☉ Basauri
Itziar Ituño: “Konfiantza galdu eta aktore izateko grina erabat abandonatu nuen”
Fagorren lanean ari zela, Goenkalerako deitu zioten. Ordutik, “Goenkaleko Nekane” da askorentzat. Baina gelditu barik dabil zineman eta antzerkian ere.
Itziar Ituño aktore basauriarra pantaila handian eta eszenatokietan ikusteko aukera asko dugu egunotan. Izan ere ‘Lasa eta Zabala’ eta ‘Loreak’ (azaroaren 23tik 26ra Social Antzokian) filmeetan eta ‘Barealdi Magikoa’ antzezlanean parte hartzen du.
Bigarren aldiz, Donostiako Zinemaldian izan zara; gainera, aurten Sail Ofizialaren barruan. Nola bizi izan duzu?
Sail ofizialean egoteak dakarren protokoloa hartu behar izan dugu kontuan. Esperientzia ona eta pozgarria izan da, orain arte ez delako euskara hutsezko pelikularik inoiz egon. ‘Loreak’ izan da lehendabizikoa, eta hori oso harro egoteko motiboa da, nahiz eta maskorrik ez irabazi.
Kazetari batzuen ustez “paternalismo apur bat” egon da aukeratzeko orduan, euskaraz zelako, baina hori gezurra da. Ez dut uste ‘Loreak’ hizkuntzagatik aukeratu dutenik. Izan ere ‘Loreak’en hizkuntza unibertsala da, baina Espainian oztopo da euskara. Hori kuriosoa da, jaialdi internazionaletan ez baitago halako banaketarik.
Itziar Ituño Lasa eta Zabala filmeko une batean :: lasaetazabala.com
‘Lasa eta Zabala’ bezalako filmeek argia ikustea beharrezkotzat jotzen al duzu?
Duda barik, bai. Orain da momentua. Egun, oztopo gutxiago dago halako gaiek argia ikus dezaten, alde batetik zein bestetik. Gustatuko litzaidake mundu guztiak aukera izatea ideologikoki bertsio politiko diferenteak kontatzeko. Beharrezkoa da norberak barruan daukan istorioa ateratzea eta kontatzea.
Filmeak izango duen oihartzuna ozena izango da. Horrek zure lana baldintzatuko du? Hau da, Espainia mailan ezagunagoa izango zarelakoan, horrek lan eskaintza gehiago izateko aukera emango dizu?
Ez dakit ezagunagoa egingo naizen edo zelan eragingo didan horrek niri era onean edo txarrean. Baten bati pelikula ez bazaio gustatzen eta horregatik ez banaute kontratatzen, niri bost. Ni aktorea naiz eta nire lana egin dut. Gero, kontrakoa gertatzen bada eta Espainia mailan aukeratzen banaute, ondo. Baina nahiago ditut pelikulak egin telesail luze bat egin beharrean. Telesaileren batean lan egiteak Madrilen bizitzea suposatzen du, eta nik hori ez dut nahi. Garai labur baterako bai joango nintzateke, baina ni Basaurin oso gustura nago.
ORAIN OZTOPO GUTXIAGO DAGO ‘LASA ETA ZABALA’ BEZALAKO GAIEK ARGIA IKUS DEZATEN
Euskal zinea loraldian dagoela esan daiteke, baina, langile zaren aldetik, zein da aktoreen egoera?
Loraldian dagoela…, horrenbeste ez nuke esango. Eusko Jaurlaritzak ematen dituen diru-laguntzak penagarriak dira eta, bestetik, EiTB krisi larrian dagoela sumatzen dut. Ez dago dirurik kulturarako, antzerkia ez da programatzen dirurik ez dagoelako. Loraldian baldin badago, batzuen esfortzuari esker da. Gu, aktoreok, hor gaude ikusgai, baina horrek ez du esan nahi lana soberan daukagunik. Egia da euskarazko zine gehiago egiten dela, eta hori pozgarria da, baina sekulako esfortzua eskatzen du.
Nolakoa da beste herrialdeetako zinearekin konparatuta?
Euskaraz egiten den zinea errekonozimendua izaten ari da pixkanaka, baina ez da bultzatzen: pelikularen batek oihartzun handia jasotzen duenean, orduan gehitzen dira gurdira telebistak eta ez aldrebes. Europan ematen dituzten subentzioak, hemengo zineak -Euskal Herrikoak- ez du jasotzen. Euskal zinea -euskaraz egiten dena, alegia- heldutasun batera heltzen ari dela uste dut. Nire ustez, oso garai ona izan zuen 80. hamarkadan. Oso pelikula onak irten ziren garai hartan. Gero, basamortu bezalako bat egon zen, eta orain, hasi dira gauzak berriro egiten.
EZ DAGO DIRURIK KULTURARAKO, ANTZERKIA EZ DA PROGRAMATZEN DIRURIK EZ DAGOELAKO
Antzerkiari erreparatuz, Basauriko Antzerki Eskola aipatuko bagenizu…
Nire esperientzian oinarri inportanteena ez baldin bada, inportanteenetariko bat behintzat izan dela erantzungo nuke. Horregatik, itxi zutenean bihotzeko min handia izan nuen. Nik antzerkia lotsa kentzeko eta gustuko nuelako egiten nuen. Aktore izateko amets hori beti barruan izan dut, baina errealitatea beste gauza bat da. Nik, badaezpada, soziologia ikasi nuen, ez nintzelako nire buruaz fidatzen. Horregatik, momentu batean konfiantza osoa galdu nuen eta abandonatuta utzi nuen urte batzuetan. Azkenean, bide horretatik irten zait beharra, Iñaki Garciari esker.
Loreak filmea :: loreakfilm.com
Telebistako lehendabiziko agerraldia Goenkalen izan zenuen. Nola iritsi zinen hara?
Garai hartan Basauriko Fagorren ari nintzen lanean, baina curriculuma botata neukan Goenkalen.Telefonoz deitu zidaten kasting bat egiteko. Momentu horretan, AEKn nenbilen nire burua euskalduntzen. Proba bat egin nuen Perurenaren etxea garbitzen zuen neskaren papererako, baina ez ninduten hartu. Hilabete batzuk pasatu ziren, eta zuzenean paper bat eskaini zidaten: Nekanerena, ertzainarena. Ez nuen espero, baina aktore bazara denetarik tokatuko zaizu.
Zinea, telebista eta antzerkia jorratu dituzu. Zeinetan sentitzen zara erosoen?
Eroso, hiruretan. Telebista da gehien egin dudana eta bertan eroso sentitzen naiz, baina agian gutxien gustuko dudana ere huraxe izango da, formatu aldetik behintzat. Zinea eta antzerkia gehiago gustatzen zaizkit. Antzerkia egiteak adrenalina gehiago askatzea dakar, ezin baituzu okerrik egin. Antzerkian dena jartzen duzu jokoan eta, gainera, publikoa zure aurrean dago. Zinean, ordea, tranpa egiten da: okertzen bazara, moztu eta berriro errepika daiteke. Beste modu batean komunikatzen da. Istorioa polita da, baina ez da sekula aldatzen. Antzerkian, berriz, istorio berdina beti irteten da ezberdin. Telebistan eta zinean eroso sentitzen naiz, baina antzerkia niretzat erronka bat da.
___________________________
«AKATSAK ZUZENTZEKO ONDO DAGO ZURE BURUA IKUSTEA»
Pelikula bat
‘Thelma y Louis’ eta ‘Memorias de Africa’
Bertsio originala ala itzulpena
Bertsio originala hobea da, baina bikoiztutako pelikulak ikusteko ohitura daukagu. Erosoagoa da.
Liburu bat
Uxue Alberdiren ‘Aulki jokoa’
Telebista saio bat
‘Tribuaren berbak’
Zure burua etxeko zein zinema aretoetako pantailan ikustea gustuko al duzu?
Goenkalen ohituta nago, baina zineman gehiago kostatzen zait. Dena dela, akatsak zuzentzeko ondo dago zeure burua ikustea.
Gidoirik ikasi behar ez duzunean
Dantza eta musika ikasten ditut. Panderoa edo perkusioa jotzen dut Dangiliske musika taldean.
Basaurin Be Bagara fenomenoa
Sekulako ideia izan zela esango nuke. Zeozer berpiztu egin zen, nire auzoan behintzat bai, Kaleron. Basauriarren artean kontzientzia piztu egin dela iruditzen zait eta hori oso beharrezkoa da.
Urtarrilaren 25ean, larunbatez, GKSk manifestazioak deitu ditu Bilbon eta Iruñean (18:00, Jesusen Bihotza plazatik), ‘Gerraren eta faxismoaren aurka, gazte langileok lehen lerrora’ lemapean.
Mobilizatzeko deialdia zabaltzeko helburuarekin, Basaurin eta Galdakaon mural-margoketak antolatu dituzte gaur, urtarrilak 18: goizean Basaurin eta arratsaldean Galdakaon.
Muralaren diseinua Elene Uribarri galdakoztarrak egin du eta Basaurin dozena bat gazte batu dira.
Eguerdian batu dira Bentako plazan Basauriko GKSko dozena bat gazte // Geuria
Olatz Galindez Verano Hego Uribeko GKSko kidearekin berba egin dugu goizean Basaurin: “Azken aldian eskualdean hedatzen ari dira faxismoari bidea ireki ahal dioten ideia erreakzionarioak, konkretutik, arrazistak eta matxistak. Adibidez, Basaurin pintada arrazistak agertu dira eta Arrigorriagan eraso arrazista bat eman zen abenduan”.
“Faxismoa langile klasearen aurkako ideologia eta praktika bezala identifikatzen dugu, eta sektore zaurgarrienak kolpatzen ditu; batez ere, migranteak, emakume langileak eta LGTBI kolektiboak. Horregatik, horren aurrean ikusten dugu beharrezkoa dela kaleak hartzea eta gurekin mobilizatzera animatzen zaituztegu”, dio Galindezek.
☉ Basauri
Basaurik 82.000 euro gastatu behar izan zituen 2024an ekintza bandalikoek eragindako kalteak konpontzeko
Zenbateko osoaren erdia baino gehiago, 45.800 euro, Solobarriako karpako pintadak eta olana konpontzeko erabili zituen iaz Basauriko Udalak
2024an zehar herrian izandako ekintza bandalikoek eragindako kalteak konpontzeko 82.000 euro gastatu zituen Basauriko Udalak.
Datuak datu, kalte hauek ordaindu zituen iaz Udalak:
- Eraikinetako hormetako edo Solobarriako karpako pintadak kentzeko: 45.800 euro
- Erre zituzten 10 edukiontzi ordezkatzeko: 12.000 euro
- Igogailuak konpontzea: 11.844 euro
- Bizkotxaldeko parkeko sareak eta segurtasun-zoru berriak konpontzeko: 7.477 euro
- Arrapala mekanikoetako beiren haustura konpontzeko: 4.260 euro
- Komun publikoetan egindako ekintzak garbitzeko: 1.016 euro
“Ekintza horiek kalte handiak sortzen dizkiete zuzenean basauriar guztiei, espazio publiko partekatuak hondatzen dituzte eta herritar guztiengan eragin duen aparteko gastua dakarte”, diote udal ordezkariek: “Adibidez, norbaitek nahita eragitea igogailuek eta arrapala mekanikoek ibiltzeari utz diezaioten izugarrizko kaltea da mugikortasun murriztua duten bizilagun askorentzat”.
Gauzak horrela, Basauriko Udalak dei egiten die gizalegerik gabe jarduten duten edo beren ardurapeko pertsonei hori egiten uzten dieten herritar gutxi horiei, eta eskatzen die haien ekintzen ondorioez jabe daitezen.
Pirritx, Porrotx eta Marimotos pailazoek ‘Euskararen zuhaitza’ oparitu zieten iazko maiatzean Basozelaiko Beat taldekoei. Pago bat da eta Sagarrak talde ekologistaren laguntzarekin, abenduan landatu zuten auzoan.
Ekitaldira bertaratu ziren. “Landatu dugun pago txiki honek, Euskararen zuhaitza, hazi egingo da eta horrekin batera euskararen erabilerak ere egingo du gora gure auzoan”, diote Beateko kideek.
Sagarrak taldeko ordezkariak kultura guztietan zuhaitzek balore sinboliko handia dutela nabarmendu zuen: “Euskal Herrian bi zuhaitz nagusi ditugu: haritza eta pagoa. Zuhaitzek eta basoek, hizkuntzak eta kulturak bezala, lurra behar dute sustraiak landatzeko. Zuhaitza hazi egingo da gu apenas konturatu gabe, eta espero dezagun ere euskal hiztunak ere haztea zuhaitzarekin batera”.
☉ Basauri
Bizkaiko Buruz buruzko esku pilota txapelketako finalak jokatuko dituzte larunbatean Basaurin
Basauriko Bidebieta Pilota Taldetik bi ordezkari izango dira finaletan: Jon Aperribai kadete mailan eta Eva Martinez emakumezkoen kategorian
Bizkaiko Buruz buruko esku pilota txapelketako finalak hartuko ditu Basaurik urtarrilaren 18an, larunbatez, Artunduagako frontoian, 10:00etatik aurrera.
Lau final jokatu dira: kadeteak, gazteak, emakumeak eta nagusiak.
Basauriko Bidebieta Pilota Taldetik bi ordezkari izango dira finaletan: Jon Aperribai kadete mailan eta Eva Martinez emakumezkoen kategorian.
Aperribaik, gainera, Hego Uribe eskualdeko aurkaria izango du aurrean: Zaratamoko Upo Mendi klubeko Oier Gil.
Lau final
Urtarrilak 18, larunbata
Artunduagako frontoia · 10:00
Kadeteak (3. maila): Jon Aperribai -Bidebieta- vs Oier Gil -Upo Mendi-
Gazteak (3. maila): Galder Buruaga -Lagun Artea- vs Aratz Diez -Olaburu-
Emakumezkoak: June Agirrebeitia -Durango- vs Eva Martinez -Bidebieta-
Nagusiak (3. maila): Markel Cabello -Lezama- vs Enaitz Arandia -Danak Bat-
☉ Basauri
38 urteko gizon bat atxilotu dute Basaurin beste pertsona bati pistola batekin mehatxatzeagatik
Ertzaintzak 38 urteko gizon bat atxilotu du Basaurin, beste pertsona bati pistola batekin mehatxatzeagatik eta gertakarian parte hartu zuten agenteen aurka jotzeagatik.
Gertaerak atzo arratsaldean jazo ziren. Bakoitza bere ibilgailuan zihoan eta atxilotua modu arriskutsuan gidatzen zegoenez, atzetik zihoan gidariak argi-keinuak egin zizkion.
Aurretik zihoan gidariak orduan pistola atera zuen leihotik eta airera tiro egin zuen, eta ondoren, beste gidariaren aurka apuntatu zuen “modu mehatxagarrian”, Segurtasun Sailetik adierazi dutenez.
Gertaera horren ondoren, bistatik galdu ziren Basaurira iritsi arte. Bertan, biak beraien ibilgailuetatik jaitsi ondoren, berriro topo egin zuten, eta arma zeramanak berriro erabili zuen, mehatxu gehiago eginez.
Biktimak Sos Deiakera deitu zuen eta Ertzaintzako agenteak berehala bertaratu ziren eta ustezko egilea identifikatu zuten.
Identifikatzerako orduan, atxilotuak agenteen aurka egin zuen irainekin eta heriotza-mehatxuak egin zizkien.
Ertzainek ikusi zutenez, atxilotuak alkohola kontsumitzearekin bateragarriak ziren sintomak zituen eta minutu batzuk lehenago ibilgailua gidatzen ari zenez, agenteek alkoholemia-proba egin zioten: baimendutako tasa baino askoz ere handiagoa eman zuen. Gauzak horrela, bide-segurtasunaren aurkako delituagatik ere eginbideak ireki dizkiote.
Bideoa / Gerraren eta faxismoaren aurkako murala margotu du Hego Uribeko GKSk Basaurin
Iker Lopez eta Loren Oliva Etxebarriko alkateak ikertuko dituzte, ‘udaltzain faltsuaren kasuan’
Euskaraldia antolatzeko lehen bilera deitu dute Galdakaon urtarrilaren 22an
Argazkiak / Errege Magoen magiak etxeko txikienen ilusioa piztu du beste urte batez
Argazkiak / Jende andanak harrera egin die Errege Magoei Basaurin
Argazkiak / Euriak ez du Arrigorriagako txikienen ilusioa zapuztu Olentzero eta Mari Domingiren etorreran
Bideoa / Gerraren eta faxismoaren aurkako murala margotu du Hego Uribeko GKSk Basaurin
Gorka Perez: «Mendiko artzaintza galtzen ari da eta han behar dira, hain zuzen ere, txakurrak»
