☉ Galdakao
[Sakonean] 853 eguneko bilaketa
28 hilabete iraun du Hodei Egiluz galdakoztarraren bilaketak. Martxoaren 10ean omenduko dute azkenekoz Galdakaon, 20:00etan, udaletxe aurrean
2013ko urriaren 19a zen Hodei Egiluz gaztea azkenekoz ikusi zuten eguna. Ordutik hona, 853 egun igaro dira, 28 hilabetetik gora. Denbora tarte horretan galdakoztarraren bilaketek ez dute etenik izan, otsailaren 19an bere gorpua identi katu zuten arte. Bi urte luzeotan, senideek eta lagunek Egiluzen bilaketa lau haizeetara zabaldu dute: Galdakaon hasi, Euskal Herrian zabaldu eta Europan ere izan du oihartzuna. Familiak Hodeiren heriotzaren azalpen baten bila jarraituko duela esan du. Honako hau da Hodei Egiluzen desagerpenaren kronologia:
Lan-kontratua Belgikan
2013ko apirilean Hodei Egiluzek Belgika hartu zuen bizileku, Anberes hiriko Createlli enpresan ingeniari informatiko gisa praktikak egiteko. Urte bereko ekainean enpresa belgikarrak lan-kontratua eskaini zion eta bertan jarraitzea erabaki zuen gazte galdakoztarrak.
Desagerpena
2013ko urriaren 19ko goizaldean Hodeiren arrastoa galdu zen. Lagunekin Anberesera joan zen larunbat gauean eta 03:00etan agurtu zituen etxera itzultzeko. Alabaina, hiriko kaleetako bideokameretako irudiek berretsi zutenez, etxera abiatu beharrean, kontrako norabidea hartu zuen nonbait.
Hainbat komunikabidek argitaratu zutenaren arabera, Hodei azkenekoz ikusi zuten gau berean hainbat ezezagunek dirua atera zuten gaztearen kreditu txartela erabilita eta lapurreta jasan zuelako hipotesia zabaldu zuten urriaren 24an. Bost egun geroago, bi pertsona atxilotu zituen Belgikako Poliziak desagerpenarekin lotuta, eta azaroaren 4an beste bat. Azken hau adingabea eta Hodeiren sakeleko telefonoa eta kreditu txartela aurretik atxilotutako pertsonei eman zizkiena omen zela jakinarazi zuten Gazet Van Antwerpen eta Het Laatse Nieuws hedabideek.
Atxilotutako hiru lagunetatik aske utzi zuten susmagarrietako bat 2014ko maiatzaren 14an bermea ordaindu ostean eta gainontzeko biek zaintzapean jarraitu zuten 2014ko irailaren 2ra arte.
Lekukoak
2014ko maiatzaren 28an hiru lekukoren testigantzak azaleratu zituzten. Desagertu zen goizaldean, 04:30ak aldera, Hodeirekin egon zirela adierazi zuten eta “oso beldurtuta” zegoela antzeman zuten. Laguntza eskatu ziela esan zuten, antza, eraso egingo ziotela uste zuelako.
Ikerketaren norabidea
Belgikako Poliziak eta Anbereseko fiskaltzak gazte galdakoztarra bilatzeko eta kasua ikertzeko erantzukizuna hartu zuten. Alabaina, 2015eko urriaren 13an Anbereseko fiskaltzak itxi egin zuen Hodei Egiluzen desagerpenari buruzko ikerketa, eta ustezko erasotzaileak lapurreta egitea eta iruzur saiakera edo delituak estaltzea egotzita auzipetzea eskatu zion skaltzak epaileari. Hala ere, bilaketak jarraituko zuela adierazi zuen fiskaltzak.
Otsailaren 11n denbora luzez urpean zeraman gorpu bat aurkitu zuten Anbereseko errekan eta hilaren 19an autopsiak jakinarazi zuen Hodei Egiluzena zela gorpu hori.
Oihartzuna gizartean
2014ko otsailaren 28an Hodei Egiluz bilatzeko nazioarteko agindua igorri zuen Polizia Kriminalaren Nazioarteko Erakundeak, Interpolek, alegia.
Era berean, Hodei Bila Elkartea eratu zuten eta lehendabiziko manifestazioa deitu zuen Bruselan 2014ko martxoaren 16an, gazte galdakoztarraren bila jarrai zezatela eskatzeko. Ordutik hainbat ekitaldi antolatu dituzte gurean, baita atzerrian ere. Esate baterako, 2014ko apirilaren 27an Galdakaoko Ganguren Mendi Taldeak irteera antolatu zuen Bizkaiko bost deiadar-mendietara (Kolitza, Ganekogor- ta, Gorbeia, Sollube eta Oiz) eta bertatik jo zuten adarra. Euskal Herriko 50 idazlek eta bertsolarik eskutitzak eta bertsoak bidali zizkieten Belgikako agintariei maiatzaren 29an, Hodeiren bila jarrai zezatela eskatzeko. Bestalde, Belgikako telebistak Hodei Egiluzi buruzko erreportajea emititu zuten.
Ekainaren 9an Deustuko Unibertsitateak Hodeiri buruzko webgunea sortu zuen, kasuaren inguruko informazio eta zabalkunde gune bihurtzeko asmoarekin. Egiluzek bertan egin zituen ikasketak eta horren harira, ikasle oiharen omenezko elkarretaratzeak deitu izan dituzte.
Kultura arloan ere ‘Zerura begira’ abestia grabatu zuten ekainaren 17an hainbat euskal musikarik: Jon (WAS), Txomin (The Fake Band), Cris (Belako), Josu (Hertzainak), Ager (Audience), Oier Artola, Miguel Moyano eta Gari musikariek parte hartu zuten, Hodeiren bilaketari babesa emateko.
Gazte galdakoztarraren desagerpenari buruzko informazioa biltzeko helburuarekin, 2014ko abuztuan bizikleta martxa batek Belgika eta Herbehereak zeharkatu zituen hainbat egunez. Eta azaroan ‘Hodei Missing’ autokarabana solidarioa jarri zuten martxan. Frantzia, Alemania, Herbehereak eta Belgika zeharkatu zituen eta abenduaren 16an elkartasun karabana Galdakaora itzuli zen.
Urriaren 28an Mariano Rajoy Espainiako gobernuko presidenteak Hodeiren gurasoak hartu zituen Madrilen eta hura bilatzeko “bitarteko guztiak” eskaini zizkien. Halaber, familiari elkartasuna adierazteko adierazpen instituzionala onartu zuen Senatuak. Hodeiren desagerpenaren bigarren urteurrenaren bezperatan, Hodei Bila Elkarteak bidaia antolatu zuen Belgikara,
Anbereseko Udalaren aurrean elkarretaratzea egiteko, baita Koolkai izeneko tokian ere, Hodei azkenekoz ikusi zuten gunean. 2015eko urriaren 18an, gazte galdakoztarraren senideak eta lagunak Belgikara joan ziren kartelak jartzera eta haren desagerpenari buruzko informazioa zabaltzera. Halaber, desagertutako pertsonei buruzko Europako protokoloa izenburupean Europako Parlamentuan egin zen jardunaldian parte hartu zuten urriaren 19an.
Udaletxe aurrekoak
2013ko azarotik 2014ko urrira bitartean hilero-hilero hamaika elkarretaratze antolatu dituzte Galdakaon. Lehendabizikoa 2013ko azaroaren 19an egin zuten, gaztea desagertu eta hilabetera. 2014ko urriaren 20an, Hodei desagertu zenetik urtebetera elkarretaratzea deitu zuten Galdakaoko udaletxe plazan. 1.000 herritarrek parte hartu zuten deialdian. Familiak eta Hodei Bila plataformak hala erabakita, azkenengo kontzentrazioa izan zen hura.
Galdakaoko Udalak Desagertutako Pertsonen Aldeko Martxoak 9 Saria jaso du, Hodei Egiluzen senideei emandako babesagatik. Desagertutako pertsonen QSDglobal fundazio europarrak entregatu dio saria. Ibon Uribe alkateak adierazi duenez, Udalaren, herri osoaren eta Hodei Bila taldearen lana aitortzen du sariak.
☉ Galdakao
Julen Gabiria galdakoztarrak euskaratu duen ‘Elkanoren herriari bueltaka’ liburua aurkeztuko dute Durangoko Azokan
Julen Gabiria idazle eta itzultzaile galdakoztarrak ‘Elkanoren herriari bueltaka’ liburua euskaratu du aurten, eta Durangoko Azokan salgai egongo da abenduaren 5etik 8ra bitartean.
Ander Izagirre idazle donostiarrak argitararatu zuen gazteleraz liburua 2022an, eta bi urte ondoren, euskarazko bertsioa aurkeztuko dute euskal liburuen eta diskoen azoka handian.
Bai Gabiriak bai Izagirrek liburuaren aurkezpena egingo dute abenduaren 8an, igandez, Ahotsenea-Literatura gunean, 16:30etik 17:00etara bitartean.
☉ Galdakao
Iskander Sagarminaga eta Eider Eibar Durangoko Azokan izango dira ‘Margo Pitarak’ proiektua aurkezten
Iskander Sagarminaga eta Eider Eibar Durangoko Azokan izango dira ‘Margo Pitarak’ proiektua aurkezten. Abenduaren 6an, ostiralez, izango da 17:30etik 17:50era Landakoguneako Kabi@n.
Proiektu transmedia da eta igerilari galdakoztarrak eta Eider Eibar ilustratzaileak 7 itsasoen erronkak igerian eta marraztuz euskaraz sorturiko eduki digitalak biltzen ditu: eskulanak, euskarazko sticker animatuak, mapa interaktiboak, bideoak edota animazioak.
Beste alde batetik, Galdakaon bizi den Eider Eibarrek ‘Kokoak’ liburua argitaratu du aurten, eta Durangoko Azokan ere aurkezpena egingo du. Abenduaren 5ean, ostegunez, izango da 16:30etik 17:00etara Saguganbara gunean.
‘Kokoak’ liburua 3 urtetik gorako umeentzat dago zuzenduta eta Kokoen unibertsoa ezagutaraztea du helburu: “Koko Mako, Maki Moko, Kako Mako eta Koko Miko hitz-joko magikoa abestu eta Kokoak azaldu dira, izaki fantastiko txikiak, gure sorkuntza artistikoko lanetan laguntzen digutenak marrazkietan zulotxoak egin eta bertara sartuz”, dio sinopsiak.
Abenduak 3 ditu gaur: Euskararen Nazioarteko Eguna. Galdakaon goizean Mintzodromoa egin dute Iturrondoko karpan (hemen argazkiak!) eta jarduera aprobetxatuta Maria, June, Naroa, Aitor eta Rebeca galdakoztar saltseroak GEURIAko mikroaren aurrean jarri ditugu!
Zein da eurentzat euskal abestirik onena? Eta liburu bat aukeratu beharko balute? Zein da euskarak duen hitzik politena? Euren erantzunak jaso ditugu!
Euskararen Nazioarteko Eguna da gaur. Galdakaon Mintzodromoa egin dute Iturrondo plazako karpan eta guztira 120 lagun batu dira: Bengoetxe eta Eguzkibegi ikastetxeetako eta euskaltegietako ikasleak eta irakasleak, herriko eragileetako ordezkariak eta norbanakoak elkartu dira eta euskara ahoan izan dute ordu t’erdiz. Hiru gai izan dituzte hizpide: ‘Urak har ditzakeen eremuetan eraikitzea’, ‘Zeregin gehiegi, baina denbora gutxi’ eta ‘Ikasgai berria proposatzea’.
☉ Galdakao
Jon Eguskiza eta Kepa Otaegi galdakoztarrek ‘Momotxorroak’ dokumentala aurkeztuko dute Durangon
‘Momotxorroak: Kaos baten istorioa’ dokumentala abenduaren 5ean aurkeztuko dute Irudienean. Bertan izango dira Andra Mari Dantza Taldeko ordezkariak
Galdakaoko Andra Mari Eusko Dantzari Taldeak ‘Momotxorroak: Kaos baten istorioa’ dokumentala egin du Jon Eguskiza eta Kepa Otaegi taldekideek zuzenduta.
Dokumentalak Altsasuko (Nafarroa) inauteri tradizionalak berreskuratzeko eta biziberritzeko prozesua jasotzen du: “Antzinate handiko jaia izan zen, eta ahaztuta geratu zen, harik eta Ricardo Aldasorok, herriko nagusienetako batek, momotxorro mitikoak (ospakizun horren elementu nagusia) gogora ekarri zituen arte. Hain zuzen ere, oroitzapen horrek bultzatu zuen Altsasuko inauterien berpiztea, ‘Momotxorroak: Kaos baten istorioa’ dokumentalak jasotzen duen prozesua”, diote.
Andra Mari Eusko Dantzari Taldeak inauteri horiei buruzko ikerketa eta berreskuratze lanari ekin zion, Juan Antonio Urbeltz folkloristak bultzatuta, azken horrek Jose Maria Satrustegiren ‘Neguko solstizioa’ lanean oinarrituta.
“Urteetan ikertu ondoren, 1978an Andra Mari dantza taldeak lehen aldiz plazaratu zuen inauteria Altsasun, interes handia piztuz eta Altsasuko komunitatea mugiaraziz, bereziki belaunaldi berriak, non, jai hau biziberritzeko erronka hartu baitzuten. 1982an, inauteriak gogo biziz ospatu ziren berriro Altsasun, eta, ordutik, tradizio horri eutsi dio urtez urte, 2012an Nafarroako Gobernuaren interes turistikoko festa gisa aitortuta”, diote.
Galdakao-Altsasu konexioa
Ikus-entzunezkoaren helburu nagusia da Andra Mari Eusko Dantzari Taldearen lana eta tokiko komunitateak ospakizun hori berpizteko hartu zuen konpromisoa erakustea, XX. mende hasieran azken aldiz antzeztu zenetik, 70eko hamarkadan berpiztu zen arte.
“Dokumentalaren helburu nagusia da belaunaldi berriei euskal kulturaren balioa eta esanahia helaraztea, inauteri horien berreskurapenean parte hartu zutenen testigantza zuzenen bidez”, diote.
Euskal folklorearen arloko pertsona aipagarrienen esperientziak eta testigantzak jaso dituzte dokumentalean. Besteak beste, Mikel Zamalloa, Manu Jauregi eta Koldo Telleria Andra Mariko kideek; Patxi Goikoetxea, Amaia Oiarbide, Enrique Zelaia eta Satur Leoz Altsasuko kultur eragileek; eta Juan Antonio Urbeltz Euskal Herriko folklore maisua zein kultur eragileak hartu dute parte dokumentalean.
Era berean, ikus-entzunezkoak Galdakao eta Altsasuren arteko lankidetza-harremanei balioa eman diela adierazi dute Andra Mari Dantza Taldeko ordezkariek.
Durangoko Azokan
‘Momotxorroak: Kaos baten istorioa’ dokumentala Durangoko Azokan aurkeztuko du Andra Mari Dantza Taldeak.
Abenduaren 5ean, ostegunez, Durangoko Zugaza zineman, Irudienean, ikusi ahal izango da dokumentala, 17:30etik aurrera. Emanaldiaren ostean solasaldia egongo da.
Hego Uribeko eta Kurdistango musikariek emanaldia eskainiko dute Durangoko Azokan
‘Txapel’ek ‘Izarrak eta Haitzak’ liburua aurkeztuko du Pou anaiekin, Durangon
Arrigorriagako Gazteguneak Gabonetako irteera antolatu du Donostiako izotz pista eta ihes gelara
Argazkiak / Euskara ahoan, 120 lagunek hartu dute parte Galdakaoko Mintzodromoan
Argazkiak / Tortilla, indabak eta giro bikaina Usansoloko jaietako herri bazkarian
Argazkiak / ‘Konponbidea ez bazara, arazoa zara’ lemapean manifestazioa egin dute A25ean Galdakaon
Hego Uribeko eta Kurdistango musikariek emanaldia eskainiko dute Durangoko Azokan
Bideoa / Zein da euskarak duen hitzik politena? Galdakaon erantzun dute!
