☉ Galdakao
Haurreskola berria Galdakaon: Lapurdi aparkalekuan edo kirol anitzeko kantxa dagoen eremuan
Lehendakari Agirre plazan dagoen haurreskola kendu eta eraikin berria egitea adostu dute Galdakaoko Udalak eta eragileek Lapurdi inguruan.
Bizkai Haurreskolak dakarren arazoari irtenbidea emateko eraikin berri bat egitea erabaki dute Galdakaoko Udalak eta inplikatutako eragileek. Oraindik ez dute zehaztu non eraikiko duten haurreskola berria, baina jakinarazi dute Lapurdi inguruan eraikitzea dela asmoa: “Azterketa sakona egin, proiektuak landu eta haurreskola berria azkenean adostasunez aukeratuta, Lapurdi plaza honen inguruko tokiren batean jartzea erabaki zen bere momentuan, eta horretan ari gara lanean. Hasi gara proposamenen lanketekin, eta aukera desberdinak aztertzen ari gara”, dio Asier Eguiraun Hezkuntza eta Hirigintza arloko zinegotziak.
Ildo horretan, bi aukera mahai gainean dituzte haurreskola berria eraikitzeko: Lapurdi aparkalekuaren gainean edo kirol anitzeko kantxa dagoen eremuan. “Horietatik uste dugu egokiena aparkalekuaren gainean eraikitzea dela. Baina oraindik azterketa urbanistikoak egin behar ditugu, behin betiko erabakia hartu aurretik”, dio Eguiraunek: “Ideia-lehiaketa bat egingo da, eta lehiaketa horren barruan sartu behar dira haurreskola, aparkalekua, Lehendakari Agirre plaza, eta plazaren konponketa”.
Bizkai Haurreskolako koordinatzaileek eta udal ordezkariek adierazi dutenez, eraikin berriak 63 umerentzako lekua izan beharko luke. “Haurreskola berriak, gutxienez, beharko ditu behintzat adin tarte bakoitzeko hiru gela homologatu, motrizitatea lantzeko berariazko gela homologatua, garbiketari edota elikadurari erantzun egokia eman ahal izateko gela homologatuak, eta inguruan umeak arriskurik gabe aritzeko tokia ere izan beharko du. Horrez gain, oso argi daukagu hezitzaileek ere beraien funtzio desberdinak bete ahal izateko beharrezko tokiak ere izan behar dituela eraikuntza berriak”, dio Eguiraunek, eta gaineratu du: “Erronka handia dela badakigu, baita prozesua luzea izango dela ere, baina eraikin berria egitearen erabaki horren aldeko apustua egiten dugu”.
Arazoak hasieratik
2019ko irailean hasi zen zerbitzu ematen Lehendakari Agirre plazan dagoen haurreskola berria, eta hura eraiki aurretik zalantza asko izan zituen kokapenak: “Bere garaian haurreskola berriaren proiektua aurkeztu zigutenean hasieratik konturatu ginen arazoak egongo zirela, eta denborak arrazoia eman digu. Arazoak baino ez ditugu haurreskola berrian”, dio Laura Valiente Bizkai Haurreskolako koordinatzaileak: “Alde batetik, hasieratik txiki geratu zen, eta gaur egun bi eraikinetan ari gara. Ez dugu ikusten zentro baten moduan; ematen du bi zentro ezberdin direla, baina ez da horrela: zentro bakarra da, bi eraikin ezberdinekin, eta hori kudeatzea oso zaila da. Eta bestetik, eraikin berriari dagokionez, kriston beroa egiten du barruan. Bagenekien beroa egingo zuela ez dagoelako aireztapen egokirik: hiru gela daude aireztapen barik eta gela batek baino ez ditu kanporako leihoak. Tenperatura asko igotzen da barruan -30 gradura arte- eta are gehiago eguzkiak aurrez aurre ematen duenean. Partxeak jartzen ari dira, baina ez da nahikoa”. Hain zuzen ere, beroa eta tenperatura altuak saihesteko asmoz, leihoetan panel bereziak jarri ditu Udalak. “Hala ere, hori ez da nahikoa; irtenbide integral bat behar dugu”, dio Valientek.
“Ez daukagu espazio egokirik, gelak txikiak dira, eta ezin gara kalera irten patioa ez delako egokia umeentzako. Hesia txikia da eta arriskutsua izan daiteke umeentzat”, dio Valientek. Gauzak horrela, arazo guztiei irtenbidea emateko eraikin berri baten beharra ikusten dute: “Hau handitzea ez da irtenbidea arazoak mantendu egingo liratekeelako, eta momentu honetan gauden moduan egotea ere ez da irtenbidea bi eraikin ezberdin kudeatzea zaila delako. Umeen eta hezitzaileon beharrizanak asetzeko eraikin berria behar dugu. Hori da irtenbide bakarra”, dio Valientek.
Prozesu parte-hartzailea
Bizkai Haurreskola berria zerbitzu ematen hasi zen ikasturte berean, 2019ko abenduan, prozesu parte-hartzaile batean lan egiteko martxan jarri ziren udal gobernuko kideak eta inplikatutako eragileak (hala nola, haurreskolako koordinatzaileak, hezitzaileak, gurasoak eta Lehendakari Agirre plazako ostalariak). “Haurreskolarekin arazo bat jaso genuen udal gobernu honetan, heredatutako arazo bat, eta irtenbide bat eman behar genion. Prozesu bat martxan jartzea erabaki genuen arazo honi irtenbidea emateko, eta hurbileko eragileekin batera aurrera eraman dugu erabakiaren prozesua”, dio Iñigo Hernando Galdakaoko alkateak.
“2019ko abenduan bertan bilera deitu genuen inplikatutako eragileekin eta adierazi genien prozesu parte-hartzailea abiaraziko genuela Bizkai Haurreskolari irtenbidea emateko”, dio Olaia Parra Parte Hartzerako zinegotziak. Hala ere, Covid-19 pandemiak bete-betean harrapatu zituen eta prozesua atzeratzea ekarri zuen: “Martxa berriro hartzen hasi ginenean, berriro ekin genion prozesuari. Lau irtenbide proposatu genituen: egungo egoerari eustea (bi eraikin ezberdin), haurreskola Lehendakari Agirre plazan handitzea, haurreskola periferikoen erabilera bultzatzea edo haurreskola tokiz aldatzea”, dio Parrak. Prozesuak bi saio izan zituen (bata informatiboa eta bestea erabakiorra) eta “adostasun nahiko handiarekin” haurreskola beste puntu batean eraikitzea erabaki zuten.
Datorrena “prozesu luzea” izango dela diote udal ordezkariek. Haurreskola berriko eraikin berria non eraikiko duten erabakitzeaz gain, Lehendakari Agirre plazako eraikinarekin zer egin pentsatu behar dute, hutsik geratuko baita haurreskola berria eraikitzen dutenean.
☉ Galdakao
Julen Gabiria galdakoztarrak euskaratu duen ‘Elkanoren herriari bueltaka’ liburua aurkeztuko dute Durangoko Azokan
Julen Gabiria idazle eta itzultzaile galdakoztarrak ‘Elkanoren herriari bueltaka’ liburua euskaratu du aurten, eta Durangoko Azokan salgai egongo da abenduaren 5etik 8ra bitartean.
Ander Izagirre idazle donostiarrak argitararatu zuen gazteleraz liburua 2022an, eta bi urte ondoren, euskarazko bertsioa aurkeztuko dute euskal liburuen eta diskoen azoka handian.
Bai Gabiriak bai Izagirrek liburuaren aurkezpena egingo dute abenduaren 8an, igandez, Ahotsenea-Literatura gunean, 16:30etik 17:00etara bitartean.
☉ Galdakao
Iskander Sagarminaga eta Eider Eibar Durangoko Azokan izango dira ‘Margo Pitarak’ proiektua aurkezten
Iskander Sagarminaga eta Eider Eibar Durangoko Azokan izango dira ‘Margo Pitarak’ proiektua aurkezten. Abenduaren 6an, ostiralez, izango da 17:30etik 17:50era Landakoguneako Kabi@n.
Proiektu transmedia da eta igerilari galdakoztarrak eta Eider Eibar ilustratzaileak 7 itsasoen erronkak igerian eta marraztuz euskaraz sorturiko eduki digitalak biltzen ditu: eskulanak, euskarazko sticker animatuak, mapa interaktiboak, bideoak edota animazioak.
Beste alde batetik, Galdakaon bizi den Eider Eibarrek ‘Kokoak’ liburua argitaratu du aurten, eta Durangoko Azokan ere aurkezpena egingo du. Abenduaren 5ean, ostegunez, izango da 16:30etik 17:00etara Saguganbara gunean.
‘Kokoak’ liburua 3 urtetik gorako umeentzat dago zuzenduta eta Kokoen unibertsoa ezagutaraztea du helburu: “Koko Mako, Maki Moko, Kako Mako eta Koko Miko hitz-joko magikoa abestu eta Kokoak azaldu dira, izaki fantastiko txikiak, gure sorkuntza artistikoko lanetan laguntzen digutenak marrazkietan zulotxoak egin eta bertara sartuz”, dio sinopsiak.
☉ Galdakao
Bideoa / Zein da euskarak duen hitzik politena? Galdakaon erantzun dute!
Abenduak 3 ditu gaur: Euskararen Nazioarteko Eguna. Galdakaon goizean Mintzodromoa egin dute Iturrondoko karpan (hemen argazkiak!) eta jarduera aprobetxatuta Maria, June, Naroa, Aitor eta Rebeca galdakoztar saltseroak GEURIAko mikroaren aurrean jarri ditugu!
Zein da eurentzat euskal abestirik onena? Eta liburu bat aukeratu beharko balute? Zein da euskarak duen hitzik politena? Euren erantzunak jaso ditugu!
☉ Galdakao
Argazkiak / Euskara ahoan, 120 lagunek hartu dute parte Galdakaoko Mintzodromoan
Euskararen Nazioarteko Eguna da gaur. Galdakaon Mintzodromoa egin dute Iturrondo plazako karpan eta guztira 120 lagun batu dira: Bengoetxe eta Eguzkibegi ikastetxeetako eta euskaltegietako ikasleak eta irakasleak, herriko eragileetako ordezkariak eta norbanakoak elkartu dira eta euskara ahoan izan dute ordu t’erdiz. Hiru gai izan dituzte hizpide: ‘Urak har ditzakeen eremuetan eraikitzea’, ‘Zeregin gehiegi, baina denbora gutxi’ eta ‘Ikasgai berria proposatzea’.
☉ Galdakao
Jon Eguskiza eta Kepa Otaegi galdakoztarrek ‘Momotxorroak’ dokumentala aurkeztuko dute Durangon
‘Momotxorroak: Kaos baten istorioa’ dokumentala abenduaren 5ean aurkeztuko dute Irudienean. Bertan izango dira Andra Mari Dantza Taldeko ordezkariak
Galdakaoko Andra Mari Eusko Dantzari Taldeak ‘Momotxorroak: Kaos baten istorioa’ dokumentala egin du Jon Eguskiza eta Kepa Otaegi taldekideek zuzenduta.
Dokumentalak Altsasuko (Nafarroa) inauteri tradizionalak berreskuratzeko eta biziberritzeko prozesua jasotzen du: “Antzinate handiko jaia izan zen, eta ahaztuta geratu zen, harik eta Ricardo Aldasorok, herriko nagusienetako batek, momotxorro mitikoak (ospakizun horren elementu nagusia) gogora ekarri zituen arte. Hain zuzen ere, oroitzapen horrek bultzatu zuen Altsasuko inauterien berpiztea, ‘Momotxorroak: Kaos baten istorioa’ dokumentalak jasotzen duen prozesua”, diote.
Andra Mari Eusko Dantzari Taldeak inauteri horiei buruzko ikerketa eta berreskuratze lanari ekin zion, Juan Antonio Urbeltz folkloristak bultzatuta, azken horrek Jose Maria Satrustegiren ‘Neguko solstizioa’ lanean oinarrituta.
“Urteetan ikertu ondoren, 1978an Andra Mari dantza taldeak lehen aldiz plazaratu zuen inauteria Altsasun, interes handia piztuz eta Altsasuko komunitatea mugiaraziz, bereziki belaunaldi berriak, non, jai hau biziberritzeko erronka hartu baitzuten. 1982an, inauteriak gogo biziz ospatu ziren berriro Altsasun, eta, ordutik, tradizio horri eutsi dio urtez urte, 2012an Nafarroako Gobernuaren interes turistikoko festa gisa aitortuta”, diote.
Galdakao-Altsasu konexioa
Ikus-entzunezkoaren helburu nagusia da Andra Mari Eusko Dantzari Taldearen lana eta tokiko komunitateak ospakizun hori berpizteko hartu zuen konpromisoa erakustea, XX. mende hasieran azken aldiz antzeztu zenetik, 70eko hamarkadan berpiztu zen arte.
“Dokumentalaren helburu nagusia da belaunaldi berriei euskal kulturaren balioa eta esanahia helaraztea, inauteri horien berreskurapenean parte hartu zutenen testigantza zuzenen bidez”, diote.
Euskal folklorearen arloko pertsona aipagarrienen esperientziak eta testigantzak jaso dituzte dokumentalean. Besteak beste, Mikel Zamalloa, Manu Jauregi eta Koldo Telleria Andra Mariko kideek; Patxi Goikoetxea, Amaia Oiarbide, Enrique Zelaia eta Satur Leoz Altsasuko kultur eragileek; eta Juan Antonio Urbeltz Euskal Herriko folklore maisua zein kultur eragileak hartu dute parte dokumentalean.
Era berean, ikus-entzunezkoak Galdakao eta Altsasuren arteko lankidetza-harremanei balioa eman diela adierazi dute Andra Mari Dantza Taldeko ordezkariek.
Durangoko Azokan
‘Momotxorroak: Kaos baten istorioa’ dokumentala Durangoko Azokan aurkeztuko du Andra Mari Dantza Taldeak.
Abenduaren 5ean, ostegunez, Durangoko Zugaza zineman, Irudienean, ikusi ahal izango da dokumentala, 17:30etik aurrera. Emanaldiaren ostean solasaldia egongo da.