Sareak

Zutabeak

Artista eta pertsona

|

Rototom Reggae festibalak sona handia hartu du aurtengo udan, orain gutxira arte gutxiengo batek ezagutzen zuen arren. Aurtengo edizioan Matisyahu abeslaria aukeratu izanak hainbat eragileren aserrea piztu zuen hasiera-hasieratik, bere ustezko pro-sionismoa tarteko, eta hori dela eta, antolatzaileek bere izena karteletik kentzea erabaki zuten. Horrek ikaragarrizko iskanbila mediatikoa sortu, eta bai aldeko, eta bai kontrako komentario eta salaketek telebista-kate, komunikabide eta sare sozialak sutu zituzten egunetan. Historian behin eta berriro agertu, eta ezinbestean erantzunik gabe gelditzen den zalantza birgorpuztu du gertaerak: Berezi ahal/behar dira artista eta pertsona bera?

Woody Allen, Román Polanski, Céline, Heidegger, Lars Von Trier, Hitchcok, Jimmy Page, Picasso, Bob Marley, Lennon… Aise topa ditzakegu argi-ilunak dituzten artistak edozein diziplinatan. Baita zuzenean ilun-ilunak dituztenak ere. Politikoki egokia denaren muga zanpatu baino ez dute egin batzuek, eta beste batzuk gaizkileak dira, zehatz-mehatz. Artista handiak dira, baina, eta artistak diren heinean, miretsi egiten ditu zenbaitek, eta beste askok beraien lanak baztertu behar direla uste du.

Ez naiz ari, jakina, izaera artistikoaz gain, testigantza-izaera ere baduten lanen gainean. Musika edo literaturaren bidez ideologia zehatz bat defendatzen denean, edo artea erlijio zein gai zehatz bati buruzko propaganda bide erabiltzen denean, argi dago norberaren esku egon behar duela obra hori onartu ala baztertzea, norbere ideologiarekin bat egiten duen edo ez aztertuta. Ez da hori, ordea, Matisyahuren kasua, izan ere, bere ideologia da boikota egiteko erabiltzen den aitzakia, eta berak ez omen du bere artea erabiltzen ideologia hori defendatzeko. Artearekin berarekin inolako zerikusirik ez duten artisten jokabideen gaitzespen sozialaz ari naiz; askorentzat ez baita nahikoa jokabidea edo ideologia bera gaitzestearekin, artea bera ere baztertu eta boikoteatu behar dela uste dute, jokabide horiek zigortzeko, nolabait.

Askorentzat ez baita nahikoa jokabidea edo ideologia bera gaitzestearekin, artea bera ere baztertu edo boikoteatu behar dela uste dute, jokabide horiek zigortzeko, nolabait.

Onartu behar dut horrelako boikotak eraginkorrak izan ahal direla mezu bat transmititzeko, kasu batzuetan -bizirik dauden artistekin, jakina-, helburua hori bada. Egia da, baita, zentzu horretan ondokoaren mugak eta nireak ez direla zertan berberak izan. Ulertzen dut Matisyahuren iritziarekin bat ez datorren batek kontzertura ez hurreratzea erabaki izana. Ulertzen ditut, era berean, Román Polanskiren filmak ikusi nahi ez dituztenak. Edo Dylan Allenek duela gutxi bere aitaren gainean egindako adierazpenak aditu ostean baten bati entzuten diodanean ezin izango duela Woody Allenen filmik egundo ikusi. Gutxitan, baina egin izan ditut, nik neuk ere, horrelako hautuak.

Baina hautuak hautu, uste dut erakunde eta administrazioek horrelako ekintzen gainetik egoten saiatu beharko luketela, batez ere iritziak -eta ez  ekintzak- epaitzen direnean, ideiak kriminalizatzea oso arriskutsua baita. Beti. Ezinezkoa zaigu, gainera, artista guztien ideologia ezagutzea, eta horren inguruko adierazpenak eginarazteari gehiegizkoa deritzot. Erraza da, beraz, diskriminazioan eta subjetibotasunean erortzea. Ez dut uste, azkenik, gure ikuspuntu aldetik okerrak diren iritzi nahiz jokabideak gaitzetsi, eta pertsona horiek egindako artea mirestean kontraesanik dagoenik, berez. Artista izaerak aparteko pertsonalitatea behar luke, bere osotasunean. Artista izaera hori bera goraipatu ahal da –eta saritu, baita-, eta horrek ez du esan nahi pertsona horren gainerako izaerak, edo/eta jokabide edo iritzi guztiak babesten direnik.

Erakunde eta administrazioek horrelako ekintzen gainetik egoten saiatu beharko lukete, batez ere iritziak -eta ez ekintzak- epaitzen direnean, ideiak kriminalizatzea oso arriskutsua baita. Beti.

Arteari berari ez zaio, ahal dela, muzin egin behar. Ez dut uste horrekin garaile irten gaitezkeenik, inolaz ere, nahiz eta nik neuk ere izan ditudan -eta izango ditudan-, gai honetan, kontraesanak. Matisyahuk eman egin zuen kontzertua, azkenean. "Adierazpen askatasunak irabazi du, eta musikak, ez banderek", izan ziren bere hitzak. Norberak atera ditzala ondorioak. Ni neu ere horretan nabil. Hori bai, erraietan hausnarrean hasi baino lehenago, gogoratu, arren, ezaugarri, jokabide edo iritzi oker batek ez gaituela gure osotasunean definitzen. Izan ere, Nabokovek esan ohi zuen bezala, olatu-kolpe bakar batek ezin du itsasoa bere handitasunean azaldu.

Iritziak

Iritzia | Hego Uribeko Laneko Atodefentsa Sarea eratu da

|

Argazkia: Kontseilu Sozialista

Krisi garaia ofentsiba garaia da bereziki; burgesiak gure aurka bideratutako ofentsiba. Eta otzan egon ordez, desjabetuok autodefentsarako mekanismoak sortu behar ditugu. Esparru guztietan, baita laboralean ere. Horretarako sortu genuen Hego Uribeko Kontseilu Sozialistatik laneko baldintzak borrokatu eta hobetzeko tresna, Laneko Autodefentsa Sarea (LAS).

Arlo laboralean ematen ari den egituraketa dela eta, erreminta berriak behar dira proletargo atomizatua antolatzeko. Errepresentazioan eta burokrazian oinarritutako eredu sindikal baten ordez, langileon borroka propioa sustatuko dituen antolakuntza formak behar ditugu. Klase elkartasuna indargune duen antolakuntza oinarri, langileon onurarako diren borrokak abiarazi behar dira.

Hala ere, hobekuntza partzialak ez dira nahikoa; agerikoa baita kapitalismoak okerrerako joera duela, eta garaipen oro desagertu egiten dela urte edo hilabete gutxitara. Beraz, erreformara mugatu beharrean, zinez errealista den politikak ezin du esplotazio tasa "normal" bat legitimatu, esplotazio harremana gailendu behar du.

Zentzu honetan, borroka bakoitzari perspektiba politiko jakitun bat ematea funtsezkoa da, borroka bera orokortzeko. Horregatik, autodefentsa sozialistak osotasun politikoari egiten dio ekarpena langileon zuzeneko interesak defendatzearekin batera; hots, kalitatezko lan baldintza berdinen aldeko borroka, Estatu Sozialistaren norabidean kokatu behar dugu.

Horrela, langileon arteko klase elkartasuna medio, interbentzio politikorako hainbat baliabide eta aukera eskaintzen ditu Hego Uribeko LAS-ek:

  • Lan gatazken gaineko aholkularitza juridikoa.
  • Borroka prozesuak aurrera eramateko laguntza eta babesa.
  • Formakuntzarako baliabideak: kontratu eta nominen irakurketak, erreforma politikoen inguruko azalpenak, eskubide laboralen gidak etab.
  • Auzi laboralen gaineko mobilizazioa eta salaketa politikoa.

Hau guztia hurbilarazteko, aurkezpenak burutuko ditugu kolektibo ezberdinetan Galdakaon eta Basaurin bereziki. Zalantza edo beharrizanik edukiz gero, kontaktatu 613 910 019 telefono zenbakian edo lanekoAS.hegouribe@gmail.com heblbide elektronikoaren bitartez.

Osorik irakurri

☉ Galdakao

Iritzia | 86 urte igaro dira jada

|

Gaur, duela 86 urte Faxistek Galdakao bonbardeatu zuten, Plazakoetxeko babeslekua jo eta laguntzera joan zirenak metrallatu zituzten. Orotara, 24 galdakoztar erail zituzten faxistek eta hilabete batzuk geroago burdin hesia gainditu eta Francoren armadaren menpe gelditu zen herria.

Lehenik eta behin, ezinbestekoa da eraildako herritarrak omendu, emandako gertakariak gogoratu eta bertatik irakaspen politikoak ateratzea. Izan ere, urte asko igaro diren arren, gaur egun adierazpen faxisten gorakada eta estatuaren autoritarizaziorako joerak indar handia hartzen ari diren fenomenoak dira. Funtsean, egungo krisia testuinguruan ematen ari den gizartearen eta estatuaren faxistizazio prozesuaren adierazle zuzenak dira.

Burgesiak, egun bizitzen ari garen krisi testuinguruan sortu daitekeen ezegonkortasuna apaltzea du helburu, independentzia politikoan oinarritzen diren adierazpenak erasotu (eskubide politikoen urraketen bitartez) eta etorkizuneko langileria disziplinamendu mekanismo geroz eta zorrotzagoetan hezteko asmoz (plataforma digitalak, segurtasun kamerak, presentzia polizial itogarria…). Horregaitik, esan daiteke, gobernu faxista ekoizpen eredu kapitalistan gizartea antolatzeko modu konkretu bat dela, krisiaren erreakzio bezala gaurkotu dena, alegia.

Izan ere, faxismoak bizitzen ari garen garai ilun honetan bere programa baztertzailea langileriaren baitan zabaltzea du helburu, proletalgo babesgabearen kontra eginez. Hala nola, komunitate nazionalaren modernizazio bat planteatzen dute. Orden soziala eta ongizatea berreskuratzeko identitate nazionalaren defentsa sutsua egiten dute, klase ertain nazionalaren baldintza ekonomiko eta sozialen okertzearen errudun proletalgo migratzailea aurkeztuz. Honela, subiranotasun nazionala mantentzea ezinbesteko premisa bezala aurkezten dute, estatu aparatuen defentsa sutsu bat proposatuz; finean, biraje autoritarioaren atxikipena lortzeko, Estatua elite ekonomikoek sortutako krisiaren aterabide bezala aurkezten dute.

Gauzak honela, krisiaren aurrean berriro ere metaketa fase bat abiarazteko beharrezkoak zaizkion neurriak aplikatzen ari da burgesia. Ezegonkortasunaren aurrean posizioak indartu eta proletalgoaren dominazioan sakontzen jarraitzeko, krisi testuinguruak bultzatuta (hein handi batean), gizartearen faxistizazioa ematen ari da. Horren aurrean, faxismoa gobernutik bota baino, bere oinarriak suntsituko dituen proiektua, sozialismoaren eraikuntza ekonomikoa, gorpuztea beharrezkoa zaigu. Langileriaren klase batasuna eraiki behar dugu, proletalgoaren interes historikoen arabera antolatu eta botere komunista bat gorpuztea ezinbestekoa zaigu, gizabanakoen askatasun erreala, zapalkuntzarik eta diskriminaziorik gabeko gizartea eraiki ahal izateko.

Osorik irakurri

Zutabeak

Iritzia | Aske bizi

|

Argazkia: Karollyne Hubert,Unsplash

Aniztasuna da gaur egun gizartearen ezaugarri nagusienetako bat. Ez bakarrik kultura aldetik, ale honetan irakurgai duzun Xabier Aierdi soziologo zeberioztarrak GEURIAn eskaini duen elkarrizketan adierazi duen bezala, baizik eta persona aldetik. Azken urteetan eta berezi azken hilabeteetan asko hitz egin da genero-identitateaz. Eta ez moda bat delako —askok gaizki uste duten bezala—, errealitate bat delako baizik. Askorentzat ezezaguna den errealitatea.

Lara Arroyo basauriarra aurrez aurre ezagutzeko aukera izan dut ale honetan. Transexualitateaz egin dugu berba, non eta Marienean, genero-identitate guztiak errespetatzen den gunean. Errespetua. Hori da beti garrantzitsuena: besteekiko errespetua izatea. Sexualitatearen adierazpen desberdinekiko errespetua sustatu behar dugu, aurreiritziak hautsiz eta lesbiana, gay, transexual, bisexual, intersexual edo beste edozein orientazio sexual edo genero-identitaterekiko diskriminazioarekin amaituz.

Emakume indartsua iruditu zait Lara. Bere trantsizioa bakardadean bizi du, baina beti argi izan duena lortu du eta orain zoriontsua da. Oso garrantzitsua da trantsizio-prozesuan dauden pertsonei laguntza eta baliabideak eskaintzea, batez ere beren ingurukoen babesik ez dutenei. Larak 20 urterekin hasi zuen trantsizioa, baina adingabeen transexualitatea ere existitzen da. Trans gisa identifikatzen diren haur eta gazteei entzun eta babesa eman behar diegu. Gizarte gisa, trans komunitatea babestu behar dugu, eta, horretarako, oso garrantzitsua da hezkuntza eta inklusioa, trans pertsonentzat giro ulerkorragoa eta errespetuzkoagoa sortzen laguntzeko. Oso garrantzitsua da nork bere burua onartzea eta nola izan daitekeen zaila geure nortasuna onartzea eta ulertzea, bereziki generoari eta sexualitateari buruzko ideia zurrunak dituen gizarte batean. Horregatik hezkuntza oso garrantzitsua da, errespetua giltza izan dadin pertsona guztiak aske bizi gaitezen.

Osorik irakurri

Zutabeak

Iritzia | Zuri, emakume

|

Emakumea izateak ezin dizu ezer kendu. Bideak elkarren artean marraztu ziren, ibiltzeko moduan. Gainditu gabe dagoen irakasgaia berdintasunean bizitzen ikastea da. Inork ez dizu ezer oparitzen, baina proposatzen baduzu, lortuko duzu.

Ibilbidea marraztu behar da eta bideak nahi duzun lekura eramango zaitu. Ahaleginak eta ahaleginak eginda, lortuko duzu. Zure balioa ez duzu frogatu behar, atera barruan daramazuna, inoiz ez jaitsi burua, nahiz eta bidezidorra okertzen den. Pertsona bakoitza mundu bat da, eta zurean zure patuaren alde borrokatu behar duzu, indarrak huts egingo balizu ere, ez etsi, gailurra eskalatu behar duzu eta justizia guztion begien bistan utzi behar duzu.

Zure bandera da, eta munduak jakin dezala berdintasunak eta justiziarekiko errespetuak mundu zuzenago eta zintzoago bat egingo dutela, ez bakarrik martxoaren 8an, baizik eta urte osoko egun guztietan.

Emakumeak beti aurrera!

Manu Rodriguez Fernandez
Galdakaoko Pentsiodunen Mugimendua

Osorik irakurri

Iritziak

Iritzia | 5 urte Basauri feminismotik kiskaltzen!

|

Kiskalki neska* gazteak M8ko manifestazio batean, Basaurin // Kiskali

Kiskali hitza behin baino gehiagotan entzungo zenuten Basauriko kaleetatik, izen horren atzean zer ote dagoen zuen buruei galdezka. Kiskali Basauriko Gazte Talde Feminista da, feminismoa motore eta gaztetasuna erregai lelotzat duena. Aurten bost urte betetzen dira neska* gazteok antolatu ginenetik baina, nola heldu gara honaino?

2018an izan zen lehenengo greba feministara jo behar dugu gure sorreraren berri izateko. Greba horretan milaka emakume atera ginen Basauriko kaleetara bizitzak erdigunean jartzearen urgentzia aldarrikatzera. Egun horretan ere guk planto egin genuen, sistema aldatzeko gurarekin.

2018ko grebaren hurrengo egunean izan zen Kiskaliren lehenengo bilera. Gazteak eta ikasleak ginen eta gara, baina feminismoaren garrantziaz badakigu, bai eta indarra kolektiboan dagoela eta antolatzea beharrezkoa dela ere. Beraz, gaztetasuna eta feminismoa ardatz harturik dena iraultzeari ekin genion. Basauri eraldatzeari.

Ez gara inoiz ezerezetik abiatu, Basauriko Mugimendu Feministak borroken genealogia luzea du. Horri esker, aurretik izan diren eta egun dauden emakume guztiak ditugu etengabeko bidelagun ikasteko, eztabaidatzeko, borrokatzeko. Haien uzta jaso eta berriro landatu dugu, etorkizuneko mugimendu feministak aurrera egiteko.

Kiskaliren sorreratik, hainbat esparrutan ibili gara, gure herriko emakumeen eskubideak defendatuz. Urteak pasatu ahala, gero eta proiektu gehiagotan parte hartu dugu, ilusio handiz nahiz bidea erraza ez izan, bada, Kontuan hartu behar da ere, Kiskali ez dugula soilik, bileretan biltzen garenak osatzen, baizik eta egunerokoan iraultza feminista gauzatzen duen neska* gazte orok osatzen du.

2023an egonda, gauza asko aldatuz joan dira, beste batzuk, ordea, aldatzeke ditugu oraindik. Gizartea bizimodu azkar batean murgilduta egonda, askotan ez gara konturatzen geure pentsatzeko modua eta sistemaren egiturak motelago aldatzen direla. Baina horretarako gaude gu, heteronormalitatea kolokan jartzeko, estereotipo danak hausteko, inposaturiko rolak zalantzan jartzeko, sistema eraldatzeko… eman su eta kiskali!

Azken mezu bat, apirilak 22 eguna zuen agendetan apunta ezazue. Basauriko neska* gazteok badugu zer ospatu eta egitarau polit bat antolatzen gabiltza egun horretarako.

Osorik irakurri