Santa kurtze auzoko ermitaren lanen azken ukituak ematen ari dira egun hauetan Zeberion. 2023ko abenduaren 6an, 19:00ak aldera, gidari gazte batek autoaren kontrola galdu, errepidetik irten eta Santakurtze elizako arkupearen aurka jo zuen. Errepidea bustita zegoen eta kolpeak, ikusgarria izan arren, ez zuen zauritu larririk utzi.

Kalteak materialak izan ziren beraz, arkupea ezagutezina geratu baitzen. Istripua gertatu eta egun gutxira, kalteak konpontzeko prozedura martxan ipini zuen Zeberioko parrokiak, eta GEURIAri azaldu lez aseguruak 12.105,50 euro ordaindu dizkio elizari konponketak egiteko.

Elizako ordezkarien arabera kopuru hori “txikiegia” da arkupea konpontzeko: “Ez dugu kaltetutako zatia konpondu nahi izan soilik; helburua arkupe osoa konpontzea da eta aseguruak kalte jakin batzuk konponduko ditu emandako diruarekin”, azaldu dute. “Gure gurasoek eraiki zuten ermita hau bere fedea eta ahaleginari esker, orain gure esku dago konpondu eta mantentzea”, azaldu dute parrokiatik.

Horiek horrela eta istripua sortutako autoak “kalte izugarriak” izan zirela ikusita, parrokiak konponketa integrala egin du arkupean: “Falta zitzaigun dirua eliztarren ekarpenei esker lortzen ari gara”, gehitu dute parrokiako arduradunek. Obra guztia egin ahal izateko aurrekontua 35.431,41 eurokoa izan da guztira.

Zeberioko Parrokia: “Ez dugu kaltetutako zatia konpondu nahi izan soilik; helburua arkupe osoa konpontzea da”

Teknikarien lana, kudeaketa eta aholkularitza Bilboko Gotzaindegiko Kultura Gai eta Ondasunen Sailari egokitu zaio. Zeberioko Olabarrietako Santo Tomas parrokiak, Zeberioko Santa Kurtze auzoaren laguntzarekin, eta eliztar eta boluntario anonimo gehiagok egin dute konponketa honen ahalegina.

Lanak bukatuko dituztenean inaugurazio ofiziala egingo dutela aurreratu diote GEURIAri.

Ondasun historikoa

Santa Kurtze ermita Gurutze Santuari eta honen aurkikuntzaren oroitzapenari dago eskainia. Gurutze Santua Constantino enperadorearen amak, Santa Elenak, aurkitu eban Jerusalemen, 326. urtean.

Tenplu honen jatorria ezezaguna da, baina 1678. urtean auzokide batzuek (Martin Petralanda, Rafael eta Tomas de Ibarrola eta Juan de Urabarrok) berreraiki zuten.

Egungo eraikina 1890ekoa da eta jatorriko eraikinaren antz handirik ez du. Casto de Zabalak proiektatu zuen eta azken berreraikitze honek 2.500 pezetako kostua izan zuen.

Ermitaren arkupean hilerri bat dago. Kareharri bloke bat da, trapezio-formaduna, apaindua eta XI.-XII. mendeen artean egindakoa.

Santa Kurtze eguna maiatzaren 3an da. Antxina, egun honek landaguneetan berebiziko garrantzia hartzen zuen, udaberriko bedeinkapenen egutegian egun nagusienetarikoa izaten baitzen.

Mezatan elorri zuri loredunez, zumez edo hurritzez egindako gurutzeak bedeinkatzen zituzten. Ostean, soroetan sartzen ebezan, ereindako ortuak bedeinkatzeko. Baserrietako leihoetan be ipinten zituzten, etxeak tximistetatik babesteko.

Ikasturte berriaren hasierarekin, Zeberioko Udalak herrian eskainiko dituen kirol-ikastaroen eskaintza iragarri berri du. Hiru jarduera izango dira guztira: Heziketa fisikoa, muskulazioa eta mantentze-gimnasia eta hirurak, urtero lez, eskola zaharrean eskainiko dituzte.

Jarduerak, momentuz, astearte eta ostegunetan programatu dituzte. Urritik aurrerako datak zehazteke daude oraindik:

17:00 – 17:55 Mantentze gimnasia
18:00 – 18:55 Heziketa fisikoa
19:00 – 19:55 Muskulazioa
20:00 – 20:55 Mantentze gimnasia

Izena emateko epea gaurtik hasita irailaren 30era zabaldu dute (amaiera ordua 14:00ak izango dira). Parte-hartzeko telefono zenbakia 946 481 079 da.

Urriaren 5 eta 6an asteburu osoko irteera egingo dute Zeberioko Austarri Mendi Taldeko kideek Donibane Garazira. Oraingo honetan Arbaila eta Ibañeta mendikateetara abiatuko dira.

Irteera urriaren 5an egingo dute 08:00etan eta itzulera urriaren 6an, 20:00ak inguruan. Gaua Donibane Garazin igaroko dute mendigoizaleek. Izena emateko azken eguna irailaren 27an izango da. Erreserbak  665 735 054 eta 656 415 597 telefono zenbakien bidez edo austarrimenditaldea@gmail.com e-postaren bidez egin daitezke.

Tontorrez tontor

Behorlegituturru (1.265mt), Lauriñaga (1.279mt) eta Lindus (1.218) tontorretatik igaroko dira zeberioztarrak.

Behorlegituturru gailurra, Behorlegi izenez ezagunagoa, Arbaila mendiguneko gailurrik adierazgarriena eta nabarmenena da. Gailur hori Zizeko lautadatik (Donibane Garazi) ongi ikusten den haitz-hortz harritsuaren itxuran goratzen da. Haritxarte izeneko ertz harritsu indartsu bat gailurraren ipar-mendebaldean sortzen da, eta itxura errespetagarria ematen dio.

Auñamendi (1278 m) ere deitua, mendilerro baten gailurrik garaiena da eta hamabost bat kilometrotan zehar Aldude eta Luzaide haranak banatzen ditu, mugari jarraituz. Batetik, Aldude ibaia jaisten da, eta, bestetik, Luzaide deiturikoa. Biak Errobiko urak dira, Baionako uretatik isurtzen dira eta Kantauri itsasoari gehitzen zaizkio.

Erromesak, Done Jakue bidean, Ibañetan // CaminanteK

Mendigune honen alderdi garrantzitsuak asko dira. Luzaide harana (Luzaide) ezaguna da bertan gertatu zelako Orreagako gudua: bertan Nafarroako erresumako indarrek Roldan ospetsua garaitu zuten (788-08-15). Erromesek Santiago dute helmuga, eta Donibane-Garazitik (181 m) Ibañeta (1.057 m) Pirinioez haraindiko igarobidean mendikatea gainditu eta Orreagako edo Oreagako Errege Kolegiata famatura (952 m) jaisten dira. Lauriñagaren mendebaldean (1.278 m), Hairako amildegi sakona dago, pagadi ospetsu batek estalia: Hairako basoa.

Ibañetako mendatetik (1.057 m) abiatzen da mendi honetarainoko ibilbiderik xumeena. Eskuinetik, Girizu (1262 m) gailurra inguratzen duen gurdia hartu eta Gararbide (1.090 m) lepora iritsiko gara. Mendebalderantz igota, tontor bat eskuinetara utzi eta Lindus lepora (1166 m) heltzeko aukera dago, hiru mugaren elkargunea: Luzaide, Auritz, Aldude. Eskuinetik, Mixpiratxar atakara iristen da (1.135 m).

Zeberioko Udaleko Berdintasun arloak 2025ean antolatu beharreko ekintzen inguruan galdetu die herritarrei: “Berdintasun arlotik, hurrengo urtean zehar garatzeko ekintzak antolatzen ari gara, eta honetarako, zuen parte hartzea behar dugu”, iragarri dute Udaletik. “Gustatuko litzaiguke jakitea zein ekintza garatzea gustatuko litzaizue 2025 urtean zehar, ahal dugun heinean, hauek prestatu ahal izateko”.

Hori dela eta, Google Forms plataformaren bidezko inkesta ireki eta anonimoa prestatu dute. Bertan, zeberioztarrek beren adin artea aukeratu eta horrekin batera datorren urtean Zeberion garatzea gustatuko litzaiekeen ekintza deskribatu behar dute, modu librean.

“Plataforman jasotako erantzunen bidez datorren urteko jarduerak antolatzen saihatuko gara, herritarren beharrak asetzeko”, azaldu du Nerea García Rebollo Zeberioko Berdintasun teknikariak.

Ikasturte berriaren hasierarekin proiektu berri bat ipiniko du martxan Zeberioko eskolak Udaleko Berdintasun sailarekin. Gaia zaintza izango da eta protagonistak Lehen Hezkuntzako hirugarren, laugarren, bosgarren eta seigarren mailako ikasleak izango dira.

“Berezitasun modura, ikasleen gurasoek tailer honetan parte hartzera gonbidatuko ditugu”, azaldu du Nerea García Rebollo proiektuko bultzatzaileak. “Helburua zaintzaren inguruko sentsibilizazioa lantzea da”. Azken hiruhilekoan, ikasturtean zehar ateratako informazioa eta ondorioekin proiektuaren aurkezpena egingo dute ikasleek. Proiektua guztiz finkatuta ez badago ere, horiek dira eskolako zuzendaritzak Udalarekin elkarlanean sortutako ildo nagusiak.

Tailer parte-hartzaile hauek sortzearen ideia joan den ekainean sortu zen, proiektu hau sortzeko beharra sumatu zutenean: “Asmoa zaintzaren inguruko tailerra sortzea zen. Azken batean, gure ustez zaintza berdintasunaren oinarria da eta garrantzitsua iruditzen zaigu berdintasuna lantzeko; ez bakarrik martxoaren 8an edo azaroaren 25ean mobilizazioak antolatuz. Egunero landu behar den zerbait da”.

Hurrengo asteetan proiektuaren nondik norakoak eta datak zehaztuko dituzte, eskolako eta Udaleko ordezkariak elkartu ostean.