Gizartea
Iritzia / Laissez faire

Ze lagungarriak diren maileguz hartutako esaldi eta pasadizo xelebreak gure errelatitatea laburbiltzeko. Adibidez, mendiari buruzko foroetan behin baino gehiagotan irakurri dut honako hau: “Ba omen ziren behin bi mendizale igoera zail eta tekniko bati buruz berbetan. Holako batean hasiberriak eskarmentu handikoari esaten dio mendi hori mendizale guztiek igo nahi dutela. Besteak bere jakinminaren tontorretik, arnasa hartuz, erantzuten dio ezetz, igo beharrean, denek izan nahi dutela igonda mendi hori”.
Ez dut aurkitu jatorrizko bertsioan eta entzun dudanean hainbat mendizale famatuei egokitu zaie, beraz ez dut izenik aipatuko. Berdin dio autoretzak, uste dut nahiko ondo datorkigula, mendiak igotzea erronkeei aurre egitearen metafora indartsua baita. Edozein tabernako barran, irratsaioan edota telebista platoan entzun ahal ditugu istorio handiak, iragan batean gertatutako pasadizoak, non protagonistak kolpe bat ematen duen mahai gainean bere eskubideak eta ahulenenak defenditzeko edo iparorratza eskuan hartuta bidean galdutako guztiak laberintotik ataratzen dituen.
Gertakari handiak beti kontatzen dira lehenaldian, horietarako orainaldia eremu antzua omen da, ez omen da giro holakoak gertatzeko egun. Bolantean inor ez egoteak badu alde on bat, urte batzuk barru inork ez lizkiguke larrutu beharko belarriak bere pasadizo handinahikoekin. Gaur egun inor ez da ari erabakiak hartzen, ez behintzat gehiengoaren eguneroko arazoei konponbidea bilatzeko, erabakiak ez hartzea agintearen adierazlea balitz moduan. Laissez faire, laissez passer (utzi egiten, utzi pasatzen) frantsesek dioten moduan.
☉ Basauri
Pediatra lanaldi osoan egotea eskatu dute San Migelen ehundik gora herritarrek

Kareagako eta San Migeleko pediatria zerbitzuetan Osakidetzak “murrizketa larriak” egin dituela salatu dute hainbatetan auzotarrek.
Zehazki, San Migeleko pediatrak irailean erretiroa hartu zuen. Auzotarrek askotan adierazi dutenez, ordura arte lanaldi osoan zegoen pediatra San Migeleko anbulatorioan, baina erretiroa hartu ondoren, beste pediatrarik kontratatu ez izana salatu dute.
Azken hilabeteetan Kareagako anbulatoriora lekualdatu behar izan dute sanmigeldarrek euren haurrekin. Kareagan bi pediatra zeuden lanaldi osoan, baina San Migeleko medikua jubilatu eta gero Kareagako pediatretako batek bere lanaldia erdibitu behar du bi osasun zentroen artean: 08:00etatik 10:30era Kareagan eta 11:00etatik 15:00etara San Migelen.
Barrualde-Galdakao ESIko zuzendaritzak adierazi du egoera “konponduta” dagoela: “Berrantolaketa horretarako beharrezkoak diren administrazio-izapideak burutzeko denbora behar izan da, baina aurreikusitakoaren arabera, abenduaren 1ean bertan profesional berri bat hasiko da lanean bi zentroetako jarduera pediatrikoa estaltzeko. Arreta egunero emango da, bai Basauri-Kareagako Osasun Zentroan, bai San Migelgo Kontsultategian, eta kupo pediatrikoen dimentsiora doituko da proportzionalki”.
San Migeleko auzotarrek lanaldi osoko pediatra eskatzen dute, eta gaur, abenduak 5, protesta egin dute anbulatorio aurrean: “Pediatra lanaldi osoan nahi dugu San Migeleko anbulatorioan”.
Sinadura bilketa
Bestetik, Kareaga, El Maño-Basozelai eta Bidebieta auzo elkarteak eta Kareagako eta Gazteluko ikastetxeetako guraso elkarteak euren “kezka” ere azaldu dute askotan: “Neurri honek zerbitzuaren kalitatea larriki okertzea dakar, zalantzarik gabe”.
Gauzka horrela, sinadura bilketa hasi dute Kareagako osasun zentroan, eta aurreratu dute ekintza gehiago egingo dituztela.
☉ Basauri
Basaurik 62,5 milioi euroko aurrekontua izango du 2024an, aurten baino 3 milioi gehiago
Zumalakarregi kalea berrurbanizatzea eta Bizkotxalde parkearen birmoldaketaren lehen fasea izango dira esku-hartzerik handienak

Basauriko Udalak 62,5 milioi euroko aurrekontua izango du 2024an, aurten baino % 6,1 gehiago (3,5 milioi euro gehiago). Besteak beste, igoera horren arrazoietako bat da Udalkutxatik jasoko duena Udalak; zehazki, 32,9 milioi euro, aurten baino 2 milioi gehigo (% 7,9 gehiago).
“Igoera horrek eta baliabide publikoak eraginkorki administratzeak aukera ematen digute udalerriaren eta basauritarrei eskaintzen zaizkien zerbitzuen hobekuntzan inbertitzen jarraitzeko”, dio Berta Montes Ogasun zinegotziak.
Aurrekontuaren zenbatekoa jakinda, udal gobernu taldeak (EAJ-PSE) aurrekontu proposamena aurkeztu du. Horren arabera, Gizarte Politika eta Zerbitzuetara 8,8 milioi euro bideratuko dituzte, “azken hamahiru urteetako kopururik handiena”, dio Asier Iragorri Basauriko alkateak. Datuak datu, 2022an 7,9 milioi euro bideratu zituzten, eta aurten 8,4 milioi.
Ildo horretan, udal gobernu taldeko ordezkarientzat ardatz estrategikoak izango dira pertsonen ongizatea eta babesa eta ekonomia-jardueraren sustapena.
“Goranzko bidean jarraitu du ere udalerriko biztanleria-talde handienetarikoa diren adinekoen atalaren aurrekontuak (guztira, 3,6 milioi euro; aurten baino 300.000 euro gehiago), bi helbururekin: alde batetik, zahartze aktibo baterako baliabideak bermatzea; bestetik, behar dituzten zaintza eta prestazioak ziurtatzea”, dio Iragorrik.

Berta Montes Ogasun zinegotzia eta Asier Iragorri alkatea // Basauriko Udala
Halaber, handitu egingo dituzte ekonomia-sustapena eta merkataritza bezalako arloen diru-partidak: “Gora egingo du beste behin Basauri Bonua egitasmoaren aurrekontuak. Hain zuzen ere, 2024an 300.000 euro bideratuiko ditugu, aurten baino 100.000 euro gehiago”, dio Iragorrik.
Oposizioko taldeek abenduaren 14ra arte dute epea aurrekontu proposamenari zuzenketak aurkezteko. Asmoa da 2024ko aurrekontua abenduako osoko bilkuran onartzea.
Hiru inbertsio nagusi
2024ko aurrekontuko inbertsioen artean daude Zumalakarregi kalearen berrurbanizazio integrala (1,6 milioi euro), Bizkotxalde parkearen birmoldaketaren lehen fasea (244.263 euro) eta Karmelo Torreko igogailu-proiektuaren idazketa (100.000 euro).
Basauriko alkateak adierazi du aurrekontu “ilusionagarri” bat dela, martxan jarriko dituen “inbertsio eta proiektu berriengatik”, eta “bermatu egingo ditu herritarren premiei erantzuten jarraitzeko eta kalitatezko zerbitzuak eskaintzeko behar ditugun baliabideak”.
Bestetik, hiri-berrikuntzako eta auzoetako irisgarritasuna hobetzeko prozesuarekin jarraituko dutela adierazi dute udal ordezkariek: “Azken urteotan udalerriko hainbat tokitan esku hartu da, hala nola, San Fauston, Bidebietan eta Pozokoetxen, hirigintza berritzeko planaren esparruan”, dio Iragorrik.
Era berean, aisialdirako guneak handitzen eta hobetzen jarraituko dutela adierazi dute udal arduradunek: “Bizkotxalde parkea bezalako proiektuez gain, datozen hilabeteetan Basozelaiko haur-parkearen eta gimnastika-aparatuen eremuaren estaldurari ere helduko diogu”, dio Iragorrik.
Kirola bultzatzeari: 100.000 euro
2024an Kirolaren Europako Hiri izango da Basauri, eta udal arduradunek 100.000 euroko diru-partida gordeko dute, “kirola bultzatuko duten jarduera, proba eta ekitaldiak antolatzeko”. Kirolaren hiri izateak “bultzada” emango diola ekonomia-jarduerari ere esan du Iragorrik, “bisitariak erakarriko baititu gure udalerrira”.
Basauriko Udalak % 27,6 handituko du Erakunde Autonomoen aurrekontua (Kultur Etxeak, Kirolaren Udal Erakundea, Euskaltegia eta Etxe Maitia egoitza). Berta Montesek azaldu duenez, erakunde horien diru-sarrerek beherantz jarraitzen dute pixkanaka, “eskaintzen diren zerbitzuak mantentzeko nahikoak ez diren arrazoizko tarifak ezartzen ditugulako eta gure nahia delako herritar guztiek zerbitzu horiek erabiltzeko aukera bera izatea, hala nola deskontuak aplikatuta diru-sarrera apalagoak dituzten pertsonentzat”.
☉ Galdakao
Galdakaoko 2024ko aurrekontu proposamenak “inbertsio ahalmen handia” du oinarri
48,8 milioi eurokoa da kaleratu duten proposamenaren zenbatekoa, iazkoarekin alderatuta “% 4,91ko igoera” jasotzen duena

Aurrekontu proiektuaren aurkezpena egin du gaur eguerdian Galdakaoko udal gobernuak, Iñigo Hernando alkateak eta Alberto Ealo Ogasun zinegotziak gidatuta. Bertan egon dira, baita, gobernua osatzen duten EH Bildu, Auzoak eta Usansolo Herria alderdietako bozeramaileak.
48,8 milioi eurokoa da kaleratu duten proposamenaren zenbatekoa, iazkoarekin alderatuta “% 4,91ko igoera” jasotzen duena, ogasun zinegotziak adierazi duenaren arabera.
Abenduaren 21eko osoko bilkuran onartzeko asmoa daukate. Oposizioarekin hartu eman izan dutela ziurtatu dute, eta “ekarpenen zai” daudela.
Modu berean, eta Usansolori dagokionez, egun aurrekontua “juridikoki zatiezina” dela azaldu dute, baina hainbat partidetan “banaketa proportzionala” aurreikusten dutela.
Gazta, lau zatitan
Proposamena lau zati handitan banatzen den gazta bat bailitzan aurkeztu dute. Ealok zati horien zenbatekoak xehetu ditu:
- Zerbitzuak (% 51): 29.934.591 €,
- Giza Baliabideak (% 29): 13.925.454 €
- Inbertsioak (% 12): 6.039.231 €
- Diru laguntzak (% 8): 3.793.538 €

Udal gobernu taldeak aurkeztu du 2024ko kontuen proposamena // Geuria
Zenbaki orokorrez harago, Hernandok zifra horien atzean dagoen ikuspuntua azaldu du, aurrekontuak bi oinarri dituela azpimarratuz: alde batetik, “herritarrei ematen zaizkien zerbitzuen kalitatea bermatzea eta hobetzen joatea”, eta bestetik “udalaren inbertsio ahalmen handia indartzea”. Bi helburu handi horien adibide da zerbitzuen atalak gaztaren erdia baino gehiago jaten duela, %51, hain zuzen ere.
Beste partida batzuen artean, hondakinen bilketari dagokion partida bikoiztu dela nabarmendu du, eta guztira hondakinen kudeaketara zein kale garbiketara 5 milloi euro bideratzen direla.
Gazteriari dagokionez, iaz martxan jarri zuten zerbitzu psikologikoa mantenduko dute, eta herriko gazteei emantzipazioan laguntza eskainiko dien zerbitzua martxan jarriko dute. Bi asmoen aurrekontua guztira 433.000 euroko da.
Pertsona nagusien kolektiboa ere aintzat hartzen du proposamen honek, eta 150.000 euro jarriko dituzte programa ezberdinetara.
Inbertsioak, indartsu
Inbersioen atala ere azpimarratu nahi izan du Galdakaoko alkateak: “beste herri batzuekin alderatuta inbertsio ahalmena oso handia da”. Zenbakitan jarrita, 6 milloitik gora, aurrekontuaren % 12a.
Proiektu esanguratsuenen artean, honako hauek aipatu ditu:
- Txomin Egileor kalearen eraldatzea erreka eta bere ingurua biziberritzeko proiektu integral baten baitan kokatu du. Milloitik gorako inbertsioa egingo dute, norabide bakarrekoa izango da kalea, eta bidearen beste karrila bidegorri batekin lotuko dute.
- Saneamendua eta ur honiduran hobekuntza nabarmenak egingo dituzte, Usansolon, Trokan edo Ibaizabal kalean, besteak beste. Hemen ere milloitik gorako inbertsioa aurreikusten da.
- Elexalde eliza aurreko etxea erosiko du Udalak, “herritarren eskura jartzeko”. Proiektuaren nondik norakoak “dagokion momentuan” zehaztuko dira.
Bukatzeko, diru laguntzetan ia lau milloi bideratuko ditu Udalak, besteak beste, larrialde egoeran dauden pertsonentzako laguntzak mantenduz (981.000 euro), sustapen ekonomikoari eta enpleguari dagokion partida hornituz (enplegu plana, ekintzaileei, dendari elkarteari eta Erletxeko enpresariei diru laguntza), edo herriko taxilariekin adostuko den auzo-taxi zerbitzua martxan jarriz.
Gaztaren beste bi zatiak udalaren gastu estrukturalek osatzen dute, Giza Baliabideak, % 29a, (13.925.00 euro), eta Finantza Gastuak (51.650 euro).
☉ Basauri
Udal webgune berria estreinatu du Basaurik, “errazagoa eta intuitiboagoa”
Basauriko Udalak 99.900 euro inbertitu ditu udal webgunea berritzeko. Diseinuaz gain, egitura eta edukia aldatu dituztela adierazi dute udal ordezkariek

Webgune berria martxan jarri du Basauriko Udalak, “eskuragarriagoa, errazagoa eta intuitiboagoa”. Diseinuaz gain, egitura eta edukia aldatu dituzte.
“Barne-arloetan oinarritutako egitura batetik, informazioa antolatzeko beste era batera igaro gara. Helburua da herritarrek errazago eta modu intuitiboago batean sartzea Udalak eskaintzen dituen zerbitzu, baliabide, tramite, azpiegitura eta abarretara”, dio Asier Iragorri alkateak.
Orain arteko udal webgunea “duela 14 urte” jarri zen martxan, eta gobernu taldeak “beharrezkotzat” jo du berritzea: “Lehengo plataformak ez zituen jasotzen gaur egun ezinbestekoak diren funtzionalitate batzuk, hala nola, bilaketak”, dio Iragorrik: “Web berriak duen beste abantailetako bat da bere bilatzaile indartsua, modu nabarmenean sinplifikatzen duena edozein informazio aurkitzeko modua”.
“Diseinuaren ikuspegitik kendu egin dira gehiegizkoak ziren informazio eta bannerrak, saturazio bisuala saihesteko, eta apustu egin da edukiak zehatz eta argi antolatzearen alde. Gainera, erraz irakurtzeko moduko letra-mota aukeratu da”, dio Iragorrik.
Bost atal
Basauriko Udaleko webgune berriaren nabigazio-menuak bost atal ditu: Basauri, Udala, Herritarrak, Gardentasuna eta Egoitza Elektronikoa.
Era berean, Berriak, Gaiak, Oharrak eta Agenda atalak gehitu ditu Udalak homean: “Oraintxe bertan, Gaiak atalean zergei, ordainketei, enpleguari eta etxebizitzari buruzko informazioa dago, baina aldian behin aztertuko dugu zein den herritarrek gehien bilatzen duten informazioa, webaren orrialde nagusira eramateko”, adierazi du Jon Zugazagoitia Teknologia Berrien arloko zinegotziak.
Herritarren argazkiak
Webgune berriak argazki nagusi bat du hasieran. “Baina ez da estatikoa izango”, zehaztu du Zugazagoitiak: “Izan ere, herritarrek Basaurin ateratako argazkiak bidali ahal izango dituzte, hala nola, herriaren panoramika bat, txokorik gustukoena, koloretan, zuri-beltzean…”.
Argazkiak onartuak izateko, ez dute pertsona identifikagirririk izan behar, eta gutxi gorabehera 2400 x 600 pixelekoa izan behar da, gutxienez 96 ppp-ko bereizmenean. Interesdunek webgune berriaren bitartez bidali ahal izango dituzte euren argazkiak.
“Hilean behin Social Antzokirako bi sarrera zozketatuko ditugu argitaratuak izateko onartu diren argazki guztien artean”, dio Zugazagoitiak.
Basauriko Udalak 99.900 euro inbertitu ditu udal webgunea berritzeko.
☉ Galdakao
Argazkiak / Izaskun Rekalde omendu dute Galdakaon, Euskararen Eguneko ekitaldi nagusian
Abenduaren 3a Euskararen Nazioarteko Eguna da. Galdakaon ekitaldi nagusia egin dute Torrezabal Kultur Etxean, eta bertan ekainean zendu zen Izaskun Rekalde usansolotar euskaltzalea gogoratu dute.
Ikastolako lagunak, lankideak eta Pantailak Euskaraz eta Arnas Dezagun ekimenetako bere lagunak izan dira ekitaldian, besteak beste. Era berean, Pantxoa Karrere abeslari lapurtarrak eta bere alabak musikaz girotu dute emanaldia. Taupadak Dantza Eskolak ere parte hartu du.
Izaskunen senideak ere ekitaldira bertaratu dira Torrezabalera eta Karmele Gorroño galdakoztarrak egindako ilustrazioa jaso dute. Ekitaldia Johana Lasheras eta Jon Gomez kazetariek gidatu dute.