Sareak
[the_ad_group id="3890"]

☉ Galdakao

Kronika / 1960 eta 2014 urte artean 4.113 tortura kasu eman dira Euskal Herrian

Galdakaoko Guzur Aretxa Kultur elkarteak Torturaren aurkako egunaren harira, herri-erakusketa eta hitzaldia antolatu ditu otsailean.

|

galdakao torturaren aurkako eguna 2018 otsaila hitzaldia-argazkia guzur aretxa kultur elkartea
Otsailaren 15ean torturaren inguruko hitzaldia izan zen Gandasegin // Guzur Aretxe Kultur Elkartea

Otsailaren 13an Euskal Herrian Torturaren Aurkako Eguna ospatzen da. Horregatik, Galdakaoko Guzur Aretxa Kultur elkartetik, aste osoan zehar herri-erakusketa bat burutzea pentsatu genuen, otsailaren 15ean, ostegunean, Gandasegin burutu genuen hitzaldi bategaz amaitzeko.

Joseba Arregiren heriotzatik (1981ean torturengatik eraila) 37 urte igaro direnean, eta Estraburgoko giza-eskubideen Europako Auzitegiak 2008an Igor Portu eta Martin Sarasolari emandako tratu inhumanoengatik Espainiako erreinua zigortu duen aste berean, hau da, otsailaren 15ean, Guzur Aretxa Kultur Elkarteak Gandasegiko eskolan “1960 eta 2014 urte artean Euskal Herrian bizi izandako torturen eta tratu txarren ikerketa proiektua”-ri buruzko hitzaldia antolatu zuen. Eusko Jaurlaritzak agindutako txostena da Francisco Etxebarriak, Carlos Martin eta Beristainek eta Laura Pegok zuzendua. Azken hau, Laura Pego, zuzenbidean doktora, kriminologian masterduna eta Euskal institutuko ikerlaria, Olatz Barrenetxea eta Miguel Angel Navarro psikologoekin batera (txosten honetan Estanbuleko Protokoloaren aplikazioaren arduradunak) bertaratu zen publikoari azaltzeaz arduratu ziren.

Beren azalpenean metodologia, txostenaren mamia eta bere ondorioak azaldu zituzten. Azterketa horretan argi geratzen zen 3.415 pertsonatatik 4.113 tortura kasu eman zirela, zenbait behin baino gehiagotan torturatuak izan baitziren. Hau burutzeko 26.113 dokumentu eta testigantza bildu ziren bai audioetan, bai bideoetan. Estanbuleko Protokoloa 202 kasuko lagin batean egiaztatu zuten, honen emaitza ondorengoa izanik: %53ri konzistentzia maximoa, %31ri konzistentzia handia eta %16ri konzistentzia eman zioten, kasu hutsalik agertu gabe. Horretaz gain, konbentzimendu osoa adierazi zuten zenbaki hauek milaka baziren ere, ez dagozkio tortura kasu kopuru osoari, argi utzita askoz kasu gehiago direla. Datu hauek ez dute Nafarroan emandako tortura kasuak barnebiltzen.

☉ Galdakao

Julen Gabiria galdakoztarrak euskaratu duen ‘Elkanoren herriari bueltaka’ liburua aurkeztuko dute Durangoko Azokan

|

Julen Gabiria idazle eta itzultzaile galdakoztarrak ‘Elkanoren herriari bueltaka’ liburua euskaratu du aurten, eta Durangoko Azokan salgai egongo da abenduaren 5etik 8ra bitartean.

Ander Izagirre idazle donostiarrak argitararatu zuen gazteleraz liburua 2022an, eta bi urte ondoren, euskarazko bertsioa aurkeztuko dute euskal liburuen eta diskoen azoka handian.

Bai Gabiriak bai Izagirrek liburuaren aurkezpena egingo dute abenduaren 8an, igandez, Ahotsenea-Literatura gunean, 16:30etik 17:00etara bitartean.

Osorik irakurri

☉ Galdakao

Iskander Sagarminaga eta Eider Eibar Durangoko Azokan izango dira ‘Margo Pitarak’ proiektua aurkezten

|

Eider Eibar ilustratzailea, Iskander Sagarminga igerilaria eta 'Margo Pirtak' proiektua // Kokoak.eus

Iskander Sagarminaga eta Eider Eibar Durangoko Azokan izango dira ‘Margo Pitarak’ proiektua aurkezten. Abenduaren 6an, ostiralez, izango da 17:30etik 17:50era Landakoguneako Kabi@n.

Proiektu transmedia da eta igerilari galdakoztarrak eta Eider Eibar ilustratzaileak 7 itsasoen erronkak igerian eta marraztuz euskaraz sorturiko eduki digitalak biltzen ditu: eskulanak, euskarazko sticker animatuak, mapa interaktiboak, bideoak edota animazioak.

Beste alde batetik, Galdakaon bizi den Eider Eibarrek ‘Kokoak’ liburua argitaratu du aurten, eta Durangoko Azokan ere aurkezpena egingo du. Abenduaren 5ean, ostegunez, izango da 16:30etik 17:00etara Saguganbara gunean.

‘Kokoak’ liburua 3 urtetik gorako umeentzat dago zuzenduta eta Kokoen unibertsoa ezagutaraztea du helburu: “Koko Mako, Maki Moko, Kako Mako eta Koko Miko hitz-joko magikoa abestu eta Kokoak azaldu dira, izaki fantastiko txikiak, gure sorkuntza artistikoko lanetan laguntzen digutenak marrazkietan zulotxoak egin eta bertara sartuz”, dio sinopsiak.

Osorik irakurri

☉ Galdakao

Bideoa / Zein da euskarak duen hitzik politena? Galdakaon erantzun dute!

|

Abenduak 3 ditu gaur: Euskararen Nazioarteko Eguna. Galdakaon goizean Mintzodromoa egin dute Iturrondoko karpan (hemen argazkiak!) eta jarduera aprobetxatuta Maria, June, Naroa, Aitor eta Rebeca galdakoztar saltseroak GEURIAko mikroaren aurrean jarri ditugu!

Zein da eurentzat euskal abestirik onena? Eta liburu bat aukeratu beharko balute? Zein da euskarak duen hitzik politena? Euren erantzunak jaso ditugu!

Osorik irakurri

☉ Galdakao

Argazkiak / Euskara ahoan, 120 lagunek hartu dute parte Galdakaoko Mintzodromoan

|

Euskararen Nazioarteko Eguna da gaur. Galdakaon Mintzodromoa egin dute Iturrondo plazako karpan eta guztira 120 lagun batu dira: Bengoetxe eta Eguzkibegi ikastetxeetako eta euskaltegietako ikasleak eta irakasleak, herriko eragileetako ordezkariak eta norbanakoak elkartu dira eta euskara ahoan izan dute ordu t’erdiz. Hiru gai izan dituzte hizpide: ‘Urak har ditzakeen eremuetan eraikitzea’, ‘Zeregin gehiegi, baina denbora gutxi’ eta ‘Ikasgai berria proposatzea’.

Osorik irakurri

☉ Galdakao

Jon Eguskiza eta Kepa Otaegi galdakoztarrek ‘Momotxorroak’ dokumentala aurkeztuko dute Durangon

‘Momotxorroak: Kaos baten istorioa’ dokumentala abenduaren 5ean aurkeztuko dute Irudienean. Bertan izango dira Andra Mari Dantza Taldeko ordezkariak

|

Jon Eguskiza eta Kepa Otaegi Andra Mari Dantza Taldeko kideek zuzendu dute 'Momotxorroak: Kaos baten istorioa' dokumentala // Durangoko Azoka

Galdakaoko Andra Mari Eusko Dantzari Taldeak ‘Momotxorroak: Kaos baten istorioa’ dokumentala egin du Jon Eguskiza eta Kepa Otaegi taldekideek zuzenduta.

Dokumentalak Altsasuko (Nafarroa) inauteri tradizionalak berreskuratzeko eta biziberritzeko prozesua jasotzen du: “Antzinate handiko jaia izan zen, eta ahaztuta geratu zen, harik eta Ricardo Aldasorok, herriko nagusienetako batek, momotxorro mitikoak (ospakizun horren elementu nagusia) gogora ekarri zituen arte. Hain zuzen ere, oroitzapen horrek bultzatu zuen Altsasuko inauterien berpiztea, ‘Momotxorroak: Kaos baten istorioa’ dokumentalak jasotzen duen prozesua”, diote.

Andra Mari Eusko Dantzari Taldeak inauteri horiei buruzko ikerketa eta berreskuratze lanari ekin zion, Juan Antonio Urbeltz folkloristak bultzatuta, azken horrek Jose Maria Satrustegiren ‘Neguko solstizioa’ lanean oinarrituta.

“Urteetan ikertu ondoren, 1978an Andra Mari dantza taldeak lehen aldiz plazaratu zuen inauteria Altsasun, interes handia piztuz eta Altsasuko komunitatea mugiaraziz, bereziki belaunaldi berriak, non, jai hau biziberritzeko erronka hartu baitzuten. 1982an, inauteriak gogo biziz ospatu ziren berriro Altsasun, eta, ordutik, tradizio horri eutsi dio urtez urte, 2012an Nafarroako Gobernuaren interes turistikoko festa gisa aitortuta”, diote.

Galdakao-Altsasu konexioa

Ikus-entzunezkoaren helburu nagusia da Andra Mari Eusko Dantzari Taldearen lana eta tokiko komunitateak ospakizun hori berpizteko hartu zuen konpromisoa erakustea, XX. mende hasieran azken aldiz antzeztu zenetik, 70eko hamarkadan berpiztu zen arte.

“Dokumentalaren helburu nagusia da belaunaldi berriei euskal kulturaren balioa eta esanahia helaraztea, inauteri horien berreskurapenean parte hartu zutenen testigantza zuzenen bidez”, diote.

Euskal folklorearen arloko pertsona aipagarrienen esperientziak eta testigantzak jaso dituzte dokumentalean. Besteak beste, Mikel Zamalloa, Manu Jauregi eta Koldo Telleria Andra Mariko kideek; Patxi Goikoetxea, Amaia Oiarbide, Enrique Zelaia eta Satur Leoz Altsasuko kultur eragileek; eta Juan Antonio Urbeltz Euskal Herriko folklore maisua zein kultur eragileak hartu dute parte dokumentalean.

Era berean, ikus-entzunezkoak Galdakao eta Altsasuren arteko lankidetza-harremanei balioa eman diela adierazi dute Andra Mari Dantza Taldeko ordezkariek.

Durangoko Azokan

‘Momotxorroak: Kaos baten istorioa’ dokumentala Durangoko Azokan aurkeztuko du Andra Mari Dantza Taldeak.

Abenduaren 5ean, ostegunez, Durangoko Zugaza zineman, Irudienean, ikusi ahal izango da dokumentala, 17:30etik aurrera. Emanaldiaren ostean solasaldia egongo da.

Osorik irakurri