☉ Ugao
Ugaok energia jasangarritasunera eta zerbitzu sozialetara bideratuko du 2023ko aurrekontua
Abenduaren 27ko osoko bilkuran EAJren aldeko zazpi botoekin eta EH Bilduren kontrako hirurekin atera da aurrera 2023ko aurrekontua

Ugaok 5,58 milioi euroko udal aurrekontua izango du 2023an, pasa den urtekoa baino 221.540 euro handiagoa, eta partidaren %10 (569.000 euro), bideratuko dute inbertsioetara. Proposatutako aldaketen artean egongo dira, besteak beste kirol azpiegituretara eta energia jasangarritasunera bideratutakoak. Horrela erabaki du, behintzat, herriko gobernuak abenduaren 27ko osoko bilkuran: EAJren aldeko zazpi botoekin eta EH Bilduren kontrako hirurekin atera da aurrera 2023ko aurrekontua.
Jeltzaleek osatutako proposamenean biltzen den bezala, El Jaro kiroldegiko estalkia berritzea (193.600 euro) eta futbol zelaiko luminaria eta argiteria publikoaren zati bat LED teknologiagatik ordezkatzea (ia 80.000 euro, guztira) izango dira obretako batzuk. Era berean, energia burujabetasunaren eta jasangarritasunaren alde egiteko, kiroldegiaren plaka fotovoltaikoak instalatzeko 242.000 euroko inbertsioa egingo dute, hortik lortzen den energia bi kilometrora dauden eraikin publiko guztietan erabiltzeko: udaletxean, kultur etxean, frontoian eta futbol zelaian.
Izan ere, Udalak 70.000 euroko (%55) gastu igoera izan du energiaren prezioak izan duen bilakaeraren ondorioz, eta, hain zuzen, datozen urteetarako kopuru hori murrizteko erabili nahi dituzte planteatutako jarduketak. Ekaitz Mentxaka alkateak ardatz hori nabarmendu nahi izan du aurrekontuko esku hartzeen beharrezkotasuna azpimarratzeko: “Energia-eraginkortasunaren eta energia berriztagarrien alde egitea”.
Bestalde, Mentxakak kontuek gastu sozialean izan duten “inoizko igoera handiena”, nabarmendu du. Horrela, Adingabeentzako eta familientzako arretari dagokionez, 70.000 eurotan igo dute partida, bigarren gizarte-hezitzaile bat eta lanaldi erdiko psikologo bat kontratatzeko. Ildo beretik, Udalak 123.000 euroko aurrekontua bideratuko du hauskortasun-egoeran dauden pertsonei autonomia hobetzeko eta nahi ez duten bakardade-egoerei aurre egiteko Zainduz laguntza-programako “Zaintzaileak Ugaon” ekimenera.
Oposizioaren kezkak
Herriko EH Bilduk, bere aldetik, hiru proposamen egin ditu aurrekontutik kanpo: Goikirin oinezkoentzako bide alternatiboa egitea, Gernikako enparantzan aterpe gune bat eraikitzea eta parke ezberdin bat egitea. Eta horiek diruzaintzako soberakin likidoarekin finantzatzeko eskaera luzatu die jeltzaleei. Baina Maider Gaztaka Bilduko bozeramaileak esan duenez, EAJk ezezkoa eman die jarduketei, “oraintxe bertan zenbat gerakin izango dugun jakiterik ez dagoela eta gure proposamenak oso orokorrak direla argudiatuta”.
Gaztakak esan du oposiziotik urtero-urtero saiatu izan direla ekarpenak egiten, baina aurten zailtasunak izan dituztela akordioak lortzeko. “2020 eta 2021eko aurrekontuetan alde bozkatzea erabaki genuen guretzat garrantzitsuak ziren proposamenak jaso zenituztelako, eta 2022an, gure proposamen gehienak baztertu arren, gutxi batzuk txertatzea lortu genuenez, abstenitzeko erabakia hartu genuen”, gogoratu du bozeramaileak. Baina aurten, inbertsio handietan beren iritzia kontutan ez dutela hartu esan du: “Akordioak lortzeko, gobernu taldearen eskaera beti izan da aurrekontuen partidak kentzea edo murriztea, zuzenketaren bat edo ekarpenen bat egin ahal izateko” —azaldu du— “Horrek gure proposamenak aurrera ateratzeko ezinbesteko baldintza dirudien arren, oso mugatua uzten du inbertsio garrantzitsuetarako proposamenak egiteko aukera”.
Horri lotuta, Ekaitz Mentxakak gogoratu du erabakirik garrantzitsuenak beti bozkatzen direla osoko bilkuran, eta alderdi biek eztabaidatuta eta gehiengoaren babesarekin irteten direla aurrera. Era berean, alkateak esan du hauteskunde programan egindako proposamenak bete dituztela Udalean, eta jeltzaleek duten gehiengoarekin inbertsio txikienetan baino ez dituztela hartu aldebakarreko erabakiak, gobernuan egonda ikusi dituzten beharrizanen arabera: “Baina jarduketa inportanteenak hemen bozkatu dira”.
Mentxakak azaldu du oposizioak ekarpenak egiteko urtero egiten duen lana ez duela zalantzan jartzen. Halere, oraingoan Bilduk emendakinik aurkeztu ez duela esan du alkateak, eta aurrekontutik kanpo egindako ekarpenekin, akordioetara heltzeko ez dutela jarrera aproposik erakutsi. Gainera, Mentxakak oposizioak egindako proposamenen zehaztasun falta ekarri du mahai gainera: jarduketetan zein obra egin nahi dituzten eta zenbat kostatuko luketen ez dutela aurreikusi.
“Teknikariak esan arte, ez daukagu modurik 2023ko gerakina zenbatekoa izango den jakiteko”, azaldu du alkateak. Eta oposizioak proposatzen duenak zenbateko inbertsioak behar dituen jakin gabe, partida hori proposatutako obretara bideratu daitekeela esatea ezinezkoa dela azaldu du.
☉ Ugao
“Zuk erabaki” izenburupean 2024ko aurrekontu parte hartzaileak martxan jarri ditu Ugaoko Udalak
Abenduaren 4an baino lehen egin ahalko dituzte ekarpenak herritarrek

Hamarkada bat bete da Ugaoko Udala aurrekontuak modu parte hartzailean lantzen hasi zenetik. 2024koei begira ere, dagoeneko hasi dira bidea urratzen. Lehen pauso moduan, udalak galdetegi bat zabaldu du herriko etxe guztietara, 2300 ale, hain zuzen ere, eta bertan ekarpenak egiteko argibideak daude. Modu berean, herriko hainbat lekutan ere galdetegiak jaso, bete eta utzi daitezke: Jane Jauregian, Gazteinfo Gazte Informazio gunean eta Kiroldegian, betiere abenduaren 4a baino lehen. Telematikoki ere proposamenak jasoko dira, imprimaki digital hau betez.
Aurrez aurreko bilerak
Modu berean, udal gobernua aurrez aurreko bilerekin hasi da, aurrekontuaren berri eman eta sortu daitezkeen zalantzak argitze aldera. Ekaitz Mentxaka alkateak gidatzen ditu bilerak, lehena azaroaren 21ean egin zuten, eta bigarrena 27an, 08:30etik 14:00etara edo 17:00etatik 19:00etara. Asmoa da bai bilera hauetan eta bai beste bideetatik jasotako ekarpen eta iradokizunak udal aurrekontuan txertatzea, betiere teknikoki eta ekonomikoki bideragarriak eta udal eskumeneko proposamenak badira. Egindako lanketa guztiaren emaitza eta aurrekontu proposamena bera abenduaren 11an aurkeztuko lukete udal arduradunek, Jane Jauregiko atikoan.
Bukatzeko, udal ordezkariek zehaztu dute prozesu hau abian jarri zenetik, “toki-administrazioak hainbat proiektu eta eskaera gauzatu dituela, hala-nola, gaur egun egiten ari diren kiroldegiko estalkia berritzeko lanak, San Bartolomeko arkupeak hobetzea eta ibaiaren ingurua udalerriaren erdigunearekin lotzea”.
☉ Ugao
Euskara plazara jalgi nahi dute Ugaoko Helduon Euskara Topagunean
“Euskara plazara” lelopean, abenduaren 1ean 17:00etatik 20:00etara lau gune ezberdin prestatu dituzte herriko plazan

Euskararen Nazioarteko Eguna zertxobait aurreratuko dute aurten Ugaon, eta abenduaren 1erako ekimen interesgarria prestatu dute Ugaoko Guraso Elkarteak eta AEK-k elkarlanean: Helduon Euskara Topagunea, hain zuzen ere.
“Euskara plazara” lelopean, 17:00etatik 20:00etara lau gune ezberdin prestatu dituzte herriko plazan: alde batetik “Ugaoko Ikastolak 50 urte” deritzona egongo da. Bertan, garai hartako protagonistek testigantzak kontatuko dituzte. Aitzindari horietako batzuk azaroko Geurian protagonista izan ziren.
Bestetik, “Helduen berba jolasekin” etorria, irudimena eta umore ona landuko dituzte, eta “kafe txokoa” goxo-goxo berriketan aritzeko tokia izango da.
Bukatzeko, eta 18:30etatik aurrera, euskal kantagintzaren hitzaldia musikatua eskainiko du Andoni Tolosa Morau artistak.
Eguraldiak lagunduko ez balu ekintzak Jane Jauregiko egingo lirateke.
☉ Ugao
Familientzako antzerki zikloa antolatu dute Ugaon
Abenduaren 3an, Euskararen Nazioarteko Egunean, emango zaio hasieran zikloari, “Loti Ederra” antezlanarekin, eta hurrengo bi larunbatetan segida izango du: abenduaren 10ean “Gure kanoa” helduko da Ugaora, eta 17an “Olentzero eta irribarreak barra barra”

Abenduarekin batera, antzerkiak bere urteroko hitzordua izango du Ugaoko familiekin. Udaleko Kultura sailak hiru antzezlanez osatutako zikloa antolatu du txiki eta ez hain txikien gozamanerako. Antzezlanak euskaraz izango dira, eta sarrera librea eta doan izango da.
Abenduaren 3an, Euskararen Nazioarteko Egunean, emango zaio hasieran zikloari, “Loti Ederra” antezlanarekin, eta hurrengo bi larunbatetan segida izango du: abenduaren 10ean “Gure kanoa” helduko da Ugaora, eta 17an “Olentzero eta irribarreak barra barra”.
Toki eta ordutegiari dagokionez, eguerdiko 12:30ean izango dira antzezlan guztiak, Jane Jauregian.
☉ Ugao
Oinarrizko Pilates tailerra antolatu dute azaroaren 29an Jane jauregian
Teknika ezberdinak ezagutu eta lantzeko aukera izango dute bertaratzen direnek

Pilatesa gorputzaren kontzientzia hartzea, buru eta gorputzaren arteko harremana garatzea, arnasketa kontrolatzea eta giharrak luzatzea helburu duen diziplina da, sorbalda, bular eta bizkarreko muskuluak indartzeko ariketa ezin aproposagoa.
Datorren azaroaren 29an Ugaoko Jane Jauregira hurbiltzen denak teknika ezberdinak ezagutu eta lantzeko aukera izango du. 18:00etatik 19:00etara egingo dute saioa, AEK-k antolatuta, eta edozeinek parte hartu dezakeen arren, beharrezkoa da 663 040 035 telefono zenbakian aurrez izena ematea.
Modu berean, estera, arropa erosoa eta manta txiki bat eramatea beharrezkoa izango da.
☉ Ugao
Joseba Borde presoaren gradu erregresioaz “kezka” adierazi du Ugaoko Udalak aho batez

Joseba Borde Gaztelumendi ugaotarrak berriro itzuli behar izan du Basauriko espetxera. Fiskaltzak bere hirugarren graduaren aurka helegitea jarri zuen urriaren 31n eta Espetxe Zaintzako Epaitegi Zentralak onartu ondoren, gradu erregresioa ezarri diote, berriro espetxeratuz.
Bigarren aldia da Bordek gradu erregresioa jasan duela; izan ere, ekainean hirugarren gradua baliogabetu eta Basauriko espetxera itzultzea behartu zuten.
Ugaoko Udalak adierazpen bat kaleratu du EAJk eta EH Bilduk aho batez sinatuta: “Udal korporazio honek bere kezka adierazi nahi du Fiskaltzak espetxe-organoek hartutako ebazpenen aurka behin eta berriro errekurtsoak jartzen dituela eta. Izan ere, kontuan hartu behar da organo horiek direla presoek espetxean duten bilakaera ondoen ezagutzen dutenak”, diote.
Ildo horretan, Ugaoko Udalak eskatu du, “ebazpen judizialek merezi duten errespetua aintzat hartuta, ebazpen horiek bateragarriak izan daitezela Espetxeetako Administrazioko organoen erabakiekin, graduprogresioak edota espetxeko baimenak arau izan daitezen, eta ez salbuespena”, diote.
2024an beteko luke kondena osorik
Borde Gaztelumendik 64 urte ditu eta gaixotasun larriak dituzten presoen artean dago. 2002ko azaroaren 26an espetxeratu zuten eta 30 urteko zigorra ezarri zioten. 2019ko azaroan zigorraren hiru laurdenak bete zituen, espetxe legedia onartu zuen eta egindako mina aitortu zuen idazki bat aurkeztuz. Gainera, 2024an beteko luke kondena osorik. “Aspaldian hirugarren gradura igarotzeko legeak eskatzen dituen baldintza guztiak betetzen ditu”, diote Udaletik.
“Kasu honetan ere, Auzitegi Gorenaren doktrina aplikatu da, zeinaren bidez presoak berriro espetxera sartu behar duen Espetxe Zaintzako Epaitegi Zentralak hirugarren gradua eteteko fiskalaren eskaera onartzen duen unean, prozesua geldiaraziz Espetxe Zaintzarako Epaile Zentralaren erabakiari itxaron gabe. Egoera horrek espetxean hilabeteak pasatzera eraman lezake berriro eta denbora baten buruan Espetxe Zaintzako Epaitegi Zentralak hirugarren gradua berrestea, honela espetxe tratamendu batzordearen erabakia aplikatzean salbuespen egoera eta babesgabetasun juridikoa sortuz”, diote Udaletik.