☉ Ugao
Iñaki Aierdi Coira: «Atzerriko mendien altuerak erakartzen nau»
Peruko mendietatik bueltan, Iñaki Aierdi ugaotarrak helburu berria du 2025erako: 7.000 metroko mendia igotzea
Mendian bezala, laster edo berandu hurrengo pausua eman behar zuen Iñaki Aierdik (Ugao, 1991). Iazko udan 5.000 metroko bost mendi eta 6.000ko beste bat eskalatu zituen hiru lagunekin batera Perun eta Ugaora bueltan berarekin berba egiteko tartea izan genuen. Momentu hartan ez zegoen bestelako helbururik entrenatzearena baino, baina momenturen batean sortuko zitzaizkiola esan zigun. Esperientzia hura oxigenatuta eta buruari eragin ostean hurrengo erronka izango denaren hasierako zirriborroa eskaini dio GEURIAri: 7.000 metroko mendia eskalatzea 2025ean. Edozein ideiarekin gertatu bezala, labean sartu eta itxaron behar da. Eta horretan ematen du denbora Aierdik, bere bizitzako bidaia izango den hurrengo abentura prestatzen.
Perutik bueltan atseden hartzeko astirik izan al duzu?
Hala beharrez atsedena hartu behar izan nuen, lesionatuta bueltatu bainintzen. Hala ere, familia eta lagunekin egoteko gogoekin bueltatu nintzen eta banuen bestelako plan batzuk egiteko gogoa.
Atzera begira nolako oroitzapenak utzi dizkizu Peruk?
Esperientzia honek zapore gozoa utzi dit. Gogorra bezain polita izan zen eta holako esperientzia gehiago bizitzeko gogoekin gelditu naiz. Hasteko, inoiz eskalatu ditudan mendirik altuenak eskalatu ditut eta logistika aldetik ere zailenak. Egun asko eman ditugu mendian, lo egiten, pisua mugitzen, hausnartzen, barre egiten, sufritzen… oso aberasgarria izan da. Jende asko ezagutu dut ere, ez nintzen Huarazen zegoen euskaldun bakarra.
GEURIAn aipatu zenuen denbora beharko zenuela hurrengo erronkak prestatzeko. Zer daukazu buruan orain?
Orain dela gutxira arte ez dugu (Alex, sokalaguna eta biok) ortzimugan bestelako mugarririk jarri nahi izan. Andeetatik bueltatu ostean, esperientziak utzitako “posoaz” gozatu eta bizitakoaz hausnartu beharra geneukan datozen pausoei heldu baino lehen. Nik uste, gauzak ganoraz egin ahal izateko eta erabaki zuzenak hartu ahal izateko perspektiba apur bategaz egin behar direla, horregatik bidaiako zurrunbilotik atera eta gero, orain dela gutxi hasi gara horretan pentsatzen. Altuerak erakarrita agian 7.000 metroko baten saiakera prestatu nahi genuke.
Hitz potoloak dira horiek!
Potoloegiak agian, ametsak… eztakit… Argi duguna sokada bezala, hurrengoa da: aurrez aur jartzen dugun helburu hori gure kabuz gauzatzeko gai ikusi behar dugula gure burua. Ekonomia ere sartzen da hor jokoan. Egun ez dugu kanpo laguntzarik eta ez dakit gai izango garen holako beste bidai batek dakartzan gastuei aurre egiteko. Ikusiko da…
Nondik etorri zitzaizun proiektu berri hau gauzatzeko ideia?
Hau bilakaera logiko baten barruan sartu ahal dan erronka da. Ez dugu arinkeriez gauza honi buruz hitz egiten, ideia sukaldatzeko orduan gure gaitasunak, baliabideak eta abar kontuan izan behar ditugu. Momentuz ideia bat baino ez da, baina egun dugun esperientziarekin eta 2025eko uda heldu bitartean entrenatzen jarraitzen badugu, azken finean hobetzen eta mendian esperientzia gehiago bizitzen, pentsatzen dugu benetako aukerak izan ahal ditugula tontorra ukitzeko.
Abentura berri honetan bakarrik egongo zinateke edo lagunekin joango zara bertara?
Inola ez, alpinismoa talde kirola da. Azken urteetan asko ibili naizen Alexekin joateko asmoa dut. Horrez gain, lauzpabost pertsonaz osatutako talde bat osatzea gustatuko litzaiguke. Alex eta biok urte batzuk daramatzagu elkarregaz eskalatzen eta ez nuke ulertuko holako mendi baten aurrean jartzea bera barik. Primeran elkar ulertzen dugu eta sokalagun ezin hobea dala deritzot.
Nolako mendietan ibili zara, Iñaki?
Bereziena Tocllaraju esango nuke, nire lehen sei milakoa. Altuera ez da dena, baina mendi honen gailurrera heltzeko lan handia egin behar izan genuen. Kotxeak utzi gintuen lekutik bi egun eman genituen goi kanpalekura heltzeko, egun bat goi- kanpalekuan eguraldi txarragatik, eta beste egun bat goi kanpalekutik tontorrera heltzeko eta herriraino jaisteko behar izan genituen. Azken egunean 17 ordu behar izan genituen. Gainera, arrakalaz beteriko glaziar bat zeharkatu behar izan genuen eta izotzean 120m inguru eskalatu. Hau guztia, eguraldi zoragarri eta argitsu batekin, haizeagatik ez balitz: gogor kolpatu gintuen haizeak eta batez ere sentsazio termikoa jaitsi zuen. Azkenik aipatzea, 11 orduz ez ginela inorekin topatu, Everesteko makro-ilaretatik oso urrun dagoen igoera izan zen. Osagai asko izan zituen eskalada, horregatik bereziena bezala gogoratzen dut eta ez bakarrik altueraren kontuagatik, garrantzia izan arren.
Zeintzuk osagarri izan behar ditu mendi batek zure arreta erakartzeko?
Pirinioetan igoera teknikoetan dut fokua, gero eta eskalada zailagoak burutzea gustatzen zait. Horretan trebatzen ari naiz. Estatutik kanpo altuerak erakartzen nau. Horregatik 7 milako mendi bat egitean pentsatzen ari naiz.
Era honetako abenturak prestatzeko astia eta estrategia behar da. Noiz eta nola egingo zenuke bidaia hau?
Holako proiektuak epe luzera prestatu behar dira eta konpromiso handia egon behar da sokakideen artean. Mendia aukeratzen dugunean, bertako errealitateaz eta mendi horretan eskalatzeko baimenen inguruan informatu beharko ginateke, aseguruak, irisgarritasuna, beharrezkoa den materiala begiratu… gauza asko kontuan izan behar dira. Alex eta bion buruan 2025eko udan dago jarrita, berez, munduko zonalde batzuetan alpinismoa praktikatzeko garai ona da eta hori baldintzetako bat da. Zoazen lekura zoazela garai aproposean joatea erabakigarria izan daiteke. Horrela, asmoa, 2025eko uztailan zehar egitea litzateke, 20 egun inguruko egonaldi baten.
Irakaslea zara zu. Zer irakasten duzu, Iñaki?
Lehen hezkuntzako tutorea naiz, aurten 1. mailan nabil lanean.
Peru aldean ibili da mendizale ugaotarra / Utzitakoa
Esaten da irakasleek oporraldi handiak dituztela, baina baita estres asko ere. Mundu osoko mendiak ezagutzeko eta desestresatzeko baliabidea izan daiteke naturarekin konektatutako pasio hau? Lana eta bizitzako zurrunbilotik ihes egiteko balio du, argi dago, nahiz eta hori helburu bat ez izan. Holako kiroletan zentzuna bere %100 izan behar duzunez, zure gainontzeko arazo edo buruhausteak burutik kentzen laguntzen dizu, diharduzun denboran bada ere.
Berba egin genuen azken aldian komentatu zenuen zuen bidaiek bazutela osagarri komun bat: zuen kabuz egiten dituzuela. Zergatik da hain garrantzitsua hau?
Niretzako erabateko garrantzia dauka gure kabuz bideak eskalatzea gidaririk izan gabe. Honekin ez dut gidarien lana gutxietsi nahi, inondik inora, baina iruditzen zait norberak bere kabuz burutzen duenean eskalada bat mendi bat igotzen duenean askoz aberasgarriagoa eta errealagoa dala. Filosofia honek agian gauza potoloagoak ez egitea baldintzatzen du baina nahiago dut nire esku dauden gauzak egitea, ibilbide xumeagoak egitea, nire eta sokalagunaren esku daudenak.
Nondik datorkizu mendiarekiko pasio hau?
Txikitatik mendira joan izan naiz, gurasoekin hasi nintzen. 22 urterekin futbola utzi eta gero, eta denbora gehiago eskaini ahal izan nion zaletasun honi. Etengabeko bilakaera bat izan da, izan ere, harrian eskalatzen orain dela 3-4 urte hasi nintzen, eta izotzean eskalatzen orain dela 2 urte…
Mendia esaten dugu baina zuk alpinismoa praktikatzen duzu zehazki. Zer dauka kirol honek hain erakargarria duena zuretzat?
Mendiak igotzea dut gustuko, hori da erakartzen nauena. Barrutik ateratzen zaidan eta asko disfrutatzen dudan gauza bat da.
Bestelako mendi kirolik praktikatzea gustuko duzu?
Bai, eskiarekin hasi berria naiz, xendazaletasuna noiz behinka, korrika eta inoiz mendiko bizikleta hartu izan dut ere.
Ugao leku erakargarria izan daiteke mendi kirola praktikatzen duen kirolari batentzat. Nondik egiten dituzu entrenamendu saioak herritik zaudenean?
Mendi erakargarriagoak egongo dira baina ni bertakoa naiz eta oso gustura nago hemen bizitzen. Baditugu mendiko kirolak praktikatzeko aukera ugari, izan ere, herria mendiz inguraturik dagoelako. Bizikletan, korrikan eta ibiltzeko aukera asko ditugu. Etxetik hur eskalatzeko hainbeste aukera izan ez arren, Pagasarrin eta Laudion badaude bide batzuk. Bestela kotxea hartuta, Urkiolako parke naturala urrun ez daukagu.
Aste barruan erreza da momenturen bat ateratzea mendira igotzeko, Untzeta ,Biderdi edo Artanda bezalako mendietara adibidez.
Eta herritik kanpo?
Anboto asko gustatzen zait, Urkiolako parke naturala bere osatasunean. Hortik egon badaude arribitxi batzuk.
Azken erronka honez gainera, ba al daukazu bestelako gailurrik buruan etorkizunean eskalatzeko?
Erronka edo helburu hau airean izanda, ezin dezaket beste ezertan pentsatzen ibili. Egunerokotasuna, lana eta abarrek ere denbora kentzen dute, egunean egun bizi naiz zentzu honetan, asko iruditzen zait 2025an pentsatzea, beraz, gerora… auskalo! Momentuz bideaz, mendiaz gozatzen jarraituko dut eta 7 milako batera joatea lortzen badut, horretan jarriko dut burua.
☉ Ugao
‘Umeentzako Antzerkiak’ hiru antzezlan eskainiko ditu euskara hutsean Ugaon
Abenduaren 8tik 22ra antolatu dituzte antzezlanak. Saioak doakoak izango dira eta 12:30ean prestatu dituzte Jane jauregian
Ugaoko Udalak Umeentzako antzerki zikloa antolatu du euskara hutsean eta doan abenduaren 8tik 22ra. ‘Erbia eta dordoka’, ‘Ama, amama, mamuak!’ eta ‘Kuku: ezkutuan dauden emakumeak’ izango dira haurrentzako saioak eta Jane jauregian prestatu dituzte 12:30ean.
Glu Glu taldeak ‘Erbia eta Dortoka’ alegia mitikoa taulara eramango du. Kondaira zaharrek haurrak dibertitzeaz gain, hezteko ere balio dute. Umeek primeran pasatzen duten bitartean adimena garatzen laguntzen dien istoriak dira. Kasu honetan, lanaren, konstantziaren eta ahaleginaren garrantziaz jardungo gara.
Erbiak dortokari beti barre egiten dio, zergatik eta poliki ibili ohi delako, gauzak astiro egiteko ohitura duelako. Halako batean, Dortokak lasterketa egitea proposatuko dio erbiari: ea zeinek mendia azkarren gurutzatu. Erbiak pozarren onartuko du erronka.
Erbiak eta Dortokak beste animalia askorekin topo egingo dute bidean. Denen artean, alegia klasikoa kontatzeaz gain, abesti herrikoien laguntzaz, lasterketa hau antzezlan komikoa bihurtuko dute.
‘Kuku: ezkutuan dauden emakumeak’ // Eidabe teatroa
‘Ama, amama, mamuak!’ antzezlanak hildakoei, mamuei eta oroitzapenei buruzko abentura zirraragarria erakutsiko die 5 eta 12 urte bitarteko haurrei. Nerea Ariznabarreta eta Aitor Vinagreten obra honek laguntasunaz, familiaz eta bizitzaren zikloaz hitz egiten duen istorioa taularatuko du. “Gogoratzen ditugunak gurekin izango ditugulako. Gogoan geratzen dena hiltzen da azkena”.
Eidabe teatroak bi antzezle ekarriko ditu eszenatokira ‘Kuku: ezkutuan dauden emakumeak’ obrarekin. Antzerki bat egitera etorri dira, argi dute hori, baina argazkiz eta negatiboz betetako kutxa bat azaltzen da antzokiak. Nork ekarri du? Zertarako? Norenak dira argazki horiek guztiak? Vivianenak al dira? Antzerkia egin ahal izango dute, edo argazki horiek harrapatuta geldituko dira eta euren istorioak publikoarekin elkarbanatu behar izango dituzte?
☉ Ugao
Goio Ramos ugaotarrak ‘London Calling’ eleberria aurkeztuko du Durangoko Azokan
Ramosek Ahotsenean hartuko du parte hilaren 8an eta Elkar Pozan izango da abenduaren 10ean
Gaurtik hasita eta abenduaren 8ra arte izango da Durangoko Azokaren 59. edizioa eta Hego Uribeko sortzaileen artean Goio Ramos irakasle eta idazleak bere lehen liburuaren aurkezpena egingo du bertan.
Izan ere egun bitan egongo da Ramos Durangon: hilaren 8an kontzertua eskainiko du Ahotsenean Kepa Criadorekin batera 17:30ean, eta abenduaren 10ean Elkar Pozan izango da 18:30etan, bere lehen eleberriaren aurkezpen musikatua egiten.
London Calling
Iaz Zubikarai beka irabazi zuen Goio Ramos ugaotarrak eta 4.000 euroko sariaz gainera eleberri bat idazteko aukera eman zioten. Urtebeteko lanaren ostean, buruan zeukan proiektuari bizia eman dio Ramosek: ‘London Calling’.
“Istorio horren barruan pertsonaia nagusien arteko harremanak eta nondik norakoak kontatzen ditut, besteak beste”. Helduentzako eleberri bat idazten duen lehen aldia da honako hau Goiorentzat, orain arte umeentzako kontakizunak idatzi baititu.
Eleberri hau, gainera, musika taldeek kontzertuetan duten egiturarekin osatu du Ramosek (kontzertu baten egitura du: introa, setlista eta outroa), musikak ugaotarraen bizitzan duen pisu handiagatik.
London Calling liburuaren nondik norakoak artikulu honetan jaso zituen GEURIAk joan den urriaren amaieran.
☉ Ugao
Pruden Peña ‘Ecos de Ugao’ aldizkariko zuzendari ohiak aztarna sakona utzi du herritar askorengan
Ontzi-enpresa bateko zuzendaria izan zen besteak beste eta munduari sei edo zazpi aldiz bira eman ziola azaldu diote herritarrek GEURIAri
Odol emaileen ‘Ecos de Ugao’ aldizkariko zuzendari izandako Pruden Peñaren heriotzak aztarna sakona utzi die auzotar askori. Duela egun bi zendu zen ugaoko auzotarra, baina herrian utzi duen oroimenaren inguruan berba egin dugu auzotarrekin.
“Umezurtz utzi gaitu Ugaon, hainbat zentzutan. Goian bego, Pruden. Valdeande bere herriko Junkaleko Ama Birjina, eta bere beste herrikoa, Ugaoko Udiarragakoa, zu zaintzen ariko dira orain”, azaldu du Iñaki García Uribe ugaotarrak.
Pruden Peña ugaotarraren heriotzaren berri izan berri dut”, adierazi du Ekaitz Mentxaka Corral alkateak bere sareetan. “Pertsona eredugarria, arrastoa uzten duten horietakoa, ahazteko benetan zaila diren pertsona horietakoa; beti besteei laguntzeko prest eta gure herriaren alde lan egiteko prest egon izan da”.
Herritar arduratsua
Herriari ekarpen asko egin zizkion herritarra izan zen Pruden. Jende gaztearentzat ziurrenik pertsona ia ezezaguna izango zen, baina Ugaoko nagusiek eta adinekoek ondo badakite herriari modu praktiko batean laguntzeko prest zegoela beti.
Urte asko zeramatzan erretiratuta Prudenek (20 baino gehiago) eta azken urteetako osasun arazoek makal utzi zuten, baina aktibo egon zen garaian lan ezberdinetan aritu zen Ugaokoa: ontzi-enpresa bateko zuzendaria izan zen besteak beste eta munduari sei edo zazpi aldiz bira eman zion lan hartan.
“Herriko familien elkartean lan egin zuen bereziki, Ugaori dagokionez”, azaldu du Garciak. “Francoren garaitik gaur egun arte iraun duen Ugaoko elkarte bakarra da eta herriko familia guztiak elkartzeaz arduratu egiten zen”. Prudenek kolaborazio lan ugari egiten zuen odol emaileen elkartearekin, eta talde hark argitaratzen zuen aldizkariko zuzendaria zen urte askotan zehar. Argazki makina gainean eramaten zuen gainera, aldizkarian Ugaoko bizitza sozialaren inguruko publikazioak egiteko. “Estankotik ere argazkiak bidaltzen nizkion, kubritu ezin zituen jardueren edukiak izateko”.
Pruden, Adolfo Suarez Espainiako presidente ohiarekin // Iñaki García Uribe
Kazetari lan horiek egiteaz gainera odol erauzketak koordinatzen zituen herriko anbulatorioan. Udiarragako jaietako pregoilaria izan zen Peña. Iñakik azaldu du Ugaoko jaietako pregoilari izateak “ilusio berezia” egin ziola herritarrari: “Herriak berari egindako opari handiena dela uste dut”.
“Kultura handiko pertsona zen eta bere laguntza adineko jendeari bideratu zion bereziki eta ekarpen ugari egin zizkien”, gehitu du Garcíak eta Adolfo Suarez Espainiako presidenteak Ugaora egindako bisita batean berarekin argazki bat egiteko aukera izan zuen (lerro hauen gainean ikusgai) herrian poteak hartzen zituzten bitartean. “Pasarte hura benetan xelebrea izan zen!”.
☉ Ugao
Menopausiaren inguruko tailerra eskainiko dute esparruko aditu bik Ugaon
Abenduaren 10 eta 17an antolatu dute ‘Bidaia menopausian zehar, autoezagutzatik eta plazerretik abiatuta’ tailerra, Jane jauregian, 17:00etatik 19:00ak arte
Abenduaren 10 eta 17an ‘Bidaia menopausian zehar, autoezagutzatik eta plazerretik abiatuta’ izeneko tailerra eskainiko dute Jane jauregian, 17:00etatik 19:00ak arte eta izena emateko berdintasuna@ugao-miraballes.eus helbidera e-posta idatziz edo 946 480 711 telefono zenbakira deituz egin daitezke.
Tailerra Ugaoko Udaleko Berdintasun sailak antolatu du menopausia beren gorputzaren autoezagutzatik, plazerretik eta ongizatetik lantzeko deia sentitzen duten emakumeei zuzendu dute: “Edukiaren lanketa integrala izango da, alderdi klinikoak zein sexologikoak barne, eta, batez ere, generoaren aldagaia eta, honek, emakumeen bizitzan, osasunean eta sexualitatean bizitza osoan eta, bereziki, bizitzaren une honetan duen pisua kontuan hartuta”, azaldu dute Udaletik.
Tailerra Izaskun Zarrandikoetxeak eta Janire Mirandak zuzenduko dute. Izaskun sexologoa, berriz berrelkartze-terapeuta eta indarkeria matxistetan espezializatutako gizarte langilea, da eta Janire ginekologian eta obstetrizian espezializatutako erizaina, Osakidetzako emagina.
☉ Ugao
Bizkaidendak aplikazioak Ugaobonoak zuzenean trukatzeko aukera eskainiko die herritarrei aurten
Aurten 3.000 Ugaobono banatuko dituzte, iaz baino 1.400 gehiago, “ingurumenarekiko konpromisoa babestuz eta saltokien zein herritarren arteko banaketa zuzena bultzatuz”
Ugaobono 2024 kanpaina abenduraen 2tik 31ra antolatu du aurten Ugaoko Udalak eta 3.000 txartel banatuko dituztela adierazi dute gaur goizean osoko bilkuren aretoan egindako prentsaurrekoan, iazkoan baino 1.400 gehiago. Udalak aurrekontuko 16.000 euro bideratu ditu kanpaina honetara.
Aurten, Bizkaidendak Bizkaiko merkatarien ostalarien eta zerbitzu-enpresen elkarteen federazioaren bonuen aplikazioari esker ugaotarrek telefono mobilaren bidez trukatu ahalko dituzte kanpainako txartelak: “Prozesua arinagoa, jasangarriagoa eta txartel horiek erabili nahi dituzten pertsonen ordutegietara egokitzeko modukoa izango da”, azaldu du Ekaitz Mentxaka Ugaoko alkateak.
Berritasun honi esker, 18 urte baino gehiagoko herritarrek bonuak zuzenean trukatu ahal izango dituzte programari atxikitako establezimenduetan NANa aurkeztuz. Horrela, aurreko urteetan eman behar ziren pausuak ekiditeko aukera izango dute: udaletxera ordutegi jakin batzuetan joan, txartelak hartu…
Herritar bakoitzak hiru bonu erosi ahalko ditu: 30 euroko bat eta 10 euroko bi, eta erosketaren prozesua hiru urratsetan egin beharko dea azaldu dute udal ordezkariek: erosketak Ugaon egin beharko dira, erabiltzaileek atxikitako establezimenduan izena, abizena eta NAN zenbakia adierazi beharko dute eta atxikitako saltoki horiek Ugaobonos aplikazioaren bidez trukatu nahi diren bonuei dagokien deskontua aplikatuko diete.
Aldaketa honen ondorioz txartel fisikoak desagertuko dira “ingurumenarekiko konpromisoa babestuz eta saltokien zein herritarren arteko banaketa zuzena bultzatuz”.
Bonu mota bi
30 euroko 1.000 bonu banatuko dituzte guztira eta 20 euroko prezioa izango dute. 10 eurokoak 7,5 euroko prezioan ipiniko dituzte salgai.
“Bonuak ‘Ugaobono 2024’ kanpainari atxikitako establezimenduetan erabili ahal izango dira, eta erakusleihoetan kanpainaren identifikazio-kartela jarriko dute. Gainera, bonuen bi egokitzapen egingo dira saltokien artean, kontsumitu gabeko bonuak agortu dituzten saltokien artean banatzeko”, azaldu dute udal ordezkariek.
Udalak urtero abiarazten duen kanpaina honen helburua tokiko merkataritza indratzea da eta “ugaotarren artean aurrezpena sustatzeko konpromisoa berresten duela” gehitu dute Udaletik.
Hego Uribeko eta Kurdistango musikariek emanaldia eskainiko dute Durangoko Azokan
‘Txapel’ek ‘Izarrak eta Haitzak’ liburua aurkeztuko du Pou anaiekin, Durangon
Arrigorriagako Gazteguneak Gabonetako irteera antolatu du Donostiako izotz pista eta ihes gelara
Argazkiak / Euskara ahoan, 120 lagunek hartu dute parte Galdakaoko Mintzodromoan
Argazkiak / Tortilla, indabak eta giro bikaina Usansoloko jaietako herri bazkarian
Argazkiak / ‘Konponbidea ez bazara, arazoa zara’ lemapean manifestazioa egin dute A25ean Galdakaon
Bideoa / Zein da euskarak duen hitzik politena? Galdakaon erantzun dute!
Bideoa / Olentzeroren eta Mari Domingiren etxea zabalik dago jada Basaurin!
