☉ Hego Uribe
Jentilek Untzuetan boloetan jolastu zutenean
Txomin Egiluz ikertzailearekin eta Juan Manuel Etxebarria etnolinguistarekin elkartu gara, Orozkoko Untzueta mendian kokatutako Nafar gazteluaren inguruko istorio txundigarriak gertutik ezagutzeko
Geuria #087 Monografikoan argitaratutako erreportajea
“Gure Gerrak. Hego Uribe eskualdean ditugun aldarrikapen, hausnarketa eta ekintza ezberdinen solasaldiak”
Irakurri osorik PDFan
Txomin Egiluz ikertzailearekin eta Juan Manuel Etxebarria etnolinguistarekin elkartu gara, Orozkoko Untzueta mendian kokatutako Nafar gazteluaren inguruko istorio txundigarriak gertutik ezagutzeko. Pedro I Krudelaren tropek mendi gailurrean zegoen gotorlekua harrikadez inbaditzen zuten bitartean, Untzuetako auzotarrek Jentilak boloetan ari zirela uste zuten, aho bete hortz geratzen baitziren harriak Untzueta, Goikogane eta Zeberioko larretan maldan behera ikustean.
Zeberiotik zein Arrankudiagatik Orozkoko Untzueta mendi tontorrera begiratzen dugun bakoitzean, benetan harritzen gaitu garai batean Erdi Aroko Nafar gaztelu bat zegoen leku berean UHF errepikatzaile erraldoiak ikusteak. Agian kanpotik datorren batek ez lioke inolako garrantzirik emango gaur egun kilometro askotara ikus daitekeen azpiegiturari. Edo agian, kanpotarra izateaz gainera jakingura izan eta azalpen logiko baten bila hasiko litzateke. Horrela, bertako herritarrei galdetuz edo antzinako testuak irakurriz gotorlekuaren inguruko informazioa eskuratuko luke. Baina zer gertatuko litzateke zonaldeko auzotarrei galdetzean horien erantzuna izango balitz boloetan jokatzen ari ziren izaki erraldoi batzuek gaztelua harrikadaz bota zutela?
Orain dela mila urte inguru, XI. mendean, Nafarroako Erresuma indartsua zen garaietan, Bizkaia ere barruan zegoelarik, gotorleku txiki bat eraiki zuen Untzuetako jauntxoak mendiaren tontorrean. Estrategikoki kokatuta zegoen, handik Urduñako haitzak, Malmasin, Gorbeia, Murgia… eta ia Bizkaia erdia ikus daiteke. “Geroago, zonaldea Nafarroaren menpe egotera igaro zenean, gotorleku hura handitu eta sendotu zen”, azaldu du Txomin Egiluz ikerlari arrankudiagarrak (Arrankudiaga, 1951). “Untzuetako gotorlekuaren istorioak harremana du Arrigorriagako Malmasingo gaztelu estrategikoarekin, eurek ere Gaztelaren aurka borroka egin zutelako, besteak beste”.
Txomin Egiluz, Arakaldon // Geuria
Denetarik barruan
50 metroko luzerako eta 20 metroko zabalerako hesi batez inguratuta zegoen Untzueta gaztelua. Eraikina mendi tontorrean zegoen, %90eko maldak dituen zonaldean. Gazteluak 5 eta 15 gizon inguru hartu zitzakeen. Dorrean hiru solairu zeuden eta bertako hormek metro eta erdiko zabalera zuten: beheko solairua biltegi bezala erabili ohi zuten. Herritik asto eta idien bidez igotzen zituzten horniketa guztiak. Soldaduek lekadunak jaten zituzten batez ere, ahuntz, ardi eta behien okelaz gainera. Ura dorre parean zegoen aljibe batetik lortzen zuten. Lehenengo solairura egurrezko eskailera baten bidez igo ohi zen. Horrela, erasorik egonez gero eskailera kendu zitekeen, sarrera zailtzeko. Azken solairuaren gainean adarbe batek babestutako lau isuriko teilatu bat zegoen.
Urteek aurrera egin ahala gero eta garrantzi handiagoa zeukan Untzuetako gotorlekuak. Harresiak eta alboko sarrera berezia eraiki zituzten (erasoak hobeto saihesteko). XIV eta XV. mendeak benetan azpimarragarriak izan ziren gotorlekuarentzat bertan izandako batailengatik: Pedro I ‘Krudela’ Gaztelatik etorri zen On Tellori jarraika. On Tello gotorlekuan ezkutatu zen eta Gaztelako tropen setioak hiru hilabete baino gehiago iraun zuen. Goarnizio batek gotorlekua gau eta egun zaintzen zuen beheko aldetik. Pedroren erasoa 1.351n izan zen baina lehenago, 1.334an Alfonso XI.aren erasoari eutsi zion Untzuetako postu jagoleak.
Gotorlekuak 300 soldaduren erasoak jasan zituela kontatzen dute antzinako liburuek, baina azken erasoetan ‘fundibulo’ izeneko katapulten aurrekariak erabili omen zituzten. Egurrezko tramankulu erraldoi horien bidez, bola formako kareharrizko harri pisutsuak urrutira jaurti zitezkeen, eta harri horiek Elorrieta auzoan kokatutako fundibuloetan kargatu eta Untzuetaraino bota zituzten Gaztelako tropek, gotorlekuko 1,5 metroko lodierako hormak deuseztatuz. “Kristauek Arabiatik ekarritako katapulten antzekoak ditugu Fundibuloak, Jerusalemeko batailan erabili zituztelako, besteak beste”, azaldu du Egiluzek. “Erromatarren katapultak baino eraginkorragoak ziren eta egurrezko egitura berezi horiei esker harribolak distantzia luzeagoetara jaurti zitezkeen, 600 edo 800 metrotara”. Fundibuloen muturrean, harriak jartzeko egurrezko plataforma izan beharrean, beso luze bat zirudien muturrean habaila handia zuten. Harria fundibuloan jartzean soka batzuekin eta karraka sistema batekin tentsioa ematen zitzaion. Gailu horri esker, harriak urrun eta altu bota zitezkeen. Gaur egun, Arrankudiagako udaletxean bertan Untzuetako Nafar gazteluaren eta fundibulo baten tamaina txikiko berreginak dituzte, osoko bilkuren aretoan.
Jentilen boloak, errudun
Harri horiek benetan hegan eta pirritan egin zuten Untzueta, Goikogane eta Zeberioko larreetan barrena, Untzuetako auzotarren artean sekulako iskanbila sortuz. Joxe Migel Barandiaranen ustetan, gerra gertaera horiei nolabaiteko azalpena emateko, ‘Jentilen Mitoa’n oinarritu ziren auzotar ikaratuak: “Jentilak harri handiak jaurtitzen zituzten izaki mitologiko erraldoiak ziren”, azaldu du Txomin Egiluzek. Kondaira horrek zenbait aldaketa izan ditu kontatzen den herriaren arabera: “Arrankudiagako kondairaren arabera, gau trumoitsuetan jentilek harribolak botatzen zituzten Goikogane menditik Untzuetara arte, Urdiola ibaitik, bolo-jokoan ibiliko balira bezala. Bolek euren artean talka egitean tximistak eta trumoiak sortzen zituztela dio kondairak”.
Txomin Egiluz. Atzean, Goikogane // Geuria
Arrankudiagako Kukutza ganatik (265mt) ondo baino hobeto ikusten dira Goikogane eta Untzuetako aldapa izugarriak. Gaur egungo Ap-68 autobidea mendi tontor bi horien erditik igarotzen da. “Untzuetako inguruetan bizi ziren auzotarrek ziurrenik ez zuten momentu hartan gertatzen ari zena ulertuko: izaki erraldoiak ziruditen tramankulu batzuek harriak botatzen zituzten, sekulako burrunba sortuz”. Mitologia, herritarren artean istorioak kontatzeko erreminta paregabea izanik, horixe egin zuten Untzuetako biztanleek, Arrankudiagako ikerlariak azaldu bezala: “Tramankulu erraldoi horiek harriak botatzen zituzten jentil erraldoi horiekin uztartu zituzten. Horrela bertan gertatzen ari zen batailaren inguruko azalpena sortu zuten”.
Txomin, sastraka artean Urdiola errekara bidea egiten // Geuria
Jentilek jaurtitako bola batzuek Urdiola ibaian kokatutako ‘Jentil-harri’ izeneko menhir formadun haitz batean elkar jo zuten, bertan geratuz. “Jentilak bola barik geratu ziren eta bat-batean desagertu zirela dio kondairak”, gehitu du Egiluzek. Bertara gerturatu eta Ursaldu (ur salto) izeneko ur-jauzitik metro batzuetara, sastraka eta sasiz estalitako bide itxi bat jarraituz, Jentil-harria agertu zaigu aurrez aurre, ibaian etzanda. Benetan deigarria da harriaren menhir itxura eta tamaina handia, errekako gainontzeko haitzekin alderatuta. “Arreta erakartzen du harriak”, azaldu du Egiluzek makil batekin harri gaineko sastrakak baztertu ahala.
Arrankudiagan eta Orozkon ez ezik, Zeberion eta Muruetan ere jentilek jaurtitako harribola batzuk topatu dituzte historian zehar. Orozkoko kobazulo batean 20 harribola baino gehiago topatu dituzte: “Untzuetatik maldan behera pirritan heldu ziren kobazulo hartara eta Arrankudiagako zonaldean beste hainbeste topatu dituzte”, azaldu du ikerlariak: “Adituek diote guztira 100 bola baino gehiago topatu dituztela historian zehar gure zonaldean, Zeberio ere kontuan hartuta”.
Zeberion ‘Untzueta Piku’ edo ‘Jentilen txabola’ deitzen diote Zeberio, Orozko eta Arakaldo herriekin muga egiten duen Untzuetako tontorrari. “Erraldoiak omen ziren jentilak: Untzueta Pikun hanka bat eta Mandoian bestea jarrita errotako ura edaten zutela dio kondairak”, azaldu du Juan Manuel Etxebarria filologo eta etnolinguistak (Zeberio, 1948). “Harriak mendi batetik bestera botatzen zituzten izaki handi hauek. Dagoeneko, Untzueta Pikuko Gorbeiako partean hutsune bat dago eta azalpen modura, kondairak dio jentil batek harribola bat botatzean huts egin eta mendiari zati bat kendu ziola”.
Harribolak Zeberioko Arkulanda auzoko etxe batean // Geuria
Etxebarriak dio Zeberion 17 harribola topatu dituztela: “1983ko uholdeen ostean horietako batzuk agerian geratu ziren eta familia batek batu eta Arkulanda auzora eraman zituen, horma baten gainean apaingarri modura erabiliz”. Bertan izan gara eta horietako batzuk topatu ditugu: errepidetik bertatik ikus daitezke. “Untzueta Pikun eta inguruan tamaina ezberdinetako harriak topatu dituzte, eta honek guztiak azalpen logikoa badauka ere, gure zaharrek mitologiaren bidez ulertu dituzte betidanik gerrako kontakizun horiek. Azken batean, XII. mendeko istorioak dira eta denbora asko igaro da ordutik”. Juan Manuelen arabera, Joxe Migel Barandiaranek ondo baino hobeto batu zituen gure herriko kultura osatzen duten antzinako kontakizun horiek.
Sinesmenek herriaren jakingura elikatzen zuten antzina, enpirikoki azaltzeko zailak edo ezinezkoak ziren gertaera horiek herriarentzat ulergarria den modu batean azalduz eta herritar guztiak aho zabalik utziz. Zeberioren kasuan, jentilez gainera bestelako izakien inguruko kondairak ezkutatzen dituzte herriko bazterrek.
☉ Hego Uribe
Renfek eskualdeko trenen maiztasuna handitzeko asmoa iragarri du
Zerbitzuaren maiztasuna handitzeko asmoa iragarri dute Renfetik eta egungo trenak irisgarritasun irizpideak betetzen dituztenekin ordeztuko dituztela aurreratu dute
Arrigorriagako udal ordezkariek bilera berri bat izan dute Renfeko arduradunekin, udan zehar herritar batzuek helarazi zituzten kezka batzuen haritik. Herritarren arabera, “Renfeko aldiriakeko trenen zerbitzuak hutsuneak dituzte” eta kezkatuta agertu dira Arrigorriagako udal ordezkarien aurrean.
Maite Ibarra Arrigorriagako alkatea eta Gaizka Ibarretxe zinegotzia Renfeko arduradunekin bildu ziren uztailean herritarren kezkak helarazteko, antzemandako hutsuneak konpontzen eta egoera hobetzen laguntzeko”, azaldu dute Udaletik. “Renfeko arduradunek kezka guztiak jaso zituzten eta zerbitzua hobetzeko hainbat neurri hartuko zituztela adierazi zuten”.
Bilera berri honetan egoeraren eta hartutako neurrien jarraipena eta balorazioa egitea izan da helburua. Erantzun modura, Renfeko ordezkariek zerbitzuaren puntualtasuna hobetu dela azaldu dute eta gaur egun % 95ekoa dela azpimarratu dute.
Gainera, trenen maiztasuna handitzeko asmoa duela iragarri du garraio enpresak, ordutegietan aldaketak eginez. Bestalde, irisgarritasunaren alorrean aldaketak egongo direla iragarri dute eta egungo trenak “irizpideak betetzen dituzten trenekin” ordeztuko dituztela aurreratu dute.
Aldiriakeko tren bat // Geuria
Maite Ibarra: “Asko dira eguneroko bizitzan Renfe erabiltzen dute arrigorriagarrak, eta lanean jarraituko dugu herritarren kalitatezko garraio publikorako eskubidea berma dadin”
“Asko dira eguneroko bizitzan Renfe erabiltzen dute arrigorriagarrak, eta lanean jarraituko dugu herritarren kalitatezko garraio publikorako eskubidea berma dadin”, azaldu du Maite Ibarrak. Hori dela eta, Udaletik herritarrek kalitatezko garraio-zerbitzua jasotzea garrantzitsua dela azaldu diote Renfeko ordezkariei eta “elkarlanean jarraitzeko zein ahal den guztian laguntzeko prestasuna eta borondatea” adierazi dizkie Renferi.
☉ Hego Uribe
Txulalai Hego Uribeko haur musika talde berriak lehen bideoklipa grabatu du San Migeleko Sofia Taramona ikastetxean
Kantu Kolore taldea osatzen zuten kide batzuek, Galdakaokoak eta Usansolokoak, eratu dute Txulalai. Urriaren 25ean kaleratuko dute lehen diskoa
Galdakaoko eta Usansoloko hiru lagunek Txulalai haur musika talde berria eratu dute. Lehendik Kantu Kolore taldean ibilitakoak dira eta oraingoan “gogotsu eta ilusioz” aurkeztu dute euren proiektu berria.
“Musikaren bitartez, ondo pasatuz eta gozatuz, hezkuntza munduari haize freskoa eta proposamen didaktiko ederrak eskeintzeko asmoz eratu dugu Txulalai”, diote Miel, Alai eta Xaba taldekideek.
Taldearen lehen bideoklipa gaur bertan, irailak 27, publikatu dute: ‘Makinista’. San Migeleko Sofia Taramona ikastetxean grabatu dute, bertako ehunka ikaslerekin.
Urriaren 25ean kaleratuko du Txulalaik bere lehen diskoa.
☉ Hego Uribe
Loraldia Plazak 50 sortzaile baino gehiagoren lanak ekarriko ditu Zaratamo eta Arrigorriagara
Guztira, zazpi egunetako programazioa ondu dute Loraldia Plazan aurten eta Zaratamo eta Arrigorriagarako bereziki prestatutako proposamenak ekarriko dituztela azaldu dute antolatzaileek
Gaur goizean aurkeztu dute datorren urriaren 18 eta 19an eta 23tik 27ra Zaratamon eta Arrigorriagan antolatu duten Loraldia Plazaren hirugarren edizioaren programa. “Aurreko bi edizioak arrakastatsuak izan ziren eta hirugarren honetan berriro ere kultur adierazpen ezberdinak izango dira hizpide: tankera eta estilo ezberdineko musika eta dantza proposamenak, kabareta, poesia, literatura eta dastaketa bat”, azaldu du Amaia Ocerin Loraldiako komunikazio arduradunak.
Guztira, zazpi egunetako programazioa ondu da eta “herri bi hauentzako bereziki prestatutako proposamenak” direla ziurtatu du Loraldiako komunikazio arduradunak gaurko aurkezpenean.
Urriaren 18an eta 19an Zaratamo izango da Loraldia Plazaren erdigunea: aurreko bi edizioetan egun bakarra eskaini zioten Zaratamori eta aurten erakuslehio bi izango ditu herriak: urriaren 18koa Elexaldeko Kultur Etxean eta 19koa, Arkotxako elizan.
Urriaren 18an Maite Larburu eta bere musikariek “Krak” lana aurkeztuko dute Zaratamoko Kultur Aretoan. “Emanaldi honetan gobidatu nabarmen bat izango dugu: Arrigorriagako Artizarra Abesbatza“, azaldu du Ocerinek. “Adin guztietako kantariz osaturiko abesbatz honek Maite Larbururen “Loti (herrena)” kanta moldatuko du”.
Jon Maia, Basaurin // Geuria
Hilaren 19an Jon Maia bertsolaria egongo da Arkotxako elizan: “Orain arte egindako ibilbidea ikusita argi ikusi genuen Arkotxa auzora ere zabaldu behar genuela Loraldia”, azaldu du Alberto Ugarriza Zaratamoko alkateak. “Arkotxa enpresa handi biren gerizpean sortutako langileen auzoa da, Estatu mailako hainbat lekutatik etorritako langileena, hain zuzen ere”.
Horiek horrela, Jon Maiak proposamen propio bat ekarriko du Arkotxara eta Federico García Lorcaren lana Lauaxetarenakin lotuko du ‘Arkotxa: Lorcatik Lauaxetara’ izeneko hitzaldi performatibo eta musikatuaren bidez: “Auzoarekin lotura bat izango du Maiaren ekarpenak”, aurreratu du Zaratamoko alkateak.
Arrigorriaga eta Zaratamoko udal ordezkariak, Maite Ocerinekin // Geuria
Urriaren 23tik 27ra Arrigorriagaren txanda izango da, eta Karlos Aretxabaleta ‘Txapel’en Izarrak eta Haitzak liburuaren haritik Izar eta haitz artean diziplina anitzeko ekitaldia eskainiko dute, duela egun batzuk GEURIAn aurreratu lez. Txapelekin batera eskualdeko gonbidatu bereziak egongo dira: Irati Anda Villanueva, Estropozu bertso-eskola, Iraia Urraca, Ioritz Benito, Lehian Erromeriako Maitane Etxegarai eta Padura Mendi Taldeko kideak.
Urtez urte, lorak jasoz
Maite Ibarra Arrigorriagako alkatea eta Alberto Ugarriza bat datoz urteek aurrera egin ahala harrera hobeagoa duela Loraldia Plazak Hego Uribe eskualdean: “Ausardiaz jokatu dugu Loraldia Plaza bezalako ekimen hau Arrigorriagara ekartzen”, azaldu du Ibarrak. “Jakitun gara era honetako proposamen berriak zailak direla martxan jartzeko baina hasiera-hasieratik sinistu dugu proiektu honetan eta oso modu positiboan baloratzen dugu diziplina ugari lantzen direlako, besteak beste. Espero dugu urteek aurrera egin ahala gero eta jende gehiago hurbiltzea herriko areto eta plazetara”.
Maite Ibarra: “Jakitun gara era honetako proposamen berriak zailak direla martxan jartzeko baina hasiera-hasieratik sinistu dugu proiektu honetan”
“Gure aldetik egiten dugun balorazioa oso positiboa da ere”, gehitu du Zaratamoko alkateak. “Bai herrian izandako harreragatik, bai Euskal Herrian egonkortuta dagoen Loraldia kultura proiektuan parte-hartzegatik. Euskal kultura garaikidea zabaltzeko proposamen handienetakoa da, ezbairik gabe”. Lehen edizioan Joseba Sarrionandia eta Ines Osinaga izan ziren Zaratamon eta “proposamen zoragarria” izan zela nabarmendu du Ugarrizak. “2023an lortutakoa ere zoragarria izan zen eta Olatz Salvador, La Basu, Osterabe eta Lide Hernando izan ziren Kultur etxeko oholtzan. Loraldia gabe ezinezkoa izango litzateke”, aitortu du.
Egitaraua | Loraldia Plaza 2024
Urriak 18, ostirala
19:30 Maite Larburu + Artizarra abesbatza, Zaratamoko Kultur Etxea
Urriak 19, larunbata
19:30 Jon Maia ‘Arkotxa: Lorcatik Lauaxetara’, Arkotxako eliza
Urriak 23, asteazkena
19:00 Karlos Aretxabaleta ‘Txapel’: ‘Izar eta haitzen artean’, Edurne Garitazelaia
Urriak 24, osteguna
19:00 Haatik Dantza Konpainia: ‘Lau Eme’, Abusuko Zentro Soziokulturala
Urriak 25, ostirala
20:00 ‘Xiberoa Kantuz Loraturik’, Lonbo aretoa
Urriak 26, larunbata
19:30 Andoni Mutiloa: ‘Nire Fantasia Kabareta’, Arrigorriagako udaletxeko Erakusketa gela
Urriak 27, igandea
12:00 Unai Elorriaga eta Josu Aurrekoetxea: ‘Euskal kantugintzaren tregepedia’, Edurne Garitazelaia
13:30 Ardo dastaketa: Biba Ardoak, Edurne Garitazelaia
☉ Hego Uribe
Hitzaldiak, bisita gidatuak eta ihes gela bat antolatu dituzte Hego Uriben, Ondarearen Europako Jardunaldietan
Arrigorriagan, Etxebarrin, Galdakaon, Ugaon eta Zeberion antolatu dituzte jarduerak urrian zehar, Ondarearen Europako Jardunaldien baitan
Ondarearen Europako Jardunaldiak antolatu ditu berriro Bizkaiko Foru Aldundiak urrian zehar lurraldeko 71 udalerritan.
Aurten, “Bide, sare eta loturen ondarea” izango da jardunaldien gaia, eta Hego Uribe eskualdean hamaika jarduera antolatu dituzte.
Hitzaldiak, bisita gidatuak eta ihes gelak izango dira hilabetean zehar Arrigorriagan, Etxebarrin, Galdakaon, Ugaon eta Zeberion.
Leixuri Arrizabalaga Euskara, Kultura eta Kirol diputatuak azpimarratu duenez, “aurten ere urria da Bizkaiko ondarearen hilabetea. Urri kultural honek, aurten ere, gure historiaren eta ondarearen ezagutzan sakontzeko aukera eskaintzen die herritarrei, ikuspuntu eta ikusmolde desberdinetatik eta jarduera askotariko eta didaktikoen bidez, ehun bat eragile kulturalen jardueren antolaketari esker. Ondarearen Europako Jardunaldiak Bizkaiko kultura-ondareak herritarrei ateak irekitzeko egunak dira”.
“Bide, sare eta loturen ondarea” izango da aurtengo jardunaldien gaia // Bizkaiko Foru Aldundia
Arrigorriaga
Hitzaldi zikloa: ‘Komunitate sareak ehuntzen: Abrisketatik Malmasinera’
Malmasinen eta Abrisketako Done Perin egiten ari diren lanei buruzko azken datuak ezagutaraziko dituzte hitzaldi-ziklo baten bitartez.
Urriak 23, 19:00-20:30: Malmasinetik Burdin Aroari begirada bat. Jagoba Hidalgo
Urriak 24, 19:00-20:30: Erdi Aroko paisaiak eraikitzen Euskal Herrian. Josu Narbarte
Urriak 29, 19:00-20:30: Zer esaten digu osteoarkeologiak? Arbasoak, nola bizi eta nola hil ziren. Maite Iris Garcia
Urriak 30, 19:00-20:30: Abrisketa, zer berri? Nora goaz? AR.GU.I.A. Proiektua: ibilbide berriak. Teresa Campos-Lopez
Non: Edurne Garitazelaia Kultur Etxea
Hizkuntza: euskaraz eta gazteleraz
Izena ematea: malmasingolagunak@gmail.com (ez da erreserbarik egin behar)
Etxebarri
Hitzaldia eta bisita gidatua: ‘Harribidea. Bideen bidea’
María López de Haro andreak 1348an berretsi zuen Bilboko Hiribilduaren fundaziorako (1300) herri-gutuna. Bertan, “Echevarritik Ganguren mendilerroraino doan bidea” aipatzen da, baina ba al dakigu zer bide zen? Ba al dago Bilbo eta Etxebarriren arteko muga zehazteko balio izan zuen elementu horren beste konstanterik, orduan Galdakaoko elizateak? Eta zergatik agindu zuen María López de Haro andreak ez erabiltzeko? Urduña eta Bermeo arteko lotura-bidearen zati bat ezagutaraziko dute.
Noiz: urriak 18, urriak 20
Non: Lezama Legizamoneko Irin Fabrika
Hizkuntza: euskaraz eta gazteleraz
Izena ematea: kultura@etxebarri.eus / 944 267 005
Galdakao
Hitzaldiak: ‘Gure erromeriak’
Jai-giroko elkargune gisa, erromeriak parada egokia ziren gizarte-harremanetarako. Oinez, bizikletaz, tranbiaz, trenez, autobusez edo autoz joaten ziren gazteak erromerietara lagun berrien bila, eta harreman hertsiak sortzen ziren komunitateen artean, eta tratuak ere egiten ziren, esaterako, Urkiolan, San Antonio egunean. Arratiako tranbia, Durangorako trena, autobusa eta autoa garraiobideek ohiturak aldatu zituzten eta denborak eraldatu, haiei esker, errazagoa eta azkarragoa baitzen Bizkaitik mugitzea; hala bada, jai handiek, pixkanaka, adiera tradizionalagoa eta folklorikoagoa hartu zuten: “geure erromeriak” .
Urriak 3, 19:00: Tranbiatik metroraino ibilbide historikoa. Juanjo Olaizola
Urriak 17, 19:00: Erromeria topaleku Gorbeialdean. Juan Manuel Etxebarria
Non: Torrezabal Kultur Etxea
Hizkuntza: euskaraz
Ugao
Kanpoaldeko ihes gela: ‘Errege Bidearen misterioa’
Jarduera horretan, hainbat garai historikotako pertsonaiei lagundu beharko diegu Ugaotik igarotzearekin lotutako arazoa konpontzen. Arazo hori misterio handiago baten parte da, eta konpondu egin beharko dute. Lau proben irtenbideen bidez, Ugaoko lurreko komunikazioekin lotutako azken enigmaren lau zatietako bat lortuko da.
Urriak 18, 18:00-20:00
Non: Jane Jauregia
Hizkuntza: euskaraz eta gazteleraz
Izena ematea: 946 480 704 / kultura.ugao@ortzadar.es
Zeberio
Hitzaldia eta bisita gidatua Juanjo Hidalgoren eskutik: ‘Errege Bidea’
Zeberioko errege-bidearen goiko tartearen gaineko esku-hartze bati esker –Etxebarri eta Undurraga auzoen artetik igarotzen den tokian–, XVIII. mendeko bidarriaren jatorrizko harzolaren zati bat aurkitu da. Bidarri hartatik, Miraballes hiribildutik Arratia haranera joaten zen. Bide haren oroimena gogora ekarriko dute.
Urriak 12, 10:30
Non: Ermitabarri
Hizkuntza: euskaraz eta gazteleraz
Izena ematea: 946 122 695 / turismo@gorbeialdea.com
☉ Hego Uribe
Basconiak eta Padurak asteburu honetan ekingo diote Liga txapelketari
Larunbatean jokatuko dute euren lehen norgehiagoka Basconiak eta Padurak: 17:15etan Padura-Alaves C eta 18:00etan Eibar C – Basconia
Lehen mailako futbol txapelketak atsedena hartuko du asteburu honetan, baina Hego Uribeko futbol zaleentzat ez da atsedenik izango. 3RFEFko txapelketak 2024-2025 denboraldiari hasiera emango dio iraileko lehen asteburu honetan, eta bertan eskualdeko bi talde lehiatuko dira: Basauriko CD Basconia, eta Arrigorriagako CD Padura.
Biek ala biek larunbatean jokatuko dute estreineko partida, eta bitxia bada ere, Alaves eta Eibarren filialen aurka: 17:15etan Padura-Alaves C eta 18:00etan Eibar C – Basconia. Basauriarren kasuan, eta urtero legez, aldaketa handiak izan dira taldean, eta jarraitu beharreko harribitxien artean Athleticek Liverpooletik fitxatu zuen Elijah Gift dago, edo Selton Sued san migeldarra.
Padurak, aldiz, gaztetasuna eta esperientzia uztartzen dituen taldea osatu du, eta bostgarren denboraldiz jarraian Aitor Garmendiak gidatuko du taldea.
Txakurkros hastapen Ikastaroak martxan jarriko ditu KorriCanek Arrigorriagan, gazteentzako
Undurraga eta Etxebarri arteko Errege Bide zatia konpontzen hasi da Zeberioko Udala
Argazkiak / Etxegarai eta Sofia Taramona garaile, Basauriko ikastetxeen arteko Esku Pilota Txapelketan
Argazkiak / Etxegarai eta Sofia Taramona garaile, Basauriko ikastetxeen arteko Esku Pilota Txapelketan
Argazkiak / San Migeleko jaietako Playback lehiaketan ere txapeldun Los Gambas kuadrilla
