Ibaizabal ibaian eman diren “ur-beltzen isurketaren” inguruan kezka agertu dute Galdakaoko eta Usansoloko EAJk. Alderdi jeltzalearen arabera, ibaiaren kanalizazioa Udalaren ardura da, “eta Udalak erantzun behar du”: “2023ko urtarrilaren 18an ospatutako Hirigintza batzordean azalpenak eskatu genizkion EH Bilduri, Ibaizabalen emandako isurketaren inguruan egindako kudeaketari buruz. EAJko bozeramaileak hainbat galdera egin zizkion batzordeko arduradun politikoari, baina oraindik ez dugu erantzunik jaso”, salatu du alderdi jeltzaleak.

Ibaizabal ibaia bideratzeko hirugarren faseko lehen hitzarmena 2019ko maiatzaren 16an sinatu zuen Galdakaoko Udalak, EAJ eta PSE gobernu taldea osatzen zutenean. “Hitzarmen horretan argi jasotzen da, aurreikusitako obrak behar bezala burutzen ari direla egiaztatzeko jarraipena egitea, eta, horretarako, bi erakundeek bata bestearen informazioa izan dezaten eta elkarrenganako konpromisoak behar bezala bete ditzaten irizpide eta moduak ezartzea”, diote alderdi jeltzaletik, eta gaineratu dute, “hitzarmenak edo hori betearazteak sortarazitako interpretazio arazoak jarraipenerako batzordeak konponduko dituela”.

2021eko maiatzaren 24an, Galdakaoko udal gobernu taldeak (EH Bildu, Auzoak, Usansolo Herria eta Podemos) hitzarmena eguneratu zuen URArekin. GEURIA udal gobernu taldearekin harremanetan jarri da eta ondorengoa adierazi digute: “Udalak, arduraz jokatuz, Bilbao Bizkaia Ur Partzuergoarekin hitz egin du eta egoera honi erantzun egoki bat emateko akordio batera heldu da. Proiektuak dituen ur-beltz irteera guztiak identifikatu ditu eta Partzuergoarekin batera hauek kolektore orokorrera eramateko lanak proiektatu eta burutuko ditu”. Ildo horretan, “urte anitzeko” plan bat egingo dutela adierazi digute udal gobernutik: “2023ko apirilean, aurrekontuaren lehenengo moldaketan, beharrezko diru partida jarriko dugu”, diote.

15 milioi euroko obrak

“URArekin sinatutako hitzarmenak klausula ugari ditu; horien artean, jarraipen batzordea arautzen dutenak. Hitzarmen horrek argi adierazi behar lituzke hainbat alor, besteak beste, ibaia bideratzeko proiektuak hartzen ez dituen baina beharrezkoak diren beste obra batzuk nork egin behar dituen. Baina ez du zehaztasunez adierazten. Jarraipen batzorde honek, bere eskumena den heinean, proiektutik kanpoko lan horiek zeintzuk diren eta nola gehitu behar diren aztertu du; horien artean, ur beltzen jarioaren gaia. Horrela adierazi da hainbat batzordetan; besteak beste, 2023ko urtarrileko Hirigintza batzordean. Era berean, Udal honetako ordezkariok, beharrezko gaiak aztertu eta ordaintzeko dirua eskaini diegu URA Agentziaren ordezkariei bilera guztietan”, diote Galdako udal gobernuko ordezkariek.

Udalak egindako proposamena “ontzat” eman zuten, “baina 2021eko euriteen ostean, beste hainbat arazo izan ziren obraren baitan eta aurrekontuaren moldaketa handi bat egin behar izan zuten euriteek eragindako kalte guzti horiek konpondu ahal izateko”, diote udal gobernutik: “Moldaketa ekonomiko hori %40a baino handiagoa zenez, ezin izan zuten Udalarekin hitzartutakoa aurrera eraman, eta beraz, ezin izan zituzten Udal honek eskatutako moldaketak proiektuaren baitan hartu, Galdakaoko Udalak beharrezko diru guztia jarriko lukeen arren. Halako obra bat moldatzea proposatzen denean, aldaketak ezin dira aurreikusitako kostua baino % 45 altuago izan”.

URAk egin zuen kontratazio prozesuan, Viuda de Saiz enpresa kontratatu zuen 11 miloi euroko lanak aurrera egiteko eta 2021eko azaroko euriteen ostean obraren kostea 4 miloi gehiago handitu zen: “Beraiek COJUAra (Euskadiko Aholkju Batzorde Juridikoa) eraman zuten moldaketa egiteko proposamena eta COJUAk onartu egin zien, baina beti ere % 45etik beherakoa baldin bazen moldaketa hori. Beraz, ezinezkoa zitzaien ur-beltzen lana beregain hartu eta horren kostua obrari gehitzea, dirua Galdakaoko Udalak berak jarri arren”, diote udal gobernutik.

“Egoera hori izanik, Udal honek argi utzi nahi du: hitzarmena egin zen garaian ez zela aurreikusi ur-beltzak bideratzeko lanak egitea; bideratze hori ez dela ibaiaren azpitik egin behar; jarraipen batzordean integraturik dauden alde bien artean borondate ona izan dela, eta Galdakaoko Udalak, hitzarmenaren bitartez, ur-beltz horiek bideratzeko beharrezko diru kopurua jartzeko asmotan izan dela; hala eta guztiz ere, lanen garapenean izandako aurreikusi ezineko gertaerek moldaketa ekonomiko osoa egoera horiei erantzuteko erabiltzera behartu du URA Agentzia”, diote udal gobernu taldetik.