbitzu iraunkorra izango du 11:00etatik 15:00etara, egun dagoen pediatra jubilatu eta gero".

Basauriko Udalak zehaztu duenez, pediatra bat izango da San Migeleko anbulatorioan lanaldiaren bi herenetan. Guztira 508 haur artatzen ditu San Migeleko pediatrak.

Kareagan bi pediatra

Bestetik, Basauriko Udalak ziurtatu du Kareagako osasun zentroak bi pediatra izaten jarraituko duela: "San Migeleko egungo pediatrak erretiroa hartzen duenean, Kareagako anbulatorioan bi pediatra egongo dira, bata lanaldi osoan, orain arte bezala, eta bestea 08:00etatik 10:30era", diote udal arduradunek.

Kareagako anbulatorioan 1.073 haur artatzen dituzte bi pediatrek: "Lanaldi osoan dagoenak 817 haur artatuko ditu eta lanaldiaren herena duen pediatrak 256 umeri emango dio zerbitzu", diote.

"Osakidetzak ezarritako pediatra bakoitzeko haurren ratioa 800 eta 1.000 artekoa da Euskal Autonomia Erkidegoan. Bai Kareagan bai San Migelen pediatra-haur ratioak Osakidetzako batez bestekoaren azpitik daude, eta horrela jarraituko dute", diote udal ordezkariek, eta gaineratu dute bi osasun-zentroetan etengabeko erizaintza-zerbitzua egongo dela.

"San Migeleko eta Kareagako haurren arreta pediatrikoa egunero izango da, astelehenetik ostiralera, eta kalitate parametro berberetan bermatuta jarraituko du, pediatra bakoitzak artatuko duen haur kopurua EAEko batez bestekoa baino txikiagoa izango baita", diote.

Jaiegunetan eta oporraldi garaietan San Migeleko haurren arreta Arizko anbulatorioan izango da. Orain arte Kareagako osasun zentrora jo behar zuten. Kareagako haurren kasuan, jaiegunetan eta oporraldietan euren osasun zentroan artatuko dituzte.

Herritarren protesta

Gaur osoko bilkura egingo du Basauriko udalbatzak San Migeleko Taberna Nagusian (18:00). Herritarrek GEURIAri adierazi diotenez, elkarretaratzea deitu dute ordu berean, leku berean.

"Egoera honek gure seme-alaben arreta medikoan izango du eragina. Kareagako eta Basozelaiko auzo elkarteak, San Migel, Gaztelu-Basozelai eta Kareaga Goikoa ikastetxeetako guraso elkarteak eta herritarrak batuko gara gaurko elkarretaratzera. Indarrak batzen ari gara egoera ez dadin okerrera joan ez San Migelen ez Kareagan", diote.

Osorik irakurri

☉ Basauri

'2024 Kirolaren Europako Hiria' hautagaitza aurkeztu du Basaurik ACES Europe erakundearen epaimahaiaren aurrean

"Basauriren hautagaitzak positiboki harritu gaitu. Kirola gizartea eraldatzeko tresna dela ikusi dugu", adierazi du Hugo Alonso ACES Europe erakundearen epaimahaikideak

|

ACES Europe erakundearen epaimahaikideak Asier Iragorri alkatearekin eta Jon Zugazagoitia Kirol arloko zinegotziarekin // Geuria

Basauri '2024ko Kirolaren Europako Hiria' izateko hautagaia dela adierazi zuen pasa den astean Basauriko Udalak. Bada, atzo, irailak 27, hautagaitza bera aurkeztu zion Udalak ACES Europe erakundearen epaimahaiari. Asier Iragorri alkateak eta Jon Zugazagoitia Kirol arloko zinegotziak Basauri '2024ko Kirolaren Europako Hiria' izendatzeko arrazoiak azaltzeko dosierra eman zieten.

"Basaurin 48 kirol klub ditugu, guztiak gizartean oso errotuta daudenak. Harro gaude gure kirol asoziazionismoaz. Basaurik oso lotura estua du kirolarekin eta argi ikusten da herritar askoren gizarte-bizitzaren parte dela", adierazi zuen atzo aurkezpenean Asier Iragorri alkateak, eta gaineratu du Udaletik kirola sustatu egiten dutela, "eta are gehiago euskal kirola; gure kulturaren parte dena". "Haztegi ezin hobea sortu dute kirol klubek -batzuk 100 urtetik gorakoak-, basauriarrek kirola egin dezaten eta helburu handienetaraino aurrera egin dezaten", adierazi du Iragorrik.

Epaimahaiko ordezkariak Basaurin daude eta gertutik ezagutuko dituzte herriko kirol mugimendua eta instalazioak. Besteak beste, Artunduagako kiroldegia, Soloarteko eta San Migeleko futbol zelaiak, Lapatzako atletismo zirkuitua eta San Migeleko frontoia ezagutu zituzten irailaren 27ko bisitan, eta taekwondo erakustaldia, zesta-punta erakustaldiak ikusteko aukera izan dute epaimahaikideek.

Hautagaitzaren aurkezpena San Migeleko Taberna Nagusian egin zuten atzo, eta bertan izan ziren ACES Europe erakundearen epaimahaikide hauek: Antonio Garde, Hugo Alonso, Maria Luisa Garcia eta Gabriel Perez. "Basaurik jarduera fisikoaren alde egiten duen apustua ikusi ahal izan dugu. Kirolaren sustapena liluragarria da Basaurin. Gainera, kirol inklusiboaren aldeko apustua gustatu zaigu, gizarteratzeko tresna gisa", dio Hugo Alonso ACES Europe erakundearen epaimahaikideak.

"Eskola-kirolean eta jarduera fisikoaren bidez ematen diren balioek ere liluratu egin gaituzte. Basauriren hautagaitzak positiboki harritu gaitu. Kirola gizartea eraldatzeko tresna dela ikusi dugu", dio Alonsok.

Klub bat, 800 biztanleko

Maria Luisa Garcia ACES Europe erakundearen epaimahaikideak ere hitza hartu zuen Taberna Nagusiko agerraldian: "Basauriko elkarte-sareak atentzioa eman digu. Kirolari dagokionez, 800 biztanleko klub bat dago, eta hori oso garrantzitsua iruditu zaigu. Gainera, Basauriko genero-arrakala Espainiako batez bestekoa baino txikiagoa da, eta hori ere oso positibo hartu dugu", dio Garciak.

"Hiri-mugikortasunaren alde Udalak egiten duen sustapena ere eskertzekoa da. Hala nola, bidegorriak, Metrominutu ekimena, hiri-zirkuituak… sekulakoak iruditu zaizkigu", gaineratu du Garciak.

Asier Iragorri alkateak azaldu du Basaurik presentzia nabarmena duela kirol-federatuan eta lehen mailako lehiaketetan zenbait diziplinatan: "Basauri herri bizia da, eta oso zabala da kirol-ekitaldien egutegia, maila guztietako ekitaldiak antolatzen baitira, eta parte hartze sozial handia izaten baita haien antolaketan. Aipatzekoa da Basauri Meeting Paralinpikoa, duen maila handiagatik eta hedabideetan oihartzun handia izateagatik, ezaugarri horiek dituen Estatuko proba zaharrena baita eta kirol maila handienekoa", dio alkateak.

15.800 kirol-lizentzia

Basaurik Kirolaren Udal Institutu bat du, Udalaren mendeko administrazio erakunde autonomoa. 1988. urteaz geroztik herrian kirol-arloko politika publikoak garatzen ditu. Gaur egun 10.000 herritar daude abonatuta Basauri Kirolakera, udal ordezkarien arabera.

Bestetik, 15.800 kirol-lizentzia ditu, 1.250 haur daude izena emanda eskola-kirolean, 2 kiroldegi, 35 kirol-instalazio, 11 kirolgune aire zabalean, 7 parke bioosasungarri eta lau bidegorri ditu Basaurik.

"Udalerrian urtean batez beste 6 milioi euro inbertitzen dira kirolean", azpimarratu du Asier Iragorrik. "Arrazoi asko daude gure udalerria '2024ko Kirolaren Europako Hiria' izendatzeko. Eta ondo merezitako errekonozimendua izango litzateke klubentzat, Basauriko oinarrizko kirolarentzat eta Basauri Kirolakeko instalazioak erabiltzen eta bizirik mantentzen dituzten kirolari eta erabiltzaile guztientzat", dio Jon Zugazagoitia Kirol arloko zinegotziak.

'2024ko Kirolaren Europako Hiria' izendapena ACES Europek ematen du, Bruselan egoitza duen irabazi-asmorik gabeko elkarteak, Europako Batzordeak aitortua.

Osorik irakurri

☉ Basauri

San Migeleko eta Basauriko jaietako barraketan ez da musikarik egongo egun eta ordu mugatuetan

Irailaren 29an San Migelen eta urriaren 11n eta 16an Basaurin, bakarrak "musikarik eta bestelako soinu zaratatsurik gabe" funtzionatuko dute, hiru orduz

|

Barrakak Basauriko jaietan // Udal artxiboa

San Migeleko jaiak ekuatorera heldu dira, eta datorren astean hasiko dira Basauriko jaiak. Egun horietan ohikoa da zarata, batez ere barraketan. Bada, Udalak jakinarazi du zenbait egunetan eta hiru orduz  barrakak "musikarik eta bestelako soinu zaratatsurik gabe" funtzionatuko dutela, "autistek horietaz gozatzeko aukera izan dezaten".

Hain zuzen ere, irailaren 29an, San Migel egunean, eta urriaren 11n eta 16an, Basauriko jaietan, ez da musikarik eta zaratarik egongo barraketan, 17:00etatik 20:00etara.

"Pixkanaka, jai inklusiboagoak egiten ari gara, pertsona guztiek, eta bereziki txikienek, ondo pasatzeko aukera izan dezaten, kasu honetan barraketaz", dio Berta Montes Udaleko Jaietako zinegotziak.

Osorik irakurri

☉ Basauri

Agertu da atzotik Basaurin desagertuta zegoen 78 urteko emakumea

|

Vost Euskadi Larrialdietako Boluntario Digitalen Elkarteak adierazi duenez, atzotik Basaurin desagertuta zegoen 78 urteko emakumea agertu da.

Sareetan zabaldutako argazkiak ezabatzea eskatu dute Larrialdi zerbitzukoek.

Osorik irakurri