☉ Basauri
Javi Conde: “Etsita bukatu dut zenbaitetan eta proiektu solidarioa bertan behera uztea pentsatu dut”

Maratoi Solidarioak eta egokitutako atletismo taldea dira, besteak beste, Javi Conde basauriarrak bere gain dituen ekimenak. GEURIA berarekin izan da Artunduaga kiroldegian, gai horiek hizpide.
Javi Conde (Basauri, 1964) atleta paralinpiko basauriarra 2008. urtean profesionalki erretiratu zenetik ekimen solidarioak egiten dabil mundu osoan zehar. Maratoi Solidarioak proiektua da horietako bat eta egoitza olinpiko zein paralinpiko izan diren 28 herrialdetan 42 kilometrotako lasterketak egitean datza. Era berean, Javi Conde-Saiatu Atletismo Egokitua taldean dabil umeak entrenatzen.
Bost urte joan dira hasi zinenetik…
2010. urtean hasi ginen proiektu honi itxura ematen. Profesionalki 2008. urtean erretiratu nintzen eta nire nahia korrika egiten jarraitzea zen. Orduan, errekurtso gutxi dituzten pertsonei laguntzeko asmoarekin pentsatu genuen ideia ona izango zela korrika egiteagatik diru-laguntzak erakunde ezberdinei banatzea.
Zelakoa izan zen proiektuaren hasiera?
Oso modu umilean hasi ginen: 1.000 euro batu genituen lehendabizikoz eta Gobernuz Kanpoko Erakunde (GKE) bati eman genizkion.
Gaur egunera arte hogeita sei lasterketa burutu dituzue…
Hala da, hogeita sei Maratoi Solidario egin ditugu dagoeneko eta guztira 133.000 euro eman ditugu. Hazkunde nabaria izan du proiektuak.
Maratoiak egin aurretik ba al dakizue zein GKEtara bideratuko duzuen dirua?
Gutxi gora-behera, laurogeita hamar erakunderi eman diegu laguntza eta esan beharra daukat ez dugula aldez aurretik pentsatzen. Momentuan erabakitzen dugula esan daiteke.
Hogeita zortzi egoitza olinpiko eta paralinpikotan maratoiak egingo dituen munduko lehen atleta izango zara…
Egia esan, poztasunez betetzen nau horrek. Batik bat, egunerokotasunean lan handia eskatu duen erronka delako eta ez delako batere erraza. Poztasuna ez dit erronka hau betetzen lehendabiziko atleta izateak bakarrik ematen, denbora horretan jende asko ezagutu izanak ere bai, asko ikasi dugulako eta, gainera, ikusi dudalako jende asko dagoela munduan besteei laguntzeko prest, musutruk.
Nola hasten da harremana egoitza olinpiko eta paralinpikoekin?
Egoitza hauek maratoiak antolatzen dituzte urtean zehar eta Javi Conde Maratoi Solidarioakeko taldea horietako batera doa beste atleta bat izango balitz bezala. Dortsala erosi eta edonork egin dezake korrika, hau da, ez gara antolatzaileekin harreman zuzenean jartzen. Inskribatu eta parte hartzen dugu.
2015eko urrian 27. maratoia egingo duzue Melbournen (Australia). Nola prestatzen duzue lasterketa?
San Louiseko (Missouri) maratoia -26. maratoia- apirilaren 12an egin dugu. Itzultzean errendimendua jaitsi behar izan dut, dagoeneko 50 urte ditudalako eta esfortzu horietatik errekuperatu egin beharra dagoelako. Hala ere, egunero entrenatzen dihardugu.
Maratoi Solidarioen bost urte hauen hausnarketa egitea eskatuko banizu…
Oso positiboa izan da, eta oraindik ere bada. Baina, batez ere, une txarrengatik da positiboa. Izan ere, etsita bukatu dut zenbaitetan eta proiektua bertan behera uztea pentsatu dut. Hala ere, momentu onak datozenean konturatzen zara egin duzun ibilbidea oso aberasgarria izan dela, eta aurrera jarraitzen laguntzen dizute.
Gaur egun egokitutako Saiatu Atletismo Taldean egiten duzu lan. Nola sortu zen ekimen hau?
2015. urtean Saiatu Atletismo Taldeak 20. urteurrena ospatuko du. Garai haietan ezgaitasunik gabeko pertsonek parte hartzen zuten eta Bidebieta Atletismo Taldea zuen izena. Denborarekin izen ezberdinak izan ditu. Atletismo egokitua egiten hasi ginen orain dela hamabi urte inguru eta gaur egun Saiatu Fundazioak babesten du.
47 kirolari ditugu aurten. Bizkaia mailan egokitutako atletismoaren fitxa guztiak gure taldeak ditu. Basaurikoak asko gara, baita Lemoa, Getxo, Bilbo zein Mutrikukoak ere.
Javi Conde
Saiatu atletismo eskola
Egokitutako atletismoaren barruan erreferente zarete Bizkaian eta Euskal Herri mailan…
Bai. Euskadiko zein Bizkaiko Kirol Egokituen Federazioa gurekin jartzen da harremanetan eta zuzenean bidaltzen dizkigute kirolariak. Bizkaia mailan fitxa guztiak gure taldeak ditu; kirol mota hau eskaintzen dugun bakarrak gara Bizkaian. Euskadiko txapelketetan parte hartzen duten %65 gure kirolariak dira.
Zenbat pertsona daude federatuta Saiatu Egokitutako Atletismo Taldean?
Denboraldi honetan guztira berrogeita zazpi fitxa ditugu. Basauriko herritarrak dira gehienak, baina Lemoako, Getxoko, Bilboko zein Mutrikuko ere kirolariak baditugu.
Zein da Saiatu Atletismo Taldeak egiten dizun ekarpena?
Joko Paralinpikoetan irabazi duzun dominak ez du konparaziorik atletismo talde honek ematen dizunarekin. Umeen eta gazteen bilakaera ikusteak asko asetzen zaitu. Oinarrizko ariketa batean hobekuntzaren bat ikustea ikaragarria da.
☉ Basauri
Langabezian dauden 73 herritar kontratatuko ditu Basauriko Udalak, iaz baino 10 gehiago
Bost gazte, 45 urtetik gorako 33 lagun eta oro har langabezian dauden beste 35 herritar kontratatuko ditu Basauriko Udalak datozen hilabeteetan

Enplegu Planaren beste edizio bat jarri du martxan Basauriko Udalak. Aurten 73 langabe kontratatuko dituzte lanbide desberdinetarako, hiru lerrotan banatuta: gazteak, lehentasunezko arretako kolektiboak eta oro har langabezian dauden pertsonak.
Gazte Bermea izango da abian jarriko duten lehenengo programa, 18 eta 30 urte bitartekoei zuzenduta. Udalak bost lanpostu bilatuko ditu: kirol-dinamizatzaile bat, community manager bat, administrari laguntzaile bat, gizarte integratzaile bat eta diseinatzaile grafiko bat. Kontratuak hasiko dira azaroaren lehenengo hamabostaldian eta 8 eta 12 hilabete bitarteko iraupena izango dute, lanaldi osoan.
“Lanpostu horien deialdia datozen egunetan aktibatuko denez, Lanbideko datuak eguneratuta izatea gomendatzen dugu, bai esperientzia profesionalari dagokionez bai azkenaldian eskuratutako edozein titulu berriri dagokionez”, adierazi du Isabel Cadaval Enplegu arloko zinegotziak: “Antzeman dugu gazteek ez dutela izena ematen langabezian edo Lanbiden, eta hori egin dezaten animatzen ditugu”.

Asier Iragorri alkateak eta Isabel Cadaval Enplegu arloko zinegotziak aurkeztu dute gaur Enplegu Plana // Geuria
Lehentasunezko arretako kolektiboari begira, 45 urtetik gorako langabeak eta zaurgarritasun egoeran edo baztertuak izateko arriskuan daudenak bilatuko ditu Udalak. Guztira 33 lanpostu beteko dira: administrazio elektronikoko 9 postu, 12 agente zibiko eta Patio Zabalik ekimenerako beste 12 postu. Aurreikuspenen arabera, kontratazio-prozesua abenduan hasiko dute, eta kontratazio-aldia sei hilabetekoa izango da, % 75eko lanaldiarekin.
“Programa honen bidez kontratatuak izango direnek 200 orduko formakuntza eta orientazioa jasoko dute Euskadiko hirugarren sektoreko erakundeek kudeatuta. Kolektibo horri enplegu-aukera emateaz gain, pertson horien enplegagarritasuna hobetuko dugu”, dio Cadavalek.
Azkenik, oro har langabezian dauden pertsonentzako 35 lanpostu beteko ditu Udalak: adinekoen etxeetarako 6 dinamizatzaile, lehen mailako 2 igeltsero ofizial, lehen mailako margolari bat, kirol-dinamizatzaile bat, berdintasun-teknikari bat, albaitari-laguntzaile bat, biltegiko langile bat, informatikari bat, talde-buru bat, lehen mailako 5 igeltsero, lehen mailako gidari bat, 5 eraikuntza-peoi, lehen mailako 2 elektrikari, elektrikari laguntzaile bat, 3 eraikuntza-peoi, atezain bat, administrari laguntzaile bat eta Informazio Zientzietako lizentziatura duen edo Teknologien profesionala den pertsona bat.
Lehentasunezko arretako kolektiboari zein oro har langabezian daudenei zuzendutako kontratuak ez dituzte abendua baino lehen egingo: “Lehenengo gazteei zuzendutako lanpostuekin hasiko gara, eta ondoren ekingo diogu gainontzeko lanpostuak betetzeari eta kontratazioei. Kolektibo hauetako langabeek denbora gehiago izango dute euren Lanbideko profila eguneratzeko”, dio Cadavalek.
Nola eman izena?
Enplegu Planeko kontratazioak Lanbide bidez egiten ditu Basauriko Udalak. Udalak Lanbidera bidaliko ditu bete beharreko lanpostuen ezaugarriak, eta erakunde horrek bilaketa bat egingo du izena emanda dituen langabeen artean, eta baldintzak betetzen dituzten pertsonen zerrenda bidaliko dio Udalari.
Aurre-hautatuen zerrenda hori erabiliko du Basauriko Udalak behin betiko hautaketa egiteko. Azken hautaketarako, udal teknikariek eta giza baliabideetako kideek ebaluatuko dituzte hautagaiak, proiektu bakoitzeko, ordezkari politikoen parte hartzerik gabe.
“Aurre-hautatua izateko, garrantzitsua da datuak eguneratuta edukitzea Lanbiden, behar bezala sailkatuta egotea, eta zer lanbide eskatzen diren ondo zehaztea, bat etor daitezen izena emanda dauden lanbideak pertsona bakoitzari interesatzen zaizkionekin”, dio Asier Iragorri Basauriko alkateak.
% 12,9ko langabezia-tasa
Gaur egun % 12,9ko langabezia-tasa du Basaurik: “Abuztuko datuak dira horiek. Pixkanaka ari gara tasa hori murrizten. Datuak datu, 2008an % 11,8ko zen langabezia-tasa eta 2009an % 14,7koa. Bizkaiko tasaren bataz bestekoaren azpitik dago Basauri, eta hori Enplegu Planari esker da”, dio Iragorrik: “Helburu nagusia da langabezian dauden pertsona kopurua murriztea eta horretan ari gara”.
Enplegu Planak iraungitze data du urtero, hau da, kontratuak epe tarte baterako baino ez dira, gutxienez sei hilabetekoak edo gehienez urtebetekoak. Hala ere, udal ordezkariek adierazi dute jarraipena egiten dutela epea behin bukatuta: “Kontratuak bukatzen dituztenean Udaletik jarraipen bat egiten dugu. Denak Lanbiden alata emanda jarraitzen dute, edo beste batzuk Behargintzara bideratzen ditugu”, dio Cadavalek.
☉ Basauri
Touré detektibearen telesaila 2024an estreinatuko dute ETBn eta TVEn

Jon Arretxe idazle basauriarrak sortutako Touré detektibeari buruzko telesaila laster ikusi ahal izango dugu pantaila txikian. Hain zuzen ere, aste honetan bukatu dituzte grabazioak eta aurreratu dute telesaila 2024an estreinatuko dutela EITBn eta RTVEn.
Hiru hilabete baino gehiagoko grabaketak izan dira eta irailean bukatu dute filmazioa. Grabazioa Bilboko zenbait txokotan izan da, hala nola, Arriaga antzokian, Salbeko zubian eta San Frantzisko auzoan, Arretxeren sagako lekurik ezagunetan. Era berean, Getxoko Muxikebarri Zentroan ere eszena batzuk filmatu dituzte.
Malcolm Treviño-Sitté izango da Mahamoud Touré, eta telesailean ikusiko ditugun gainerako aktoreak dira: Itziar Ituño basauriarra, Unax Ugalde, Loreto Mauleón, Itsaso Arana, Urko Olazabal, Gorsy Edu, Emilio Buale, Goize Blanco, Lander Otaola, Ayoub El Hilali, Jon Olivares eta Ane Gabarain.
RTVEren, Detective Touré AIEren, Tornasol Mediaren, DeAPlanetaren eta EITBren arteko koproduzioa da telesaila, eta Europa Creativa Media programaren laguntza du.
Sei kapitulu
Telesailak sei kapitulu izango ditu eta Esteban Crespok eta Violeta Salamak zuzendu dituzte. Arretxek berak 2023ko apirilean GEURIAri adierazi bezala, “kapitulu bakoitza liburu batean oinarrituta dago”.
Guztira Touréri buruzko bederatzi nobela argitaratu ditu Arretxek: ‘19 kamera’ (Erein, 2012), ‘612 euro’ (Erein, 2013), ‘Hutsaren itzalak’ (Erein, 2014), ‘Estolda jolasak’ (Erein, 2015) ‘Sator lokatzak’ (Erein, 2016), ‘Ez erran deus’ (Erein, 2018), ‘Mesfidatu hitzez’ (Erein, 2019), ‘Dortokaren begirada’ (Erein, 2021) eta ‘Lyrica Garaia’ (Erein, 2022). Hala ere, lehenengo sei liburuetan dago oinarrituta telesaila.
Intriga, umorea eta “pertsonaia maitagarriak” uztartzen ditu telesailak, eta David Perez Sañudok (‘Ane’) —2021ean egokitutako gidoi onenaren Goya saria irabazi zuen— eta Carlos Vila Sextak (‘Los misterios de Laura’) sortu dute, gidoian Flora González Villanuevaren laguntzarekin.
Ikus-entzunezkoak bi aholkulari izan ditu, pertsonaia afrikarrak telesailean irudikatzeari begira: Lucía Mbomio (kazetaria, Espacio Afro-ko kidea eta 2020an Espainiako Giza Eskubideen Aldeko Elkartea komunikazio-sariaren irabazlea) eta Mamadou Ngom (‘Munduko Medikuak’ elkarteko kulturarteko bitartekaria eta Bilboko Mugimendu Panafrikanistaren koordinatzailea). Arretxe ere telesailaren grabaketetan izan da.
Arretxeren lehena
‘Detective Touré’ Jon Arretxek pantaila txikirako egindako lan baten lehen egokitzapena da. Arretxek 30 urte baino gehiagoko ibilbidea du literatura munduan eta Espainiako eleberri beltzaren egile handienetako bat da. Bere liburu gehienak, jatorriz euskaraz argitaratuak, bestseller bihurtu dira Hego Euskal Herrian.
Telesailak momentuz sei kapitulu izango ditu. Denboraldi gehiago ikusteko aukera izango dugu hurrengo urteetan? Lehen denboraldi honen emaitzak argituko du zalantza.
☉ Basauri
’20.000 especies de abejas’ filma azkenean ez da lehiatuko Oscar sarietan egoteko

Espainiako Zinema Akademiak gaur iragarri du zein film aurkeztuko dion Hollywoodeko Akademiari Oscarren atzeriko film onenaren atalean hautagai izateko. Eta hori da Juan Antonio Bayonaren “La sociedad de la nieve”. Hortaz, kanpo geratu dira Esti Urresola laudioarraren ‘20.000 especies de abejas’ eta Victor Ericeren ‘Cerrar los ojos’.
Oscarretan ez, baina Europa mailan harrera ona izan du Sofia Otero aktore gazte basauriarra protagonista duen ‘20.000 especies de abejas’ filmak. Izan ere, 2024ko Europako Publikoaren Zinemako LUX Sarirako izendatu dituzten bost tituluetako bat da. Sari hori Europako Parlamentuak bultzatzen du, Europako balioen unibertsaltasuna zein kulturaren aniztasuna edo Europar Batasunaren eraikuntza-prozesuari buruzko lanak goraipatzeko.
Sariak filmaren azpitituluak Europar Batasuneko 23 hizkuntza ofizialetan finantzatzea barne hartzen du, eta jatorrizko hizkuntza pertsona gorrei eta entzuteko zailtasunak dituztenei egokituko zaie. Zinta irabazlea Europako Parlamentuan 2024ko martxoan egingo den zeremonia batean iragarriko dute.
Izendapen hori Europako Zinemaren Akademiaren sarietarako iragarrita dagoenari gehitu behar zaio. Bertan, Urresolaren zintak beste 18 titulurekin lehiatzen du, erakunde horren iritziz, “europar zinemagileen bikaintasuna ordezkatzen baitute, Europako aniztasuna, aniztasuna eta sormena balioesten baitituzte”.
Donostiako Zinemaldian
Beste alde batetik, ‘20.000 especies de abejas’ Donostiako Zinemaldian proiektatuko dute. Hain zuzen ere, filmak hasiera emango dio Zinemira euskal zinemari berariaz eskainitako sailari iraialren 22an (19:15). Hala eta guztiz ere, lehiaketatik kanpo proiektatuko dute filma, Donostian eman aurretik dagoeneko estreinatu delako.
☉ Basauri
Bideoa | Sute batek Kareaga Goikoa kaleko etxebizitza bat kiskali du Basaurin
Zauriturik egon ez den arren txakur bat onik atera dute etxebizitzatik

Gaur 13:45ak aldera sutea piztu da Kareaga Goikoa kaleko etxebizitza batean, Basaurin. Berehala gerturatu dira suhiltzaileak eta sutea amatatu dute.
Lehen ikerketen arabera, elementu elektriko batek hartu du su. Etxea kiskalita geratu da, baina ez da zauriturik egon. Sutea piztu den momentuan ez zen pertsonarik barruan; bai, ordea, txakur bat, baina suhiltzaileek onik atera dute.
Udaltzainak eta Ertzaintza azkar bertaratu dira, eta minutu gutxiren buruan suhiltzaileak etorri dira”, adierazi dio GEURIAri Kareagako bizilagun batek: “Oso beldurtuta geunden. Bagenekien txakur bat zegoela barruan, eta etxeko emakumea barruan ez zegoela ziurtatu dugunean, lasaitu gara”.
Uholdeak eta sutea
Irailaren 16an jazo ziren euri-jasa gogorrek Kareaga Goikoa kalea urez gainezka utzi zuten minutu batzuez. “Zorte txarra izan da: auzokide berak larunbateko uholdeak jasan ditu, eta oraon sutea”, adierazi digu bizilagun berak.
☉ Basauri
Basauri ‘2024ko Kirolaren Europako Hiria’ izateko hautagaia da

Basauri, ‘2024ko Kirolaren Europako Hiria’ izateko hautagaia da. Horren berri eman du gaur Basauriko Udalak.
“Ondo merezitako izendapena izango litzateke klubentzat, Basauriko oinarrizko kirolarentzat eta Basauri Kirolaken instalazioak erabiltzen dituzten eta instalazio horiek bizirik mantentzen dituzten erabiltzaile eta kirolari guztientzat. Basaurik merezi du!”, adierazi dute udal ordezkariek.