☉ Galdakao
Merkataritza euskalduntzeko dirulaguntzak emango ditu Galdakaoko Udalak
Merkataritza sarea indartzeko “plangintza integrala” egin du Galdakaoko Udalak: lehen aldiz diruz lagunduko dute dendarik ez dagoen guneetan oinarrizko beharrak asetzeko denda txikiak zabaltzea, eta, denda guneetan, bertoko komertzioa erakargarriago bihurtzeko obrak egitea ere
Herria biziberritzeko eta herriko merkataritza sarea indartzeko “plangintza integrala” egin du Galdakaoko Udalak, eta horren barruan neurri berriak hartuko dituzte: lehen aldiz diruz lagunduko du Udalak dendarik ez dagoen guneetan oinarrizko beharrak asetzeko denda txikiak zabaltzea, eta, denda guneetan, bertoko komertzioa erakargarriago bihurtzeko obrak egitea ere.
Era berean, Galdakaoko merkataritza euskalduntzeko dirulaguntzak emango ditu Udalak. Hiru laguntza lerro hauen bidez 82.000 euro banatu ditu Udalak lehen deialdian.
Monika Bailon Sustapen Ekonomikorako zinegotziak adierazi duenez, “gure dendetan euskararen erabilera normalizatu nahi dugu eta horregatik errotulazioa eta seinaletika euskaraz ere egon daitezen lagunduko dugu. Euskara gai transbertsala da eta gure arloak bere gain hartzen du euskararekiko erantzukizuna”.
Irudi korporatiboa, errotuluak, publizitatea edo webgunean euskalduntzeko dirulaguntzei dagokienez, euskara hutsezkoetan gastuaren % 50 ordainduko du Udalak, gehienez 350 euro, eta euskaraz eta gaztelaniaz egindakoetan, gastuaren % 30 ordainduko dute, gehienez, 175 euro.
“Neurri hau ez da gaztelaniaren aurka joatea, elebitasuna sustatzea baizik. Galdakaoko saltokiak eta erakusleihoak begiratzearekin ondorio batera heldu gara: gaztelaniaz asko dagoela eta euskaraz oso gutxi. Eta hori ez dator bat Galdakaoko egoera soziolinguistikoarekin. Desoreka horri aurre egin nahi diogu eta beste era batera jokatu”, dio Bailonek.
Orain arte merkataritzan euskara sustatzeko dirulaguntzak Euskara arloak kudeatu izan ditu, baina Galdakaoko udal gobernu taldeak erabaki du Merkataritza arlotik kudeatzea laguntza horiek: “Berdintasuna bezala, guretzat euskara gai transbertsala da, hau da, arlo guztiek landu beharreko gaiak dira bai euskara bai berdintasuna. Horregatik dirulaguntza hauek Euskara arlotik atera eta Merkataritza arlora zabaltzea erabaki dugu, azken batean, arlo horrek duelako merkatariekin harreman zuzena eta arlo hori delako merkatarien beharrei erantzuteko hari zuzena duena”, adierazi du Izaskun Barbarias Euskara arloko zinegotziak, eta gaineratu du “diskriminazio positiboa” egin behar dela euskararen alde, “benetako elebistasunaren abiapuntura heltzeko”.
“Merkatariei zuzenean galdetu diegu dirulaguntzak egonez gero euskaraz jartzeko arazorik izango luketeen, eta batzuen erantzuna izan da pozik egingo luketeela; izan ere, gaur egun gaztelaniaz dutelako errotulazioa. Gainera, merkatari asko eta asko euskal hiztunak dira eta egunerokotasunean euskaraz egiten dute herritarrekin”, zehaztu du Barbariasek.
“Ertorkizuneko begirada”
Herriko merkataritza indartzeko helburuarekin, hiru laguntza lerro aurkeztu ditu udal gobernu taldeak: dendarik ez dagoen auzoetan komertzioak zabaltzeko dirulaguntzak; komertzio guneetan dendak berritzeko, modernizatzeko eta hobetzeko dirulaguntzak; eta, paisaia linguistikoa euskalduntzeko dirulaguntzak.
“Lehenengo laguntza lerroari dagokionez, gertuko saltoki berriak sortzea bultzatzen da, behar handiko produktuak eta zerbitzuak saltzeko, litro bat esne erosteko ere ez dagoen lekuetan”, dio Bailonek. Zehazki, Aperribain, Zuatzaurren, Tximelarren, Bengoetxen, Olabarrietan eta Urtebietan oinarrizko beharrak aseko dituzten auzoko dendak irekitzea da gobernu taldearen asmo nagusia.
Kasu honetan, lokalaren alokairuaren % 50a ordainduko du Udalak bi urtez eta gehienez urtean 3.500 euroraino (hilean 291,67 euro). Gainera, inbertsioafren % 50a ere Udalak ordainduko du, gehienez 3.000 euroraino. “Inbertsio hori 3.300 eurora handitu ahal izango da, baldin eta merkatal elkarte bateko kide badira edo irisgarritasun-obrak edo energia-eraginkortasuna sustatzen duten gastuak egiten badituzte”, adierazi du Bailonek.
“Bigarren laguntza lerroan, denok dakigu azken urteotan merkataritza ez dela erraza izan, eta laguntza horien bidez saltokiak ixtea saihestu eta gure saltokiei lagundu nahi diegu, batez ere erdigunean eta Urretan, beren negozioak modernizatzeko, irisgarritasun-obrak eginez edo erakargarriagoa eginez”, dio Bailonek.
Bigarren laguntza lerro horretan % 50erainoko inbertsioa egingo luke Udalak, gehienez 3.000 euroraino, eta 3.300 eurora handitu ahal izango da, baldin eta merkatal elkarte bateko kide badira edo irisgarritasun-obrak edo energia-eraginkortasuna bultzatzeko gastuak egiten badituzte.
“Plangintza integral” baten barruan kokatu du neurria Iñigo Hernando alkateak, herria biziberritzeko eta herriko merkataritza sarea indartzeko plangintzaren barruan. Azaldu du auzoetan oinarrizko beharrak asetzea dela helburuetako bat, eta datozen aldaketen aurrean herria prestatuta egoteko plangintzaren zati ere badela: “Ohiturak, bizitzeko moduak eta mugikortasun joerak aldatzen ari direla kontuan hartuta eta urte batzuk barru Metroa ere iritsiko zaigula kontuan hartuta, bertoko merkataritza sarea indartu behar dugu, prest izan behar dugu”. Laguntzek “etorkizunerako begirada” dutela adierazi du Hernandok.
Iraileko osoko bilkuran hasierako onarpena eman zioten oinarriei EH Bilduren, UHren, Auzoaken eta EAJren aldeko botoekin eta PSEren abstentzioarekin, eta urte amaiera alderako espero dute laguntza horiek erabilgarri izatea.
☉ Galdakao
Saharako, Hondurasko, Kolonbiako, El Salvadorreko eta Guatemalako emakumeen bizipenak entzungai izango dira Galdakaon
‘Giza Eskubideen Emakume Defendatzaileak’ foroa antolatuko dute azaroaren 19an, asteartez, Galdakaon. Zehazki, mundu zabaleko emakumeek bizi dituzten eskubide urraketak azaleratuko dituzte jardunaldi horretan.
Horretarako, Saharako, Hondurasko, Kolonbiako, El Salvadorreko eta Guatemalako emakumeek euren bizipenak kontatuko dituzte. Horiek dira: Mansoura Bachari (Sahara), Diana Carolina Maradiaga (Honduras), Astrid Torres Ramírez (Kolonbia), Amaranta Margarita Portillo (El Salvador) eta Lin Valenzuela (Guatemala).
“Jardunaldian zehar, giza eskubideen defendatzaile diren erakunde horiek izaten dituzten erresistentziak ikusaraziko dira, haiei babesa emateko jasaten dituzten erasoen, mehatxuen, jazarpenaren eta hilketen aurrean”, diote udal ordezkariek.
Jardunaldiaren helburua da mundu osoko giza eskubideen urraketei buruz hausnartzea eta kontzientziatzea, eta nazioarteko elkartasuna lantzea.
‘Giza Eskubideen Emakume Defendatzaileak’ foroaren seigarren edizioa azaroaren 19an, asteartez, izango da udaletxeko bilkura aretoan, 18:00etan. Herritarrentzat irekia izango da jardunaldia.
Nor da nor
Mansoura Bachari. Saharako Emakumeen Batasun Nazionala (Mendebaldeko Sahara). Elkartea 1974an sortu zen, autodeterminazio eskubidearen alde eta Saharako gizartean eta haren garapenean emakumeek duten protagonismoa ikusaraztearen garrantziaren alde saharar herria batzeko beharraren aurrean. Horretarako, eta beste ekintza batzuen artean, emakumeek espazio politiko, soziokultural eta profesionaletan parte hartzea bultzatzen dute.
Diana Carolina Maradiaga. Giza Eskubideen Defentsa Sare Nazionala (Honduras). Giza eskubideak defendatzen dituzten emakumeen borrokarako espazio kolektiboa da. Bere lana ekintzak babestea eta ahotsak, salaketak eta lortzen duten ezagutza zabaltzea da. Emakume defendatzaileek eta beste pertsona batzuek duten arriskua agerian uzten dute, eta haien autobabesean eta autozaintzan lan egiten dute. Herri komunikazio feminista egiten dute, irratsaioen eta sare sozialen bidez beren pentsamendua, sentimendua eta egitekoa eremu publikora eraman ahal izateko.
Astrid Torres Ramírez. Defendatzaileak gara (Kolonbia). Giza eskubideen aldeko gobernuz kanpoko erakundeek osatutako babesgunea. Kolonbiako indarkeriak eragindako talde sozialen eta komunitateen giza eskubideak defendatzeko egiten duten lanagatik arriskuan dauden pertsonak babesteko proposamen integral bat garatu nahi du.
Amaranta Margarita Portillo. Mélida Anaya Montes ‘Las Mélidas’ Emakumeen Elkartea (El Salvador). Erakunde feminista, emakume heldu eta gazteen ahalduntzean laguntzen duena, kultura patriarkala eta haien aurkako zapalkuntza eta bidegabekeria mota guztiak desagerrarazten laguntzeko. Aliantza estrategikoak sortzen dituzte mugimendu feministarekin eta gizarte mugimenduarekin, gizarte bidezkoagoa eta naturarekin harmoniatsuagoa eraikitzeko.
Lin Valenzuela. Guillermo Toriello Fundazioa (Guatemala). Guatemalako lurralde aniztasunetik abiatuta, tokiko garapen prozesuak bultzatzen ditu, bake akordioen esparruan, gizartea eta demokrazia eraldatzen lagunduko duten erabakiak hartzeko proposamen gaitasunarekin. Memoria historikoaren, tokiko boterearen demokratizazioaren, landa garapen parte hartzailearen eta komunitate sarea sendotzearen alde lan egiten dute.
2020an bat egin zuen Galdakaoko Udalak Giza eskubideen defendatzaile diren pertsonak babesten laguntzea helburu duen eta tokiko erakundeek osatzen duten Herri Babesarea ekimenarekin. Euskal erakundeen sare honek bultzatzen duen lankidetza horren barruan, Mundu Bat elkarteak Giza Eskubideen Emakume Defendatzaileak lelopean sustatzen duen 6. foro ibiltaria hartuko du Galdakaok azaroaren 19an.
☉ Galdakao
Miren Arzalluz galdakoztarra izendatu dute Bilboko Guggenheim museoko zuzendari berri
Bilboko Guggenheim museoak zuzendari berria izango du: Miren Arzalluz Loroño galdakoztarra (1978). Arte historialari, moda aditu eta Parisko Palais Galliera museoko egungo zuzendaria da Arzallus.
2025eko martxoaren 1ean hartuko du kargu berria Arzalluzek Bilboko Guggenheim museoko patronatuak gaur bertan adierazi duenez. Izendapena, hain zuzen, gaur bertan egin dute publiko, ezohiko bilkura egin ostean.
Martxoaren lehenengoan kargua hartu ondoren, apirilaren 1era bitartean murgiltze-prozesu bat egingo du Arzalluzek Bilboko eta New Yorkeko Guggenheim museoetan, Juan Ignacio Bidarte Bilboko Guggenheim Museoko zuzendariarekin batera.
Xabier Arzalluz Eusko Alderdi Jeltzaleko presidente historikoaren alaba da Miren. Galdakaorekin harreman estua izan du Arzalluz Loroño familiak; horren adibide da, 1984an Elexalden Xabierri atera zioten argazki bat elkarbanatu zuen alabak 2020ko apirilean, bere aitaren omenaldi lez. Xabier Arzallus 2019ko otsailean zendu zen.
Artetik modara
Moda historialari eta ikertzailea da Arzalluz. Deustuko Unibertsitatean ikasi zuen Historia eta doktoregoa egin zuen, eta Londresen jarraitu zuen formazioa gero.
Artearen Historian Masterra egin zuen The Courtauld Institute of Art-en, eta ondoren, Politika Konparatuaren Masterra egin zuen London School of Economics unibertsitaean.
Bestetik, janzkeraren historiak gizartearen historian duen isla izan da haren interes alorretako bat. Esate baterako, Cristobal Balentziagaren lana sakon ikertu zuen; zentzu horretan, Cristobal Balentziagaren Fundazioko erakusketa eta bildumaren arduraduna ere izan zen zazpi urtez.
Gainera, Etxepare Euskal Institutuko zuzendari ere izan zen Miren Arzalluz urtebetez. Ondoren, Parisko Palais Galliera moda museoko zuzendari izendatu zuten. Gaur arte. 2025eko martxoan hartuko du Bilboko Guggenheim museoko zuzendaritza.
☉ Galdakao
Valentziara bidaltzeko material bilketa antolatu du Errotuk Galdakaon
Valentziara bidaltzeko material bilketa antolatu du Errotuk Galdakaon azaroaren 12an eta 14an. Higiene pertsonalerako produktuak (konpresak, fardelak), kaleen garbiketarako materiala (palak, botak) eta garbiketarako produktuak (lixiba, ur botilak) jasoko dituzte.
Bilketa 17:00etatik 20:00etara bitartean egingo dute Pontzi Zabala kaleko bidegurutzean.
☉ Galdakao
Etxeetan irisgarritasuna hobetzeko edota energia berriztagarriak jartzeko gehienez 8.000 euro emango ditu Galdakaok
Dirulaguntza horiek apiriletik aurrera eska ditzakete galdakoztarrek, eta laguntzak emateko kontuan hartuko dituzte 2024ko urtarrilaren 1etik aurrera egindako lanak
Igogailuak lehenengo aldiz jartzea, komunitateetan edo etxeetan oztopo arkitektonikoak kentzea, pasabide edo ateak egokitzea, bainuontzien ordez dutxak jartzea, isolamendu termikoa hobetzeko lanak egitea, edota energia berriztagarriko iturriak instalatzea diruz lagunduko du Galdakaoko Udalak.
Zehazki, Galdakaoko etxebizitzetan eta bizitegi-eraikinetan irisgarritasuna eta energia eraginkortasuna hobetzeko eta energia iturri berriztagarriak instalatzeko lanetarako 200.000 euroko laguntza lerroa onartu zuen udalbatzak aho batez urriko osoko bilkuran.
Orain, oinarriei bide emateko tramitazio guztiak egin ondoren, dirulaguntza eskatzeko eskaerak 2025eko apiriletik aurrera egin ahalko direla aurreikusi dute udal ordezkariek.
Diru laguntzen zenbatekoa diru sarreren araberakoa izango da etxe partikularrei dagokien laguntzetan, eta gehienez 3.000 eurokoak izango dira etxebizitza bakoitzeko eta laguntza lerro bakoitzeko. Erkidegoei dagokienez, inbertsioaren % 40a ordainduko dute gehien jota, 8.000 euroko mugarekin.
Gauzak horrela, Udalak 200.000 euro bideratuko ditu 2024-2025 aldian beren etxebizitzetan edo eraikinetan aipatutako hobekuntzak egiten dituzten auzokideentzat.
“Laguntzak emateko kontuan hartuko dira 2024ko urtarrilaren 1etik aurrera egindako lanak, eta beraz, komenigarria da fakturak eskura edukitzea”, diote udal ordezkariek.
Galdakaoko Udaletik adierazi dutenez, “asmoa da dirulaguntza hauek urtero ematea, udalbatzak urtez urte erabakitzen duen diru kopuruarekin”.
☉ Galdakao
Olabarrietako Katamar haurreskolan estalkia jarri du Galdakaoko Udalak
Olabarrietako Katamar haurreskolako erabiltzaileek dagoeneko estreinatu dute kanpoko jolastokiko estalkia.
Estalkia jartzeko lanak uztailean hasi zituen Galdakaoko Udalak, Olabarrietako auzokideek azken urteetan egindako eskaerari erantzunez, eta hilabete honetan bukatu dituzte.
“Egitura berri honen funtzio nagusiak umeak euritik babestea eta itzala ematea dira, bertan eguzkiak gogor jotzen du eta. Hala ere, estalkiaren materiala zeharrargia izanik, aldi berean argi naturala sartuko da. Halaber, led motatako argi puntuak jarri zaizkio estalkiari, ilunabarretan eta egunik ilunenetan argitasunez ikusteko”, diote udal ordezkariek.
Bestetik, hainbat lekutan zartatuta dagoen jolastokiko zorua ere konponduko du Udalak: “Gomazko zoru berria ipiniko da, zehazki, haurrak segurtasun handiagoz jolastu daitezen”, diote.
Lan horiek Gabonetako oporraldian egingo ditu Udalak, “haurreskolaren funtzionamenduari ez eragiteko”.