Sareak
[the_ad_group id="3890"]

☉ Usansolo

Jon Azkueta Castro: «Irakurle gazteak hurbilago sentitu ditut betidanik, Wattpad eta sare sozialei esker»

Jon Azkueta idazle usansolotarrak bere hirugarren liburua publikatuko du irailaren 18an: ‘El último amanecer de agosto’. Hilaren 20an aurkezpena egingo du Bilbon, baina aurretik berarekin batu gara bere ibilbideaz berba egiteko

|

Jon Azkueta Castro // Geuria

Txikitatik sortu ditu istorioak Jon Azkueta Castro (Usansolo, 1998) usansolotarrak, eta horrek eraman du idazle izatera. Wattpad plataforman hasi zen bere istorioak publikatzen eta 2022an Planeta Editorialak fitxatu zuen: orduan publikatu zuen bere lehen liburua, 69 segundos para conquistarte (Planeta, Crossbooks, 2022). Urtebeteren ondoren, Huyendo del vicio (Planeta, Crossbook, 2023) argitaratu zuen, eta aurten El último amanecer de agosto (Planeta, Crossbook, 2024).

Irailaren 18an kaleratuko du liburua eta hilaren 20an 19:00etan aurkezpena egingo du Bilboko Campus liburu-dendan (San Mames Zumarkalea, 40); liburuak sinatuko ditu bertan. Bere azken eleberria Usansolon oinarrituta dago eta bertan batu gara berarekin liburuaz eta bere ibilbideaz hitz egiteko.

Irailaren 18an liburu berria kaleratuko duzu, Jon: ‘El último amanecer de agosto’. Bai, hala da. Eleberri hau misterioz eta amodioz betea dago. Elena da protagonista nagusia, eta bere aitonaren familia berriarekiko gorrotoa sentitzen du. Bere aitona hiltzean, denek elkarrekin bizi beharko dute jauregi handi batean: Elena, Elenaren lagunak eta Ibarra anaiak. Egunak aurrera joan ahala, harremanak estutuko dira eta umorea eta maitasuna guztiz areagotuko dira. Hala ere, iragan ilun baten itzala nabarituko da eta sentimenduak erabat nahastuko dira.

Sinopsia irakurrita, familia aberats eta xume biren arteko harremanak hautematen dira liburu berrian. Hori da liburuaren abiapuntua? Ez nuke esango abiapuntua denik, baina egia da kontraste horren mamia erabili dudala istorioan zehar hainbat emozio eraikitzeko; esate baterako, umorea sortzeko.

Jon Azkueta // Geuria

“Mundu desberdinak” mundu “errealean” elkarrekin bizi daitezkeela uste duzu? Bai. Bi mundu hauek oso desberdinak dira arlo askotan baina kasu ugaritan antzekotasun nabarmenak aurki daitezke. Bi mundu hauek bateragarriak izan daitezke. Horregatik, kontraste eta parekotasun hauekin jolastu nahi izan dut, interpretazio zabalak eraikiz.

Bestetik, harreman homosexual bat ere aipatzen da liburuaren sinopsian. Erreferente gehiago behar dira literaturan harreman homosexualei dagokienez? Egia esan ez dut horren inguruan asko hausnartu. Gaur egun erreferenteak badaude, baina zenbat eta gehiago egon, hobeto.

“Kontraste eta parekotasunekin jokatu nahi izan dut, mundu biren arte talka erakusteko elaberrian”

Maitasuna, luxua eta misterioa dira eleberriaren gai nagusiak. Bai. Hirurak baliagarriak direlako landu ditut nobela berrian, bai irakurleen arreta pizteko bai idazle bezala nire motibazioa areagotzeko. Gainera, gai hauen bitartez bestelako kontzeptuak landu daitezke. Halaber, maitasunak, luxuak zein misterioak hainbat konturen inguruan hausnartzera bultzatu gaitzakete.

Zure idazle ibilbidearen hasieraz galdetuko banizu. Txikitatik sortu ditut istorioak. Hasiera batean, ahoz partekatzen nituen, baita komikien bitartez ere, baina Lehen Hezkuntzako seigarren mailan nengoela, irakasleak idaztera bultzatu gintuen, eta horri esker, buruan eraikitako istorioak paperean plazaratzeko zaletasun hau aurkitu nuen.

Zaletasun hori hartuta, Wattpad online plataforman publikatu zenituen zure lehen istorioak. Zer eskaintzen die plataforma horrek? Argitaratzeko aukera. Argitaletxe batera heltzea oso zaila da, eta idazten hasi nintzenean oso gaztea nintzen, beraz, nire idatziak internetera igotzea aukera egokia zela iruditu zitzaidan. Gaur egun ere Wattpad plataforman idazten dut, nahiz eta argitaletxearekin lan egin. Wattpadi esker irakurle kopuru handia lortu dut eta nire abiapuntua izan da. Horregatik jarraitzen dut bertan idazten. Gainera, oso baliagarria da irakurleen feedback-a jasotzeko.

Jon Azkueta // Geuria

Plataforma horretan zure lanek milioika irakurraldi dituzte. Horrek presiorik eragin izan dizu? Ez, kontrakoa, Wattpadeko irakurleek segurtasuna eman didate. Benetako presioa euskarri fisikoan nabaritu dut. Nire liburua dendetan ikusteak, horrek eman dit ikara. Argitaletxe handi batek nigatik apustu egiteak, horrek dakarrenarekin, errespetua eman dit, baina Wattpadi esker nire istorioengan konfiantza daukat, bertan maitasun asko sentitu baitut.

Eta noizbait sentitu duzun presio horri nola egin diozu aurre? Presioa sentitzen dudanean familiarengana zein lagunengana jotzen dut, horiek badakite nolakoa naizen eta. Beraien gomendioak entzutea eta horiei kasu egitea ondo datorkit. Egia esan, nirekin pazientzia handia daukate (kar, kar, kar).

Wattpaden bitartez Hego Amerikan egin zinen ezagun. Gaur egun ere Hego Amerikako publikoa mantentzen duzu? Hasiera batean Wattpad Hego Amerikan famatua zelako egin nintzen bertan ezagun; ondoren beste herrialde askotara zabaldu zen. Eta bai, bertoko irakurleak mantentzen ditut, Wattpaden idazten jarraitzen dudalako eta nire eleberri batzuk bertan argitaratu direlako.

Feedbacka aipatu duzu lehen. Bai. Irakurle askorekin harreman estua dut. Hasieratik egon diren irakurle asko, gaur egun nire irakurle “betak” dira: hau da, beraiek irakurtzen dituzte nire idatziak argitaratu aurretik. Haien iritzia kontuan izatea gustatzen zait, feedback oso aberatsa ematen didatelako.

Wattpadek banatzen dituen Wattys sariak irabazi dituzu 2017an eta 2020an. Sariak jasotzea asko eskertzen da. Gainera, Wattpadeko sari horiei esker, plataforman asko hazi nintzela esan dezaket. Ezagutzera eman ninduten.

Zein sari “handi” irabaztea gustatuko litzaizuke? Planetan lan eginda, Planeta Saria irabaztea gustatuko litzaidake, noski. Zintzoa izanez, uste dut saria milioi bat euro direla! Bada, pozik hartuko nituzke! (kar, kar, kar)

Planetak 2022an fitxatu zintuen. Zer suposatu du horrek zure ibilbidean? Aukera horri esker liburu-dendetara heldu naiz, sinadurak egin ditut, irakurle zein idazle asko ezagutu ditut… Eta idaztea nire denbora-pasa izatetik lan izatera igaro da. Nire liburuak euskarri fisikoan publikatu ditut Planetari esker.

Digitalean zein fisikoan publikatu dituzu liburuak. Zein da bakoitzaren alde positiboa? Eta alde negatiborik ba al dago? Digitalean mundu zabaleko irakurle guztietara hel zaitezke, gainera feedbacka zuzenean jaso dezakezu. Paperean, berriz, liburu-dendetara heltzen zara, eta horrek ilusio handia egiten du. Euskarri fisikoaren alde negatiboa, Hego Ameriketako herrialde batzuetan nire liburuek duten prezioa da. Hainbat herrialdetan hauek lortzea oso zaila eta garestia da.

Idazle izateaz gain, irakurle ere izango zara. Liburuak nola irakurtzea duzu nahiago: fisikoan ala digitalean? Biak ditut gustuko, baina bat aukeratu beharko banu fisikoa aukeratuko nuke; hain zuzen ere, txikitatik horrela irakurri dudalako eta ohitu egin naizelako.

Eta irakurle bezala, zer irakurtzea gustatzen zaizu? Misteriozko eleberriak batez ere. Agatha Christie, Lisa Jenner… Baina genero guztiak irakurtzen saiatzen naiz.

Idazle bezala, gazte literaturan zentratu zara orain arte. Gazteek ba al dute gaur egun irakurzaletasunik? Liburu berri hau helduei zuzenduta ere badago: young adult delako kategorian dago sartuta. Baina, bai, betidanik irakurle gazteak hurbilago sentitu ditut: Wattpad eta sare sozialei esker batez ere. Aipatu beharra dago irakurle gazteen kopurua oso handia dela, eta argitaletxeetako estatistikek ere hori erakusten dute. Gero eta gazte gehiagok irakurtzen du, horregatik dago interneten liburuei buruz hitz egiten duten hainbeste influencer.

Zein generok erakartzen du gehien irakurlea? Maitasunak, zalantzarik gabe. Nahiz eta istorioen elementu nagusia maitasuna ez izan, amodiozko trama bat egotea oso erakargarria izan daiteke, beti ere, idazten ari garen estilora egokituta.

Zure hurrengo liburuekin beste publiko batengana jotzeko asmorik baduzu? Ez dakit, suposatzen dut nagusi egin ahala nire istorioak publiko heldu batera gero eta gehiago bideratuko ditudala, baina horrek ez nau momentuz kezkatzen.

Orain arte publikatutako liburuak gaztelaniaz idatzi dituzu. Pentsatu duzu noizbait euskaraz edo beste hizkuntza batean publikatzea? Euskaraz idaztea gustatuko litzaidake. Etorkizunean aukera izatekotan, euskaraz eleberri polit bat sortzen saiatuko nintzateke.

Zure liburu berria labetik ateratzeko zain, baduzu beste proiekturik buruan? Bai, noski. Hurrengo hilabeteetan nobela berri honen promozioan zentratuko naiz, baina tarteka bestelako proiektuetan nabil, momentuz ezer aurreratu ezin dudan arren.

☉ Usansolo

Usansoloko hainbat negozioren jabe den gizon bat atxilotu dute droga-trafikoaren kontrako operazio batean

Ergu izeneko operazioan atxilotu dute, eta guztira 600 kilo kokaina antzeman dituzte autokarabana batean Roblizo de Rojos herrian

|

Konfiskatu duten droga // Ertzaintza

Joan den abenduaren 20an hiru euskal herritar atxilotu zituzten Salamancako Robliza de Cojos herrian. Polizia Iturrien arabera, gidatzen zuten autokarabanaren baitan 600 kilo droga ezkutatzen ziren. Atxilotuen artean Usansoloko hainbat taberna eta negozioren jabe den gizon bat dago.

Ergu izena eman diote operazio honi, eta bertan droga Latinoamerikatik sartu eta Europako hainbat herrialdetan banatzen zuen egitura kriminal hori identifikatzea ahalbidetu du. Ertzaintzak eta Guardia Zibilak batera egindako ikerketaren arabera egitura kriminal horrek tresna logistiko bat zuen martxan, droga hainbat garraiobidetan mugiarazteko.

Operazi honen baitan poliziek hiru miaketa egin zituzten Bizkaiko eta Gipuzkoako hainbat tokitan, eta gama altuko hainbat ibilgailu atzeman zituzten, milioi erdi eurotik gorako balorazioarekin.

Osorik irakurri

☉ Usansolo

Urretxindorrako irakaslearen “inpunitatearen aurkako” elkarretaratzea deitu dute ikastolaren atarian

|

Abenduaren 20an deitu dute elkarretaratzea Urretxindorrako ikasle ohiek // Google

Urretxindorrako irakaslearen “inpunitatearen aurkako” elkarretaratzea deitu dute abenduaren 20an, ostiralez. Kontzentrazioa 17:30ean izango da ikastolako atarian.

“Guraso, ikasle, ikasle ohi, auzokide edota irakasleak dei egiten diegu abusuen biktimei babesa eta elkartasuna adieraztera. Ikastolako pederastaren inpunitatearen aurka, buka dezagun 30 urteko zigorgabetasunarekin!”, adierazi dute sare sozialetan Urretxindorrako ikasle ohiek.

Azken 30 urteetan neska ikasleei sexu jazarpena egin izana egozten diote irakasle horri. Usansolokoa da eta ezaguna da euskal kulturgintzan, idazlea ere badelako.

Osorik irakurri

☉ Usansolo

Urretxindorra ikastolako irakaslearen kontrako salaketak jasotzeko kontu propioa sortu dute Instagramen

|

Abenduaren 16an, gauean, sortu zuten @urretxindorrako_salaketak kontua // Geuria

Bilboko Urretxindorra ikastolako irakasle batek sexu jazarpena egin izana salatu dute hainbat neskak eta emakumek Instagrameko @denuncias_euskalherria kontuan.

Atzo GEURIAn publikatu bezala, irakasle hori, A.I. izenekoa, Usansolokoa da eta ezaguna da euskal kulturgintzan, idazlea ere badelako: ume zein gazte literaturan ibilbide luzea du egina. GEURIAn saiatu gara berarekin berba egiten bi aldeen adierazpenak jasotzeko asmoz, baina orain arte ez da posible izan.

Irakasleak egindako hainbat abusu mota zehaztu dituzte: nesken aldageletan sartu eta bideoak grabatzea, nesken janzkerari buruzko komentario desegokiak esatea, neska ikasleak magalean hartzea, sexuarekin lotutako gauzak esatea, berak ematen zuen ikasgaiarekin inolako loturarik gabeko film erotikoak eskola orduetan jartzea edota ikasle zituen mutilei sexu harremanak norekin eta zenbatetan izan zituzten galdetzea.

Denuncias Euskal Herria kontuan hamar bat testigantza jaso ostean, Urretxindorrako ikasle eta ikasle ohiek idatzi oso bat argitaratu zuten atzo, Urretxindorra Ikasle Ohiak gisa sinatuta. Adierazpena osorik gazteleraz argitaratu da Instagram kontuan.

Ildo horretan, testigantza gehiago jasotzeko asmoz, kontu propio bat sortu dute Instagramen: @urretxindorrako_salaketak.

Usansoloko irakasle horren sexu jazarpena salatzeaz gain, Hego Uribe eskualdean ere sexu erasoak jazo direla hamaika testigantza jasotzen ditu @denuncias_euskalherria kontuak, Arrigorriagako institutuko irakasle baten kontra, hain zuzen ere.

Osorik irakurri

☉ Usansolo

Urretxindorrako irakasle batengandik sexu jazarpena pairatu duela salatu du ikasle talde batek

|

Irakaslea, Usansolokoa, ezaguna da euskal kulturgintzan, idazlea ere badelako // Google

Urretxindorra ikastolako Usansoloko irakasle baten (A.I.) sexu jazarpena salatu dute hainbat neskak eta emakumek sare sozialetan, @denuncias_euskalherria Instagram kontuaren bitartez.

Irakaslea ezaguna da euskal kulturgintzan, idazlea ere badelako, eta ume zein gazte literaturan ibilbide luzea duelako egina. GEURIAn saiatu gara berarekin berba egiten bi aldeen adierazpenak jasotzeko asmoz, baina ez da posible izan.

Gaur bertan idatzi oso bat argitaratu du emakume taldeak, Urretxindorra Ikasle Ohiak gisa sinatuta, baina gertaera hauen inguruko salaketak gehiagotan azalera atera dira kontu horren bidez. Adierazpena osorik gazteleraz argitaratu da Instagram kontuan.

“Ikasle ohiek sare sozialetan egindako argitalpenen ondoren, egungo ikasleek kexa formal bat helarazi diote Urretxindorra ikastolako zuzendaritzari, irakasle horren sexu-abusuen biktima ere izaten ari direla azaltzeko”, diote.

Biktimek 10 eta 17 urte bitartean dituztela zehaztu dute: “Ez da emakumearen aurkako sexu-indarkeria, haurren aurkako sexu-indarkeria baizik. Pederastia kasu batez ari gara une oro”, esanez hasi dute adierazpen publikoa.

Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak ikerketa abiatu du. Bitartean, Ikastolen Elkarteak neurriak hartu ditu, eta Urretxindorra ikastolako irakaslea gaurtik aurrera ez da ikasgeletan arituko, nahiz eta oraindik ikastolako langilea izan baden.

Neurri horiez harago, Ikastolen Elkarteak zera nabarmendu nahi izan du: “Halako egoerak antzematen ditugun kasu guztietan, salaketa egon ala ez, Ikastolok neurri zorrotz eta zehatzak hartzen ditugu ikastola komunitatea osatzen duten emakume guztien segurtasuna eta ongizatea bermatzeko. Hori horrela, erasoa jasan dutenei, beraiek hala nahi badute, ongizate emozionalerako zein beharrezkoak diren prozeduretan laguntzeko baliabideak eskainiko dizkiogu”.

Bestetik, Ikastoletan edonolako jazarpen edo eraso mota jasan duten pertsonentzat postontzi bat zabaldu dute, salaketak@ehi.ikastola.eus helbide elektronikoarekin.

Urretxindorra ikastolak “gaitzespen irmoa” adierazi du emakumeen edo adingabeen aurkako eraso eta jazarpenen aurrean, eta “gure ikastolan eta inon horrelakorik berriro ez gertatzeko konpromisoa” berretsi du.

“Norbait erasotua edo jazarria sentitu bada, barkamena eskatzeaz gain, berriro ez gertatzeko konpromiso irmoa adierazten diogu. Ikastolako kide guztiok hausnarketa sakona egiten ari gara, guztion artean, guztioi dagokigulako, horrelakorik berriro gerta ez dadin bitartekoak bilatuz”, adierazi dute.

30 urtez

Adierazpenean irakurri daitekeenez, “irakasle horren portaerak bata bestearen atzetik datoz, duela 30 urtetik hona, Urretxindorra ikastolan lanean hasi zenetik”.

Urretxindorrako ikasle eta ikasle ohiek adierazi dutenez, “irakasle honek bere gustukoak diren neskatoak nota hobeekin eta mota guztietako mesede akademikoekin saritzen ditu, eta ondorioz, beste ikasleen jazarpena ere jasaten dute. Kontran, bere sexu-gustuekin bat ez datozen ikasleak mespretxatu egiten ditu eta kalifikazio baxuagoak ematen dizkie”.

“Irakasle honek neska batzuekiko duen sexu-faborea botere-egituretan oinarritzen da, eta egitura horiek, aldi berean, irakasleen eta ikasleen arteko desberdintasuna eta jazarpena sustatzen dute”, diote.

Era berean, ikasgelan “mota guztietako komentario sexualak” egiten dituela salatu dute, “beti gizonezko ikasleen konplizitatea bilatuz, eta, horrela, ikasgelan giro misogino orokorra sortuz”, diote.

Komunikatuan irakasle honen abusu kasu batzuk kontatu dituzte, eta GEURIAk euskarara ekarri ditu: “Ezagutzen dugun larriena duela 25 urte inguru gertatu zen. Irakaslea bere bideo-kamerarekin nesken aldageletara sartu zen haiek aldatzen ziren bitartean. Neskatoetako batek gurasoei jakinarazi zien, eta gurasoek ikastetxeari jakinarazi zioten, baina ikastolak ez zuen ezer egin, eta ikasleek “A.I akosatzaile, irakaskuntzatik kanpo” zioen pintada bat egin zuten”.

“Beste batean, duela 20 bat urte, neskato bat joan zen ikastolara leggin-ekin eta top arrosa estu batekin. Irakasleak neskari esan zion, azterketa egunean arropa hori janzten bazuen, 10 bat jarriko ziola”, salatu dute.

“Bera eta bere ikasle kuttuna protagonista ziren ipuinak inprobisatzen zituen, non maitemindu eta ezkondu egiten ziren. Ipuin hauek bere liburuetako batzuetan ere irakur daitezke, baina ez hain modu esplizituan. Behin, gutxienez, istorio horietako bat inprobisatu zuen, neskatoa bere magalean jarriz, beste irakasle batzuen aurrean. Ikasle ohi batek kontatzen duenez, duela hiru urte irakaslea bere eskoteari begira geratu zen. Portaera hori duela ia hiru hamarkadatik hona errepikatu da”, salatu dute.

Sexu-iruzkinak etengabeak izan direla ere salatu dute ikasleek eta ikasle ohiek. Gainera, klasean eszena erotikoak zituzten filmak jartzen zituela ere adierazi dute.

“Ikastola, konplize”

“Neskatoekiko komentario, begirada eta jarrera sexualizatzaileak mundu guztiaren aurrean gertatzen ziren. Irakasleak eta gurasoak barne. Ezaguna zen, eta argi eta garbi eta naturaltasunez hitz egiten zen horretaz. Esajeratu egiten genuela uste zuten helduek, edo dibertigarria iruditzen zitzaien neskatilak hain gustuko izatea”, salatu dute.

Halaber, ikasleek eta ikasle ohiek adierazitakoaren arabera, ikastolak bazuen egoera horien berri. Izan ere, urteetan zehar askotan salatu zuten zuzendaritzaren aurrean: “Ikasleok pare bat gutun idatzi eta bidali genituen irakasle horren aurka sinadurak biltzeko asmoz, baina aurrera jarraituz gero kanporatu egingo gintuztela mehatxu egin gintuzten ikastolatik, eta eskutitzetako bat apurtzera behartu gintuzten. Beste batean, ikastetxeko zuzendariak kexa hori idatzi zuen ikasle taldeari esan zion ez zutela bertan [Urretxindorran] ikastea merezi. Pintadak egin ziren eta guraso batzuek kexa formalak egin zituzten zuzendaritzan”.

Zentzu horretan, Urretxindorra ikastola “konplizea eta estaltzailea” dela salatu dute: “Ikastetxeak beti estali du pederasta. Neurri egokiak hasieratik hartu izan balira eta irakasle hori babestu izan ez balute, ondorengo gehiegikeria guztiak saihestuko ziren. Beraz, Urretxindorra ikastolako irakasleak eta zuzendariak pederasta horren beharrezko estaltzaile eta konplizetzat hartzen ditugu. Pederasta horrek ezin izango zukeen denbora honetan guztian egin duen bezala jokatu ikastetxearen estaldurarik gabe”.

Azkenik, “zuzendaritzak egungo ikasleei eskatu die publiko ez egiteko kasua, hau guztia ikastetxetik kanpo jakin ez dadin, eta ikastetxeak ez diela gurasoei jakinaraziko, ez dagoelako ezer jakinarazteko”, borobildu du ikasle talde honek, baina ikastolako zuzendari taldeari kasurik ez eta Instagram bidez kaleratu dute adierazpen publikoa.

Osorik irakurri

☉ Usansolo

Tren bat errailetik irten da Usansolon: ez da zauritu larririk egon

|

Tren bat errailetik irten da Usansolon, geltokitik 300 metrora. Gertaera 13:10ak aldera jazo da, luizi baten ondorioz, eta momentu honetan Lemoa eta Usansolo arteko zerbitzua moztuta dago eta autobus bat jarri dute zerbitzua emateko, Euskotrenetik jakinarazi dutenez.

Segurtasun Sailetik GEURIAri adierazi diotenez, ez da zauritu larririk egon eta bidaiariak trenetik irten eta oinez joan dira Usansoloko geltokiraino.

Osorik irakurri