“Hainbeste denboraren ostean, heltzen danean badakizu zer pasetan dan? Sinistu bez…” Marisa Gonzalez Usansoloko herritarrak GEURIAri orain dela astebete esandakoak dira hauek, eta Usansoloko herritar askoren sentipenarekin bat egiten dute atzo entzun, ikusi eta irakurritakoaren arabera. Ildo horretatik, Agustin Aizpuru Usansoloko Kudeaketa Batzordeko presidenteak zera azpimarratu nahi izan zuen: “40 urteko borrokaren emaitza da hau”. Eta hala ere, baieztapen ofiziala jasota ere ez bat ez bi sinesgogor zebiltzan atzo Usansolon.

Baina bai, erabakiak ez du atzera bueltarik, eta Usansolo Bizkaiko 113.udalerria da dagoeneko. Iñaki Urgoiti Usansolo Herriak-eko bozeramaileak ibilbide honetan behin eta berriz errepikatu duen bezala, “Usansolo bazen herria, orain udalerria eraikitzea dagokigu”. Ez da hau albisteak eragin duen erreakzio bakarra izan, inondik inora, soka luzea eta oihartzun handia eragin baitu berriak baita Hego Uribetik kanpo ere.

Udal gobernua, hamarkadetako korapiloaren askatzaile

Baieztapen ofiziala ezagutu bezain pronto, Eh Bildu, Usansolo Herria eta Auzoak taldeek osatzen duten Galdakaoko Udalak oharra kaleratu zuen:  “Euren herri izaera aldarrikatzen eta udalerri gisa eratzeko eskaera egiten hamarkadak egon ondotik, lau urtetan askatu da korapiloa. Horixe da Galdakaoko Udalak 2019an egindako apustu garbiaren emaitza. Hain zuzen, Usansolotarren nahia entzun eta haien erabakia errespetatzeko apustua egin zuen Galdakaon gobernu aldaketa izan zenean. Ariketa demokratiko hori amaieraraino eramateko lan handia egin du ordutik Udal gobernuak, eta elkarlan horretan jarraituko du orain ere”.

Egindako lanaz poza agertzeaz harago, etorkizun hurbilean eman beharreko pausoak ere zehaztu ditu Udalak: “Tokiko Erakundeen Erregistroan inskribatuta egonik, Usansoloko Udala eratzea dagokio orain udalerriari. Egun Galdakaoko Udalaren esku dauden zerbitzu asko Usansoloren esku uztea esan nahi du horrek, eta gradualki egingo da eskualdaketa, orain arte bezala Galdakao eta Usansoloren arteko elkarlanean, naturaltasunez eta adostasun etengabean”.

Hori horrela,  Galdakaoko alkateak eta Usansoloko Kudeaketa Batzordeko lehendakariak orain arteko elkarlan estuan jarriatuko dutela zehaztu dute, “eskumenak eskualdatzeko luze joango den prozesuan”. Galdakaoko Udalak, Usansoloko Kudeaketa Batzordeak eta Bizkaiko Foru Aldundiak osatzen duten Arbitraje Batzordea datozen egun edo asteetan batuko dela “aurreikusten” dute.

Iñigo Hernando Galdakaoko alkateak, bere aldetik, bideoa zabaldu zuen bere sare sozialetan, 2019an gidatzen zuen udal gobernuak “hogeitamar urtez blokeatuta egon den prozesuari bide” eman ziola nabarmenduz. Horretarako, “ariketa demokratiko itzela” bultzatu zutela azpimarratu du, 2022ko martxoaren 27an Usansolon egin zen galdeketa hizpide hartuta: “argi geratu zen Usansolotarren nahia zein den”. “Orain arte lanean egon gara, lanean dihardugu, eta lanean jarraituko dugu” borobildu du.

Bere alderdiak ere, kasu honetan Usansoloko EH Bilduk, oharra kaleratu zuen, hamarkada luze hauetan lanean aritu direnen ekina goraipatuz: “Usansoloko EH Bildutik eskerrak eman nahi dizkizuegu, oztopoz beteriko bide luze baino oparo honetan, zuen hondar aletxoa jarri duzuen guztioi; 1988. urtean Usansolo herria zela aldarrikatzen hasi eta lehen pausoak eman zenituztenoi, indar politiko gehienek beste albo batera begiratzen zuten bitartean, segregazio prozesua bizirik mantendu zenutenoi, 2011. urtean Usansolo Herria plataforma sortu eta geroztik usansolotarren hitza instituzioetara eraman duzuenoi, eta nola ez, 2014an, herritik sortua zen galdeketa antolatu eta aurrera eraman zenuten guztioi”.

Usansolo Herria, inoiz baino herriago 

“Hilabete luze eta gogorrak izan dira, baina lankidetza jarraiari esker, Usansoloko Udalerria Udalerrien erregistroan inskribatzea lortu dugu. Berri ezin hobea da, onarpen horren ostean, udalerri bezala martxan jartzeko aukera dugulako %100ko ehunean. Orain arteko aurrelanketek lagunduko badute ere, guztion lana eta gogoak ezinbestekoak dira nahi dugun Usansolo lortzeko”. Hori izan zen Usansolo Herriak-ek sare sozialetan zabaldu zuen mezua.

Pozarren agertu ziren euren kideak egun osoan zehar, eta elkarretaratzea egitera gonbidatu zituzten herritarrak arratsalde parterako. Aurrera begira, ospakizun handi bat iragarri dute. Datozen hilabeteei begira galtza bete lan izango dutela jakin arren, helburua argi daukate, tipi-tapa aurrera jarraitzea,  “Usansolo udalerri moduan kudeatu arte”. Zentzu horretan, gogoratu behar da Kudeaketa Batzordeak bere horretan jarraituko duela hurrengo Udal Hauteskundeak ospatu arte, 2027an.

EAJ akuilu Espainiako Kongresuan 

Oposizioko alderdien aldetik, EAJk zorion mezua helarazi nahi izan zien “Usansoloko herritar guztiei, Usansolok Bizkaiko 113. udalerria bezalako toki-erakundeen erregistroan izena eman ondoren. Era berean, zorionak eman nahi dizkiegu parte hartu duten alderdi guztiei, besteak beste, herritarrei, baita Bizkaiko Foru Aldundiari eta parte hartu dugun gainerako eragile eta indar politikoei ere, prozesua gauzatzeko eta, aldi berean, gure foru-arauaren eskumena baliarazteko”.

Jeltzaleek, bidenabar, Foru Aldunditik eta Espainiako Kongresutik euren taldeak egindako lana goraipatu zuten, gogoraraziz EAJk lortu zuela Ministroen Kontseiluak onestea Usansolo udalerri gisa eratzeko behar diren lege aldarazpenak egitea.

Elixabete Etxanobe Ahaldun Nagusia, pozarren 

Bizkaiko Ahaldun Nagusiak ere zorion hitzak izan zituen usansolotarrentzat atzo argitaratutako bideoan: “Hasiera-hasieratik zabalkundea egin genuen herritarrek Usansolo beste udalerri bat izan zedin egindako eskaeraz, eta, aldi berean, geure foru-arauak ematen digun eskumena baliarazi dugu. Pozik egoteko eguna da.”

Etxanoberen iritziz, “prozesu hori behar bezala burutu da, ondo, Usansolo Bizkaiko beste udalerri bat bilakatuta. Prozesu luzea izan da, eta hura bultzatuz Aldundiak defendatu egin du foru-araudia, geure eskumena, eta horrekin bete ditu Batzar Nagusien mandatua eta herritarrek adierazitako borondatea, beharrezkoa izan den lekuan eta berme guztiekin”.