Gutunak
Gutuna | Ukaldia diplomaziari eta bakeari
Sortu: Ez da berri ona izan. Ukaldi bat izan da jakintza politikoaren aurka, justizia asmoak iraunaraztearen aurka, herriak adiskidetzeko engaiamenduaren aurka eta horrek guztiak berekin dakarren hipotesi demokratikoaren aurka”
Josu Urrutikoetxea atxilotu zuten maiatzaren 16ko goizean, Frantzian, Haute-Savoie departamenduko ospitale publiko baten barrutian, «salaketa anonimo baten ondorioz». Ez da berri ona izan. Ukaldi bat izan da jakintza politikoaren aurka, justizia asmoak iraunaraztearen aurka, herriak adiskidetzeko engaiamenduaren aurka eta horrek guztiak berekin dakarren hipotesi demokratikoaren aurka.
Gure ekimen honen arrazoia ez da Josu Urritikoetxearen iraganaldi borrokalaria, nahiz eta iraganaldi hori botere publikoek instrrumentazilizatu eta komunikabideek estigmatizatu duten, baizik eta Euskal Herriaren bake prozesuaren bidean hark egin duen ekarpen politiko erabakiorra. Funtsezkoa izan baita haren ekarpen pertsonalaren eraginkortasuna, nahiz eta guztiz ezezaguna izan, gatazka atzean uztea bideratu duen prozesuan, Europa mendebaldeko gatazka armatuen artean azkena eta zaharrena izan den gatazka, hain zuzen.
Josu Urrutikoetxeak, ETA erakunde armatuko kide historikoa izanik, kemena izan du eztabaida irekitzeko eta egitura erabat berregokitzeko, ETAk eskura zitzan borroka armatuari behin betiko amaiera emango zioten bitartekoak. Estalperik gabe, nahiz eta hamar urte preso egon, eta ondoren azken hamazazpi urteok klandestinitatean bizi, lortu du gatazka eraldatzera behartzea, eta gatazka hori eraman da, alde bakarrez, ingurumaria politiko-militar batetik logika hertsiki politiko batera.
Bake negoziazioak
1980ko hamarkadaren hasieran jada, harremanetan jarri zen Espainiako Gobernuarekin, Aljeriako 1989ko bake negoziazioak lantzeko. Haatik ere, Frantziako Gobernuak interpelatu egin zuen 89ko urte hartako urtarrilaren hasieran, Baionan, naiz eta jakitun izan ETAk, Espainiako Gobernuak eskatuta, alde bakarreko su-etena iragarri berri zuela, eztabaidak hasteko aldez aurreko urrats gisa. Hamar urteko espetxealdiaren ondoren (sei urte Frantzian eta beste lau Espainian; azken lauak behin-behineko egoeran, esan nahi baita epaitua eta zigortua izan gabe), 1998an eta, gero, 2001ean Euskal Autonomia Erkidegoko legebiltzarkide izan zen, 2002an klandestinitatera alde egin zuen arte. Orduz geroztik, egoera horretan bizi izan da, aurreko maiatzaren 16an atxilotu zuten arte.
Testuinguru horretan, 2005eko ekainetik 2006ko irailera bitartean, Josu Urrutikoetxea Genevan egon zen, Suitzako Gobernuak babestuta, eta han ezinbesteko lana egin zuen negoziazio prozesua bideratzen eta Espainiako gobernu sozialistarekin landutako bide orria eratzen. Parte hartu zuen, baita ere, hurrengo bide orria hezurmamitzen, zeina izan baitzen Aieteko Nazioarteko Bake Konferentziaren (2011) aurrekaria. Bakearen Nobel saridun Kofi Annan buru zelarik, konferentzia horretan aurreikusi zen, besteak beste, ekintza armatu guztiak behin betiko bertan behera uztea (iragarritakoa betez, aldarrikapen hori hiru egun geroago egin zen, 2011ko urriaren 20an) eta Oslon negoziazioaldi bati ekitea gatazkaren ondorioei buruz (fase hau aldez aurretik onartua zuten bi aldeek, hau da, Espainiako Gobernuak eta ETAk). Josu Urrutikoetxeak Norvegiako hiriburuan igaro zituen 2011tik 2013ra arteko urteak, herrialde horretako Gobernuaren babespean, itxaroten egon baitzen, baina alferrik, nahiz eta Gobernuak bere hitza emana zuen, Espainiako negoziatzaileen etorrera.
Estatu solaskiderik gabe, ez Frantziakorik ez Espainiakorik, eta nahiz eta hainbat polizia operazio gertatu erakundearen armagabetzea eragozteko, ETAk erabaki zuen armak euskal herritarren esku uztea, erakundearen erabateko armagabetzea egiaz gauza zedin 2017ko apirilaren 8an. Azkenik, 2018ko maiatzaren 3an, Genovako Henry Dunant Zentroan, Josu Urrutikoetxeak ETAren autodesegitea jakinarazi zuen nazioarteko komunitatearen aurrean. Horra hor lurralde horretako historia kolektiboa mugarriztatzen duten hainbat etapa; horra hor gatazka horren ebazpide inoiz ikusi gabea, zeinaren alde bakarreko izaera, zinez, harrigarria baita.
Adibide gisa jarrita, irudika al dezakegu Hego Afrikan, 1991ko ekainean, behin apartheideko legeen zutabeak eraitsita, etorkizuneko Bakearen Nobel saridun Nelson Mandelari kartzela zigorra berrezartzea? Sinestekoa izango al litzateke Ipar Irlandan, 1998ko apirilean, Aste Santuko akordioaren biharamunean, Gerry Adams atxilotu eta ziega batean giltzapetu zezaten agintzea? Bada, jokaleku baldar hori da, hain zuzen, gu kezkaz eta atsekabez bizitzen ari garena. Beren esker ona azaldu nahian edo, Frantziako agintariak kartzela zigorra ari dira prestatzen Josu Urrutikoetxearentzat.
Guk ezin dugu onartu gure herrialdeetako eta Europar Batasuneko diplomaziek neurri horretarainoko doilorkeriaz jokatzea. Guk ezin dugu jasan halako arinkeria politikoa, jakinda zenbat keinu egin diren alde bakarrez, populazio oso baten osagai guztien laguntzarekin: 2011, borroka armatuari alde bakarrez amaiera ematea; 2017, armak euskal herritarren esku uztea; 2018, ETAren autodesegitea. Arbuiatzen dugu Josu Urrutikoetxeak gatazka armatuarekin amaitzeko erakutsi dituen ausardiari eta bikaintasun moralari mespretxuarekin, umiliazioarekin eta, azken batean, errepresioarekin erantzutea., Aitortza, giza eskubideekiko begirunea, justizia trantsizionala, zigorrak egokitzea… nozio oinarrizko eta, hala ere, hain funtsezko horiek ezin dute arrotzak izan gure estatuentzat eta Europar Batasunarentzat. Ezin dute jarraitu prozesu honetako beso langileak jazarten eta, sistematikoki, zigortzen ahalegintzen.
Nahiz eta nazioarteko komunitateak laster baino lehen errerakzionatuko duen, zentzuzkoa den bezala, eta Josu Urrutikoetxea argi eta garbi babestuko duen, oraindik ez da beranduegi Frantziako Estatuak keinu indartsu, burutsu eta esanguratsua egiteko, helburutzat harturik politikari bere eremua eskaintzea eta bakeraren eraikuntzan ezinbestekoa izan dena berriro ez espetxeratzea, gu guztiok etorkizunari begira diezaiogun aurrez aurre, elkarrekin eta buru argitasunez.
Alain Badiou (filosofoa), Etienne Balibar (filosofoa), Thomas Lacoste (ereralizadorea), Jean-Luc Nancy (filosofoa), Toni Negri (filosofoa) & Jacques Rancière (filosofoa)
2013ko martxoaren 30a memorian hiltzaturik dugun data da. Izan ere, frantziar estatuko atzaparretan preso zelarik joan zitzaigun Xabier Lopez Peña.
Giza eskubideak urratzen dituen espetxe politika anker baten ondorioz hil zen Xabier, eta 10 urte ondoren, Kepa Del Hoyo herrikidearekin gertatu bezala (2017) inork ez du heriotz hauen ardura politikorik hartu bere gain.
Ezin ahaztu sakabanaketak, bakartzeak, zigorren luzatzeak, bizi baldintza negargarriek, osasun asistentzia desegokiak eta abar luze batek ezaugarritzen duela hamarkadetan zehar mendeku gosez aplikatutako espetxe politika.
Euskal preso politikoei aplikatzen zaien espetxe-politikak, salbuespenezko izaera eta mendekuzko orientazioa izateagatik, zigorgabetasun-esparru onartezina osatzen du. Zigor luzeek eta espetxealdiaren baldintza oso gogorrek nabarmen areagotzen dute haien gaixotasunak larriagotzeko aukera, jarraipen mediko eta tratamendu egokirik ez dagoelako.
Xabier hil ondorengo egunak amorruz eta minez gogoratzen ditugu. Senitartekoek jasotako tratua ankerra izan zen, ospitaleratzea egun askotara arte ez ezagutuz, Xabierri bisita egitea eta bere bizitzako azken egunetan txosten medikoak eskuratzea ukatuz eta bisita egitera joan zitzaizkionean haren heriotzaren berri emanez.
Hala ere, indar eta duintasun handiz oroitzen dugun garaia da, Euskal Herri osoan zehar hedatutako elkartasun uholdeagatik: tartean Basauri, Galdakao eta Ziburuko manifestazioak, Urduñan Gazte Danbada ospatzen ari zela antolaturiko deialdia, gorpuaren harrera aireportuan, eta nola ez, Aperribaiko frontoiko ekitaldi erraldoi hura. 10 urteren ondoren bidean darraigu.
Herri honetan gertatutakoa ahaztu ez dadin eta berriro gerta ez dadin.
Garaipenera arte, Xabier.
☉ Basauri
Basauriko Urbi Institutuko ikasleek elkartrukea egingo dute maiatzean Portugaleko ikasleekin
Basauriko Urbi Institutuak bide luzea egin du Europako proiektuen garapenean. Badira zazpi urte Italian, Grezian, Belgikan eta Lituanian Urbiko ikasleak eta irakasleak bertako ikastetxeetara joaten hasi zirela, lankidetza, kalitatea, inklusioa eta ekitatea, bikaintasuna, sormena eta berrikuntza sustatzeko. Mugikortasun horiek Erasmus+ programari eta eTwinning plataformari esker egin ahal izan dira. 2021-22 ikasturte honetan lanean jarraitu dugu, eta lortutako emaitzak askotarikoak eta oso emankorrak izan dira, Urbi Institutuak duen Erasmus 2020-27 Egiaztapenari esker.
+Participatory Democracy, +Active Citizenship Erasmus+ proiektuaren barruan, atzerriko bi ikastetxerekin bi mugikortasun plan garatu ditugu; Portugaleko Vila Nova de Famalicão Camilo Castelo Branco institutuarekin eta Lituaniako Šiauliai hiriko Juliaus Janonio Gimnazija ikastetxearekin, alegia. Irailean Estrasburgora joan ginen, eta urrian Lituaniara.
Irakasleen mugikortasunari dagokionez, Danimarkako Frederikshavn Handelskole institutua bisitatu zuten lau irakaslek otsailean. Apirilean bi irakasle Txekiar Errepublikako Pilsen hiriko Luďka Pika Gymnázium-era joan ziren. Bi bisiten helburua “behaketa bidezko ikaskuntza” edo “job shadowing” delakoa izan da, hau da, beste irakasle batzuek ematen dituzten eskolak zuzenean behatzea. Aurrez aurre bertako hezkuntza nolakoa den, zer teknika erabiltzen diren edo ikasleek nola ikasten duten ikustea da helburua. Era berean, ikasleek lantzen dituzten gaiak eta egiten dituzten jarduerak aztertzea ere. Horrekin guztiarekin, gure mugetatik haratago ikustea, balio berriak ikastea eta gure eskoletan zer aldatu edo zer hobetu ondorioztatzea lortzen da.
Urbi Institutuan apirilaren 26tik 29ra egingo den beste jarduera berritzaile bat Hizkuntza Klasikoen Irakaskuntzako Metodologia Aktiboko Lehen Ikastaroa izango da. Rogelio Toledo Berlinen bizi den irakasle mexikar adituak emango du ikastaroa, Urbiko ikasle eta irakasleei zein Euskal Autonomia Erkidegoko irakasleei zuzenduta. Bestalde, maiatzaren 9tik 13ra, Urbiko ikasleek bosgarren eta azken elkartrukea egingo dute Portugalgo Camilo Castelo Branco Vila Nova de Famalicão Institutuan.
Urbiko Nazioartekotze Batzordeak kudeatzen dituen eta Europar Batasuneko Erasmus Programak onartu eta finantzatzen dituen jarduera horiek guztiak eTwinning proiektuek indartzen dituzte. eTwinning +Participatory Democracy +Active Citizenship proiektua, Lituaniako eta Portugalgo bazkideekin batera, eta indoMIT@S proiektua, txekiarrekin eta asturiarrekin batera.
IndoMIT@S proiektuan, ikasleek greziar zein erromatar mitologia klasikoan, asturiarrean, euskal mitologian eta txekiarrean agertzen diren emakumezko pertsonaiak aztertu dituzte, eta haien ezaugarri komunak eta bereizgarriak nabarmendu dituzte. Ondoren, nazioarteko lankidetza-taldeetan hamar antimit@ sortu dituzte, kanon estetiko tradizionalak hausten dituztenak. Pilseneko ikasle txekiarrek Urbi Institutuko bi irakasleren bisita jaso dute, eta horiek proiektua bertatik bertara ezarri eta bultzatu dute. Zalantzarik gabe, Europako proiektu horiek guztiak dira Urbi Institutuak inguruko beste ikastetxeekin alderatuta dituen ezaugarri bereizgarrietako bat.
Gutunak
Iritzia | Hego Uribeko gazteok zartada! Bat egitetik, hamaika izatera
Zartada Gazte Ekimena antolatu dute martxoaren 18tik 20ra bitartean. Euskal Herriko Gazte Mugimenduetako kideak elkartuko dira, tartean Hego Uribekoak.
Sistema heteropatriarkala inoiz baino bortitzagoa da; krisi batetik bestera hezi eta hasi den belaunaldia gara eta gure gurasoak baino okerrago biziko den lehena izango garela diote. Prekarietatea eguneroko ogi dugu, ezegonkortasunak gure bizitzako esparru danak (hezkuntza, enplegua harremanak …) busti ditu eta honek gure osasunean eragina izan du; ansietateak eta depresio kasuek nabarmen egin dute gora, Hego Euskal Herriko 15 eta 29 urte arteko gazteon heriotza kanpo faktoreen artean suzidioa 2na da. Bitartean joera neoliberalak indartzen dabiltza; gero eta gizarte indibidualista, berekoiagoa eraikiz. Itxaropenik gabeko belaunaldia gara, ez dugu etorkizunik ezta erabakimenik. Eta gutxi balitz, gure egoeraren erantzule egin nahi gaituzte, etengabe kriminalizatuz.
Baina hau ez da bakarrik aldatuko, gazteok egoeraz nazkatuta ZARTADA egitera gatoz! Euskal herriak zaintza sistema publiko komunitario bat behar duelako bizitzak erdigunean kokatuko dituena. Euskal Herri euskalduna eta antifaxista eraikitzeko. Merkatuaren logiketatik at kokatuko den hezkuntza nahi dugulako. Planetak eredu jasangarriagoak behar dituelako. Gazte boterea eta antolakuntza aurrera egiteko tresna dugu, sistema heteropatriarkal kapitalistarekin talkan kolektiboki alternatibak eraikitzeko.
Eta horregatik egingo dugu Zartada martxoaren 18, 19 eta 20an. Euskal Herriko gazte mugimenduetako kideak Gasteizen elkartuko gara. Kaleak hartu, egoera desnormalizatu eta hamaika aldarri plazaratzeko. Ikasturte hasieratik gabiltza Hego Uribeko gazteok ere Euskal Herriko gazte mugimenduekin elkarlanean hausnarketak ematen eta asteburua prestatzen, egitaraua laster egingo da publiko.
# 1 egitetik 11 izatera goaz #. Gazteok batuz eta elkarrekin hausnartuz mobilizatuko gara; sistemari arrakalak sortu eta beste eredu bat posible dela ikustarazi nahi dugu, egun bizi dugun testuinguruari gazte ikuspegitik erantzun bateratu bat emateko asmoz. Ez dugulako gure gurasoak baino okerrago biziko den belaunaldia izan nahi. Dena aldatzera goaz
Hego Uribeko gazteak ZARTADA gara! Sistema heteropatriarkal kapitalistari ZARTADA!
Leire Delgado, Garbiñe Sagarduy eta Xabitxu Gutierrez
Hego Uribeko Gazte Mugimenduko kideak
2021eko ekainean, Basauriko emakume gazte bat udalerriko ertzain-etxera joan zen eraso saiakera bat salatzeko, eta erasotzailearen ezaugarri fisikoak eman zituen. Artatu zuen agenteak ez zion salaketa jaso nahi izan, erasotzailea identifikatu gabe bazegoen ezin zela ezer egin argudiatuta. Geroago jakin genuen egun horretan bertan ezaugarri bereko beste eraso bat gertatu zela.
Egun batzuk geroago, bi emakumeek salaketa jarri zuten eraso horiengatik. Ez zitzaien jakinarazi abokatu bat eskatzeko eskubidea zutela, beren eskubideei eta izan zitzaketen izapideei buruzko informazioa eta aholkuak jaso ahal izateko.
2021eko uztailaren 4an, Basauriko Asanblada Feministak kexa bat jarri zuen Ertzaintzan, kasu horretan gaizki jokatu zutelako, ez baitzen bete EAEn indarrean dagoen protokoloa.
Kexa horri buruzko informazioa behin eta berriz eskatu ondoren, jaso dugun erantzunak ez digu berriz errepikatuko ez denaren bermerik ematen
Jarraitzen al ditu Ertzaintzak indarkeria jasaten duten emakumeei laguntzeko protokoloak, edo kontua da jendaurrean ondo geratzea eta kito?
Zure sexu-askatsunaren aurkako erasoren bat jasan baduzu, kontuan izan:
- Laguntza medikoa behar baduzu, ospitale edo larrialdietako mediku-zentro batera joan
- Marienea-Basauriko Emakumeen Etxean informazioa eska dezakezu (946 12 41 00), lege-orientazioa jasotzeko edota Basauriko Mugimendu Feministarekin harremanetan
- Ertzaintzan salaketa jarri nahi baduzu, zure salaketa jaso behar dute derrigorrez. Baina gogoratu, salaketa jarri edo ez, ofiziozko abokatu bat izateko eskubidea duzula, prozesuan aholkuak eta laguntza emango Frogarik izanez gero, aportatu.
- Baduzu larrialdietako telefono bat 24 orduz erasoen inguruko informazioa jaso ahal izateko (SATEVI, 900 840 111).
Egilea: Itziar González Bilbao
Ikusgarria da azken mende erdian euskararen alde euskaldunok egin dugun lana. Zenbatezinak dira urte hauetan euskaraz bizitzeko herriz herri egin ditugun ekimenak eta sortu ditugun egitasmoak. Horri guztiari esker euskara galzoriaren ertzetik urruntzea lortu dugu, harro egoteko modukoa den herri ahalegina izan delarik.
Asko egin eta lortu dugu zalantzarik gabe, baina ez da nahikoa. Euskararen patua amildegitik urrundu dugu baina ezin esan etorkizuna ziurtatua duenik. Ez etorkizuna ezta orainaldia ere, egun ezin baikara euskaraz normaltasunez bizi. Gure haur askok ez dute euskara maila nahikoa lortzen, eta lortzen dutenen kasuan erdaraz hitz egiteko joera nagusi da, ingurune linguistikoak horretara bideratzen baititu. Udalera jotzen dugunean, edo medikuarengana, edo beste zerbitzu publikoetara, langile euskalduna topatzea mirari bat izaten da askotan. Lan munduan zer esanik ez, euskararen presentzia hutsaren hurrengoa da. Gure bizitzetan gero eta eragin gehiago duten teknologia berrietan ere sinbolikoa da. Hori gutxi ez eta euskararen eta euskaldunon aurkako espainiar eta frantziar estatuen ekinbideak ez du etenik, azken egunetako adierazpen eta epaiek adierazten diguten bezala.
Urteotan euskararen alde egindako lan guztia bururaino eraman eta euskaldunok euskaraz bizi ahal izateko burujabetza behar dugu ezinbestean. Soilik euskaldunoi dagokigu erabakitzea zein nolako hizkuntza-politika aplikatu behar den gure herrian. Burujabetzarik gabe kanpoan erabaki eta ezartzen digute euskararen hedapena noraino eta nolakoa den, gure eskumenak erabaki horiek mugatuak direlarik, mendekotasun egoeran.
Ondorioz, duela 40 urte gure herrian ezagutu genuen euskararen aldeko susperraldi berri baten beharra dugu. Pertsona eta talde euskaltzaleak berriz ere aktibatu eta kalera ateratzeko unea dugu. Euskal Herrian Euskarazek kalera ateratzeko deialdia luzatzen dizu beraz euskaltzale lagun hori. Gure eskubideen defentsan eta euskararen alde, abenduaren 6an Durangon deitu dugun manifestaziora gonbidatzen zaitugu. Euskaraz bizitzeko kalera!
Urko Aierbe Sarasola, EHEko kidea
Langabezian dauden 73 herritar kontratatuko ditu Basauriko Udalak, iaz baino 10 gehiago
Usansolo herri gisa inskribatu ez izanaren aurka helegitea jarri du Galdakaoko Udalak
Etxebarriko Arcelor Mittal lantegian enplegu-erregulazio espediente berria ezarri nahi dute, “eskaeren beherakadagatik”
Argazkiak | Euskal Herriko Dantza Agerketak euri-jasa gogorrak saihestu ditu Basaurin
Argazkiak | Galdakaoko jaietako kuadrillen Herri Kirolak 40 argazkitan
Argazkiak | Zeinek prestatu du marmitakorik onena Galdakaoko santakurtzetan?
Bideoa | Sute batek Kareaga Goikoa kaleko etxebizitza bat kiskali du Basaurin
Basauri ‘2024ko Kirolaren Europako Hiria’ izateko hautagaia da
