Uztailaren 1a egun benetan berezia izango da txirrindularitzarako Galdakaon. Egun horretan Frantziako Tourra hasiko da eta lehen etapa Bilbo-Bilbo izango da. Mundu mailako lasterketa hau Bilbon hasten den lehen aldia da. Hego Uribe eskualdeari dagokionez, txirrindulariak Larrabetzutik helduko dira, El Gallotik Galdakaora, eta Elorritxueta leku estrategikoa izango da txirrindulari askorentzat. Hau guztia Igor Anton Hernandez txirrindulari galdakoztarrak (Galdakao, 1983) aurreratu digu xehetasun guztiekin.

Kaskoa burutik ezertarako kendu barik eta Galdakaoko bihotzean kafea edan bitartean elkarrizketa egin, eta jarraian Elexaldeko atletismo pistara abiatu gara, Antonek txikitan entrenamenduak egiten zituen lekura. Han bertan Gela txirrindulari eskolako ikasleekin jarduten du gaur egun. Azken bolada honetan makal samar ibili da osasunez eta hurrengo hilabeteei begira prestaketa lanetan hasi da berriro, eta duela astebete 1.000 kilometro inguruko Transpiriniotar proba egin zuen bizpahiru egunetan.

Igor Anton, Elexaldeko aldapa eskalatzen // Geuria

Egun benetan berezia izango da Galdakaoko txirrindularitza zaletuentzat uztailaren 1a. Eta zuretzat? Nire bizitza kirol honetan eman dut eta sekulakoa da Frantziako Tourra nire herritik igarotzea. Profesional moduan ibilbidea utzi banuen ere, txirrindularitza zainetan daramat. Orain Italiako Giroa ikusten nabil baina Frantziako Tourra aparta da eta gure zaletuentzat opari izugarria izango da, ziur.

Non eta Galdakaon! Zorte itzela izan dugu. Lehen etapa izango da eta jende mordoa izango da herrian, ziur nago. Gainera, 29 kilometro faltan Elorritxuetatik igaroko dira txirrindulariak eta momentu oso erabakigarria izango da. Tentsio handia biziko da bertan eta guretzat festa itzela izango da. Ziur nago bertara kotxez hurbiltzeko aukerarik ez dela egongo. Beraz, galdakoztarrei motxila hartu eta Elorrixuetara oinez joatea gomendatzen diet. Altamiratik edo Elexaldeko tiro zelaitik abiatuta 30 minutuko ibilbidea da eta benetan mereziko du esperientziak, zalantza barik.

“Txirrindularitza zaletasunetik garraiobidera eramatea da betidanik izan dudan ametsa”

Iaz La Vuelta izan genuen Elorritxuetan. Horrelako giroa espero duzu? Ez dago alderatzerik! Tourrak jende gehiago erakarriko du eta gehienak frantziarrak izango dira. Gainera, Tourra Bilbon hasten den lehen aldia dugu aurtengoa, txirrindularitzaren historian ez dugu horrelakorik izan momentura arte. Gertuenen Donostian izan genuen Tourraren hasiera, 1992an.

Igor Anton, Elexaldeko atletismo pistan // Geuria

Zuk hiru aldiz hartu duzu parte Frantziako Tourrean. Nola sentitu zinen lasterketa honetan? Hiru irteera bizi izan ditut: 2007an, 2009an eta 2013an. Lehen urtean bertan behera utzi behar izan nuen lasterketa eta beste bietan lasterketa amaitzeko gai izan nintzen. Hasierako momentuak benetan bereziak dira eta presio itzela nabari izaten da, lasterketa benetan famatua delako. Uztailean ez dago beste kirol aipagarririk; futbola amaitu da, kirolariak “oporretan” daude, eta gainera uda da. Frantziako Tourrak hasi nituenean urduritasun asko nabaritu nuen txirrindulari profesional modura, baina esan behar dut ikusle bezala ere antzeko zerbait sumatzen dudala: ikusmin izugarria.

Zati aipagarririk ikusten duzu lehen etapan? Edozein lasterketatan lehen ihesaldia benetan interesgarria izan ohi da mendiko sariak eskuratu ahal izateko. Demagun lehen etapako ihesaldian euskaldun bat sartzen dela (kasu interesgarria). Horrela izatekotan, Tourra politagoa eta interesgarriagoa izango litzateke: 21 eguneko lasterketa bizia da eta horietako 18 Frantzian lehiatzen dira.

Jendea etorriko dela ikusita, nolako eragina izango du Frantziako Tourrak Galdakaon? Ekonomikoki eragin izugarria izango du. Litekeena da jendeak herrian kontsumitzea edo inguruko ostatuak jendez gainezka egotea, besteak beste. Bilbotik gertu ere bagaude eta, ondorioz, turismoa erakar dezakeela pentsatzen dut. Urtero lez, ziurrenik atzerritar askok hemen emango dituzte udako oporrak Tourraren eraginez. Edizio guztietan gertatzen da. Hala ere, ondo legoke Galdakao Txirrindularitza Eskolak diru gehiago jasotzea Frantziako Tourra bezalako ekimen hauen haritik: lehen etapak dirutza handia ekarriko du Bilbo eta inguruetara, eta behin lehen etapa igarota txirrindularitza eskolakook “ahaztuta” geratuko gara; ondo legoke diru horren zati bat behintzat eskoletara bideratzea, haurren hezkuntzarako.

Igor Anton, Elexaldeko atletismo pistan // Geuria

Galdakoztarra izanik eta lasterketa zure herritik igaroko delarik, nola gogoratzen dituzu txirrindularitzarekin herrian bertan bizi izandako lehen hastapenak? Lehen jaunartzean oparitu zidaten errepiderako nire lehen bizikleta. Galdakaoko txirrindulari elkartean hasi nintzen eta ume ugari zeuden garai hartan. Egia da denborak aurrera egin ahala eskola kideak galtzen joan zela desagertzeraino. Urte politak izan ziren eta zorte izugarria izan nuen bertako kide izateagatik. Orain, garai horietara bueltatu garela esan dezaket: lehen entrenamenduak Elexalden egin nituen atletismo pistan bertan eta Galdakaoko Txirrindulari Eskolak bertan egiten ditu saioak gaur egun ere.

Elexaldera heltzeko aldapa laburra baina gogorra igo behar da. Agian zure estiloko txirrindularientzat benetan egokia izan daiteke entrenamendu saioak bertan egitea. Txirrindulari eskalatzailea naiz eta igoera tenteetan eroso sentitzen naiz, hala da. Elexaldeko aldapak kilometro bateko luzera dauka baina desnibel metatu handikoa da. Entrenamenduetarako astean zehar hiru aldiz igotzen nuen aldapa hura. Horrez gainera, Galdakaotik irten eta herrira nindoanean mendiko bizikletarekin entrenamendu saioak egiteko leku aparta neukan 1.000 metrotik 1.500erako igoerarekin.

Hala ere, txikitan ez zenuen kirol bakarra txirrindularitza. Baina bai gustukoena. Eskola garaian esku-pilota gustuko nuen, baina txirrindularitzak gehiago asetzen ninduen, askatasun handiagoa eskaintzen didan kirola da. Gurasoek arrisku bezala ikusi izan dute txirrindularitza, baina hala ere, kirol hura praktikatzeko aukera eman zidaten.

Nolako erabilera ematen diete gaur egun gazteek bizikletei? Ume askok bizikletak herrian ibiltzeko erabiltzen dituzte. Agian udako oporretatik itzuli ostean txirrindularitza eskola baten parte izateko gogoa izan dezakete, eta ziur nago kasu bat baino gehiagotan gurasoek ez dutela kirol seguru bezala ikusten. Gainera, umeen gehiengoak futbola bezalako kirol “nagusiak” praktikatzen dituenez txirrindulariak galtzen dira erabaki horietan. Hala ere, azken urteko joerari erreparatzen badiogu, bizikleten erabilerak gora egin du eta ez kirol bezala, egunero leku batetik bestera joateko garraiobide jasangarri bezala baizik.

Galdakaon horixe sustatzeko ekimen proiektua esku artean duzue. Bizibusa! Galdakaoko Udalaren baietza jasota, Eguzkibegi ikastolarekin froga bat egin genuen, zentroa malda ondoan kokatuta dagoelako. Aitzakia horretaz baliatuz gure helburua finkatu dugu: Galdakaoko umeak eskolaraino bizikletan joatea.

Igor Anton, Elexaldeko atletismo pistan // Geuria

Bizibusaz gainera, bestelako ekintzak antolatu dituzue Udalaren babesarekin Galdakaon: Ongi Etourri eguna eta martxa zikloturistak, esaterako. Handia da bizikletarekiko zaletasuna hemen. Txirrindulari ugari bizi da herrian eta Yurrebaso denda topa dezakegu Galdakaon. Inoiz ez zaie lanik faltako bertakoei. Batez ere zaletasun modura erabiltzen da bizikleta gure herrian eta horixe aldatzea gustatuko litzaidake: nire ametsa txirrindularitza zaletasunetik garraiobidera eramatea da.

Amets hori posible egiteko auzo eta eskualdeko herrien arteko bidegorri sarea eratzea berebizikoa litzateke. Durango eta Zornotza arteko tartea eginda dago eta bigarren faseak Zornotza Bilborekin lotzea du helburu. Bien artean Galdakao dago. Egia esateko bigarren fase hau hasi eta bukatzeko gogo izugarria daukat, gaur egun zati hori bizikletaz egin nahi bada zonalde oso arriskutsua delako Bi-634 errepidearen tarte hori. Bidegorria bertan jartzeko lekua egon badago, baita dirua ere. Pausoa ematea bakarrik falta da, eta 6 urtetan eginda egon beharko litzateke. Duela gutxi Muskizera joan nintzen bizikletan. Itzultzeko Barakaldotik eta Bilbotik igaro nintzen. Bada, Bilbo eta Galdakao artean, Etxebarrin, bidegorri zati interesgarriak daude, baina hasi eta amaitu egiten dira. Ez daude guztiz lotuta eta bidegorri osotu bat egotea beharrezkoa da: kontuan izan astebururo 1.000 txirrindulari baino gehiago irteten direla kirola praktikatzera.

GELA Galdakaoko Txirrindularitza Taldeari dagokionez, zelan daude bertako kideak? Urte bi on daramatzagu eta ezin dugu erritmoa jaitsi, kideek eskola edozein momentutan utz dezaketelako. 12 eta 15 urte bitarteko kadeteen taldea ez da oso egonkorra, hainbat arrazoiengatik: ikasketen kontua, txirrindularitza mailak gora egiten duela eta gero eta “zailagoa” dela, eta horixe da gure erronka: gazte horiek taldean mantentzea, hain zuzen ere. Bestalde, eskoletan ziklokrossa bezalako neguko modalitateak berpizten ari direla ikusten ari gara.

Igor Anton // Geuria

Kirolariak GELAn hazten diren heinean mailak ere gora egiten duela diozu. Taldean ba al dago etorkizuneko Frantziako Tourrean parte hartu ahal izango duen profilik? Lasterketak eskolako atal txiki bat baino ez dira, egia esateko. Uste guztien kontra, Galdakaoko GELAko helburuak bestelakoak dira: gure baloreen artean laguntasuna, talde lana, errespetua…sustatzen ditugu. Urteek aurrera egin ahal ikusi dugu lasterketetan parte hartzeko konpetentzia horiek etorkizunean lehenago edo geroago helduko direla, ikasleek hala nahi izanez gero. Gure entrenamendu saioen helburua haurrek ondo pasatzea da: behin baino gehiagotan, entrenamendu saioak egin ditugunean auzo jakin batzuetan izan gara bertako baserrietako auzotarrak ezagutzen; kobazuloak ere bisitatu ditugu gure saioetan; neguko gauetan, goiz iluntzen duenez, fokuak jartzen ditugu mendi aldean eta entrenamenduak argiekin egiten ditugu…

Eta alde teknikotik, nolakoak izan ohi dira entrenamenduetan egiten dituzuen ariketak? Espezifikoak dira, baina beti elkarlanean. Ariketak adinaren arabera doitzen ditugu eta ikasleak gaitasunak lortzen doaz, bakoitza bere erritmoan.

Eta zuri dagokizunez, ibilbide profesionala amaitu zenuenetik zeri eskaintzen diozu zure denbora? Zorte onekoa naiz eta lehen egiterik ez nituen jarduerak egiten ditut orain: duela gutxi Nepalen izan nintzen aitarekin, adibidez. Era horretako proiektu “txikiak” dauzkat. Furgonetan kanperizazio lana egin nuen nire kabuz, Europan zehar bidaia zoragarria egiteko. Bidaia hura fisikoa eta barne bidaia ere izan zen. Egia esateko, ibilbide profesionala bukatu nuenetik beti nago proiektu pertsonal batean murgilduta. Egun hauetan etxean dudan ortu batean nabil buru belarri, bizikletan ere bai, eta nire Citröen 2cvean konponketa-lanak egin ditut motorra desmontatu eta montatuz…

Bizikleta albo batera utzi barik betiere, ezta? Bai, noski! erretiro hartu nuenetik nire barrenetan nituen behar batzuetatik jaiotako erronka pertsonal batzuk prestatzen hasi nintzen: lehen erronka Bizkaian ibilbide perimetrala egitea izan zen 2019an, txirrindularitzan hazi nauen lekuari omenaldia egiteko. 408 kilometroko bidaia izan zen eta txirrindulari ohi batzuekin egin nuen. Komunikabideak hurbildu ziren ere! Nik neuk antolatutako ekimena izan zen, era horretako jarduerak nola antolatzen diren ikasteko balio izan zitzaidan. Erronka hura egin baino lehen beti ematen zidaten dena eginda: ibilbidea, epeak…, Oso aberasgarria izan zen omenaldi hura nire kabuz prestatzea. Monitore lanak ere ikasi nituen Miguel Madariagak Derion daukan txikien gela pedagogikoan.

Proiektu polita izan zen eta ondorioz Galdakaoko GELA jarri nuen martxan. Esperientzia hark kudeaketarako erremintak eman zizkidan eskola sortu ahal izateko. Gandasegiko eskoletan lau hitzaldi eskaintzen ditut urtero eta jendaurrean berba egitea beste erronka bat izan da niretzat eta Pello Bilbao edo Jonathan Castroviejo, Agurtzane Elorriaga eta Ander Txakartegi bezalako esparru anitzetako gonbidatuak izan ditugu Galdakaon. Omar Fraile ekartzea falta zait! (barreak). Bigarren erronkan Euskal Herriko zazpi kapitalak batu nituen Txakartegirekin berarekin, eta amaitzean hitzaldi bat antolatu nuen moderatzaile lez. Hori ere ikasketa prozesuaren parte da. Txirrindularen atal ezberdinak ukitzea oso polita da.

Igor Anton, Elexaldeko atletismo pistan // Geuria

Eta zertan ari zara momentu honetan? Orain Transpiriniotar erronkatik bueltatu naiz. Kirol proba oso gogorra izan da eta atseden egunak dira niretzat: zikloturista lez 10 egunetan egin daitekeen ibilbidea da, egunero 100 kilometro eginez, errepidez. Nik ia jarraian egin dut. Joan den ekainaren 3an Everesting proban hartu nuen partet Galdakaoko Gela Erronkan. Proba horretan 29 aldiz igo nintzen Elorritxuetara pedalei eraginez. Everestera txirrindulaz igotzea bezalako esperientzia izan zen. Gainera, Mallorcara joan nintzen lagunekin. Haiek hegazkina hartu zuten eta ni bizikletaz joan nintzen.

“Sufritzen disfrutatzen dut, baina oraingo honetan ez dit inork eskatu; nik horrela nahi dudalako izan da”

Bizikletan Mallorkara? Irlara joateko ferrya hartu behar izan nuen, jakina (barreak). Mallorkatik bueltan Transpiriniotarrean parte hartu nuen. Momentura arte egun bitan egin du lasterkari arinenak 1.000 kilometroko proba. Nik ez nuen erokeririk egin nahi; erritmoa hartu eta gozatzea izan da nire asmoa. Sufritzen disfrutatzen dut, baina oraingo honetan ez dit inork eskatu; nik horrela nahi dudalako izan da.

Denboraz nahi eran gozatzeko garaia da zuretzat. Hala da, baina ez pentsa: denbora uste baino arinago joaten da. Orain, gutxienez, familiarekin egoteko astia daukat. Lehen pentsaezina zen hori eta erretiroa hartu nuenetik proiektu zoragarriak egiten ari naiz beraiekin.