Pauso azkarrez aurrera doan mundu honetan, Urko Lekue Magdalena etxebarritarrak (Etxebarri, 1989) ibilaldiaren erritmo motela eta sakona aukeratu du. Askorentzat oinez ibiltzea helmuga batera iristeko bide bat besterik ez da, baina Urkorentzat bizimodua da. Lanbidez erromes, ibiltzeko ekintza bere filosofia modu bihurtu du, munduarekin inork gutxik ulertzeko moduan konektatuz.

Zure ogibidea erromes izatea da. Nola egiten da hori? Bada, oso galdera ona da, erromes izatea, bizimodu izateaz gain, beste zerbait ere badelako: zure baitan zerbait bilatzea da helburua eta bizitza honetan benetan bilatzen duguna ikustea, hau da, guztion ongizatea eta elkarri laguntzea.

Aurten 105 eguneko eta 2.600 kilometro baino gehiagoko ibilbidea egin duzu. Erromesaldia otsailaren 14an hasi nuen Almeria hiriburuan, Kordobaraino iristeko. Espainia oinez zeharkatzea da nire helburua. Ez dut helburu finkorik, gauza guztietara irekita dagoen pertsona bat naiz, eta egunen batean nire urratsekin norbaiti lagun badiezaioket, harro egongo naiz.Horixe izan da, bilatu gabe, egin dudan erromesaldirik luzeena. Eta bilatu gabe diot, etxetik irten nintzenean ez bainuen uste 100 egun baino gehiago erromesaldian emango nituenik.

Bide horretaz gain, Done Jakue bidea 16 aldiz egin duzu, bai Frantziako bidea, bai Iparraldekoa. Nire lehen bidea 2012an egin nuen. Asko gogoratzen dut, nire aitarekin batera egin bainuen. Nire aita da bidean hasi ninduen pertsona. Frantziako bidea izan zen, Orreagatik, eta zoragarria izan zen! Jakin behar duzun guztia irakasten dizuten horietakoa, batez ere arlo fisikoan eta mentalean.

Santiagoko katedralera hainbatetan iritsi da Urko oinez // Utzitakoa

Gogoratzen duzu zerk bultzatu zintuen lehen aldi hartan? Done Jakue bidera joan nintzen lehen aldian ez nuen motibaziorik, osasun mentaleko kontu bat zen. Hurrengo aldietan, noski, motibazioa aldatzen doa, dela psikologikoki, dela fisikoki, zure burua gero eta indartsuago ikusteagatik eta erronka berriak jartzeagatik.

Etapa guztiak aldi berean egin dituzu edo impasseak izan dituzu? Ibili naizen gutxieneko denbora bi aste izan dira. Adibidez, Iparraldeko bidea egin nuenean, urte batzuk behar izan nituen hura amaitzeko, kilometraje luzea eta denbora falta zirela eta.

Oraindik egin ez duzun eta egin nahiko zenukeen biderik egongo da. Bai, noski! Bide asko ditut buruan Espainian zehar. Egunen batean —laster espero dut— Erroma-Santiago eta Shikokuko bidea (88 tenplu budista Japonian) egitea gustatuko litzaidake.

Bideak bakarrik edo konpainiarekin egiten dituzu? Bide gehienak bakarrik egiten ditut, nahiz eta gero inoiz ez egon “bakarrik”. Hala ere, familiarekin, lagunekin eta beste erromes batzuekin egin dut bidea.

Nola prestatzen zara ibilbideak hasi aurretik? Nire prestakuntza errutina bat da. Astero ibiltzen saiatzen naiz, astean gutxienez lau egunetan, mendian edo 14 bat kilometroko bidezidorretan.

Donejakue Bidea lehenbizikoz 2012an egin zuen Urkok, bere aitarekin // Utzitakoa

Egin dituzun ibilbide guztietatik, zein izan da zailena? Esango nuke Orain arte egin ditudan gogorrenak San Salbatore Bidekoak izan dira: Leondik Oviedora, eta Bide Primitibotik jarraituz, Oviedotik Santiagora. 400 kilometro pasatxo dira, baina hango paisaien edertasunak bere aldapa gogorren nekea ahatzarazten dizu.

Eta errazena? Kostaldeko Portugalgo Bidea. Oso bide eramangarria da, ia ez du desnibelik eta bidean zerbitzu asko ditu. Hori bai, esango nizuke ez dagoela inoiz bide errazik.

Urte hauetan zehar jende asko ezagutuko zenuen. Jakina! Bidean jende zoragarria aurkitzen duzu, betiko markatuta geratzen zaizuna. Badut 2013an ezagutu nuen lagun bat, Donibane Garazitik Finisterrarako frantses bidea egin nuenean. Estatu Batuetakoa da, Dani Calderon da bere izena, eta bere bizitzako egun garrantzitsuenetako batean, bere ezkontzan, egoteko ohorea izan nuen. Puerto Ricon izan zen ezkontza, eta ez nuen zalantzarik izan egun berezi hartan berarekin egoteko. Bide bakoitzean jende zoragarria aurkitzen dut eta bakoitzaren oroitzapen bikainak gordetzen ditut beti.

Zer bilatzen duzu pertsonalki erromesaldi horiekin? Pertsonalki, erromesaldi bakoitzean bilatzen dudana da bizitzatik eta bidean aurkitzen dudan jendearengandik ikastea. Oso atsegina da.

Jendeari laguntzea gustatzen zaizu. Zer zentzutan? Erromesaldietan jende askorekin egiten duzu bat. Erromes gisa egiten dudan lana, aholkuak emateaz eta babak sendatzen laguntzeaz gain, une jakin batean medikamenturen bat eskaintzea da. Nire esperientziagatik jendea entzuten dut, bai alderdi emozionalean zein sentimentalean. Nire denbora eskaintzea gustatzen zait, eta arraroa dirudien arren, askotan besarkada bat ematea. Jendeari igartzen zaio egun horretan gutxienez beste era batera joaten direla ohera.

Bizitzatik eta bidean aurkitzen duen jendearengandik ikastea bilatzen du Urkok // Utzitakoa

Oraingoz ez dituzu erromesaldi hauek helburu solidarioekin egin. Kausa solidarioetarako dirua biltzea gustatuko litzaizuke? Gustatuko litzaidake, noski! Aparteko motibazio bat litzateke behar duen jendeari lagundu ahal izatea gustatzen zaidana eginez, nire kasuan Espainian barrena oinez ibiliz. Harro egoteko modukoa litzateke behar duen jendearentzat dirua biltzea.

Orain arte egindakoaren inguruko anekdotarik izango duzu buruan. Anekdota asko ditut! Gogoan dut, adibidez, Castro Del Rio izeneko herri batean 50 pertsonak baino gehiagok eskaini zizkidatela Aste Santuko urrats batzuk. Zirraragarria izan zen. Txundituta utzi ninduen beste gauza bat, aterpetxe berean mutil gazte italiar itsu batekin topo egitea izan zen. Berak goizero bilatzen zuen boluntarioren bat egun hartako etapan lagunduko ziona, eta nik harekin topo egin nuen Leonen. Orreagatik ibilbide luzea egina nuen, eta nik ibilbide labur batean lagundu nion, nire bidea beste toki batera baitzihoan. Baina egun haren ondoren izugarri aldatu zen nire pentsaera. Egia esan, mila anekdota ditut, egunen batean liburu batean islatu beharko ditudanak! (kar, kar, kar)

Zein dira zure hurrengo erronkak? Irailean esperientzia berri batean murgildu naiz: 10 erromesez osatutako talde batekin seinaleztatu gabeko bide bat egin dugu, eta urte batzuen buruan fruituak ematen hastea espero dut. Leonen hasi eta Oviedon amaitzen den bidea da. Allerano Bidea du izena, bere ibilbidea Aller ibaiaren zati batetik igarotzen baita. Gainera, berezia da niretzat: nire birramona Asturiasko inguru horretakoa baitzen!Urriaren hasieran, halaber, Cadizko probintziako lurretan barrena beste erromesaldi bat egingo dut. Algecirasen hasiko naiz itsasarteko bidea egiteko, eta Via Augustatik jarraituko dut: Cadiz hiriburua eta Sevilla lotzen duena, alegia. probintzia) bukatzeko. Ez da erronka malaka izango, inondik inora.

Lezama Legizamoneko errepidean izandako hondoratzeak eta desnibel-arazoak konpontzeko lanak hasi ditu Etxebarriko Udalak.

Gainera, harri-lubetazko horma bat eraikiko dute euste-sistemarik ez duten bi eremutan: “Horrek aukera emango du lurraren egonkortasun-arazoak eraginkortasunez konpontzeko eta epe luzera bide-segurtasuna bermatzeko”, diote udal ordezkariek.

Obrak egiteko bideko errei bat moztuko dute, eta semaforoak eta behin-behineko seinaleak jarriko dituzte zirkulazioa arautzeko eta herritar guztien segurtasuna bermatzeko.

Etxebarriko Udalak herritarrei dei egiten die kontu handiz ibil daitezen eremu horretatik, eta oinezkoei eskatzen die oinezkoen pasabidea erabil dezaten errepidea gurutzatzeko eta galtzadatik ez ibiltzeko.

Miguel Angel Herrero Hirigintza, Obra eta Zerbitzuak eta Trantsizio Energetikoa arloko zinegotziak nabarmendu du jarduera honen garrantzia, “udal-azpiegiturak hobetzeko eta herritarren segurtasuna bermatzeko”.

Obrak Ekin Eraiketak enpresak burutuko ditu eta Udalak 175.000 euro bideratuko ditu. Aurreikuspenen arabera, bi hilabetez luzatuko dira lanak.

Ondarearen Europako Jardunaldiak antolatu ditu berriro Bizkaiko Foru Aldundiak urrian zehar lurraldeko 71 udalerritan. Hego Uribe eskualdean hainbat jarduera antolatu dituzte, tartean Etxebarrin.

Zehazki, ‘Harribidea, bide berria’ lelopean hitzaldiak eta bisita gidatuak antolatu dituzte urriaren 18an eta 20an, “Etxebarriko bideen iragana ezagutarazteko”.

“María López de Haro andreak 1348an berretsi zuen Bilboko Hiribilduaren fundaziorako (1300) herri-gutuna. Bertan, “Echevarritik Ganguren mendilerroraino doan bidea” aipatzen da, baina ba al dakigu zer bide zen? Ba al dago Bilbo eta Etxebarriren arteko muga zehazteko balio izan zuen elementu horren beste konstanterik, orduan Galdakaoko elizateak? Eta zergatik agindu zuen María López de Haro andreak ez erabiltzeko? Urduña eta Bermeo arteko lotura-bidearen zati bat ezagutaraziko dugu jarduera honetan”, adierazi dute.

Jarduera publiko guztientzat antolatu da, eta Lezama Legizamon irin-fabrika zaharrean hasiko da. Eraikin historiko hori Etxebarriko historia aberatsean sartzeko abiapuntua izango da.

Ibilbidean zehar, parte-hartzaileek bisita gidatua egin ahal izango dute, udalerriko txoko ezezagunenak ezagutzeko eta kultura-ondarea ezagutzeko. Ibilbidea Kebrantezarra San Esteban elizaren goiko aldean amaituko da, eta bertatik inguruko ikuspegi ikusgarria ikusi ahal izango da. Toki pribilegiatu horretatik, bisitariek Gaztelatik zetorren Etxebarriko bide zaharraren trazadura ikusi ahal izango dute, Bermeorako bidean.

Herri berri

Ikusmira enpresak egindako azterlan baten arabera, bide historiko horri buruz idatzitako lehen erregistroak 1300 ingurukoak dira. Garai hartan, Diego Lopez de Haro jaunak, Bizkaiko jaunak, Bilboko hiribildua sortzeko herri-gutuna eman zuen, eta, aldi berean, herri berriaren mugak zehaztu zituen, Etxebarri zeharkatzen zuen bidea barne.

Bisiten dinamizazioa Ikusmira enpresako profesionalek egingo dute, eta ekimen kultural honek, Etxebarriko ondare historikoa ezagutzera emateaz gain, tokiko historiarekiko interesa sustatu nahi du, eta inguruko turismo jasangarria sustatu.

“Aurten ere, Etxebarrik gogo handiz egin du bat Ondareari buruzko Jardunaldiekin. Tradizio horri heldu dio udalerriak 2016az geroztik, bederatzigarren edizioa da oraingoa, Bizkaiko beste udalerri askorekin batera”, diote udal ordezkariek.

Egitaraua eta izena ematea

Urriak 18, ostirala
11:00 Hitzaldia eta bisita gidatua: ‘Harribidea, bide berria’. Irteera: Lezama Legizamon irin-fabrika zaharretik
Izena ematea urriaren 1etik 11ra: esteka honen bitartez, 944 267 005 telefonora deituta, kultura@etxebarri.eus helbide elektrikora idatzita

Urriak 20, igandea
12:00 Hitzaldia eta bisita gidatua: ‘Harribidea, bide berria’. Irteera: Lezama Legizamon irin-fabrika zaharretik
Izena ematea urriaren 1etik 11ra: esteka honen bitartez, 944 267 005 telefonora deituta, kultura@etxebarri.eus helbide elektrikora idatzita

Go!!Etxemarket online salmenta plataforma erabilgarri dute herritarrek gaurtik aurrera, eta hortaz, erosketak online egin ditzakete.

“Gaurtik aurrera, herritarrek goetxemarket.eus, izeneko webgunearen bidez eguneroko erosketak egiteko aukera dute, erosotasun guztiarekin eta etxetik irten gabe”, diote udal ordezkariek. Hori bai, produktuak jasotzeko dendara jo beharko dute herritarrek.

Plataforman tokiko dendetako “ehunka produktu eta zerbitzu” aurki ditzakete herritarrek, “nahi duten guztia klik bakar batean erosi eta aukeratutako dendan bertan askatasun osoz jaso”.

Botikako produktuak zein burdindegikoak, estetika, fruta, informatikako produktuak, liburuak, maskotentzako zerbitzuak, arropa edota jatekoa eskaintzen dituzte online plataforman Etxebarriko saltokiek.

Bederatzi saltoki

Guztira Etxebarriko bederatzi saltokik egin dute bat Go!!Etxemarket online salmenta plataformarekin: Ayader Informatika, RoMa Estetika, Gonzalez Burdindegia, Maite eta Alberto fruta-denda, Garbi Txakur, La Antigua Tienda de Gervasio, Hobbiton liburu-denda, Body’s Emi mertzeria eta Titino oinetakoak konpontzeko eta giltzak bikoizteko denda.

“Ekimen honek denda fisikoen hurbiltasuna eta kalitatea merkataritza digitalaren erosotasunarekin eta dinamismoarekin elkartzeko asmoa du. Beraz, GO!!EtxeMarket denda fisikoetarako beharrezko osagarri bezala jaio da, eta, horretarako, proiektuan parte hartu nahi izan duten saltoki guztiekin lankidetza estuan garatu egin da, elikaduraren, modaren, estetikaren, papergintzaren, informatikaren eta burdindegiaren sektoreetatik datozenak. Gainera, marketplace honen eraginkortasuna lehen egunetik bermatzeko eta bere gaitasunak ahalik eta gehien aprobetxatzeko, merkatarientzako etengabeko prestakuntza eta laguntza-prozesu bat jarri da abian”, diote udal ordezkariek.

Berreskurapen, Eraldaketa eta Erresilientzia Planaren baitan jarri dute martxan Go!!Etxemarket online salmenta plataforma, eta Europako NextGeneration dirulaguntza jaso du Udalak.

Etxebarriko Udalak, Lanbiderekin lankidetzan, zortzi lagun kontratatuko ditu lau lanpostu betetzeko. Lanpostu horiek dira: bi agente zibiko, hiru administrazio-laguntzaile, komunikazioko bi dinamizatzaile eta informatikako teknikari bat.

Kontratuak sei hilabetekoak izango dira, % 75 lanaldian. Hautaketa-prozesuan parte hartzeko interesdunek Lanbiden izena emanda egon behar dute, lanpostu bakoitzerako adierazten den eskaintzan. Izena emateko epea zabalik dago urriaren 7ra arte.

“Garrantzitsua da gogoratzea enplegua sustatzea ez dela udalen eskumena, baina guretzat berebiziko garrantzia duen gaia da, eta ahalegin eta baliabide asko eskaintzen zaizkio gai horri. Gaur egun, Etxebarriko langabezia-tasa % 7,7 da (2024ko ekaina), eta duela urtebete % 8,1 zen (2023ko iraila)”, adierazi dute udal ordezkariek.

Etxebarriko Udalak 90.830 euro jasoko ditu Eusko Jaurlaritzaren bitartez herrian enplegua sustatzeko eta kontratazioak egiteko.