☉ Basauri
Ruper Ordorika: "Boxealariek sparring bat behar duten bezala, beste batek entzuten duenean osatzen da musika"
Aspaldian ez da Basaurin aritu, eta MAZera etortzeko gogoz agertu da. Ikasle garaian, bi urtez Pozokoetxen bizi izan zen, eta hango etxeko sukaldean abestu zizkion lehen aldiz Atxagari haren poemekin egindako kantuak.
Ruper Ordorika (Oñati, 1956) musikaria Basaurira itzuliko da maiatzaren 23an Musika Alternatiboaren Ziklora (MAZ). GEURIA berarekin solasean ibili da kontzertua eman aurretik.
Zer suposatzen du zuretzat MAZ Basauri jaialdian kartel-buru izateak?
Egia esan, Basaurin jo ahal izatea oso garrantzitsua da niretzat. Aspaldian ez naiz Basaurin aritu, eta hori da burura etortzen zaidan lehenengo erantzuna. Garai batean asko jotzen genuen Social Antzokian eta berriro itzultzeak poztasuna ematen dit.
Gainera, Audience talde gernikarrarekin elkarbanatuko duzu eszenatokia…
Bai. Lehendik ezagutzen dudan taldea da. Noizbait elkarrekin jo izan dugu eta gustura elkarnabatuko dut eszenatokia MAZ Basaurin, noski.
MAZ Basaurira hurbilduko direnek zer ikusiko dute Ruper Ordorikaren kontzertuan?
'Lurrean etzanda' azken diskoa ardatz hartuko dugu, baina gu harantzago goaz: beste disko eta saio ezberdinetako abestiak ere joko ditugu.
Basaurin bizi izan zinen orain zenbait urte, ezta?
Hala da, bai. Urte asko pasatu dira geroztik eta seguru nago Basauri oso aldatua dagoela. Unibertsitatean nenbilenean Bilbon, Pozokoetxeko auzoan bizi izan nintzen bi urtez.
Eta bi urte horietan euskara irakasle lanetan ibili omen zinen…
Pozokoetxen antolatu ziren euskara eskola batzuk ematen aritu nintzen unibertsitateko ikasketak egiten nituen bitartean. Lagun batekin batera irakasten nuen euskara gure kabuz, inolako erakunderen parte izan gabe.
Nola gogoratzen dituzu garai haiek Basaurin?
Oso giro gatazkatsua bizi genuen: langile mugimendu oso indartsua zegoen Basaurin eta jende askok lotzen zituen askatasun gogo horiek euskal munduarekin. Gaur egun hori asko aldatu da.
'Hautsi da anphora' zure lehenengo diskoak harremana omen dauka Basaurirekin…
80. hamarkadaren inguruan Bernardo Atxaga Bilbora bizitzera etorri zen. Orduan guztiz ezezaguna zen, baina nik ezagutu nituen bere poema batzuk eta pare bat musikatu nituen. Pott Bandaren hasieretan (1980) harremanetan jarri ginen eta bertan esan nion bere poema batzuei musika jarri niela. Ez nizkion erakusten, baina egun batean Basaurin azaldu zen Atxaga eta Pozokoetxeko nire etxean, sukaldean, abestu nizkion. Diskoa bera Galdakaon grabatu nuen.
Wikipediak dioenez, "euskal musikari berritzaile eta nazioartekoa" zara, baita "euskal kantagintzak eman duen bakarlaririk enblematiko eta gorenetakoa" ere. Horrela ikusten duzu zure burua?
Ez dakit nire burua nola definitu ere! Neure eginkizunari, neure hariari tiraka nabil hasieratik eta berdintsu ikusten dut nire burua, baina egia da denborarekin beste era batera hartzen zaituztela eta horrek gehiago konprometitzen zaituela. Ahal bezala ibiltzen gara gu eta Wikipediak bereak egiten ditu.
Aurten 35 urte beteko dituzu musikaren munduan. Zein hausnarketa egiten duzu?
Lehenengo diskoak sortzeko denbora gehiago behar izaten nuen eta azkenengo diskoa, 'Lurrean etzanda', urtebetean egin nuen. Egia esan, lan handiak izan dira lehenengo urteetakoak. Egun, diskoko lehendabiziko kontzertuak egin eta geroko tartetxoan nabil eta nik uste dut laster hasiko naizela gogo berriekin gauzak egiten. Hala ere, zuzeneko emanaldiak berpizkunde bat dira niretzat eta asko disfrutatzen ditut.
Nola azalduko zenuke, laburrean, disko bat sortzeko prozesua?
Kantuak gehienetan bakarka ontzen ditut, nire etxean normalean. Gero, badut azkenengo urteetan ohitura bat, niretzat oso ederra dena: neure antzinako baxujole batekin, Alberto de la Casarekin, elkartzen naiz. Formak ematen dizkiegu abestiei musikarekin.
Nik beti esan dut boxealariek borrokatzeko sparring bat behar duten bezala, musika benetan beste batek entzuten duenean osatzen dela. Hau da, zu bakarrik zaude, kantutxo bat egiten duzu eta beste bati abesten diozunean gauzatzen da benetan hori.
Gaur egun, euskal musikaren eszena nola ikusten duzu?
Galdera zaila erantzuteko. Nire ustez, oso oparoa da euskal musika. Joera askotako musikariak eta abeslariak daude, baina testuinguru oso gatz batean: gero eta ate gehiago ixten zaizkio musikan ikasi eta sakondu nahi duenari. Kultura alor guztietan igarri da hori eta testuingurua oso zaila egiten zaio musikariari, baina artean ateratzen dira proposamen berriak eta oraindik uste dut eskaintza oparoagoa dela eskaera baino.
☉ Basauri
San Migeleko eta Kareagako pediatria zerbitzuen egoera salatzeko elkarretaratzea deitu dute gaur
Elkarretaratzea San Migeleko Taberna Nagusiaren aurrean egingo dute. Gaur osoko bilkura bertn ospatuko da 18:00etan
San Migeleko anbulatorioan lan egiten duen pediatrak erretiroa hartuko du datorren astelehenean, eta horrek pediatria zerbitzuan eragina izango duelakoan ezinegona sortu du bizilagunen artean. Ez bakarrik San Migelgo herritarren artean, Kareagan eta Basozelain ere. Horregatik gaur elkarretaratzea deitu dute zenbait herritarrek San Migeleko Taberna Nagusiaeren aurrean 18:00etan (ordu horretan da osoko bilkura Taberna Nagusian bertan).
Herritarrek GEURIAri adierazi diotenez, elkarretaratzea deitu dute: "Egoera honek gure seme-alaben arreta medikoan izango du eragina. Kareagako eta Basozelaiko auzo elkarteak, San Migel, Gaztelu-Basozelai eta Kareaga Goikoa ikastetxeetako guraso elkarteak eta herritarrak batuko gara gaurko elkarretaratzera. Indarrak batzen ari gara egoera ez dadin okerrera joan ez San Migelen ez Kareagan", diote.
Basauriko Udalak San Migeleko auzotarren kezkak entzun zituen Auzo Elkartearen eskutik eta uztailean Osakidetzari eskatu zioten astelenenetik ostiralera pediatria zerbitzua izan dezatela San Migelen, 11:00etatik 15:00etara bitartean.
Barrualde-Galdakao ESIko ordezkariek Basauriko Udalaren eskaera kontuan hartu zuten, eta udal ordezkariek argitu dutenez, "San Migeleko anbulatorioak pediatria zerbitzu iraunkorra izango du 11:00etatik 15:00etara, egun dagoen pediatra jubilatu eta gero".
Basauriko Udalak zehaztu duenez, pediatra bat izango da San Migeleko anbulatorioan lanaldiaren bi herenetan. Guztira 508 haur artatzen ditu San Migeleko pediatrak.
Kareagan bi pediatra
Bestetik, Basauriko Udalak ziurtatu du Kareagako osasun zentroak bi pediatra izaten jarraituko duela: "San Migeleko egungo pediatrak erretiroa hartzen duenean, Kareagako anbulatorioan bi pediatra egongo dira, bata lanaldi osoan, orain arte bezala, eta bestea 08:00etatik 10:30era", diote udal arduradunek.
Kareagako anbulatorioan 1.073 haur artatzen dituzte bi pediatrek: "Lanaldi osoan dagoenak 817 haur artatuko ditu eta lanaldiaren herena duen pediatrak 256 umeri emango dio zerbitzu", diote.
"Osakidetzak ezarritako pediatra bakoitzeko haurren ratioa 800 eta 1.000 artekoa da Euskal Autonomia Erkidegoan. Bai Kareagan bai San Migelen pediatra-haur ratioak Osakidetzako batez bestekoaren azpitik daude, eta horrela jarraituko dute", diote udal ordezkariek, eta gaineratu dute bi osasun-zentroetan etengabeko erizaintza-zerbitzua egongo dela.
"San Migeleko eta Kareagako haurren arreta pediatrikoa egunero izango da, astelehenetik ostiralera, eta kalitate parametro berberetan bermatuta jarraituko du, pediatra bakoitzak artatuko duen haur kopurua EAEko batez bestekoa baino txikiagoa izango baita", diote.
Jaiegunetan eta oporraldi garaietan San Migeleko haurren arreta Arizko anbulatorioan izango da. Orain arte Kareagako osasun zentrora jo behar zuten. Kareagako haurren kasuan, jaiegunetan eta oporraldietan euren osasun zentroan artatuko dituzte.
☉ Basauri
San Migeleko eta Kareagako pediatriak "kalitate parametro berberetan bermatuta jarraituko" dutela dio Basauriko Udalak
San Migeleko pediatrak astelehenetik ostiralera lan egingo du, 11:00etatik 15:00etara. Kareagan bi pediatra egongo dira: bat lanaldi osoan eta beste 08:00etatik 10:30era
San Migeleko anbulatorioan lan egiten duen pediatrak erretiroa hartuko du datorren astelehenean, eta horrek ezinegona sortu du bizilagunen artean jasoko duten zerbitzua dela eta. Basauriko Udalak San Migeleko auzotarren kezkak entzun zituen Auzo Elkartearen eskutik eta uztailean Osakidetzari eskatu zioten astelenenetik ostiralera pediatria zerbitzua izan dezatela San Migelen, 11:00etatik 15:00etara bitartean.
Barrualde-Galdakao ESIko ordezkariek Basauriko Udalaren eskaera kontuan hartu zuten, eta udal ordezkariek argitu dutenez, "San Migeleko anbulatorioak pediatria zerbitzu iraunkorra izango du 11:00etatik 15:00etara, egun dagoen pediatra jubilatu eta gero".
Basauriko Udalak zehaztu duenez, pediatra bat izango da San Migeleko anbulatorioan lanaldiaren bi herenetan. Guztira 508 haur artatzen ditu San Migeleko pediatrak.
Kareagan bi pediatra
Bestetik, Basauriko Udalak ziurtatu du Kareagako osasun zentroak bi pediatra izaten jarraituko duela: "San Migeleko egungo pediatrak erretiroa hartzen duenean, Kareagako anbulatorioan bi pediatra egongo dira, bata lanaldi osoan, orain arte bezala, eta bestea 08:00etatik 10:30era", diote udal arduradunek.
Kareagako anbulatorioan 1.073 haur artatzen dituzte bi pediatrek: "Lanaldi osoan dagoenak 817 haur artatuko ditu eta lanaldiaren herena duen pediatrak 256 umeri emango dio zerbitzu", diote.
"Osakidetzak ezarritako pediatra bakoitzeko haurren ratioa 800 eta 1.000 artekoa da Euskal Autonomia Erkidegoan. Bai Kareagan bai San Migelen pediatra-haur ratioak Osakidetzako batez bestekoaren azpitik daude, eta horrela jarraituko dute", diote udal ordezkariek, eta gaineratu dute bi osasun-zentroetan etengabeko erizaintza-zerbitzua egongo dela.
"San Migeleko eta Kareagako haurren arreta pediatrikoa egunero izango da, astelehenetik ostiralera, eta kalitate parametro berberetan bermatuta jarraituko du, pediatra bakoitzak artatuko duen haur kopurua EAEko batez bestekoa baino txikiagoa izango baita", diote.
Jaiegunetan eta oporraldi garaietan San Migeleko haurren arreta Arizko anbulatorioan izango da. Orain arte Kareagako osasun zentrora jo behar zuten. Kareagako haurren kasuan, jaiegunetan eta oporraldietan euren osasun zentroan artatuko dituzte.
Herritarren protesta
Gaur osoko bilkura egingo du Basauriko udalbatzak San Migeleko Taberna Nagusian (18:00). Herritarrek GEURIAri adierazi diotenez, elkarretaratzea deitu dute ordu berean, leku berean.
"Egoera honek gure seme-alaben arreta medikoan izango du eragina. Kareagako eta Basozelaiko auzo elkarteak, San Migel, Gaztelu-Basozelai eta Kareaga Goikoa ikastetxeetako guraso elkarteak eta herritarrak batuko gara gaurko elkarretaratzera. Indarrak batzen ari gara egoera ez dadin okerrera joan ez San Migelen ez Kareagan", diote.
☉ Basauri
'2024 Kirolaren Europako Hiria' hautagaitza aurkeztu du Basaurik ACES Europe erakundearen epaimahaiaren aurrean
"Basauriren hautagaitzak positiboki harritu gaitu. Kirola gizartea eraldatzeko tresna dela ikusi dugu", adierazi du Hugo Alonso ACES Europe erakundearen epaimahaikideak
Basauri '2024ko Kirolaren Europako Hiria' izateko hautagaia dela adierazi zuen pasa den astean Basauriko Udalak. Bada, atzo, irailak 27, hautagaitza bera aurkeztu zion Udalak ACES Europe erakundearen epaimahaiari. Asier Iragorri alkateak eta Jon Zugazagoitia Kirol arloko zinegotziak Basauri '2024ko Kirolaren Europako Hiria' izendatzeko arrazoiak azaltzeko dosierra eman zieten.
"Basaurin 48 kirol klub ditugu, guztiak gizartean oso errotuta daudenak. Harro gaude gure kirol asoziazionismoaz. Basaurik oso lotura estua du kirolarekin eta argi ikusten da herritar askoren gizarte-bizitzaren parte dela", adierazi zuen atzo aurkezpenean Asier Iragorri alkateak, eta gaineratu du Udaletik kirola sustatu egiten dutela, "eta are gehiago euskal kirola; gure kulturaren parte dena". "Haztegi ezin hobea sortu dute kirol klubek -batzuk 100 urtetik gorakoak-, basauriarrek kirola egin dezaten eta helburu handienetaraino aurrera egin dezaten", adierazi du Iragorrik.
Epaimahaiko ordezkariak Basaurin daude eta gertutik ezagutuko dituzte herriko kirol mugimendua eta instalazioak. Besteak beste, Artunduagako kiroldegia, Soloarteko eta San Migeleko futbol zelaiak, Lapatzako atletismo zirkuitua eta San Migeleko frontoia ezagutu zituzten irailaren 27ko bisitan, eta taekwondo erakustaldia, zesta-punta erakustaldiak ikusteko aukera izan dute epaimahaikideek.
Hautagaitzaren aurkezpena San Migeleko Taberna Nagusian egin zuten atzo, eta bertan izan ziren ACES Europe erakundearen epaimahaikide hauek: Antonio Garde, Hugo Alonso, Maria Luisa Garcia eta Gabriel Perez. "Basaurik jarduera fisikoaren alde egiten duen apustua ikusi ahal izan dugu. Kirolaren sustapena liluragarria da Basaurin. Gainera, kirol inklusiboaren aldeko apustua gustatu zaigu, gizarteratzeko tresna gisa", dio Hugo Alonso ACES Europe erakundearen epaimahaikideak.
"Eskola-kirolean eta jarduera fisikoaren bidez ematen diren balioek ere liluratu egin gaituzte. Basauriren hautagaitzak positiboki harritu gaitu. Kirola gizartea eraldatzeko tresna dela ikusi dugu", dio Alonsok.
Klub bat, 800 biztanleko
Maria Luisa Garcia ACES Europe erakundearen epaimahaikideak ere hitza hartu zuen Taberna Nagusiko agerraldian: "Basauriko elkarte-sareak atentzioa eman digu. Kirolari dagokionez, 800 biztanleko klub bat dago, eta hori oso garrantzitsua iruditu zaigu. Gainera, Basauriko genero-arrakala Espainiako batez bestekoa baino txikiagoa da, eta hori ere oso positibo hartu dugu", dio Garciak.
"Hiri-mugikortasunaren alde Udalak egiten duen sustapena ere eskertzekoa da. Hala nola, bidegorriak, Metrominutu ekimena, hiri-zirkuituak… sekulakoak iruditu zaizkigu", gaineratu du Garciak.
Asier Iragorri alkateak azaldu du Basaurik presentzia nabarmena duela kirol-federatuan eta lehen mailako lehiaketetan zenbait diziplinatan: "Basauri herri bizia da, eta oso zabala da kirol-ekitaldien egutegia, maila guztietako ekitaldiak antolatzen baitira, eta parte hartze sozial handia izaten baita haien antolaketan. Aipatzekoa da Basauri Meeting Paralinpikoa, duen maila handiagatik eta hedabideetan oihartzun handia izateagatik, ezaugarri horiek dituen Estatuko proba zaharrena baita eta kirol maila handienekoa", dio alkateak.
15.800 kirol-lizentzia
Basaurik Kirolaren Udal Institutu bat du, Udalaren mendeko administrazio erakunde autonomoa. 1988. urteaz geroztik herrian kirol-arloko politika publikoak garatzen ditu. Gaur egun 10.000 herritar daude abonatuta Basauri Kirolakera, udal ordezkarien arabera.
Bestetik, 15.800 kirol-lizentzia ditu, 1.250 haur daude izena emanda eskola-kirolean, 2 kiroldegi, 35 kirol-instalazio, 11 kirolgune aire zabalean, 7 parke bioosasungarri eta lau bidegorri ditu Basaurik.
"Udalerrian urtean batez beste 6 milioi euro inbertitzen dira kirolean", azpimarratu du Asier Iragorrik. "Arrazoi asko daude gure udalerria '2024ko Kirolaren Europako Hiria' izendatzeko. Eta ondo merezitako errekonozimendua izango litzateke klubentzat, Basauriko oinarrizko kirolarentzat eta Basauri Kirolakeko instalazioak erabiltzen eta bizirik mantentzen dituzten kirolari eta erabiltzaile guztientzat", dio Jon Zugazagoitia Kirol arloko zinegotziak.
'2024ko Kirolaren Europako Hiria' izendapena ACES Europek ematen du, Bruselan egoitza duen irabazi-asmorik gabeko elkarteak, Europako Batzordeak aitortua.
☉ Basauri
San Migeleko eta Basauriko jaietako barraketan ez da musikarik egongo egun eta ordu mugatuetan
Irailaren 29an San Migelen eta urriaren 11n eta 16an Basaurin, bakarrak "musikarik eta bestelako soinu zaratatsurik gabe" funtzionatuko dute, hiru orduz
San Migeleko jaiak ekuatorera heldu dira, eta datorren astean hasiko dira Basauriko jaiak. Egun horietan ohikoa da zarata, batez ere barraketan. Bada, Udalak jakinarazi du zenbait egunetan eta hiru orduz barrakak "musikarik eta bestelako soinu zaratatsurik gabe" funtzionatuko dutela, "autistek horietaz gozatzeko aukera izan dezaten".
Hain zuzen ere, irailaren 29an, San Migel egunean, eta urriaren 11n eta 16an, Basauriko jaietan, ez da musikarik eta zaratarik egongo barraketan, 17:00etatik 20:00etara.
"Pixkanaka, jai inklusiboagoak egiten ari gara, pertsona guztiek, eta bereziki txikienek, ondo pasatzeko aukera izan dezaten, kasu honetan barraketaz", dio Berta Montes Udaleko Jaietako zinegotziak.
Vost Euskadi Larrialdietako Boluntario Digitalen Elkarteak adierazi duenez, atzotik Basaurin desagertuta zegoen 78 urteko emakumea agertu da.
Sareetan zabaldutako argazkiak ezabatzea eskatu dute Larrialdi zerbitzukoek.
San Migeleko eta Kareagako pediatria zerbitzuen egoera salatzeko elkarretaratzea deitu dute gaur
San Migeleko eta Kareagako pediatriak "kalitate parametro berberetan bermatuta jarraituko" dutela dio Basauriko Udalak
Musikak Ugaoko kaleak hartuko ditu 'Sareak 20 urte' astean, urrian
Argazkiak | Barreak eta algarak, San Migeleko jaietako Playback lehiaketan
Argazkiak | Galdakaoko jaien osteko kuadrillen bazkariak 200 lagun bildu ditu
