☉ Etxebarri
Zientzia, gure bizi-kalitatea hobetzeko tresna indartsua
Zertan laguntzen dute zientziak eta teknologiak gure egunerokoan? Zientzia Astean Arantxa Renteriarekin, Uxue Dizekin eta Gotzone Larrearekin berba egin dugu
Zientziak eta teknologiak gure egunerokotasuna eta gure bizi-kalitatea hobetzen dituztela azaldu zuten Etxebarriko Zientzia Astean. Horretarako, tailerrak, hitzaldiak eta jarduera interaktiboak antolatu zituzten azaroaren 18tik 23ra bitartean Etxebarriko Institutuko ikasleei zein orokorrean herritarrei zuzenduta. Era berean, Zientzia Astearen bederatzigarren edizio honen helburua ezagutza zientifikoa demokratizatzea izan da, “herritarrek ikerketan parte hartzea eta gizarte-berrikuntzako proiektuetan praktikan aplikatzea sustatuz”, adierazi zuten udal ordezkariek: “Ikerketa-lana gizarte-ingurunearekin lotzean, ohitura osasungarrien garrantziaz sentsibilizatzeaz gain, zientzia gure bizi-kalitatea hobetzeko tresna indartsua izan daitekeela nabarmendu nahi izan dugu”.
Ildo horretan, ‘Kirurgia birsortzailea: Biomaterialekin robotizatutako belauneko inplantea’ hitzaldia eskaini zuen Arantxa Renteria Tecnaliako osasun-ikertzaileak DBH4ko ikasleen aurrean. GEURIAk hitzaldian egoteko aukera izan zuen eta Arantxarekin berba egiteko aukera izan genuen: “Belauneko kartilagoa birsortzeko kirurgia baten ezaugarriak eta teknologiak oso modu erraz eta azkarrean azaldu ditut hitzaldian. Eta teknologia horren barruan, ebakuntza robot batek bakarrik zelan egingo lukeen azaldu dut. Berak inprimatutako biomaterialekin osatuko luke kartilagoa. Bai biomateriala bai robotaren ibilbidea espezifikoak dira pertsona jakin batentzat. Horrek izen bat du: medikuntza pertsonalizatua, alegia”.
Kirurgia birsortzaile hori oraindik ez dute gizakiengan probatu. Teknika hori gizakiengan ezartzeko prozesua zein den galdetu genion Arantxari, eta hauxe izan zen bere erantzuna: “Nahiko prozesu luzea da. Biomateriala eta prozesua bera baliozkotu behar dira: robota berez segurua izatea eta espero bezala jokatzea balioztatu behar da. Orduan, laborategiko proba prozesuan dago, eta, ondoren, proba klinikoak pertsona kopuru jakin batekin egin ahal izango dira. Proba horiek kanpoko agentzia batek baliozkotu behar ditu; esaterako, Sendagaien Espainiako Agentziak edo Sendagaien Europako Agentziak. Eta behin balioztatuta, produktu komertziala izatera pasatuko litzateke. Baina prozesuak urteak iraun ditzake”.
Uxue Diz Etxebarriko Institutuko DBH4ko ikaslea da eta “oso interesgarria” iruditu zitzaion Arantxak eman zuen hitzaldia: “Robotikak ez nau erakartzen, baina gustatu zait ikustea nola erabili ahal diren robotak ebakuntzak egiteko. Oraindik ez dute gizakietan probatu, baina pertsona baten bizitza onerako aldatu ahal duten ikustea interesgarria iruditu zait”, adierazi zuen. Uxuek medikuntza ikasi nahi du, eta hortaz, zientzia arlotik bideratuko ditu ikasketak. “Egia esan, txikia nintzenean ez zitzaidan medikuntza eta medikuntzarekin lotutakoa gustatzen, baina duela urte gutxi batzuk pentsatzen hasi nintzen bide hori egin dezakedala, besteak laguntzea asko gustatzen zaidalako. Datorren urtean batxilergoa egingo dut eta argi daukat zientzia arlotik bideratuko ditudala ikasketak, gero unibertsitatean medikuntza ikasteko”.
Gotzone Larrea Etxebarriko Institutuko Berrikuntza arloko arduraduna da eta bere ustez Zientzia Asteak “eragin oso ona” du ikasleengan: “Eskoletan gauza urruna balitz bezala ikusten dute bai zientzia bai teknologia, eta ikasgelatik kanpo hori ikusteak batzuengan interesa gehiago pizten du”, dio Gotzonek: “Batzuentzat baliagarria bada Etxebarriko Zientzia Astean ikasten dutena, eta etorkizunean arlo horietatik ikasketak egiten badituzte, nahikoa da”.
“Azken urteetan Institutuan ikusi dugu zientziaren aldetik bideratuta daudela ikasleak batez ere osasunarekin harremena duten ikasketetara, hala nola, medikuntza edo erizaintza. Eta gure helburua ere bada teknologiatik ere bideratzea ikasleak, baina gero eta gehiago kostatzen da. Normalean, ikasketa teknologikoen bidea aukeratzen dutenek aspalditik daukate motibazio hori horretan trebatzeko. Orduan, kostatzen dena da oso argi ez daukaten ikasle horiek bideratzea, zaila delaren sentsazioa dutelako askotan”, azaldu du Gotzonek.
Emakumea eta zientzia
Gaur egun gero eta emakume gehiagok aukeratzen dituzte zientziarekin eta teknologiarekin harremana duten ikasketak. “Hala ere, datuek diotenaren arabera, neskek batez ere osasunaren bidea hautatzen dute. Nik uste dut Etxebarriko Zientzia Asteak bide berriak zabaltzeko ikuspegia ematen diela ikasleei, eta batzuek aprobetxatu egiten dutela bertan ikasten dutena etorkizunean zer egin nahi duten aukeratzerako orduan”, dio Gotzonek.
Zientziak eta teknologiak gazteen artean eta, bereziki, emakumeengan sortzen duten interesari dagokionez, Arantxak “zoritxarrez” atzerakada bat ikusten du: “Oro har, informatikak, fisikak eta kimikak oso interes gutxi sortzen dute gizartean eta batez ere emakumeengan, eta benetan arazo bat da, emakumeek oso paper garrantzitsua izan baitezakete. Teknologia pertsonei egokitu behar da, eta horien artean, erdiak emakumeak gara”.
“Kimikan, medikuntzan edo biologian emakume gehiago ikusten dira oraingoz unibertsitatean, baina gero enpresetan kristalezko sabaia ikusten da. Ez dago zuzendaririk ikerketa-zentroetan, laborategietan edo katedradunetan. Emakume gutxi dago esparru horietan, eta arazo bat dago”, iritzi du Arantxak, eta gaineratu du emakumeek STEAM karrerak ikas ditzaten lan egin behar dela: “Uste dut bultzada gutxi dagoela. Aurreiritzi handia dago, eta ez dakit zergatik neskek ez duten karrera teknikoen alde egiten. Erabat gai dira ikasketa teknikoak egiteko”.
Ekarpena gizartean
“Zientziak eta teknologiak zer ekarpen egiten diote gizarteari?”, galdetu genion Arantxari. “Gizakien egunerokoa errazagoa izan dadin laguntzen dute. Hain zuzen ere, gure osasun-arloan ikusten dugu gertuen. Urrunago joan gabe, belauneko arazo horrek eragin nahiko handia du Euskal Herrian, jendea gero eta zaharragoa delako eta belauneko arazoen kasuistika handia dagoelako. Biologia eta medikuntza bezalako zientziak eta robotika, mekatronika edo diseinu mekanikoko teknikekin batu egiten direla ikusten dugu eta irtenbide pertsonalizatuagoak eman ditzakete bizi-kalitate hobea lortzeko. Hau da, jendeak urte gehiago bizitzea bilatzen da, baina baita bizi-kalitate handiagoarekin ere”.
Zientziaren bilakaeraren barruan, bizitza errazten diguten robotak edo makinak sortzea dago. Arantxak Etxebarriko Zientzia Astean bere hitzaldian azaldu zuenez, belauneko inplantearen ebakuntzan robotak bakarrik funtzionatzen du, gidatzen duen profesionalik gabe. “Azkenean robot erabat autonomoak ikusiko ditugu gure egunerokoan. Autoak, gidaririk gabe, dagoeneko ikusten ditugu errepideetan, eta dena bide horretatik doa. Adimen Artifizialaren gorakada ere kontuan hartu beharreko beste puntu bat da, robot baten buru pentsatzailea delako. Robota, azkenean, elektronika baino ez da, baina robotaren adimena adimen artifiziala da, eta horretan aurrerapenak ikusten ari gara, onerako edo txarrerako”.
☉ Etxebarri
Zaborren tasa hilean 1,70 euro gehiago ordainduko dute etxebarritarrek 2026an
Zabor-tasaz gain, Ondasun Higiezinen gaineko Zerga (OHZ), zirkulazio-zerga, hilerri eta estolderia tasa eta Euskaltegiko eta kiroldegiko tasak igoko dituzte 2026an

Bigarren urtez jarraian zabor-tasa igoko da udalerri gehienetan, Europak ezarritako neurri berrien arabera. Izan ere, zaborraren bilketaren gastua herritarrek eta enpresek hartu beharko dute beren gain.
Eta Etxebarrin, tasa 1,70 euro igoko da hilean, 2026ko urtarriletik. “Hori da, 20 euro gehiago urtean”, esan dute udal ordezkariek.
“Hondakinak biltzeko eta tratatzeko zerbitzua % 20 igoko da, eta Europako araudiak behartuta, zerbitzu hori erabiltzaileek osorik ordain dezaten eskatzen du, dirulaguntza publikorik gabe. Ildo horretan eragin handiena izan du zuzentarau hori bera aplikatuz Bizkaiko Foru Aldundiak tratamendu-zentroak finantzatzeari utzi diolako; izan ere, zentro horiek % 30 garestitu dira zenbait hondakinentzat, eta horrek desoreka handiagoa eragin du guztizko kostuetan”, diote.
Hego Uribe eskualdean, Etxebarri izan da lehen udalerria 2026ko tasak onartzen. Irailaren 30eko osoko bilkuran eztabaidatu zuten gaia, eta zabor-tasaz gain, igoera izango dute honakoek: Ondasun Higiezinen gaineko Zergak (OHZ), zirkulazio-zergak, hilerri eta estolderia tasak, Euskaltegiak eta kiroldegiak.
OHZ, zirkulazio-zerga, hilerri eta estolderia tasei dagokeienez, % 2,5eko igoera izango dute datorren urtean. “Kasu gehienetan, urte arte KPIaren igoera baino % 0,3 txikiago”, diote udal arduradunek.
Euskaltegiko tasari dagokionez, bi urtez aldaketarik gabe egon ondoren, % 10 inguruko igoera izango du. “Hala ere, HABEren dirulaguntzei esker, pertsona askok matrikulak markatzen duena baino askoz gutxiago ordaintzen dute, eta kasu batzuetan kostua ia nulua da, udalaren dirulaguntza dela eta, hainbat kolektiborentzat matrikularen % 100 berreskuratzeko aukera ematen baitu”, diote.
Eta kiroldegian, bataz besteko igoera % 41,12koa izango dela diote Etxebarriko Udaletik, “KPIaren eta sektoreko hitzarmenaren igoeragatik”, diote, eta gaineratu dute: “Hala ere, sarrera solteek ez dute prezioa aldatzen, 10 sarbideko bonu batzuk % 10era jaitsiko dira eta gainerako tarifek % 2,5 eta % 6 arteko igoerak izango dituzte”.
Zergen eta tasen zenbatezkoez gain, Eusko Jaurlaritzaren edo gainerako erakunde publikoen alokairu-programa ofizialei lagatzen zaizkien etxebizitzek OHZn % 99rainoko hobaria izatea ere onartu du Etxebarriko udalbatzak. Neurri horren asmoa da alokairuko etxebizitzak gero eta gehiago izatea, prezio merkeetan.
☉ Etxebarri
Palestinaren aldeko elkarretaratze isila deitu du Etxebarriko Udalak
Urriaren 3an egingo dute elkarretaratzea Palestinako genozidioaren aurka eta herritarrak batzeko deia egin dute

Genozidioaren aurka eta Palestinar herriaren alde adierazpen instituzionala onartu du aho batez Etxebarriko udalbatzak.
“Etxebarriko Udalak, bere herritarren izenean, publikoki adierazi nahi du kezka sakona eta gaitzespen irmoa Palestinako herriak bizi duen giza krisi larriaren aurrean, bereziki Gazako Zerrendan, Israelen eraso militarraren ondorioz”, adierazi dute.
Udaltalde guztiek “irmoki” gaitzetsi dute Palestinako herritarren aurka egindako genozidioa, “milaka hildako eragin dituena, horietako asko haurrak eta adingabeak, baita ospitale, eskola eta etxebizitzen suntsiketa sistematikoa ere”.
Era berean, nazioarteko zuzenbide humanitarioaren eta giza eskubideen urraketak salatu dituzte, “hala nola, laguntza humanitarioaren blokeoa, gizarte zibil palestinarraren kriminalizazioa eta biztanleriaren desplazamendu masibo eta behartua”, diote.
Su-etena “berehalakoa eta iraunkorra” izatea eskatu dute, baita laguntza humanitarioa Gazara iristeko korridore seguruak irekitzea ere.
“Palestinako herriak bakean bizitzeko, bere Estatua sortzeko eta bere etxeetara itzultzeko eskubidea berretsi egiten dugu, Nazio Batuen 1947ko ebazpenen arabera”, esan dute.
Eta, Espainiako Gobernuari eta Europako erakundeei Israelekin duten lankidetza militar oro bertan behera uzteko eskatu diete, baita dituzten akordioak berrikustea eta gerrako krimenen inguruan nazioarteko ikerketen jarraipena babestea ere.
“Nazioarteko erkidegoari, eta bereziki, Europar Batasun osoari, bake iraunkorra ahalbidetuko duten konponbide negoziatuak bilatu eta babes ditzala eskatzen diogu”, diote.
Gauzak horrela, urriaren 3an, ostiralez, 10 minutuko elkarretaratze isila deitu du Etxebarriko Udalak udaletxeko plazan 19:00etan.
“Etxebarrik ezin du eta ez du nahi beste alde batera begiratzea. Gizarte justiziarekin eta giza eskubideen defentsarekin konprometitutako udalerri gisa, gure ahotsa altxatzen dugu basakeria honi amaiera emateko eta herri guztien duintasuna errespetatzeko”, diote.
Udaletik herritarrak deitu dituzte elkarretaratze isil horrekin bat egiteko, “baita Etxebarrin eta inguruko udalerrietan egiten diren manifestazio eta elkarretaratzeetan parte hartzeko ere”.
☉ Etxebarri
3.000 eurora arteko isunak jarriko ditu Etxebarriko Udalak gizalegearen aurkako ekintzak egiteagatik
Besteak beste, espazio publikoak pintatzeagatik, kalean pixa egiteagatik edota ekintza bandalikoak egiteagatik zehapen-espediente berriak proposatu ditu Udalak

Ekintza bandalikoengatik, pintaketengatik, bide publikoan pixa egiteagatik, txakurra gaituta ez dagoen eremuan lotuta ez eramateagatik, arriskutsuak izan daitezkeen animaliak muturrekorik gabe edota lizentzia gabe eramateagatik edo adingabeei edari alkoholdunak saltzeagaitik isun-espediente berriak proposatu ditu Etxebarriko Udalak.
Eta, jokabide horiengatiko isun ekonomikoak 50 eta 3.000 euro artekoak izan daitezkeela adierazi dute udal ordezkariek, “batez ere berrerortzeen edo kalte nabarmenen kasuetan”.
“Zigor horien azken helburua da herritarrak kontzientziatzea udalerriko bizilagunen arteko bizikidetza hobetzeko, udalerriaren irudiari eta zerbitzu publikoen erabilera desegokiari kalte egiten dioten jokabideak saihesten saiatuz”, esan dute udal arduradunek.
Esate baterako, Andaluzia kaleko arrapala mekanikoen kasua aipatu dute Udaletik: “Nahita gelditzeak bereziki eragiten die adinekoei eta mugikortasun murriztua dutenei, eta horiek dira, aldi berean, azpiegitura hori gehien behar dutenak, baina, gainera, konpontzeak eta martxan jartzeak kostu ekonomikoa dakarkie udal-kutxei”, diote.
Era berean, gaur bertan Etxebarriko Udalak bere Instagram kontuan zabaldu duenez, Santa Anako igogailuan pintadak egin dituzte, eta gogorarazi dute garbiketa etxebarritarren artean ordainduko dutela. “Egilea kameren bidez bilatzen saiatuko gara”, esan dute.
Udalak azpimarratu nahi du jokabide horiek, udal-arauak urratzeaz gain, bizikidetza-gatazkak eta mantentze-kostu gehigarriak sortzen dituztela Etxebarriko herritar guztientzat. “Horregatik, gizalegerako eta espazio publikoa errespetatzeko deia egiten dugu, bizikidetza harmoniatsurako oinarri gisa”, diote.
☉ Etxebarri
Etxebeer garagardo artisauen bigarren azoka antolatu dute irailaren 27an Etxebarrin
Laugar, Boga, Drunken Bross, Gross eta Baobeer euskal ekoizleak egongo dira Etxebarriko azokan. Gainera, taloak eta hanburgesak eta kontzertuak izango dira

Iazko arrakasta izan ostean, aurten bigarren urtez antolatuko dute Etxebarrin Etxebeer garagardo artisauen azoka. Irailaren 27an, larunbatez, izango da udaletxeko plazan 12:30etik 01:00etara.
Basque Beer euskal garagardogileen elkartearekin lankidetzan, eta Stop Basque Whashing lelopean, bost euskal ekoizle izango dira Etxebarriko jaialdian: Laugar, Boga eta Drunken Bross bizkaitarrak eta Gross eta Baobeer gipuzkoarrak.
Gainera, artisau garagardoaz gain, gastronomia eskaintza ere izango da: Loiuko Events-en eskutik taloak eta hanburgesak egongo dira egun osoan zehar.
Eta giroa alaitzeko, kontzertuak ere antolatu dituzte: Tacon de Aguja, Kruddö eta Moonshine Wagon.
☉ Etxebarri
Etxebarrin 15 eta 18 urte bitarteko nerabeen ongizate emozionalari zuzendutako programa pilotua sustatuko du Jaurlaritzak
Programak “entzuteko, laguntzeko eta babesteko ate berria” izan nahi duela adierazi du Imanol Pradales lehendakariak

Nerabeen ongizate emozionalerako programa pilotu bat martxan jarriko du Eusko Jaurlaritzak Etxebarrin, baita Araialdean, Irunen eta Gasteizen ere.
Euskadiko Osasun Mentaleko Federazioaren eskutik, 15 eta 18 urte bitarteko nerabeen ongizate emozionalari zuzendutako programa izango da eta, “entzuteko, laguntzeko eta babesteko ate berria” izan nahi duela adierazi zuen pasa den astean Imanol Pradales lehendakariak Politika Orokarri buruzko eztabaidan.
“Gazteek komunikazio- eta adierazpen-gune seguruak izango dituzte profesionalek lagunduta. Euren zalantzak, beldurrak eta kezkak adierazi ahal izango dizkiete profesionalei”, esan zuen lehendakariak.
Programa pilotua ikasturte honetan jarriko dute abian eta ebaluazioa ikasturte amaieran egingo du Jaurlaritzak: “Ebaluazioa egin ostean, ikusiko dugu Euskadiko udalerri gehiagotara hedatuko dugun programa”, zehaztu zuen Pradalesek.
“Gainera, udalekin lankidetzan, eta Kristalezkoak ekimenaren babespean, aholkularitza-zerbitzuak aktibatuko ditugu Euskadiko gazteei arreta emateko bulego guztietan”, adierazi zuen.
Halaber, lehendakariak iragarri zuen Lehen Mailako Arretan psikologiako profesionalak hedatuko dituztela, “osasun mentalean espezializatutako zerbitzuak arintzeko, eta kasurik arinenak eta terapia pribatuetara iritsi ezin diren biztanleak artatu ahal izateko”.