S hizkia egokitu zitzaion Iker Albizua Uriondo arrigorriagarrari Euskaraldiaren talde argazkian, eta hamaikakoaren izenean erantzun die GEURIAren galderei. “Hamaikakoan parte hartzeko gonbidapena luzatu zidatenean ez nuen zalantzarik izan, eta baiezko borobil batekin erantzun nien”.

Martxoaren erdialdean egindako aurkezpen egunean, neurri batean euriak eta eguraldi kaskarrak baldintzatu zuena, sorpresa atsegina hartu zuen Albizuak, berarekin batera hamaikako horretan daudenetako batzuk ez zituelako ezagutzen: “sorpresa atsegina izan zela diot balio izan zidalako konturatzeko herrian gero eta euskaldun gehiago dagoela, eta halako ekimenetan askotariko jendeak parte hartzen duela”.

Euskaraldiari zerbait aitortzen badio hori da, jende berria erakartzeko ekimen baliagarria izan daitekeela: “Euskaraldia ezin da izan dagoeneko euskaraz bizi garen edo bizitzen saiatzen garenontzako akuilu bakarrik, baizik eta euskararen mundura hurbildu nahi dutenen aterpe ere”. Zentzu horretan, nabarmendu du “euskaldunak egon badaudela”, baina euskaraz aritzeko guneak eta aukera “falta” direla bai Arrigorriagan eta bai inguruko herrietan ere.

“Euskaldunak egon badaude, baina euskaraz aritzeko guneak eta aukera falta dira bai Arrigorriagan eta bai inguruko herrietan ere”

Adibide moduan, berak ondo baino hobeto ezagutzen duen sektorea hartu du hizpide, tokiko merkataritzarena. Albizuak Amalur liburudenda gidatzen beste lankide batzuekin batera, eta bere esperientzia baliagarria izan daitekeela uste dut: “onartu behar da tokiko merkataritzan euskaraz aritzea ez dela erraza, eta tabernetan are gutxiago. “Hala ere”, gaineratu du, “gure kasuan lehen hitza euskaraz egiten saiatzen gara, eta harremana gaztelaniaz hasita ere, seme-alabekin euskarara jotzen duela ikusten badugu aukera baliatu eta elkarrizketa euskaraz egiten jarraitzen saiatzen gara”.

Zentzu horretan, jendearen jarrera “bikaina” izaten dela nabarmendu du: “asko eskertzen dute euskaraz hitz egin ahal izatea, eta hizkuntza guztiz menperatzen ez duenak ere badaki gurekin lasai eta gustora aritu daitekeela, ez dugula epaituko eta ahalegina eskertuko diogula. Zenbakitan jarrita, hamar bezerotik euskaraz zenbat artatzen dituzten galdetuta, ez luke erantzuten jakingo, baina “jende pila” dela zehaztu du, “gero eta gehiago”.

Ahobizi, 365 egunez

Aurreko Euskaraldietan ere parte hartu du Albizuak, eta aurtengoari begira atentzioa eman dion zerbait aipatu du: “data aldaketa onuragarria izango da. Azken finean, eguraldia hobea izaten da udaberri partean, jende gehiago ibiltzen da kaletik, beste alaitasun batekin gainera, eta horrek aukera gehiago emango dizkigu”. Txapak ikustarazteko neguko jakak eta jertseak ez direla aproposak, nonbait.

Bere rolari dagokionez, ahobizi izango da aurten ere: “nire eguneroko bizitzan ez du aldaketa handirik suposatuko, euskaraz bizi naizelako edo saiatzen naizelako behintzat, baina hiztun berriekin aritzeko aukera bikaina izango da”.

“Kontua ez da hainbeste hamabost egun horietan zer egiten duzun, baizik eta ondoren Euskaraldian zehar hartutako hizkuntz ohiturak mantentzeko gai garen edo ez. Hor jarri behar dugu indarra”

Hori horrela, erronka ondoren datorrela uste du Amalur dendako merkatariak: “Kontua ez da hainbeste hamabost egun horietan zer egiten duzun, baizik eta ondoren Euskaraldian zehar hartutako hizkuntz ohiturak mantentzeko gai garen edo ez. Hor jarri behar dugu indarra”. Bere ustez, Euskaraldia urte osora zabaldu ahal izatea izan beharko litzateke azken helburua, “naturaltasunez” eta ez beharrizan bat bezala.

Zentzu horretan, aurreko Euskaraldietan bai nabaritu izan duela badaudela herritarrak “kristalezko sabai antzeko bat hautsi dutenak”eta eremu erdaldunetan euskaraz egiten hasi direnak: “hori gertatzen denean ederra izaten da” borobildu du Albizuak, itxaropentsu, baina zorrotz: “ezin dugu atzerapauso gehiagorik eman, ezagutza datuak onak dira, erabileran eman behar dugu jauzia”.

Herritarrak, Bateraren aurkezpenean // Geuria

Euskaraldiarekin Batera

Albizuak aipatutakoaren ildotik, Arrigorriagako datuek, beste hainbat herritan bezala, arrigorriagarrak esandako berretsi egin dute: Azken azterketa soziolinguistikoen arabera, Arrigorriagako herritarren %45 elebakarrak dira, baina 20 urte baino gutxiagoko herritarren artean, ia guztiak dira euskaldun oso (%89) edo euskaldun hartzaile (%9). Hala ere, erabilerari dagokionez, haurren kasuan %7 eta %8 artean kokatzen da, eta gazteen kasuan %2an.

Errealitate honetatik abiatuta, orain dela urtebete baino gehiago Arrigorriagako Euskarri elkarteak, Udalak eta Taupak bultzatutako Batera Arrigorriagan proiektua martxan jarri zuten. Batera Arrigorriagan proiektuak hainbat pertsona bildu ditu azken hilabeteotan — adin, ideologia, lanbide eta euskararekiko hurbiltasun maila desberdinetakoak —, helburu komun batekin: euskararen erabileran urrats esanguratsu bat emango bagenu gure herria nolakoa izango litzatekeen irudikatzea eta aurrerapen hori zein baldintzek posible egingo luketen zehaztea. Herritarrek azken hilabeteetan landutako proiektuaren ondoren aurkezpen publikoa egin zuten, Kike Amonarriz aurkezleak gidatutako saio jendetsuan: Azokea aretoan 50 lagun inguru bildu ziren.

GEURIA bertan izan zen eta proiektuaren bultzatzaileen berbak jaso zituen: “Prozesu honetan planteatu dugun helburua honako hau izan da: Arrigorriagan Euskararen erabileran jauzia ematea, gure hizkuntzaz naturaltasunez bizitzeko”, azaldu du Leire Sagastizabal (Arrigorriaga, 1967) Batera proiektuko parte-hartzaileak, eta Euskaraldiaren hamaikakoko kideak. “Horretarako, danok partekatuko dugun ikuspegi bat irudikatzen saiatu gara, baldintza eta lehentasun batzuk zehazten. Horrek, eman beharreko pausuak zeintzuk izango diren definitzen lagunduko digu”.

Bateraren aurkezpena, Edurne Garitazelaia kultur etxean // Geuria

Batera proiektuaren arabera, euskara guztiok biltzen gaituen erronka da. “Zentzu horretan, begirada zabaldu dugu eta prozesu honetan ahots ezberdin asko entzuteko aukera izan dugu: bai euskaratik hurbil daudenak, bai urrunago daudenak, bizipen, sentipen eta iritzi trukaketen bidez. Benetan aberasgarria da”, aitortu du Leirek.

Baterak Arrigorriagako euskararen egoeraren inguruko analisia egin du eta datuen arabera, ezagutzari dagokionez, herritarren heren bat euskalduna da: “Beste herena euskaldun hartzailea da: hau da, ulertzeko eta komunikatzeko gaitasuna dauka bigarren talde honek”. Biztanleen hirugarren herenak ez du ulertzeko ezta komunikatzeko gaitasunik.

“Prozesu honek, besteak beste, lehentasunak ezartzeko eta etorkizunean eman beharreko pausuak definitzeko balio izan digu”, gehitu du Leirek. “Aldi berean, gaur egun hizkuntzaren inguruan ditugun beldur, lotsak eta ezinegonak gainditu behar ditugula erakutsi digu elkarrizketa prozesu honek: askotan euskara inperfektu bat egiten dugula uste dugu eta uste hori alde batera utzi behar da. Elkarrizketa elebidunak normalizatu behar ditugu, euskararekiko errespetuz betiere”.

Haurrak, hamaikakoaren aurkezpenean // Geuria

Elkar mugituz egingo dugu!

Euskaraldira bueltatuz, laugarren edizioa 2025eko maiatzaren 15etik 25era ospatuko da, lehen aldiz udaberrian, “Elkar mugituz egingo dugu” lelopean. Antolatzaileek ekimenaren ikuspegi berria aurkeztu dute, hizkuntza-ohituretan eragiteko eta euskararen erabilera soziala sustatzeko asmoz.​

Berrikuntza nagusien artean honako hauek daude: Udaberriko ospakizuna: Aurreko edizioak udazkenean izan ziren; oraingoan, udaberrian egingo da, kaleetan jende gehiago ibiltzen delako eta bizitasun sozial handiagoa izaten delako garai honetan. Horrek ariketaren ikusgarritasuna eta parte-hartzea handitzea espero da. ​”Hika” erabileraren sustapena: Parte-hartzaileek izena ematean adierazi ahal izango dute “hika” (euskarazko tratamendu informala) erabili nahi duten ala ez. Ez da beharrezkoa aurretik “hika” ezagutzea; ikasi edo entzuteko prest egotea nahikoa da. ​

Euskara aktibatzaileen gida-liburua: Herritarren aktibazioa sustatzeko tresna berria sortu dute, ekintzak antolatzeko laguntza emango duena. ​

“Hamaikakoa” talde berria: Euskararen erabilera sustatzeko erreferente izango den “hamaikakoa” aurkeztu dute, hainbat esparrutako euskaldunek osatua. ​

Parte-hartzea eta izen-ematea: Parte hartu nahi dutenek “ahobizi” (euskaraz hitz egiteko konpromisoa hartzen dutenak) edo “belarriprest” (euskaraz entzun eta ulertzeko prest daudenak) roletan izena eman dezakete. Izen-ematea martxan dago, eta www.euskaraldia.eus webgunean egin daiteke.​

Helburuak eta ikuspegia: Euskaraldiaren helburua da euskararen erabilera sustatzea eta hizkuntza-ohiturak aldatzea. Antolatzaileek azpimarratu dute ekimenak ez duela kanpaina hutsa izan nahi, baizik eta ariketa sozial eraginkorra, herritarren parte-hartze aktiboa eskatzen duena. ​Euskaraldiaren laugarren edizio honek berrikuntza eta ikuspegi berriarekin dator beraz, euskararen erabilera soziala indartzeko eta hizkuntza-ohiturak aldatzeko bidean aurrera egiteko.