☉ Hego Uribe
Iturriz iturri: Uraren mugarrietatik ibilbidea
Gaurko ibilbideak hainbat iturri lotzen ditu, ez dira agertuko mendi horietan dauden guztiak, gehiegi baitira artikulu batean biltzeko.
Geuria #076 Monografikoan argitaratutako erreportajea
“Etxerreko putzua eta Hego Uribeko uren altxorrak”
Irakurri osorik PDFan
Ur barik ez dago bizitzerik, hau da paisaiaren analisiari ekitean aintzat hartzen den puntu bat. Malmasin mendian eta inguruan antzinako biztanleen aztarna ugari daude, besteak beste, Finagako baseliza eta hilerria eta Malmasingo kastroa, eta eremu horietan biztanleria finkatzeko ezinbestekoa izan zen ur emariren bat gertu izatea. Egun ikusgai da urak bazter horietan utzitako arrastoa.
2012an Mugitu plataformak Malmasingo akuiferoari buruzko informazioa zabaldu zuen bere blogean (mugitu.blogspot.com), eta bertan aipatzen zuten inguru horretako iturrien egoera kezkagarria.
Gaurko ibilbideak txosten horretan agertzen diren hainbat iturri lotzen ditu, ez dira agertuko mendi horietan dauden guztiak, gehiegi baitira artikulu batean biltzeko. Abiapuntua Geuriaren egoitza izango dugu, non bere espaloian lehenengo iturria topatuko dugun; artifiziala da eta ez du loturarik Malmasingo akuiferoarekin. Badaezpada botila beteko dugu bertan, auskalo zer egoeratan aurkituko ditugun aurreragoko iturriak.
Basozelaiko iturria eta garbilekua // Fernando Gomez Abrisketa
1. BASOZELAIKO ITURRIA ETA GARBILEKUA
Gaztelu eta Cooperativa Basauri ikastetxeen artean sartuko gara eta hor hasten den bidezidorretik jarraituko dugu. 20 metrora topatuko dugu lehen errekastoa. Inguru honetan, Cooperativa Ikastetxearen azpian, ba omen zegoen bere garaian garbitoki bat, iturriarekin, baina neuk ez dut inoiz ikusi. Ur emari hau ia ez da sikatzen urtean zehar, beraz, iturri bat egotekotan ez du oso urrun behar. Mendian gora doa bidexka Kukurrustu tontorrerantz, baina gaur ez gara pasatuko bere postontzitik; horren ordez Ollarganeko Etxaldera joango gara.
Basozelaiko iturria eta garbilekua // Fernando Gomez Abrisketa
2. OLLARGANEKO MEHATEGIA ETA BOLUETAKO SANTA ANAREN BASERRIA
Aurreko mendeko 40ko hamarkadan inguru honetan Boluetako Santa Ana enpresak abeletxe bat ezarri zuen. Gerra Zibilaren ostean gose urteak izan ziren eta bere ekonomatoa hornitzeko baliabide garrantzitsua izan zen etxalde hau. Abereei edaten emateko iturriak baziren inguruan. Abeletxea ez ezik, apur bat beherago mineral garbitoki bat zegoen, Diana meategikoa alegia. Azpiegitura horiek urarekin hornitzeko bazegoen ur emari sendo bat urte osoan. Zoritxarrez 80ko hamarkadan lur azpiko indusketa batek desbideratu omen zituen iturburuak eta apenas geratzen den horien aztarnarik. Hor nonbait geratu dira iturriak, eta horiek ez badira agerian hezetasuna geratu da lekuko gisa, urtean zehar sikatzen ez den lupetz putzu bat.
3. JUBILATUENA. MALMASIN AZPIKO ITURRIA
Mendebalderantz inguratuko dugu Kukurrustu eta Malmasinekin lotzen duen leporako bidetik, Buiagoitiko bidea. Bilboko auzune horretara heldu baino 400 metro lehenago iturria aurkituko dugu. Gezurra dirudi arren, egun ikusten dugun zuhaizti ederra azken hogei urteetan garatu da. 90ko hamarkadan egoera oso ezberdina zen eta paraje honetan zegoen gerizpe puntu bakarra hau zen. Bidearen ezkerraldean eskailera batzuk topatuko ditugu iturrira ailegatzeko, lurretik ateratzen den hodia oraindik dago, nahiz eta urik ez eman, eta bere azpiko uraskan badago ur apur bat. Txikitan iturritik edan ahal izateko altzairuzko katilu bat zegoen kate batekin lotuta eta hori gordetzeko zuloa ikusgai da oraindik. Inguruan hainbat banku eta etxola eraiki zituzten orduko jubilatuek; arrastoak nonahi ikus daitezke.
Jubilatuena, Malmasin azpiko iturria // Fernando Gomez Abrisketa
4. BRISKETAKO ITURRIA ETA GARBILEKUA
Iturriaren eremua zeharkatuko dugu aldats gora Malmasin azpitik doan bidearekin bat egin arte, eta puntu horretan hegoalderantz (eskumatara) jarraituz Brisketa auzora helduko gara. Auzunean sartu gabe, lehen baserria eskuman utzita, 50 bat metrotara garbitokia aurkituko dugu. Garai batean oso ohikoak ziren egitura hauek, gure eskualdean horien hainbat erakusle daude oraindik, kontserbazio egoera ezberdinetan. Honetan bai topatuko dugu nahikoa ur urtean zehar. Hau ez omen da auzune honetako iturri bakarra.
Brisketako iturria eta garbilekua // Fernando Gomez Abrisketa
5. IRUARETXETA GAINEKO ITURRIA
Malmasin azpitik doan bidezidorretik Iruaretxetarantz abiatuko gara, larre artean doan harbidetik. Pinudian sartuko gara eta Tiro Eremuaren gaineko aldetik Basozelairantz joango gara. Aldatsa behera egiten hasten denean adi egon beharko dugu. Zuhaitz artean aurkituko dugu gure hurrengo iturria, bidearen eskuma aldean geratzen da. Egun ez dakar urik eta nahiko egoera kaxkarrean dago. Bere garaian zeramikazko azuleju beltzekin apainduta zegoen eta urtean zehar txorro ederra mantentzen zuen. Hodia ia galduta izan arren, oraindik ikus daiteke katilua gordetzeko zuloa. Txikitan aitarekin menditik bajatzean hau zen egin beharreko geldialdia. Puntu hau Gaztañabaltzako trokaren puntu garaiena da. XX. mendearen hasiera Basaurik bazuen arazo bat urez hornitzeko egunez egun hazten zihoan biztanleria eta industria. Besteak beste, Gaztañabaltzan hainbat indusketa egin behar izan zituen iturburuen bila. Datuen arabera emariak ez ziren makalak eta ia urte osoan zehar mantentzen zuten emari sendo bat, agorraldian izan ezik. Lan horiek hiltegi zaharretik gora zihoan bidetik egin ziren; auskalo zein egoeratan egongo diren gaur.
Iruaretxeta gaineko iturria // Fernando Gomez Abrisketa
Aurrera jarraituko dugu eta 50 metrora Basozelaitik igotzen den pistara aterako gara. Abiapuntura itzultzeko pistatik aldats behera jarraitu behar dugu futbol zelairantz. Apenas izan diren 5 kilometro Kukurrustu eta Malmasin inguratzeko, eta bost iturri, edo haien aztarnak, aurkitu ditugu. Ibilbideko iturri guztiak 160 eta 250 metro arteko garaieran daude, nahiko altu bi mendi horien altuera kontuan izanik, beraz, beheko aldeetan isuri puntu gehiago egongo ziren bere garaian. Zoritxarrez iturrien egoera nahiko eskasa da, Brisketakoarena izan ezik. Gehienak siku daude edo behintzat ez dute behar besteko ur jariorik era normal batez hortik edan ahal izateko.
☉ Hego Uribe
Autobus zerbitzu osagarria jarri du Metro Bilbaok Etxebarri eta Basauri artean
Autobus zerbitzua 20 minuturo izango da Etxebarritik zein Basauritik, gaurko eguna bukatu arte. Trenak hasi dira bi geltokien artean zirkulatzen, baina trenbide bakar batetik egingo dutenez, maiztasunak txikiagoak dira
Gaur goizean Basauri metro geltokia itxi dute katenarian gertatutako “sute txiki” baten ondorioz, eta Etxebarri eta Basauri geltokien artean zerbitzua etenda egon da.
Metro Bilbaok duela ordubete jakinarazi duenez, 15:10etik aurrera autobus zerbitzua jarri du martxan Etxebarri eta Basauri arteko ibilbidea betetzeko, bi noranzkoetan.
Autobusak Etxebarritik, metro geltokitik, zein Basauritik (Arizko Ikastolaren ondotik eta Begiratokietatik) aterako dira 20 minuturo (15:10-15:30-15:50… hurrenez hurren), Arizen gelditu gabe. Autobus zerbitzua gauera arte luzatuko dute.
Gainera, trenak bi geltokien artean zirkulatzen hasi direla adierazi dute, “baina trenbide bakar batetik egingo dutenez, maiztasunak txikiagoak dira”, diote.
Metro Bilbaotik adierazi dutenez, matxura gauean zehar konponduko dute, “goizeko lehen ordutik ohiko zerbitzua eskaini ahal izateko”.
☉ Hego Uribe
Hego Uribeko dozenaka pentsiodun Gasteizen batu dira 1080 euroko gutxieneko pentsioa aldarrikatzeko
Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeen atarian, Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduak (EHPM) manifestazioa egin du gaur Gasteizen.
“Apirilaren 21ean hauteskundeak izango dira EAEn. EHPMk zuzenean interpelatuko diegu aurkezten diren alderdi politikoei, 1080 euroko gutxieneko pentsioa berehala ezartzeko konpromisoa hartzeko; genero-arrakalarekin amaitzeko; eta osasun-zerbitzu publikoak eta mendekotasunaren eta zaintzaren arretarako zerbitzu publikoak hobetzeko neurri eraginkorrak hartzeko”, diote.
Datuak datu, 2024ko martxoan EAEn 165.000 pentsiodunek eta Nafarroan 50.000k 1080tik beherako pentsioak dituztela adierazi dute EHPMtik, “horietatik 110.000 EAEn eta 32.000 Nafarroan emakumeak”.
“Egia esan, EAEko emakume pentsiodunen % 44k eta Nafarroan % 52,7k 1080tik beherako pentsioak kobratzen dituzte. Esan daiteke 2023ko martxoko zenbakiak oraingoko berdinak zirela: ez da ezer aurreratu”, diote.
Mozioak udaletan
Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduak mozioak aurkeztu ditu azken urteetan udaletxeetan eta Batzar Nagusietan, gutxieneko 1080 euroko pentsioaren alde.
Hego Uribeko Pentsiodunen Mugimendutik GEURIAra bidali diguten argazkietako bat // Utzitakoa
“Gaur gaurkoz 179 udalek eta Gipuzkoako Batzar Nagusiek gure eskaria babestu dute; Arabako eta Bizkaiko Batzar Nagusien eta beste udal batzuen jarrera falta da, baina EAEko eta Nafarroako udal erakundeen erdiak baino gehiagotan gure mozioa onartu izana ospatzen dugu”, diote.
Hego Uribe eskualdeari dagokionez, Arrigorriagan, Etxebarrin, Galdakaon, Zaratamon eta Zeberion mozioa onartu zuten, eta Basaurin eta Ugaon, ordea, ez.
3.000 pentsiodun
Guztira 3.000 pentsiodun batu dira mobilizaziora, tartean Hego Uribeko dozenaka lagun ere.
“Hego Uribetik autobus bat eta auto bat bertaratu da Gasteizera: Galdakaotik, Ugaotik eta Basauritik. Eskualdetik guztira 60 lagun etorri gara”, adierazi diote GEURIAri.
Pentsio duinen aldeko borroka 2018ko urtarrilean hasi zuen EHPMk. Ordutik astelehenero batzen dira udaletxe aurreetan.
“Duela sei urte baino gehiagotik astelehenetik astelehenera egiten ari garen mobilizazioekin batera, babes horiek borrokan jarraitzera bultzatzen gaituzte. Bizi-baldintzen narriadura eta pentsiodun nagusien artean pobrezia-mailak handitzea ez da murrizten”, diote.
Hauek Hego Uribeko Pentsiodunen Mugimendutik GEURIAra bidali dituzten argazkiak:
☉ Hego Uribe
‘Azpikontratak jopuntuan’ mahai-ingurua antolatu du Hego Uribeko Kontseilu Sozialistak Galdakaon
Osakidetzako egoera salatu du Hego Uribeko Kontseilu Sozialistak. “Azken urteetako krisi kapitalistaren adierazle zuzenak diren osasungintza publikoaren kolapsoa eta azpikontratetan gero eta ohikoagoak diren lan baldintza kaxkarrak salatzen ditugu”, diote.
“Izan ere, auzi honi dagokionez gure inguruan azken hilabeteetan eman diren aldaketak nahiko nabariak dira, San Migeleko pediatriako murrizketak, ospitaleko zerbitzu ezberdinen pribatizazioa, anbulantzietako langileen greba luzeak, ospitaleko biltegietako langileen egoera…”, salatu dute.
Ildo horretan, ‘Langile boterea eraiki. Badago alternatiba’ lemapean zenbait ekintza antolatu dituzte apirilean: ‘Azpikontratak jopuntuan’ mahai-ingurua Galdakaon apirilaren 18an eta maiatzaren 1era begira herri batzarrak deitu dituzte Galdakaon eta Basaurin.
“Euskal Herriko Kontseilu Sozilistatik instituzioen alternatiba faltsuetatik haratago alternatiba erreala badagoela zabaldu nahi dugu, langile boterearen eraikuntza. Hala nola, langileriaren bizi baldintzen hobekuntza lortzeko, iruzur instituzionalen aurrean, langileriaren independentzia politikoa oinarri izanda, gure interesen alde mobilizatzen eta antolatzen jarraitzea ezinbestekoa da”, diote.
Egitaraua
Apirilak 18, osteguna
Mahai-ingurua: ‘Azpikontratak jopuntuan’. Anbulantziak Borrokan eta Bilbo Handiko borrokak CGTko kide baten eskutik
18:00 Torrezabal Kultur Etxea (Galdakao)
Apirilak 26, ostirala
Herri Batzarrak: ‘Maiatzaren 1ean mobilizatzeko beharraz’
18:30 Torrezabal Kultur Etxea (Galdakao)
18:30 Pozokoetxe Kultur Etxea (Basauri)
Luntxa egongo da
☉ Hego Uribe
‘Gorbeiako Nire Txoko Kuttuna’ argazki lehiaketan parte-hartzeko epea zabaldu dute
Abuztuaren 31ra arte zabalik dago Gorbeialdeko argazki lehiaketaren bigarren edizioan parte-hartzeko epea
Abuztuaren 31ra arte zabalik dago Gorbeiako Nire Txoko Kuttuna argazki lehiaketaren bigarren edizioan parte-hartzeko epea.
Lehiaketaren helburua Gorbeia Helmuga Historikoaren lekuak edo esperientziak erretratatu eta Instagram sare sozialean elkarbanatzea da. Argazki horiek Arakaldo, Aramaio, Arantzazu, Arratzua-Ubarrundia, Artea, Areatza, Bedia, Galdakao, Legutio, Otxandio, Orozko, Ubide, Urkabustaiz, Zeanuri, Zigoitia eta Zuian egin daitezke. Hego Uribe eskualdea Gorbeialdetik benetan hurbil daude: Galdakao eta Zeberio dira eremutik gertuen dauden bi udalerriak.
Sariak eta parte-hartzeak
Sari bi banatuko dituzte guztira: lehiaketaren garaileak 200 euro jasoko ditu eta lana promozioa egiteko materialetan erabiliko da. Horrez gainera, irabazlearen lanak Estatu mailako ‘Mi Rincón Favorito’ lehiaketan parte hartuko du. Bigarren saria 100 eurokoa izango da.
Gorbeialde Landa Garapen Elkarteak eta Gorbeialdeko Kuadrillak antolatutako lehiaketaren lehen edizioan 105 pertsonak hartu zuten parte eta Aintzine Larreina Fernández de Leceta izan zen garailea.
Athletic Clubek Kopa irabazi, Gabarra Nerbioi ibaian atera da eta hortxe da Aitor Paredes arrigorriaga. GEURIAn ospakizunak bertatik bertara jarraitu ditugu.
Ver esta publicación en Instagram
Autobus zerbitzu osagarria jarri du Metro Bilbaok Etxebarri eta Basauri artean
Basauri Bonua kanpaina berria martxan izango da apirilaren 22tik maiatzaren 19ra arte
Urreta kiroldegia handitzeko lanak udan hastea aurreikusi du Galdakaoko Udalak
Hego Uribeko dozenaka pentsiodun Gasteizen batu dira 1080 euroko gutxieneko pentsioa aldarrikatzeko
⚪️🔴 GABARRA | Argazkiak | Aupa Aitor Paredes! Talde zuri gorria Kopako txapelketa ospatzen!
