Pasa den hilabetean, Ikasle Abertzaleak ikasle antolakunde historikoak abiarazitako VIII. Kongresu prozesuari bukaera eman genion Berriozarren, Iruñerrian. 37 urte bete dira antolakundearen jarduera iraultzailea hasi zenetik eta 7 urte pasa dira VII. Kongresuko Errainu ponentziatik. 7 urte zeinetan ikasle antolakundeak estrategia sozialistaren printzipio politikoak barnebildu zituen eta printzipio iraultzaile eta sozialisten baitan ikasle langileon interesen aldeko etengabeko jarduna eraman duen.

Orain, antolakundea eta bertan parte hartzen duten ehunka militanteok ikusi dugu bazela momentua aurrerapausu bat emateko eta VIII. Kongresuari ekiteko, bi erabaki politiko nagusi azpimarratuz. Alde batetik, berresten dugula gure burua estrategia sozialistaren baitan, antolakundearen izaera sozialista eta iraultzailea mantenduz (azkenengo 7 urte hauetan egin dugun bezala) eta bestetik, antolakundearen izen aldaketa eguneratua burutu dugula: “Ikasle Abertzaleak” izatetik “Euskal Herriko Ikasle Antolakunde Sozialista” (IAS) izatera.

Izen aldaketa eman den arren, eskualdean (eta orokorrean) berdin berdin jarraituko dugu gure jardun politikoarekin, ikasle langileon interesak defendatzen, hezkuntza sistema sozialista baten norabidean eta gure lurraldearen autodeterminazioa aldarrikatzen, Euskal Estatu Sozialista eraikitzeko aurrerapausuak emateko.

Dei egiten diegu ikasleei Hego Uribeko IAS-etik antolatuko diren egitarau eta ekimen desberdinetara parte hartzera, antolakuntzara batu!

Mundu mailan hedatutako olatu erreakzionarioa ate joka daukagu: faxismoaren normalizazioa, hizkuntza-eskubideen kontrako eraso sistematikoak, feminismoaren aurkako oldarraldiak eta herri zapalduon aurkako kontrol-estrategia gero eta agerikoagoak dira. Testuinguru horretan, gazteon bizitza ez da neutrala. Izan ere, prekarietatean bizi gara, etxebizitzaren auzia muturreko larritasun egoerara iritsi da eta gure identitate politiko zein kulturalak etengabeko mehatxupean daude.

Hiriguneko gazteok ere eskuin muturraren oldarraldiaren ofentsiba bete-betean ari gara bizitzen: gure kaleetan aldarriak kriminalizatzeko saiakerak, indar polizialen presentzia naturalizatzen duten ekitaldiak eta eragile espainolisten diskurtso gero eta lotsagabeagoak ikusi ditugu; horren adibide dira irailak 27an Ramon de la Sotan egindako Guardia Zibilaren “jardunaldi irekiak”, Bilbon Euskararen ordenantza berriari jarritako ezezkoa, Getxon espainiar armadaren ontzidien erakustaldiak edota hiriguneko kaleetan egindako talde faxisten margoketa eta propaganda instituzionala.

Bitartean, Bilbo, espainolismoaren gotorleku den hiria balitz bezala saltzen digute, ezkerreko independentismoak kabidarik ez duela esanez. Baina ez da egia. Auzo eta herri guztietan dagoen gazte komunitate euskaldun, feminista eta antolatuak frogatzen du bestelako hirigune bat posible dela, eta badaudela hemen eta orain horren alde ari direnak. Nazio-pultsuak historikoki etenik izan ez duen arren, indar gehiagorekin berrartzeko unea da: gure hizkuntza defendatzen duen gazteriaren hiriburua da Bilbo, euskaraz bizi nahi duen gazteriarena, eta estatu espainiarrak ez du gure bizitzen gaineko erabakirik hartuko.

Olatu erreakzionarioak estutu egiten gaitu, bai; baina horrek berretsi egiten du gure borrokak baduela potentzia politikoa. Zentzu horretan, ez gara amore ematera kondenatutako belaunaldia. Kontrara: gure esku dago ziklo politiko berri bati bultzada ematea, zapalkuntzarik gabeko etorkizuna diseinatzea eta Euskal Herriaren askatasuna baldintza material gisa aldarrikatzea. Independentzia baita gure gizartearen problematikei aurre egiteko irtenbidea. Izan ere, ofentsiba erreakzionarioaren aurrean gure herria zapaltzen duten estatu espainol zein frantsesak ez gaituzte babestuko. Horregatik da independentziaren aldarria premiazko alternatiba bakarra.

Gazteok ez gaude gehiago itxaroteko prest; ez dugu gure askatasuna atzerapen politikora kondenatuko. Gurea ekiteko unea da, salto politikoa emateko garaia. Aurreko belaunaldiek markatutako ibilbidea baliatuz, gazteon lana da orain norabide berriak urratu eta bide propioa zabaltzea.

Horregatik, Abenduaren 20an Bilboko kaleak hartuko ditugu, gazteok lehen lerroan jarri eta independentzia etorkizun duinerako giltza dela aldarrikatzeko. Mobilizaziora dei egiteko, Galdakaon, abenduaren 12an Independentziara eguna ospatuko dugu aisialdi egitarau bat eskainiz. Herri apainketa, trikipoteoa Merhezi taldearen eskutik eta Herriko Bentan pintxopotea egongo dira, besteak beste.

Gazte olatu independentista geldiezina da eta ez gara faxismoari aurre egiteko beldur. Ez gara bakerik gabeko etorkizun batekin konformatuko. Ez dugu beste inork gure bizitzaren norabidea markatzea onartuko.

Abenduaren 20an, Bilbora. Gazteok independentzia!

Faxismoa ez zen 1975ko gau hartan ohean gelditu, ezta ere 1945eko apirilaren 30ean Hitlerrek bere buruaz beste egin zuenean. Faxismoa ezin dugu pertsona zehatzek hartutako neurri desproportzionatu gisa soilik ulertu, krisian sakotzen den eta kapitalismoan indarra hartzen duen programa bezala baizik. Horrela ulertuta soilik eman diezaiokegu zentzu historikoa faxismoari, baita gaur egun indarra hartzeko arrazoiak ere. Aurpegi eta dimentsio ugari dituen mugimendu zabal bat indartzen ari da egun bizitzen ari garen krisi testuinguruan, gazteengan bereziki ematen ari den joera erreakzionarioetatik hasita, ultraeskuineko gobernuen osaketatik igarota eta kale mailako patruila arrazistetara arte.

Izan ere, Frankoren heriotzarekin batera ez zen faxismoaren existentziaren bukatu, dominazio kapitalistarekin aurrera jarraitzeko fundamentu politiko eta instituzionalak indartu ziren besteak beste. Horregatik Trantsizioan eta 78 Erregimenean ez zuten gizartearen unibertsalizazioa eta berdintasun errealik gauzatu; kontrara, egitura ekonomiko kapitalista indartzea, militantzia iraultzailea zigortzea eta autodeterminazio eskubidea ukatzea lortu zen. Hortaz, bai, lotuta eta dena ondo lotuta utzi zuen dena.

Hori dela eta, erregimen kapitalistaren kontra eta egun indarra hartzen ari den faxismoaren kontra haustura politiko iraultzailea gorpuztea aldarrikatzen dugu Kontseilu Sozialistatik. Indarra hartzen ari den mugimendu faxista berri honen eta joera erreakzionarioen aurka, ustezko euskal adn antifaxista horretatik urrun , programa iraultzailean oinarrituko den mugimendu antifaxista zabal bat artikulatu behar dugu, langileriaren sektore ezberdinak antolatuko dituena eta independentzia politikoa ardatz nagusi izanda.

Guzti honetan ekarpena egitera dator Euskal Herriko Kontseilu Sozialistatik antolatu den Abenduaren 6ko mobilizazio zein goizeko hitzaldia.Gerturatu! Bertan ikusiko dugu elkar!

Indarkeria matxistari ez zaio keinu sinbolikoekin aurre egiten, ezta egun horretan erakunde batzuk morez janztearekin ere. Askotan, urtean zehar, kolore morea erabiltzen duten erakunde horiek beraiek eragiten diete kaltea emakumeeoi, behin eta berriro biktimizatuz. Erakundeen indarkeria (egiten dutena zein, ez egitea) hain da handia, non emakumeok gure kabuz sortu behar izan ditugun babesteko moduak. Babes bila jotzen duen sistema berak ere emakume bizirauleak kriminalizatu egiten baititu.

Azaroan, sarri, ikus entzuneko medioak biktimak erabiltzen saiatzen dira, eta askotan “agenda betetzeko” baliabide bihurtzen gaituzue. Ekitaldi instituzionaletara, telebistara edo irratira gonbidatzen gaituzte, egun gutxi batzuetan agertuz, eta gero berriro ahaztuz.

Sistema ez dago benetan prest indarkeria patriarkala bizi dugunoi harrera emateko eta hala, urtean zehar morez janzten diren erakunde hoiek beraiek errepikatu egiten dituzte emakumeok jasaten dugun diskriminazioa. Indarkeria matxistatik bizirauteak bizitza osorako ondorioak uzten ditu osasunean, eta hau gutxi ez balitz, instituzioen indarkeria ere jasan behar izaten dugu; erakundeen huts egitea, nola lagundu ez jakitea, baliabideak ukatzea…eta abar luze bat.

Prentsa ere ez da bazterrean geratzen. Kazetari (Estatuko eta erkidegoetako komunikabideetakoak) eta ordezkari politiko ugarik “biktimen bila” deitu gaituzte aste hauetan, kontaktuak edo kontakizunak lehen pertsonan eskatuz. Ez dute datu enpirikorik, ordezkaririk edo aditurik nahi, ez. Xehetasunak, morboa eta abiadura nahi dituzte. Askotan, ez dute kontuan hartzen etikoa den, pertsona arriskuan dagoen eta adostutako akordioak betetzen ez diren, hala nola edukia aurreikustea edo irudia ez zabaltzeko eskubidea. Eta, gainera, gertakari larri baten aurrean prentsa behar izan dugunean ez da beti egon. Eta horrela biktimak publizitate bihurtzen dira, eskubidedun subjektu beharrean.

Horrez gain, errebindikazio egun hori indarkeria matxistaren egiturazko arazoa itxuragabetzen duten beste arrazoi batzuengatik ordezkatu da. Badirudi agenda politikoan arrazoi horrek garrantzi handia duela, baina ez praktikan. Azaroaren 25a bere datan ere ikusezin geratzen den lehen aldia ez da, aurten Bilbon gertatzen den bezala, Indarkeria Matxistaren aurkako Nazioarteko Egunetik gertuen dagoen asteburuan beste izaera bateko manifestazio bat egiten baita. Beste batzuetan ere bizi izan dugu: azaroaren 25eko mobilizazioak desagertu egiten dira beste borroka batzuetan, batzuetan intersekzionaletan eta beste batzuetan ez, hil, eraso eta bizitza baldintzatzen digun indarkeria salatzean soilik zentratu beharko litzatekeen espazio bat okupatzen baitute. Urtean behin ere ezin gara atera gu ez hiltzeko eskatzera.

Komunitate adituarentzat epidemia bat dena, batzuentzat beste edozein gairen bidez alda daitekeen gai txikiago bat dirudi. Izan ere, dagoeneko badakigu indarkeria ez datorrela soilik indarkeria ukatzen dutenengandik, baizik eta baita indarkeriari aurre egiten diotela diotenengatik ere. Eta espektro politiko bakar batera murrizteak bere dimentsio erreala ezkutatzeko eta iraunarazten jarraitzeko baino ez du balio.

Eta ikusezin bihurtze horren erdian, haurtzaroa da berriz ere ahazturik handiena. Mobilizazioetatik eta agenda instituzionaletik kanpo geratzen dira beti indarkeria matxistaren biktima zuzenak diren haurrak (lekukoak, bizirik atera direnak, hildakoak, umezurtzak, zaurituak eta horietako asko indarkeria horren mende jarraitzera behartuta daudenak zaintza inposatuen bidez). Babestu beharko lituzketen zerbitzuek egitura-gabezia dute: baliabideak, langile prestatuak eta benetako tresnak, segurtasuna eta konponketa bermatzeko. Haurtzaroa ostonduta geratzen da, eta azaroaren 25ean naiz eta genero indarkeriaren kaltetu sakonenak izan, ere.

Horregatik, Bidaureko kideak eskatzen dugu instituzioek keinuetatik benetako konpromisora pasa daitezela. Benetako erreparazioa bermatzea, laguntza profesional duina ematea, ama babesleen kriminalizazioa etetea, prentsak sensazionalismoa alde batera uztea eta etika errespetatzea, haur eta nerabeak haientzako baliabide espezializatuekin artatzea, eta indarkeria matxistaren aurkako borroka urteko egun guztietan lehentasuna izatea.

Ez gaur bakarrik.

Azaroaren 25a bakoitzean, mundua berriz mugitzen da emakumeen kontrako indarkeria matxistaren errealitatearen aurrean. Hala ere, Basaurin eta Euskal Herriko beste hainbat lekutan, astintze hori ez da itzultzen erantzun nahikorik edo arreta duinik emakume hauei emateraino, indarkeria hori jasaten duten emakumeei. Arau-aldaketak eta arazoaren ikusgarritasun gero eta handiagoa izan arren, biktima askok ate itxiak aurkitzen jarraitzen dute, protokoloak eraginkorrak ez direnak eta instituzioek sentsibilitaterik ez dutela erakusten dutenak, eta askotan salatzen duten indarkeria bera errepikatzen dutenak. Errealitate hau larriagotzen da migratutako emakumeen kasuan, baliabideetara sarbide oztopo handiagoekin aurrez aurre

Indarkeria matxista ez da bakarrik bikoteen edo bikote ohien arteko arazoa. Emakumeen bizitzan zehar zeharkatzen duten desberdintasun estrukturalen adierazpena da, familia, lan, hezkuntza, osasun eta gizarte eremuetan. Legeak argi uzten du: indarkeria matxista emakumeengan egiten den indarkeria mota guztia barne hartzen du, sexu-indarkeria, feminizioa, trafikoa, ustiapena, genitalen mutilazioa, ezkontza behartuak, indarkeria digitala, obstetrikoa eta instituzionala barne. Hala ere, biktimak jasotzen duten arreta murriztailea izaten da, eta beren errealitateen konplexutasuna alde batera uzten du.

Basaurin, beste hainbat udaletxeetan bezala, baliabideak aktibatzea funtsezkoa da emakumeek indarkeria egoeratik irteteko: arreta psikologikoa eta juridikoa, etxebizitzara sarbidea, independentzia ekonomikoa eta laguntza soziala. Baina zer aurkitzen dugu emakumeek zerbitzuetara jotzen dutenean? Ertzaintzan, Osakidetzan, Gizarte Zerbitzuetan eta Udal Polizian prestakuntza gabeziak; zerbitzuen artean datu deskoordinatuak eta bikoiztuak; eta indarkeria matxistaren kontzeptualizazio mugatua, forma guztiak kontuan hartu gabe. Hau guztia arreta txarrean islatzen da, emakume askok behar duten laguntza jasotzen ez duten eta kasu batzuetan berriro biktimak bihurtzen diren tokian.

Indarkeria instituzionala eguneroko errealitatea da. Udal-baliabideei sarbidea ukatzen zaienean, biktima ziurtagiria atzeratzen denean edo emakumearen kontakizuna alde batera uzten denean, indarkeria errepikatzen da, berez, horren alde borrokatu nahi dena. Mugimendu feministak emakumeen kontra indarkeriaren aurkako borrokaren motorra izan da eta izaten jarraitzen du: kaleak hartu ditugu, emakumeak lagundu ditugu, arreta egokia eskatzen dugu eta erasotzaileak salatu ditugu. Baina erakundeek arreta integral eta baliabide beharrezkoak bermatzeko ardura dute. Agente bakoitzak bere erantzukizunak berehala hartu behar ditu.

Ezin dugu Basaurin soilik fokoa jarri. Zaurgarritasun egoeran dauden emakumeen independentzia ekonomikoa ere arriskuan dago. Euskal Itunaren 14/2022 Legeak diru-sarreren berme sisteman uste du bizilekua bi urtez baino gehiago partekatzen duten pertsonak familia-unitate bera osatzen dutela, baina kontuan hartu gabe etxebizitzara sarbidearen zailtasuna duten emakume askoren errealitatea, eta horrek beste pertsona ezezagun batzuekin bizitzera behartuta daudelako. Honek diru-sarreren murrizketa edo ukapena eragin dezake, eta prozesu administratibo luzeekin egoera prekarioagoan uzten ditu.

Justizia arloan emakume askok berriro biktimizatuta daude. Defentsa-abokatuak, askotan lan kargatuak eta prestakuntza egokirik gabe, ez diete emakumeei euren eskubideak azaltzen eta ez dute prozesuetan laguntzen, eta horrek haien mesederako kaltegarriak diren akordioak onartzera eramaten dituzte. Prestakuntza eta sentsibilitate handiagoa duten profesionalak behar ditugu, eta lan-baldintza egokiak haiek prozesu hauetan behar duten arreta eta denbora eskain dezaten.

Indarkeria matxista gazteenen artean ere presente dago. Baliabideetara heltzen diren kasuak arrisku handikoak izaten dira, bizitza eta osasun fisikoaren kontrako jokaera larriak eta indarkeria psikologiko handia, barne., Faxista eta matxista erreakzionarioaren olatuaren aurrean, ezinbestekoa da gazteen artean sentsibilizazioa eta kontzientzia sortzea, indarkeria matxistak ohikoak ez direla ulertaraziz eta auto-defentsa feministako espazioak sortuz.

Beraz, honakoa jakin nahi dugu: Noiz izango dute arreta ona emakumeen kontrako indarkeria biktimek? Erreparazioa baliabideak aktibatzearekin eta onarpenarekin hasten da. Poliziaren txostena zerbitzu sozialetara igortzen al da indarkeria egoera bakoitzean? Zer jarraipen egiten zaie deribatutako emakumeei? Baloratzen al da egoki etxean indarkeria bizi izan duten adingabeen arreta? Zergatik, Basauriko larrialdietarako pisua hutsik egon den bitartean, 19 emakume bideratu dituzte Bilboko Foru Aldundiko zentrora? Ez al dago Basaurin indarkeria matxistarekin aurrez aurre dauden eta etxebizitza behar duten emakumeetarik bat ere sarbidea lortzeko baldintzak betetzen dituena? Zeintzuk dira udal baliabideak erabiltzera oztopatzen duten baldintzak? Udalak baliabide nahikorik al ditu indarkeria matxistako biktimen errealitate konplexuak artatzeko?

Indarkeria matxista emakume gutxiren arazoa ez da. Gizarte eta osasun publiko arazoa da, eta gizarte osoari eragiten dio. Arreta duina, osoa eta feminista eskatzen dugu biktimentzat. Eskaintzen ditzatela erakundeek euren erantzukizunak betetzeko. Eskaintzen diegu agente bakoitzari bere betebeharrak berehala hartzeko. Eta indarkeria matxistaren aurrean ez dezala inork urrats bat ere egin atzera.