☉ Zaratamo
Gurutze Zubikarai, Gaztek-Abi elkartea: «Pasio Bizian idazkietako fideltasun historikoa modu erakargarrian erakustea da zailena»
Aste Santua gainean dela, Gaztek-Abi elkarteak ekin die Arkotxako Pasio Bizia prestatzeko azken lanei. Prozesioaren 55. edizioa aldaketa eta ezusteko askorekin heldu zaie: elizaren obren hasiera eta zuzendaritza berriaren aukeraketa
Aste Santua gainean dela, Gaztek-Abi elkarteak ekin die Arkotxako Pasio Bizia prestatzeko azken lanei. Prozesioaren 55. edizioa aldaketa eta ezusteko askorekin heldu zaie: elizaren obren hasiera eta zuzendaritza berriaren aukeraketa. Gurutze Zubikarai (Ondarroa, 1977) zuzendariarekin eta Aitor Sainz (Zaratamo, 1981) antolatzailearekin hitz egin dugu aurtengo nondik-norakoen inguruan gehiago jakiteko. Baina aurrerapen moduan, hor doa: fideltasun historikoa helburu, berritasun txikiren bat espero da.
Gaztek-Abi elkarteko zuzendaritza taldea aldatu egin duzue. Nola hartu zenuten erabakia?
Aitor Sainz (A.S.): Aurreko presidenteak, Josean Chicak, ez jarraitzea erabaki zuen, eta Gurutze aurkeztu zen burutzara. Zuzendaritza-batzordea batu ginen orduan, eta bozketa egin ondoren eman genion erreleboa.
Gurutze Zubikarai (G.Z.): Nik jarraipena eman ahal izateko aurkeztu nuen nire burua. Pandemia heldu zenerako, Aste Santuan, bi urtez egon ginen ezer egin gabe, eta gogotsu geunden Pasio Biziari berriro heltzeko. Nire umeak garai hartan hasi ziren errepresentazioan parte hartzen, eta geldialdia eta gero, inoiz baino irrika gehiagoz zeuden berriro ekiteko.
A.S.: Orokorrean, aldaketa gutxiko taldea gara. Josean Chica, adibidez, 17 urte inguru egon da karguan, eta bera baino lehen, presidente bakarra izan dugu: Flavio Bujanda. Gurutze hirugarrena da jarraipen lerroan.
Zaila egin zaizue pandemia aurreko erritmoa berreskuratzea?
A.S.: Egoera pandemia baino urtebete lehenago okertu zitzaigun, jendearen konpromiso falta zela-eta bertan behera utzi behar izan baikenuen errepresentazioa. Parte hartzaileek entseguetara etortzeari utzi zioten, eta gauzak hain gutxi landuta bazeuden eta gaizki eginda, ez irtetea hobea izango zela erabaki genuen. Bestalde, atentzioa emateko modua ere bazela ikusi genuen, ea hortik aurrera konpromiso gehiago lortu genezakeen. Baina urtea igaro ondoren, dena ondo bidean zegoela, pandemia heldu zitzaigun, eta bi urtez egon ginen geldi.
Aurten, nola zabiltzate parte hartzaile eta konpromiso aldetik? G.Z.: Ondo. Gainera, jende gazte eta ume asko hurbildu dira. Haiek dira gogo gehien daukatenak.
A.S.: Auzo txikia garen heinean, beti nahi izaten dugu jende asko hurbiltzea. Azken momentuan, beti heltzen zaigu auzotarren bat, erromatarren papererako norbait behar dugun edo errepresentazioan herritarrena egiteko lekurik geratzen zaigun galdezka. Baina gustatuko litzaiguke hasieratik izatea konpromiso hori, horrela, entseguak aldez aurretik ondo prestatzeko.
Noiz hasi dituzue prestaketa lanak?
G.Z.: Azaroan eszenaka hasten ditugu entseguak, eta, normalean, hileko larunbat batean egiten ditugu. Horrela, urtarrilera arte.
A.S.: Otsailean, larunbatero egiten ditugu, orduan hasten baikara eszena guztiak batera egiten. Pare bat orduko entseguak izaten dira, baina badago paper txikiak dituen jendea, ordu erdiz etorriz gero nahikoa duena.
Pandemiaren ostean, beraz, badirudi erritmoa hartu duzuela. Baina duela gutxi, 2019an bezala, ezustekoa izan duzue: Udalak eliza berritzeko obrak iragarri zituen.
G.Z.: Bai. Larritasun handia sentitu genuen urtarrilean berria eman zigutenean. Obrak apirilerako bukatuta egongo zirela esan ziguten, baina ez genekien horrela izango zen. Ezinegona sortu zitzaigun: ea non egingo genituen entseguak, lokalean gordeta genituen materialak non utzi, eliza zabalik egongo zen Aste Santuko egunetarako. Baina hasierako larritasuna baino ez zen izan, epeak bete egin direlako, eta jarduketak ez digulako inongo arazorik sortu.
A.S.: Aste batez egon da lokala itxita, eta bitartean, elektrizitateari lotutako lan batzuk egin dituzte, baina gurean ezer zulatu gabe edo obra handiegirik egin gabe.
G.Z.: Alkatearekin hitz egin eta jarraian eskaini zigun bilera bat. Haien esku zegoen guztia egingo zutela esan zigun. Eta azkenean, ez dugu problemarik izan. Normal-normal egin dugu lan.
Pasio Bizian aldaketarik egingo duzue aurten
A.S.: Bai, zerbait, bai. Baina aldaketa txikiak izango dira. Pasa den urtean, Nekaldiaren ibilbidea guztiz aldatu genuen (50 urte baino gehiagoren ondoren, lehen aldiz), konturatu ginelako ez zetorrela bat benetako estazioekin. Horregatik, historiarekiko fidelagoa den errepresentazioa egiteko asmoz, aldaketa egitea planteatu genuen. Aurten, ibilbide hori mantenduko dugu, eta gainera, eszena batzuetako egitura aldatuko dugu, helburu berarekin.
G.Z.: Jantzi batzuk ere aldatuko ditugu Azken Afarian. Garai hartan janzten zituzten oihalen antz handiagoa izan dezaten, neutroagoak diren koloreak erabiliko ditugu.
Fideltasun historikoa mantentzea da, beraz, zuen helburu nagusia?
G.Z.: Hori, eta gauzak dinamikoagoak egitea. Pasio Bizian, idazkietako fideltasun historikoa modu erakargarrian erakustea da zailena, eta hori da, hain zuzen, lortu nahi duguna. Taldeko beteranoenek egiten dituzten paperak buruz dakizkite, eta errepikatu baino ez dituzte egin behar. Baina aldaketak sartzeak denbora darama, eta zaila izan ohi da.
Nola dakizue, historiaren ikuspuntutik, ondo egindako lana dela?
A.S.: Ikasten joan behar dugu horretarako. Erromatarrentzat eta juduentzat guztiak zeukan esanahi jakin bat, sinbologia oso konkretua: jantziek, jendeak aldean eramaten zituen objektuek. Garai hartan zegoen kulturen nahasteari buruz ahalik eta gehien ikastea da gakoa; presio-eltze horretan, erromatarrek eta juduek zeukaten harremanari buruz gehiago jakitea.
Zuentzat denbora-pasa baino askoz gehiago da.
A.S.: Dudarik gabe. Nire kasuan, obsesioa bihurtu da, ia-ia. Israelen egon naiz, bideoak ikusten ditut gaiaren inguruan, irakurri egiten dut… 3 urte nituenetik hartu dut parte prozesioan, nire osaba zuzendaria zelako, eta ordudanik, ez dut jakin izan lokal honetatik eta Aste Santutik kanpo bizitzen.
Historiarekiko errepresentazio fidela egitea bada zuen oinarrietako bat, eta horren inguruan beti hobetzen joatea, erlijioa baino gehiago ere bada.
G.Z.: Gaztek-Abi elkarte kulturala da. Inori ez zaio galdetzen erlijiosoa den, sinesmenik duen, edo zerk bultzatzen duen parte hartzera. Etorri nahi duten guztientzako gaude hemen.
A.S.: Batzuek erlijioagatik egingo dute, beste batzuek auzoak duen tradizioagatik eta askok errepresentazioa egitea gustuko dutelako. Eskatzen dugun bakarra konpromisoa da, eta guk egiten dugun bezala, ekitaldia pasioz bizitzea. Uste dut hori dela besteengandik bereizten gaituena, gure identitatea.
Luis Alberto Castellanos izango da aurten Jesusen paperean egongo dena; aurreko urtean zu izan zinen, Aitor. Zein lan egingo duzue aurten?
A.S.: Pasa den urtean ni izan nintzen, baina azken orduko kontua izan zen: Jesusen papera zuen lagunak mediku-arazo bat izan zuen. Hala ere, egia da zailtasunak daudela paper horretarako jendea aurkitzeko, Jesusena egiteko gizonak adin tarte batekoak izan behar baitira.
G.Z.: Ni, aurten, antolaketan egongo naiz. Aurrekoetan, egin ahal izan ditudan paper guztietan egon naiz, eta denetarik probatu dudanez, Aste Santu honetan, beste lan bat izango dut. Gainera, emakumeen paperak gizonenak baino gutxiago dira, eta normalean, kudeaketa lanetan asko egon ohi gara.
☉ Zaratamo
Bigarren aukera, animalia askoren ezinezko ametsa
Hego Uribe eskualdean, iazko azaroan GEURIAn iragarri bezala, 11.968 txakur daude erroldatuta, baina ezer gutxi esaten da zerrenda horietan agertzen ez diren txakurrez
Martin Zaratamon topatutako tamaina ertaineko txakurra da. “Jatorra eta maitakorra” bezala definitu dute udaletxeko langileek. “Ez dakigu zer dela eta inork ez du txakurra momentura arte adoptatu”. Martin 2020an agertu zen Zaratamon, pandemia garaian. Urte hartan, Udalak Zaunk txakurtegiarekin egiten zuen lan eta bertara eraman zuten. Gaur egun, txakurtegia itxi zutenetik La Casa del Perrok kudeatzen du.
Egun hartatik hainbat txakur igaro dira txakurtegitik eta Martin ez da leku horretatik irten, eta egia esateko, zail du bigarren aukera bat erdiesteko: zazpi urte ditu, ertaina da eta 23 kilo pisatzen ditu. Txakur bat adoptatuko duten pertsona askorentzat ez dira ezaugarri positiboak: jendeak txakur gazteak eta txikiak nahi ditu orokorrean. Espektro horretatik aldentzen diren hautagaiek aukera oso gutxi dituzte aukeratuak izateko. Errealitate tristea da, txakurrari geratzen zaion bizitza ziurrenik zentro horretan emango duelako.
Hego Uribe eskualdean, iazko azaroan GEURIAn iragarri bezala, 11.968 txakur daude erroldatuta, baina ezer gutxi esaten da zerrenda horietan agertzen ez diren txakurrez. Are gehiago, gero eta normalizatuago eta barneratuago daukagu Martin bezalako animalia askok pairatzen dituzten tratu txarrak eta abandonuak. Sare sozialek ia egunero kalean, inolako identifikaziorik gabe topatutako txakurren berri ematen dute eta erabiltzaileok gero eta erraztasun handiagoa dugu, hoztasunez, beste alde batera begiratzeko.
“Txakurarren adina eta tamaina faktore erabakigarriak dira adopzio prozesua martxan jartzean”
Hego Uriben, kopurua oso handia ez bada ere, animalien abandonu kasuak egon badaude, eta horretarako animalien harrera zentroetako zenbakietara begiratzea besterik ez dago. Udalerriek txakurtegi baten zerbitzuak kontratatu ohi ditu galdutako edo abandonatutako animaliak jaso eta kudeatzeko. Hego Uribeko eskualdean Quincocan, La Casa del Perro eta Kantarriketas enpresen zerbitzuak kontratatu dituzte: Arrigorriagak, Etxebarrik eta Ugaok Quincocan, Basaurik, Zaratamok eta Galdakaok La Casa del Perro eta Zeberiok Kantarriketas. Gaur egun Quincocanek eskualdean topatutako zazpi txakur ditu, bost Etxebarrin eta bi Arrigorriagan. Egun hauetan ez dago Ugaon aurkitutako txakurrik. La Casa del Perrok 100 animalia baino gehiago ditu Sopelako txakurtegian eta horietako 29 Basaurin aurkitutakoak dira, 15 Galdakaon eta bat Zaratamon (Martin). Eskatu bazitzaien ere, Kantarriketasekoek ez diote bere txakurtegiko kopururik eman GEURIA komunikabideari.
Protokoloa, gertutik
Edozein herritarrek topa dezake galdutako edo abandonatutako animalia bat udalerrian. Kasu horretan, Zaratamo bezalako Udalek gomendio garrantzitsu bat luzatu diete herritarrei: animalia topatu bezain pronto udaltzainei deitu animalia jaso eta jabea lokalizatzeko prozesua ahalik eta lasterren abiarazteko.
“Galdutako animalia bat topatzean egin beharreko lehen gauza udaltzainei abisatzea da, jabea topatzeko”
Udaltzainek txakurra jaso bezain pronto animaliaren identifikazio lanak martxan ipintzen dituzte eta irakurle baten bidez txakurrak txipa duen ikusten dute. Txipa izatekotan, bertan jabearen informazioa ageriko da eta pertsona horrekin harremanetan jarriko dira udal langileak eta bestela udalerriari dagokion txakurtegiarekin. “Momentu horretan jabeak 15 egun izango ditu txakurra txakurtegitik jasotzeko”, azaldu du Marta del Moral La Casa del Perroko langileak. Epe hori igarota eta jabea agertu barik jarraitzen badu, txakurtegia Udalarekin harremanetan jarriko da eta 10 eguneko epea izango dute udal langileek jabea lokalizatzeko. “Bigarren epe hori igarota jabearen seinalerik ez badago txakurrari txipa kenduko zaio eta Udalaren izenean dagoen txip berria jarriko diote”, gehitu du La Casa del Perroko langileak. “Baina horrek ez du esan nahi txakurra berreskuratzeko aukerak amaitu zaizkiola. Txakurrak, Udaleko txipa ipinita izanik ere, jabeak eskatutako dokumentazioa aurkezten badu txakurra berreskuratuko luke, baina adopzio prozesu baten bidez”. Kasu hori idealena litzateke txakurrarentzat, ziurrenik galduta egon zitekeelako eta etxera itzultzeko aukera izango lukeelako, gehienetan.
Animaliak txipik ez badu bilaketa lanak zailduko lirateke langileentzat eta hipotesi gehiago sartuko lirateke jokoan: tratu txarrak, abandonua… Talde honen barruan dago Martin, inork egunen batean bere etxean hartu eta bere bizitzari bigarren aukera emango dion itxaropena galdu barik.
☉ Zaratamo
Urrutikoetxea eta Elezkano II pilotari zaratamarrek Bizkaia Torneoan hartuko dute parte
Danel Elezkano zaratamarra Gorbeia taldean arituko da lau t’erdiko espezialitatean. Urrutikoetxea, ostera, Kolitzan lehiatuko da Albisurekin batera eskuz binakakoan
Gaur goizean ekainaren 1ean Urdulizen hasiko den Bizkaia Torneoaren 11. edizioaren aurkezpen ofiziala egin dute Bilbon. Bertan Leixuri Arrizabalaga Euskara eta Kultura diputatua, Aspe eta Baiko Pilota enpresetako ordezkariekin bildu da. Guztira 24 pilotarik hartuko dute parte aurtengo edizioan eta horien artean Mikel Urrutikoetxea eta Danel Elezkano zaratamarrak daude.
Bizkaia Torneoa taldeka eta hiru espezialitateak jokatzen dituen esku pilota lehiaketa bakarra da. Talde bakoitzak Bizkaiko mendi baten izena dauka: Ganekogorta, Oiz, Gorbeia, Sollube, Anboto eta Kolitza. Talde bakoitzean lau pilotari ageri dira: bi binakako modalitatean, bat lau t’erdian eta beste bat banakakoan.
Danel Elezkano zaratamarra Gorbeia taldean arituko da lau t’erdiko espezialitatean. Bere taldean Elordi eta Zabaleta binakakoan izango dira eta Salaberria banakakoan. “Pozik nago Gorbeia taldean jokatzea tokatu izanagatik”, aitortu dio Elezkanok GEURIAri bere taldekideen berri izan duenean.
Danel Elezkano // Geuria
Mikel Urrutikoetxea Kolitza taldean egongo da Albisurekin batera eskuz binakako modalitatean. Jaka lau t’erdian neurtuko da eta Zubizarreta III.a banakakoan.
Mikel Urrutikoetxea // Geuria
Lehiaketa sistema
Final-laurdenetako, finalerdietako eta finaleko kanporaketa sistemaren arabera jokatuko dute pilotariek eta kanporaketa bakoitzean gutxienez bi garaipen lortu dituen taldea sailkatuko da. Antolakuntzatik azaldu dute partidak 22 tantora jokatuko dituztela eskuz binakako modalitatekoek eta 18ra banakako kanporaketetan.
Txapelketa Urdulizen, Zeanurin, Mallabian eta Bilbon jokatuko da eta kanporaketak ekainaren 14, 15 eta 16an jokatuko dituzte. Finala abuztuaren 20an antolatu dute Bilboko Bizkaia Frontoian. Sarrerak webgune honetan eskuratu daitezke.
Bihar, maiatzak 11, Itzulia Women lasterketak Basauri-Basauri etapa hartuko du. Irteera eta helmuga Social Antzokian izango dira, eta tartean Hego Uribe eskualdetik igaroko dira txirrindulariak: San Migel, Arrigorriaga, Ugao, Zeberio, Usansolo eta Galdakao zeharkatuko dituzte.
Itzuliako webgunean eta sareetan oraindik horrela agertzen den arren, txirrindulariak ez dira Zaratamotik igaroko. Horren berri eman zuen asteartean prentsaurrekoan Alaitz Biritxinaga Itzulia Womeneko zuzendariak: “Errepidea obretan dago eta beraz ezingo dira txirrindulariak Zaratamora igo”.
Aldaketa hori barne hartuta, horrelakoa izango da etaparen amaiera: Lezama atzean utzita, 12:40an Erletxera iritsiko dira eta N-634 errepidetik Galdakaotik pasako dira (12:47); errepidea jarraituta Boluetara helduko dira (12:57), eta handik Basaurira sartuko dira Kareaga auzotik; Basauriko udaletxe aurretik igaro ostean (13:01), San Migelerantz eta Arrigorriagarantz egingo dute (13:12), eta Arrigorriagatik kiroldegi ondoko irteeratik aterako dira eta Bi-625 errepidea hartuko dute Basauriko kartzelaraino; bertan Agirre Lehendakaria kalea hartuko dute, eta Nagusia kalean gora, helmugara iritsiko dira, Social Antzokira (12:21).
Itzulia Women 2024 / Basauri-Basauri
Ibilbidea eta ordutegia
09:50 Sinadura kontrola Social Antzokiaren parean
10:28 Irteera neutralizatua Social Antzokitik: Lehendakari Agirre kalea, Arizko zubia, Artunduaga, San Migel
10:45 Irteera ofiziala. San Migel, Gernika kalea 19
11:04 Santuola auzoa
11:06 Zeberio. Ermitabarri auzoa
11:07 Mendate hasiera
11:11 Sarasola Gaina
11:15 Artea
11:21 Igorre
11:30 Lemoa
11:35 Usansolo
11:44 Larrabetzu
11:46 Goikolexea
11:46 Mendate hasiera
11:52 Aretxabalgane Gaina
11:56 Morga
12:05 Arrieta
12:10 Fruiz
12:16 Gamiz
12:19 Fika
12:19 Elexalde
12:20 Mendate hasiera
12:22 Urruztigaina
12:39 Lezama. Esprint berezia
12:40 Erletxe
12:47 Galdakao
12:48 Galdakao. Esprint berezia
12:57 Bolueta-Bilbo
13:01 Basauri, udaletxea
13:12 Arrigorriaga
13:21 Helmuga. Basauri, Social Antzokiaren parean
☉ Zaratamo
Programa / Burbustuko jaiak 2024
Maiatzaren 9tik 11ra izango dira Burbustuko jaiak eta jarduera guztien artean Burbustock jaialdia izango da aurtengo berritasun aipagarriena
Zaratamoko Burbustu auzoko jaietako kartela iragarri dute Jai batzordeko kideek. Asteburu honetan, maiatzaren 9tik 11ra, jardueraz betetako jaiak biziko dituzte Burbustuko auzotarrek. Lehen jai egun bietan betiko jarduerez gozatuko dute zaratamarrek: meza, luntxa, lehiaketak…
Hirugarren eguneko gaua bereziki publiko gaztearentzat diseinatu dute Burbustuko Jai Batzordekoek, Arrigorriagako Soinuarri elkartearekin batera antolatutako Burbustock jaialdiarekin. Bertan, Sistematiko, Ealain, Katilu, Golden Boys, Perros kon Asma, Garaje Drama eta Ostrich Wedding eskualdeko taldeen
Abadea, Burbustuko ermitaren inguruko landak bedeinkatzen, 2023an // Geuria
Egitaraua | Burbustuko jaiak 2024
Maiatzak 9, osteguna
11:30 Txupinazoa, koheteak eta jaien hasiera
12:00 Meza
13:30 Luntxa eta agurra Burbustuko haritzari
20:00 Igel eta porra txapelketa
Maiatzak 10, ostirala
21:00 Sardinada, Bilbao Ahizpak eta Etxebarria Aita-Seme trikitilariekin lagunduta + Iñigo Riki
Maiatzak 11, larunbata
11:00 Puzgarriak
12:00 Lehiaketa gastronomikoak: patata tortilla + haragi paella Bilbao ahizpak trikitilariekin
18:00 Euskal dantzak: Etorki (Ugao) eta Edurre (Basauri)
21:00 Burbustock jaialdia: Sistematiko + Ealain + Katilu + Golden Boys + Perros kon Asma + Garaje Drama + Ostrich Wedding
☉ Zaratamo
Burbustock jaialdiak eskualdeko taldeen kontzertuak ekarriko ditu Zaratamora
Sistematiko, Ealain, Katilu, Golden Boys, Perros Kon Asma, Garaje Drama eta Ostrich Wedding taldeek girotuko dute Burbustuko plaza hilaren 11n, 21:00etatik aurrera
Maiatzaren 11n Burbustock jaialdia antolatu du Soinuarri elkarteak Zaratamoko Udalaren babesarekin, Burbustu auzoko plazan. “Aurten bai! Eta ez gabiz Athleticen koparen inguruan hitzegiten”, azaldu dute antolatzaileek. “Aurten Burbustok festibala antolatzea erabaki eta lortu dugu Zaratamoko auzorik zoragarrienean (hau soilik gure iritzia da, baina baita zurea ere)”.
“Oraingoan sardinak txingarretan eta Txakur Asmatuez aparte, eskualdeko musikari onenak egongo dira jaialdian”. Edizio honetan Sistematiko, Ealain, Katilu, Golden Boys, Perros Kon Asma, Garaje Drama eta Ostrich Wedding taldeek girotuko dute hilaren 11ko gaua, 21:00etatik aurrera.
32. Ume Mendi Ibilaldia antolatu du Arrigorriagako Padura Mendi Taldeak
Bideoa / Jon Atxutegi, Geltokia Erdigunean: “Hau ez da hemen bukatzen; mobilizazioekin jarraituko dugu”
Arrigorriagako Abusu Casting Klubak Arrantza Opena egingo du taldearen 25. urteurrenean
Argazkiak / Usansolon metro geltokia erdigunean eskatzeko manifestazio goiztiarra egin dute herritarrek
Argazkiak / Clown eta Pailazoen Nazioarteko jaialdiaren bigarren egunak algara eta hausnarketa uztartu ditu
Argazkiak / Abarka Eguneko bazkariak 900 lagun batu ditu Bentako jaien hasieran
Bideoa / Jon Atxutegi, Geltokia Erdigunean: “Hau ez da hemen bukatzen; mobilizazioekin jarraituko dugu”
Bideoa / Sute batek zazpi auto kaltetu ditu Ugaoko Gernika enparantzako aparkalekuan
