☉ Zaratamo
Jone Argoitia, irristaketa entrenatzailea: «Umeei maillota jartzea eta taldearen parte sentitzea gustatzen zaie»
Jone Argoitia Arkotxako Hiru Aldapa irristaketa taldeko patinatzaile ohia da. Kluba desagertu zen arren, zaratamoztarrak entrenatzaile lanetan dihardu orain, Bilboko Irrisbizi taldean
Urte asko igaro dira, eta batzuek gogoratu ere ez dute egingo. Baina esku pilota jaun eta jabe den Zaratamon, bazegoen, behinola, bestelako kirolei bidea ireki zien klub txiki bat: Arkotxako Hiru Aldapa irristaketa taldea. Sei eta 15 urte bitarteko 20 ume inguru bildu zituen patinaketa klubak, bere garaian, eta bide isil bezain azkarra egin ondoren, ateak itxi zituen duela hiruzpalau urte. Jone Argoitia Martín (Zaratamo, 2004) izan zen Hiru Aldapan bidea hasi zuen patinatzaileetako bat. Egun, Bilboko Irrisbizi taldeko entrenatzailea da, eta berarekin hitz egin dugu lanak beretzako duen garrantziaz eta baita Arkotxako taldean bizitako esperientziez ere.
Noiz hasi zinen patinatzen? Zazpi urte nituela eman nituen lehen pausoak, Arkotxako Hiru Aldapa irristaketa taldean, baina kluba desagertu egin zen, oso jende gutxi geundelako, eta azkenean, Bilboko Irrisbizi taldera joan nintzen, duela hiruzpalau urte. 16 urte bete nituenean, patinatzeari utzi nion, txapelketetarako eta lehiaketetarako prestatzeari, behintzat. Eta egun, noizbehinka patinatzen jarraitzen dudan arren, entrenatzaile lanetan nabil Irrisbizin.
Nortzuk zeundeten Hiru Aldapa taldean? 20 lagun inguru geunden, sei urtetik 15 urtera artekoak, gutxi gorabehera. Gehienak Arkotxakoak ginen, baina bazegoen Basaurikoren bat ere, bertan ez zeukatelako irristaketa talderik. Behin taldea desagertu zenean, batzuk Bilbora joan ginen, beste batzuk Arrigorriagara (Arrigorri taldea) eta askok utzi egin zuten.
Zer egiten zenuten entrenamenduetan? Arkotxako frontoian entrenatzen genuen, eta lehiaketetarako prestatzen ginen. Dantzak egiten genituen, koreografiak, bakarka, Euskal Herri mailan irristaketako modalitate libreko probak egiten direlako; hau da, show modalitatekoak edo taldekoak ez diren probak.
Zergatik erabaki zenuen irristaketan hastea? Nik dantza modernoa egiten nuen, eta zerbait berria probatzeko hasi nintzen irristaketarekin, Zaratamon ez baitzegoen bestelako kirolik. Hasieran, lerroko patinekin hasi nintzen, baina asko gustatu zitzaidanez, lau gurpilekoak erosi nituen.
Eta zergatik erabaki zenuen irristaketa utzi eta entrenatzaile egitea? Covid-a heldu baino lehen hasi nintzen laguntzaile lanetan, patinatzen jarraitzen nuen bitartean. Pandemiaren ondoren, berriz, patinatzeari utzi eta umeak entrenatzen hasi nintzen. Alde batetik, belaunean izan nuen lesioak bultzatu ninduen irristaketa uztera; bestetik, unibertsitateko ikasketekin ere jarraitu nahi nuen, eta patinatzeak denbora asko kentzen zidan: astelehenetan eta asteazkenetan, bi orduz entrenatzen nuen, eta igandeetan, hiru orduz.
Patinatzen jarraituz gero, txapelketen eta lehiaketen mundura begira egiten da? Bai, helburua hori da. Badago jendea txapelketetan parte hartu nahi ez duena, baina, orokorrean, horretarako egiten dira entrenamenduak. Txikienen kasuan ere, berdin gertatzen da: umeei maillota jartzea gustatzen zaie, txapelketetara joatea eta taldearen parte sentitzea.
Baina zure asmoa ez zen bide horretatik jarraitzea. Ez. Ez nuen mundu profesionalera jauzi egiteko jarraitu nahi, eta horregatik utzi nuen. Dena den, ez dut irristaketarekin dudan lotura ere guztiz hautsiko, eta horregatik jarraitu nahi dut entrenatzaileen lerrotik. Aurten, lehen mailako titulua atera dut, Euskal Herriko Irristaketa Federazioan, eta datorren urtean, bigarren mailakoa egin nahi dut.
Zertarako behar dira titulu horiek? Lehenengo maila Euskal Herriko txapelketetara joateko behar da, eta bigarrena, berriz, Espainia mailako lehiaketetan parte hartzeko, nazionaletan. Baina, bereziki, formakuntza lortzeko atera nahi ditut titulu horiek, ikasteko eta entrenatzaile moduan hobetzeko. Egin dudan mailan, kurtsoko irakasgai guztiak teorikoak dira: hainbat gai daude, eta guztien azterketa egin behar duzu. Baina bigarren mailan pedagogia gehiago ematen da: ume bati irakatsi eta egiten duena zuzendu behar diozu.
Hiru Aldapan entrenatzaile izaten lagundu dizun ezagutzarik lortu zenituen? Arkotxako taldean izan nuen bigarren entrenatzailea, Irune Monje, Bilboko taldean eduki dudana da. Bera izan da nire erreferentea eta entrenatzaile izatera bultzatu nauen figura. Orduan, harengandik hartu ditut entrenatzen nabilela egitea gustatzen zaizkidan gauzetako asko; adibidez, entrenatzaile batzuk haurrekin haserretu egiten dira galtzen badute, baina Iruneren kasuan, guztiz kontrakoa da. Serioa izan behar zara, hori bai, baina patinatzaileak animatu egin behar dituzu, haiekin hurbila izan eta egiten duten esfortzua baloratu.
Zure entrenatzaileaz gain, irristaketa munduan beste erreferenterik al duzu? Badaude gustatzen zaizkidan patinatzaileak, baina, normalean, hurbilen ditudan pertsonengan fijatzen naiz.
Zaratamon, esku pilotaren munduan, Elezkano eta Urrutikoetxea dauzkazue erreferentetzat, baina gainontzeko kiroletan, gutxi daude. Bai, esku pilotan, erreferenteak egon badaude. Baina Zaratamo herri txikia da, eta frontoiko jokoez gain, banaka egiten diren kirolak ez badira, taldeak sortzea oso zaila da (erreferenteak egon zein ez egon). Adin jakin bateko umeak behar dituzu taldeak osatzeko, eta ezinezkoa da nahikoa bilatzea. Pena da, baina haur askok kanpora joan behar izaten dute kirola egiteko.
☉ Zaratamo
Udalak zabor tasaren kostua murriztera deitu ditu zaratamarrak hondakin organikoa birziklatuz
Herritarrek autokonpostajea edo herrigunean konpostatzeko edukiontziak erabiliz gero horrek kostua “modu nabarmenean” murriztuko lukeela azaldu dute Udaletik
Europak hala behartuta, zaborraren bilketaren eta tratamenduaren gastua herritarrek eta enpresek bere gain hartu beharko du 2025etik aurrera. Gauzak horrela, datorren urtean gora egingo du zabor tasak Euskal Autonomia Erkidegoko udalerri gehienetan. Zaratamoren kasuan, Udalak bereizketa egin du zabor bilketaren zerbitzuaren arabera: astean bitan zaborra bilduz, zaborren tasak % 32ko igoera izango luke. Bilketa astean hirutan eginez gero % 34ekoa lizateke igoera.
“Horri % 10eko hobariak gehituko genizkieke hondakin organikoen kasuan”, azaldu dute udal ordezkariek. Zaratamon, zabor tasekin batera hobari batzuk ipini ditu Udalak: “Helburua ez da zerbitzuaren kostua bakarrik betetzea”, zehaztu du Alberto Ugarrizak. “Koste hori murriztu daiteke: beste sistema bat ezarriz gero kostea bestelakoa izan daiteke. Herritarrek autokonpostajea edo herrigunean konpostatzeko edukiontziak erabiliz gero horrek kostua modu nabarmenean murrizten du”. Ondorio modura, gaur egun errefusaren edukiontzira botatzen den alde handi bat edukiontzi marroira botako litzateke eta errefusaren zerbitzua gutxituko litzateke.
Nerbioi Ibaizabal mankomunitatearen 2023ko datuen arabera, eskualdean 239,3 kilo zabor bota du herritar bakoitzak errefusaren edukiontzian (biztanleriaren % 72,4a). Zaratamori dagokionez (landa eremuko herria) 402,1 kilogramo hondakin botatzen ditu herritar bakoitzak errefusaren edukiontzira urtero (% 83,7). Edukiontzi organikoaren erabilera oso baxua da: 21,2 kilo batu zituzten kamioiek herritar bakoitzeko 2023an (% 4,4). “Datu kezkagarriak dira”, aitortu du Ugarrizak. “Herritarrek hondakin organikoen edukiontzia behar bezala erabiliko balute zabor bilketaren kostua % 44 gutxituko litzateke. Herritarrek konposta egin nahi izatekotan Udalean egin beharko dute eskakizuna.
☉ Zaratamo
Moiordin Arrigorriagarekin lotzen duen zubia argiztatuko du Zaratamoko Udalak
Udalak aurrekontu parte-hartzaileetako 30.000 euro bideratuko ditu zubia argiztatu eta espazioa berdiseinatzeko. Bigarren proiektua Gurutzalden konponketa lanak egitea da
Aurrekontu parte-hartzaileen emaitzak argitaratu ditu Zaratamoko Udalak. Herritarren 114 bozka jaso dira eta proposatutako 11 proiektuetatik bi burutuko ditu Udalak 2025eko aurrekontuekin: lehena, 70 boturekin Moiordin eta Arrigorriaga lotzen duen zubia argiztatu eta doitze-lanak egitea bertan. Argiztatze lanen arrazoia bertan sor daitezkeen puntu beltzak saihestea da: “Momentura arte ez da inolako arazorik gertatu bertan, baina badaezpada egin beharreko lana da guretzat”, azaldu du Alberto Ugarriza Zaratamoko alkateak.
80. hamarkadan eraiki zuten udalerri biak konektatzen dituen zubia, 1983ko uholdeak eta gero, eta egitura honen eskumena Zaratamoko Udalarena, Arrigorriagako Udalarena eta Foru Aldundiarena da, azpitik igarotzen baita Bi-625 Foru errepidea. Hala azaldu du Ugarrizak. “Oraingoan Zaratamoko Udalaren ekimena izango da zubia behar bezala argiztatu eta egituraren gainean dagoen espazioari beste erabilera bat emateko proposamena egitea”, izan dira herriko alkatearen berbak.
Izan ere, gaur egun espazio horrek ez dauka erabilera zehatzik (batzuetan gazteak ikus daitezke bertan, baina ez dauka erabilera zehatzik) eta Udala diseinu berria egiteko lanetan hasiko da: “Oinarrizko proiektu bat enkargatuko diogu enpresa bati ideia batzuekin. Behin hasierako diseinua eta aurrekontua eskuetan duelarik ikusiko dugu Arrigorriagako Udalarekin hitzarmenik egingo dugun edo proiektu hau gure kabuz burutuko dugun”.
Udalerri bien adostasunaz gainera Foru Aldundiaren baimenak beharko dituzte bertan lanak egin ahal izateko. Gaur egun bai Zaratamo bai Arrigorriagako herritar ugarik erabiltzen dute Foru errepidearen alde batetik bestera joateko: lanera joateko, errekaduak egiteko, paseotxoetarako… Udalak 30.000 euro inbertituko ditu proiektu honetan.
Konponketak Gurutzalden
Bigarren proposamen bozkatuena, 12 botuekin, Gurutzalde auzoan konponketak egitea da. Izan ere, Udalak 10.000 euro bideratuko ditu auzoko bideetan konponketa lanak egiteko, aparkalekuetan margoketa lanak burutzeko, argiteria hobetzeko…
Aurrekontu parte-hartzaileetatik kanpo geratu dira hurrengo proposamenak: Elexaldeko ludoteka hornitzea (8 puntu), kultura programazio egonkorra antolatzea (6 puntu), txokoen dinamizazioa (5 puntu), Elexalde-eskola arteko bidea sortzea (5 puntu), Gurutzaldeko errepideko zuloak konpontzea (4 puntu), irisgarritasun lanak egitea Arkotxa auzoan (3 puntu) eta Arkotxako espaloi batzuetan bolardoak ipintzea (puntu 1).
Iaz proposamen libreak egin zituzten zaratamarrek esparru ezberdinetan eta Udala bera zen proposamen horietako zein sartzen zen aurrekontu orokorrean. Aurten, proposamen zehatzak egin dituzte herritarrek eta Udalak urri hasieran GEURIAri azaldu lez azaroko plenoan onartuko dituzte ekarpenak.
☉ Zaratamo
Zuntz optikoaren abiadura Zaratamoko Iragorri Goikoara helduko da, herriko azken auzora
Zaratamoko Udalak zuntz optikoaren helaraziko du Zaratamoko azken auzora: Iragorri Goikoara. 9.000 euro inbertitu dituzte lan honetarako eta hemendik aurrera pintxoak edo ADSL sistemak erabiltzeari utziko diote
Iragorri Goikoako auzotarrek behin betirako agur esango diete internet pintxoei eta ADSL sistema zaharkituari, Zaratamoko Udalak zuntz optikoa helaraziko duelako bertara laster. Zaratamoko Udaleko zuntz publikoak erabiltzaile berri bat izango du, beraz.
Auzo hau zuntz barik zegoen Zaratamoko azken auzoa zen orain arte. Lan hauek egiteko 9.000 euroko inbertsioa egin du Udalak: “Lan hauekin udalerri osoak zuntz optikoaren abiadura izango du laster”, azaldu du Alberto Ugarriza Zaratamoko alkateak. “Hala ere, oraindik badago zuntzaren gaia dela eta atenditu beharreko herritarrik, beren etxeetara heltzeko arazoak dirautelako. Behin horiek konponduta Madariaga, Gutiolo, Burbustu, Urdinbide… bezalako auzoetan operadore nagusiek kudeatzen dute internet zerbitzua”, gehitu du Ugarrizak.
“Interneten abiadura etxebizitza bakoitzak kontratatzen duen tarifak ezarriko du. Momentura arte pintxoarekin edo ADSL sistema zaharkituaren bidez funtzionatu izan gara herrian. Zuntz optikoak abiadura eskaintza ezberdinen artean erabakitzeko aukera emango die erabiltzaileei. Garrantzitsuena zera da: internetaren autopista etxe guztietara helduko dela”.
☉ Zaratamo
Arimen Gauak ipuin kontakizunak, gynkana beldurgarria eta diskofesta ekarriko du Zaratamora
Jarduerak arrasti honetan bertan prestatu dituzte 18:00etatik aurrera, Elexaldeko eskola zaharretan
Gaur arrastirako plan beldurgarria prestatu du Zaratamoko Besopean Guraso Elkarteak. Arimen gaua izanik hiru jarduera prestatu dizkiete herriko txikienei, Elexalde auzoan, eskola zaharretan.
18:00etan ipuin kontalaria egongo da plazan; 19:00etan gynkana beldurgarria prestatu dute eta 20:00etan diskofesta, musika beldurgarriarekin gaua alaitzeko.
Hego Uribe eskualdean badira Arimen Gaua edo Gau Beltzaren inguruan jarduera bereziak antolatu dituzten udalerriak asteburu luze honi begira: Arrigorriaga, Zeberio eta Ugao horren adibide dira.
☉ Zaratamo
San Bizente elizako kanpaiaren motorra konpontzeko asmoa azaldu du Zaratamoko Udalak
Konponketa-lanak aurten hasi nahi dituzte, behin betiko data zehaztuta ez badago ere
Zaratamoko Udalak Arkotxako San Bizente elizako kanpaia konpontzeko asmoa azaldu du, kanpandorreko kanpaien motorra hondatuta dagoelako. Zaratamoko eliza Udalaren eskumena denez (Elexaldeko elizaren kanpandorrea bezala), berari dagokio bertan egin beharreko konponketak burutzea.
Udal ordezkarien arabera, kanpaiaren motorra hondatuta dago eta 2025eko aurrekontuan sartu duten betebeharretako bat da. “Diru kopuru bat bideratuko dugu kanpaiaren motorra konpontzeko baina espedientea osatu barik dago momentuz”, azaldu zuen Alberto Ugarriza Zaratamoko alkateak urri hasieran. Konponketa-lanak aurten hasi nahi dituzte, behin betiko data zehaztuta ez badago ere.
Gainera, Arkotxako elizarekin zerikusia duten bestelako konponketei ekingo die Udalak: barrualdea iaz konpondu zuen eta aurten fatxada eraberritzeko asmoa azaldu dute udal ordezkariek. Ez hori bakarrik: irisgarritasun lanak egin nahi dituzte bertan, sarbidea auzotar denei errazteko.