Sareak

☉ Basauri

Josu Amondarain: “Etxerre grisa zen, harrobiak ateratzen zuen hautsaren kolorekoa; orain ezberdina da, aldaketa polita izan du”

Bilbon jaio zen, baina bizitzako lehen 15 urteak Etxerren pasa zituen Josu Amondarainek. Bere gaztaroaz berba egin digu.

|

Geuria #076 Monografikoan argitaratutako elkarrizketa
“Etxerreko putzua eta Hego Uribeko uren altxorrak
Irakurri osorik PDFan

Etxerre Basauriko lurren barruan kokatzen da, Arkotxatik (Zaratamo) gertuago dagoen arren; bai, behintzat, zati handi bat. Josu Amondarain (Etxerre, Basauri, 1955) Etxerren hazitakoa da. Bego Larrea basauriarra du lehengusina. Hamabost urte bete arte bizi izan zen Josu bere gurasoekin baserrian, amamarekin eta osaba batekin. Ondoren, ondoko Pradera Hermanos fabrikan lan egin zuen hogeita hamar urte bete arte. Bego askotan joaten zitzaion bisitan, han-hemenka jolasteko. Etxerren bizi zuen gaztaroaz eta auzoak berak jasandako aldaketez hitz egin digu.

Nondik dator zure lotura Etxerrerekin?
Aitite eta amama Etxerren bizi ziren. Aitite ez dut ezagutu, baina amama, ama eta bere anaiak bertako baserri batean bizi ziren. Ondoren, baserrian geratu ginen osaba bat, ama, aita, amama eta ni neu. Baserriko bizimodua egiten genuen: ortua geneukan, baita ganadua ere, hala nola, oilaskoak, untxiak…

Zuen baserrian ere ur-putzu bat zeneukaten.
Bai. Gure baserrian putzu bat zegoen, 10 metro ingurukoa, eta etxeko ura bertatik ateratzen genuen. Beti zegoen ura putzu horretan. Lehen ez zegoenez Ur Partzuergorik, eta ura ez zen iristen etxe guztietara, gure putzura zetozen auzokoak uraren bila.

Nolakoa zen ezagutu zenuen Etxerre?
Alde batean Bilbo-Donostiako bide zaharra zegoen, baita Pradera Hermanos fabrika ere. Eta beste aldean baserriak zeuden —gurea barne—. Gero etxebizitzak ere eraiki zituzten. Gogoratzen dut Etxe Nagusia bezala ezagutzen genuen bat eraiki zutela, lau solairukoa. Ondoan beste etxe batzuk zeuden. Gure baserritik Basaurirako bidean ere beste baserri batzuk zeuden, baina gerora desagertu egin ziren. 

Aldaketa asko ikusiko zenituen.
Aldaketa batzuk ikusi nituen, bai. Pradera lantegiak azken handitzea egin zuen hirubide arte, Firestone ondoan. Beheko aldeko baserriak ere gerora desagertu egin ziren. Goiko aldean ere —’berriñe’ esaten genion—  beste baserri batzuk zeuden zelai handi baten ondoan eta bertan egoten ziren, besteak beste, behiak belarra jaten. Batez ere udan bertan igarotzen genuen denbora. 

Etxerre 1993an / Basauriko Udal Artxiboa

Ondoan harrobia ere bazegoen.
Harrobia ‘Etxerre bukaeran’ zegoen. Horrela esaten genion lehen gune horri. Leherketak egiten zituzten eta harriak eta harriak ateratzen zituzten bertatik. Han ondoan etxe batzuk ere egon ziren, eta bertan bizi ziren gehienbat harrobian lan egiten zutenak. Gogoratzen dut harrobia beherantz egiten hasi zirela. Eta nik horrela utzi nuen Etxerre bertatik joan nintzenean. 

Eta Etxerren eskola bat omen zegoen.
Bai. Gaur egun Forum dagoen tokian eskolaurre bat zegoen. Bi gela zeuden: bat neskentzako, bestea mutilentzako. Sukaldea ere bazuen eskolak. Oroitzen naiz andereñoak Bilbotik zetozela autobusean, eta goizetan esnea ematen zigutela. Batzuetan gailetekin, beste batzuetan gailetarik gabe (kar, kar, kar). Gero Basauriko Social Antzokiaren atzealdean dagoen institutuan ikasi nuen. Ordu erdiko bidea egiten nuen  egunero oinez Etxerretik institutura, goiz eta arratsalde joan-etorri. 

Nolakoa zen gazte baten bizitza Etxerre bezalako auzo batean?
Etxerren 12 bat neska-mutiko bizi ginen eta kuadrillan 6-8 inguru ibiltzen ginen, adin desberdinetakoak. Gaur egun Bilbondo dagoen aldera joaten ginen, eta mendian egoten ginen erabat aske. Ez genuen jostailurik eta pilotekin, harriekin, makilekin edo edozein gauzekin jolasten ginen. Gogoratzen dut errepidetik ez zirela kotxe asko pasatzen, eta bertan bizikletarekin ibiltzen ginen. 

15 urtez bizi izan zinen Etxerren.
Bai. 15 urte bete arte bizi izan nintzen Etxerren, baina auzoari lotuta egon nintzen ondoren ere. Hain zuzen ere, Praderan beste 15 urtez egin nuen lan, 1985. urtera arte. Etxerreko harrobia 1979an jada ez zegoen martxan, baina 1985ean oraindik ere berdin jarraitzen zuen zuloak.

Etxerre urez beteta ikusi al zenuen?
Bai, baina aurrerago, 2000. urtean-edo. Nik harrobia bere horretan bakarrik ezagutu dut gaztetan, urik gabe. Guztiz aldatuta topatu nuen gerora. Aldaketa polita izan duela esango nuke. Lehen harrobiak hauts asko ateratzen zuen, eta ingurua gris kolorekoa zen. Zainduta ere ez zen egoten. Ondoren urez beteta ikusi nuenean beste gauza bat ikusi nuen. Desberdina.

☉ Basauri

Ariz auzoan esku-hartze txikiak egiteko herritarren iradokizunak jasoko ditu Basauriko Udalak

Auzoetan esku-hartze edo obra txikiak egiteko prozesu parte-hartzailea abirazi du Basauriko Udalak. Arizen hasiko dute lehen esperientzia

|

Ariz auzoan abiarazi du Auzoegin programako lehen prozesu parte-hartzailea Basauriko Udalak // Google

Basauriko Udalak herritarren parte-hartze prozesu berria jarriko du martxan: Auzoegin. Auzoetan esku-hartze edo obra txikiak egiteko proposamenak egingo dituzte herritarrek.

Hasteko, lehen prozesu parte-hartzailea Arizen egingo du Udalak, baina udal ordezkarien asmoa da gainerako auzoetara zabaltzea: “Auzo batetatik hasi behar genuen eta Arizen izango da lehen esperientzia hau. Prozesuak herritarren onarpen ona badu, beste auzo batzuetara zabalduko dugu”, dio Asier Iragorri alkateak.

“Proposamenek Ariz auzoko hobekuntza zehatzei buruzkoak izan behar dute, neurri txikikoak, udal-langileek, hau da, obretako brigadakoek egiteko modukoak”, dio Iragorrik.

Hala nola, espaloiak konpontzea eta beheratzea, bankuak jartzea eta margotzea, loreontziak jartzea edo kentzea, argiztapena… “Gauza txikiak izan behar dira, herritarren egunerokotasuna errazten dutenak”, dio alkateak.

Parte-hartze prozesua zabalik dago maiatzaren 5era arte // Geuria

Errepide bat asfaltatzea proposatzea, esaterako, ez lukete onartuko udal teknikariek: “Prozesua ez da obra edo ekipamendu handiak proposatzeko. Garrantzia txikiagoko hobekuntzez ari gara, Udalak egin ditzakeen obra handiagoekin batera, gure kaleak erosoagoak eta atseginagoak izan daitezen”, zehaztu du Iragorrik.

Zelan parte hartu?

Herritarrek proposamenak egiteko epea zabalik dago maiatzaren 5era arte, eta prozesuan 16 urtetik gorako basauriarrek parte har dezakete. Udalak galdetegia bidaliko du Arizko etxeetara.

Ariz auzoko herritarrek edo auzoarekin harreman zuzena daukatenek egin ahal izango dituzte proposamenak // Basauriko Udala

Iradokizunak helarazteko hainbat bide erraztu ditu Udalak:

  • Arizen jarriko dituzte postontzien bidez. Postontziak egongo dira: Arizko Dorretxean, Agirre Lehendakaria kaleko Arizko autobus geltokian, Valencia kaleko metro geltokiaren sarreran, Katalunia kaleko 52. zenbakian, Leon kalean (metroko igogailuaren ondoan) eta udaletxeko Herritaren Arretarako Gunean
  • Karpa informatiboan. Apirilaren 29an, astelehenez, jarriko dute Arizko eliza aurreko plazan, 11:00etatik 14:00etara eta 16:00etatik 19:00etara
  • Ados Basauri online plataformaren bidez

“Proposamenak jaso ondoren, Udalak adostutako jarduerak baloratu, zehaztu eta gauzatuko ditu. Onartutako esku-hartzeak ahalik eta arinen gauzatuko ditugu. Balorazioa egin eta lanari ekin”, dio Berta Montes Partaidetza arloko zinegotziak. 

Azkenik, egin diren ekintzen laburpen bat bidaliko du Udalak auzokoen etxeetara: “Zer egin dugun jakinaraziko diegu bizilagunei, bi helbururekin: Udala gardena izateko eta herritarrek ikusteko euren proposamenak ez direla alferrik galtzen”, dio Montesek.

“Gobernu taldeak oso argi du basauriarren parte-hartzea sustatzen bada, herritarrek gaitasuna sentituko dute Udalaren ekintzetan eragiteko. Horrek udal gaietan inplikatzea bultzatzen du eta komunitate sentimendua indartzen du”, dio Montesek.

Auzoegin: 20 urte

2013an aktibatu zuen Basauriko Udalak Auzoegin Auzoetako Ekintza Plana. “Plan horren helburua udalerriko hainbat puntutan hirigintza hobetzeko, modernizatzeko eta berroneratzeko ekintzak gauzatzea da, auzotarrek, elkarteek eta kolektiboek hainbat partaidetza-kanalen bidez egindako eskaerei erantzuteko”, dio Iragorrik.

“Orain, plan honek ekimen berri bat jarri du abian auzoetan edo udalerriko ingurune jakin batzuetan herritarren parte-hartze prozesu espezifikoak bultzatzeko, auzotarren lankidetza aktiboaren bidez”, dio Iragorrik.

Osorik irakurri

☉ Basauri

Basaurik 2024ko Itzulia Women lasterketako bigarren etaparen irteera eta helmuga hartuko ditu

Maiatzaren 11n izango da Itzulia Women 2024ko Basauri-Basauri bigarren etapa. Hego Uribe eskualdetik igaroko dira txirrindulariak

|

Maiatzaren 11n izango da Itzulia Women 2024ko Basauri-Basauri bigarren etapa // Argazkia: @SprintCycling (Itzulia Women 2023)

Gaur, apirilak 23, Itzulia Women 2024 lasterketaren ibilbide ofiziala aurkeztu dute Gasteizen. Lasterketa maiatzaren 10ean hasi eta 12an bukatuko da.

Lasterketak hiru etapa izango ditu, eta bigarrena Hego Uribe eskualdetik igaroko da. Zehazki, Basauritik irten eta amaituko da bigarren etapa, maiatzaren 11n, larunbatez.

Guztira 104 kilometro egingo dituzte emakume txirrindulariek Basauri-Basauri etapan.

“Ziurrenik edizio honetako etaparik urduriena izango da. 104 kilometro izango dira, hiru mendate puntuagarri eta amaieran hainbat igoera eta jaitsiera etorriko dira, ziurrenik etapa nork irabaziko duen ebatziko dutenak”, diote Itzulia Women lasterketako arduradunek.

Lehenego etapa da Gasteiz-Elgoibar (140 kilometro, maiatzak 10) eta hirugarrena Donostia-Donostia (114,9 kilometro, maiatzak 12).

Basauri-Basauri: ibilbidea

Itzulia Women 2024 lasterketaren bigarren etapa maiatzaren 11n, larunbatez, izango da. Irteera 10:45ean izan da eta lehen txirrindulariak 13:21etik 13:39ra bitartean iritsiko dira helmugara. Oraindik zehaztu barik dago non hasi eta non bukatuko den etapa.

Basauri-Basauri bigarren etaparen ibilbidea // Itzulia Women 2024

Basauritik eta San Migeletik itzuli bat egin ostean, Arrigorriagatik, Ugaotik eta Zeberiotik igaroko dira txirrindulariak. Ondoren, Sarasola Gainara helduko dira (hirugarren mailako mendatea), eta handik Igorrera eta Lemoara egingo dute.

Lemoa atzean utzita, Usansolotik igaroko da tropela eta handik Larrabetzurantz egingo du. Bertan Aretxabalgane Gaina (hirugarren mailakoa) egingo dute, eta Gamiz-Fika barruan Urruztigaina (bigarren mailako) egingo dute.

Larrabetzutik igaroko dira berriro txirrindulariak, eta Erletxetik Galdakaorako bidea hartuko dute. Galdakaon esprint berezi bat egongomda, 81,7. kilometroan.

Eta azkenik, Galdakaotik Basaurira helduko dira. Basaurin, 90. kilometroan bigarren eta azken esprinta egingo dute txirrindulariek eta hamar kilometro ondoren bukatuko da bigarren etapa.

Basauri Kirolaren Europako Hiri da aurten, eta horren barruan hartuko du herriajk 2024ko Itzulia Women lasterketa, urte hasieran GEURIAn adierazi genuen bezala.

Osorik irakurri

☉ Basauri

Alex Garcia Galas basauriarrak errekuperazio aldi “oso luzea” izango du Gurutzetako Ospitalean

Igandean bertan, Thailandiatik aberriratu zutenean, kendu zioten kaltetutako pankrea zatia Gurutzetako Ospitalean

|

Alex Garcia Galas basauriarra Gurutzetako Ospitalera iritsi zen momentuan // Argazkia: Eitb Media

Alex Garcia Galas basauriarra indarberritzen ari da Gurutzetako Ospitalean. Igandean aberriratu zuten Thailandiatik pankreatitisak jota eta egunean bertan kendu zioten kaltetutako pankrea zatia.

Zaintza Intentsiboetako Unitatean (ZIU) dago eta errekuperazio aldi “oso luzea” izango duela iragarri dute Gurutzetako medikuek.

Medikuek jakinarazi dute Alex kontziente eta egoera egonkorrean dagoela, duela bi hilabetetik jasaten ari den abdomen-prozesuaren larritasunaren barruan, eta Medikuntza Intentsiboko taldearen ardurapean jarraitzen du bere tratamenduarekin.

Asteburu solidarioa

Apirilaren 27an eta 28an antolatu du asteburu solidarioa Basozelaiko El Maño Auzo Elkarteak, Alexen familiari laguntzeko.

Besteak beste, haurrentzako parkea, urdaiazpiko moztailea, paella solidarioa, bingo solidarioa, barra solidarioa eta zozketak antolatu dituzte. Egitaraua osorik hemen.

Bilduko duten dirua Alexen familiari emango diote. Izan ere, basauriarra Thailandian ospitalean egon zen bitartean (bi hilabete) egunero 3.000 eta 4.000 euro artean gastatu zituen familiak Alexi mediku probak egiteko.

Bestetik, itsulapikoak ere jarri ditu Basozelaiko Auzo Elkarteak Basauriko saltokietan.

Osorik irakurri

☉ Basauri

‘Udaberriko Kontzertuak’ ekimenak musika klasikoko sei emanaldi hartuko ditu 25. urteurrenean

|

BOSeko hari-laukotea // BOS

‘Udaberriko Kontzertuak’ programak 25 urte beteko ditu. Musika klasikoa herritar gehiagorengana hurbiltzeko asmoz sortu zuen Udalak ekimena 1998an.

Aurten sei kontzertu antolatu dituzte, eta emanaldi guztiak maiatzean zehar izango dira. Besteak beste, Eresma Guitar Duo, Lorena Ferreiro, Basauri Koral Elkartea, Ugaoko Sarea Abesbatza, Edna boskotea (Musikene), Ellas eta Puccini entzun ahal izango dituzte herritarrek.

Kontzertuak San Migeleko Taberna Nagusian eta San Migeleko elizan izango dira, “eraikin horietan sortu baitziren duela 500 urte baino gehiago Basauriko lehen udaletxea eta lehen eliza”, diote udal ordezkariek. Social Antzokian ere kontzertu bat programatu dute.

“Kontzertu-zikloaz gain, Udaberriko Kontzertuak dibulgazio-programa bat ere bada, jarduera ugari antolatzen dituena haurrentzat eta familientzat. Gainera, ahalegin berezia egiten da emakumeek konposatutako lanak ezagutarazteko, oso gutxitan entzun baitaitezke ohiko programazioetan”, diote udal arduradunek.

Haurrentzako jarduerak euskaraz izango dira Basozelai Gizarte Etxean, Pozokoetxe Kultur Etxean eta Kareaga Gizarte Etxean.

Egitaraua / Udaberriko Kontzertuak 2024

Maiatzak 3, ostirala
‘Las dos caras de la guitarra’, Eresma Guitar Duo: Eva Calvo eta Alvaro Peón
20:00 Taberna Nagusia

Maiatzak 10, ostirala
‘Al son de la Belle Epoque’. Lorena Ferreiro (sopranoa) eta Iñaki Velasco (pianoa)
20:00 Taberna Nagusia

Maiatzak 18, larunbata
‘Acercándonos a los clásicos’. Jose Angel Robles (zuzendaria), Esther Garcia (sopranoa), Miriam Cepeda (pianoa), Basauri Koral Elkartea, Ugaoko Sarea Abesbatza eta Cuarteto Diverdi
20:00 San Migeleko eliza

Maiatzak 24, ostirala
Edna boskotea (Musikene)
20:00 Taberna Nagusia

Maiatzak 26, igandea
‘Ellas: mujeres compositoras del s. XIX francés’. Andrea Jimenez (soprano), Nestor Sutil (flauta) eta Marion Desjacques (arpa)
‘Puccini & Verdi’. Cuarteto de cuerda de BOS
19:00 Social Antzokia

Osorik irakurri

☉ Basauri

Ibai Magdaleno Basauriko Javi Conde klubeko atleta Munduko Virtus txapelduna da

|

Ibai Magdaleno podiumean // Javi Conde Kluba

Ibai Magdaleno Basauriko Bertako-Javi Conde Klub Paralinpikoko atleta Munduko Virtus txapelduna da 10 kilometroko lasterketan.

Txapelketa Kazakhstaneko Almaty hirian (Asia) jokatu da pasa den asteburuan. “Lehiaketa zirkuitu bihurgunetsu batean egin da, 700 metrotik gorako altueran, eta zaila izan da proba egitea”, adierazi dute Javi Conde klubeko ordezkariek.

Magdalenok 33 minutu eta 15 segunduan egin zuen 10 kilometroko proba, eta mendean hartu zituen Daniel Bosy poloniarra eta Victor Karadzhov bulgariarra.

“Denboraldi bikaina egin du Ibaik. Laredon 10 kilometroko ibilbideko lasterketan errekorra egin zuen (33’05”) eta Reimseko (Frantzia) munduko txapelketetan pista estaliko 3.000 metroetako proban laugarren postuan bukatu zuen”, diote.

Magdalenoz gain, Javi Conde klubeko Raul Martinez atletak Maratoi Erdian parte hartu zuen Almaty Munduko Txapelketan eta laugarren bukatu zuen.

“Datorren astean, Ibaik eta Raulek gainerako taldekideekin batera lehiatuko dira FEDDI Espainiako Txapelketan, Valentzian”, diote Javi Conde klubetik.

Osorik irakurri