Greba feminista deitu dute nazioartean martxoaren 8an, baita Hego Uribe eskualdean ere. Basaurin eta Galdakaon manifestazioak izango dira

Emakumeok* Planto lemapean, nazioarteko greba egingo da martxoaren 8an, eta herriz herri antolatutako ekintzekin osatuko dituzte deialdi nagusiak. Lau esparrutan jarriko dute fokua aurtengo greban: zaintza greba, lan greba, kontsumo greba eta ikasle greba. Egun osoko greba izango da batzuentzat eta beste batzuentzat bi lanuzte iragarri dituzte, bata goizean (11:00etatik 15:00etara) eta bestea arratsaldean (18:00etatik 22:00etara). Grebari babesa erakusteko tresna gisa, besoko morea jantzi eta amantalak balkoi edo leihoetan zintzilikatzeko eskatu du Euskal Herriko Mugimendu Feministak. Egun horretan ez kontsumitzeko deia ere egin dute, “bereziki enpresa eta saltoki handietan”.

Biki Pozo Gonzalez (Donostia, 1980) eta Iraia Biteri Ugarriza (Basauri, 1977) Basauriko Mugimendu Feministako kideak dira eta martxoaren 8ko greba feministaren inguruan aritu dira Geurian.

Bihar martxoaren 8a. Zer egingo da Hego Uribe eskualdean egun horren harira?
Bilbon zerbait antolatu dute eta guk ere zerbait egin nahi izan dugu eskualdean. Zentzu horretan, manifestazioa egingo da Basaurin 11:30ean eta Galdakaon 12:00etan. Basauriko ibilbidea izango da: Eskarabilera estatua, Begoñako Andra Mari (estatua), anbulatorioa, Lanbide, Benta, La Plaza merkatua, Astoak, Gizarte Segurantzaren bulegoa, udaletxea eta Marienea. Begoñako Andra Mari oinezkoentzako kalean dagoen estatua puntu hori bihurtu nahi dugu gure. Dagoeneko, azaroaren 25eko ekitaldi sinbolikoa bertan egin genuen, eta emakumeoi eragiten digun zerbait gertatzen denean, bertan elkartzea erabaki dugu. Kalean gure presentzia bermatu nahi dugu.

M8ko egitarauak prestatzeko eskualdean asanblada irekiak deitu dituzue.
Basauriren kasuan, hiru asanblada ireki egin dira otsailean eta, egia esanda, nahiko arrakastatsuak izan dira hirurak. Lehenengoan (otsailaren 1ean) eskualdeko 50 emakume inguru batu ginen, eta beste hainbeste bigarrengoan (otsailaren 15ean). Batez ere, jendea testuinguruan kokatzea izan da asanbladen helburua. Zehazki, M8ko Greba Feminista zertan datzan eta eskualde bezala zer ekintza egin zitezkeen mahai inguruan jarri. Euskal Herri mailako planteamendua izan da indarra duten herrietan eta hirietan zerbait egitea 12:00etan.

Zein erantzun jaso duzue asanbladetan?
Asanblada deitu genuenean pentsatu genuen Basauriko herritarrak baino ez zirela etorriko, baina eskualdeko ordezkapena ere egon zen: Etxebarri, Ugao, Galdakao, Aperribai, Usansolo edota Orduñatik, Orozkotik eta Laudiotik ere etorri ziren. Arrakasta handia izan dute asanbladek. Betidanik harremana izan dugun talde eta elkarteak deitu genituen asanbladetara etor zitezen, baita Marieneatik egunero pasatzen diren norbanakoak ere. Aipatzekoa da Marieneatik erabiltzaile asko pasatzen dela, ez bakarrik Basaurikoak baizik eta baita ingurukoak ere. Eskualdean indar handia dago eta ekitaldi potenteak bultzatuko ditugu emakumeok Hego Uriben, Euskal Herrian zein Estatuan.

Alegia, indarrak batzea funtsezkoa dela.
Garrantzitsua da emakumeon artean indarrak batzea. Mobilizazio nagusienak Euskal Herriko hiriburuetan izango dira eta denak izango gara hara begira, baina inportantea ere bada zure auzo, herri, eskualdean mugitzea.

Eskualdeko beste herrietan ere manifestazioak deitu dituzte?
Eskualdeko beste herri batzuek, Basaurin bezala, asanblada irekiak antolatu dituzte -esaterako, Galdakaon-, eta bertako elkarteek edo norbanakoek erabaki dute herri bakoitzean beste ekitaldi batzuk antolatu edo Basaurira etorri goizeko manifestaziora. Galdakaon, adibidez, manifestazioa ere egingo dute 12:00etatik aurrera udaletxeko plazatik abiatuta.

Aurreko urteetan Bilbora manifestaziora joan ordez, eskualdeko herri bakoitzean egin izan dituzte ekitaldi sinbolikoak. Era berean, Ugaokoek esan ziguten kotxe karabana egingo zutela martxoaren 8a baino lehen, mobilizazioen aurrekari moduan eta zarata egiteko, eta hala egin dute.

Pare bat egunetan mahai informatiboak jarri ditugu Basaurin eta badakigu eskualdean ere ipini dituztela, adibidez, Galdakaon. Greba Feminista zertan datzan azaltzeko jarri ditugu mahai informatiboak. Batez ere, azaltzeko zergatik emakumeak bakarrik deituta gauden greba egitera.

Iaz martxoaren 8an Basaurin antolatu zuten kontzentrazioa // Geuria

Grebak lau zutabe ditu: lan, zaintza, kontsumo eta ikasle greba. Zein da esparru bakoitzaren aldarrikapena?
Ikasleek euren aldetik asanblada propioak dituzte eskoletan zein unibertsitateetan, eta orokorrean emakumea, gaztea eta eurek daukaten etorkizun ilun horren harira mobilizatuko dira. Kontsumorako grebari dagokionez, kontsumo masifikatua izango da ardatza: zer motatako kontsumoa egiten dugun, zer kontsumitzen dugun, kontsumitzen dugunaren produkzioren atzetik zein zapalkuntza eta esplotazio lan dauden, batez ere emakumeen lana dena. Emakume langileen grebak argi dago zer aldarrikatzen duen: adibide batzuk ematearren, oraindik ere gizonezko baten lanpostu berean egonda %35 gutxiago kobratzen dugu emakumeok zenbait kasutan, edo lan egiterako orduan produkzioarekin edo zaintzarekin zerikusia duten lanak egokitzen zaizkigu.

Emakume errefuxiatuekin eta emakume etorkinekin egiten ari den basakeria ere salatu nahi dugu. Mila arrazoi daude greba feminista hau egiteko, eta asko oso larriak dira.

Mobilizatu ezin diren emakumeak ere atxiki daitezke grebara.
Hala da. Paroa egin ezin duten emakumeak (esaterako, zaintza-lanak egiten dituzten emakumeak edo lan prekarioetan daudenak) ere atxiki daitezke manifestazio deialdira, egun osoan zehar besoko more bat jantziz. Greba egingo dugunok ere hura jantziko dugu euren alde solidaritatea adieraziz. Era berean, balkoietan edo leihoetan amantalak eskegitzeko deia egiten dugu, etxeko lana ere lana dela adierazteko. Izan ere, oraindik ere batzuek ez dute hori lan bezala kontsideratzen. Txapak ere egingo ditugu.

Gizonek zer egin dezakete mobilizazioarekin bat egiteko?
Euskal Herriko Mugimendu Feministak dokumentu txiki bat argitaratu du greba feministan gizonek zer egin dezaketen zehaztuz. Batik bat greba emakumeena izango da. Dena dela, badaude moduak gizonek ekarpenak egiteko eta greba arrakastatsua izateko. Esate baterako, aita bazara, seme-alabak zaindu; laguna bazara, zure burua eskaini emakume baten seme-alabak zaintzeko; lanean erantzukizunak badituzu, ez jarri oztoporik greba egiteko eta ez jarri zigorrik grebalariei; ikaskidea bazara, erakutsi babesa deialdiari; edota irakaslea bazara, ez irakurri zerrenda.

Ildo horretan, Bilboko asanbladara ikasleak etorri ziren eta esan zuten pira kolektiboa egingo dutela martxoaren 8an, eta noski, mutilek ere parte hartu nahi dutela. Neskei protagonismorik kendu gabe, badakite greba norena den eta zein xede dituen.

“Mundua geldituko dugu mundua mugitzeko” dio lemak.
Hala da. Emakumeon aldetik sistema kapitalista guztia geldiarazi egingo dugu greba feministaren bitartez. Emakumeok jasaten dugun zapalkuntzarik handiena da kapitalismoa eta horri aurre egitea dagokigu, emakumeon indar guztiekin. Emakume askok sentitzen dute bere burua justifikatzeko beharra momentu zehatz batzuetan eta hori patriarkatuaren beste eragin bat da. Greba honekin azaleratu nahi duguna da emakumeak zapalduak garela esparru askotan, zokoratu egiten gaituztela hainbat lan prekariotan edota hil egiten gaituztela.

Zapalkuntza horren aurrean, zer egin?
Emakume bezala egoera prekarioak salatzen jarraituko dugu. Nik neuk leku pribilegiatu batetik hitz egiten dut: zuria naiz, lanpostu duina eta soldata duina ditut… Nik uste dut gizonek ere hasi behar dutela ikusten euren burua arazoaren parte bezala. Berdintasunerantz egiteko erantzukizuna ez da bakarrik emakumeona, gizonek ere esku hartu behar dute. Hala ere, emakumeon aldeko borrokan sarea gero eta handiagoa da.

Mugimendu feministak indar handia du eta momentu oso polit batean dago. Zilegitasuna daukagu, errealitatetik hitz egiten dugulako eta ez hipotesietatik.

Eta zilegitasun horretan Marienea dago.
Baina Marienea sortu aurreko egoera ere oso garrantzitsua izan zen, baita Basaurin ere. Gaur egun Marienea emakumeon elkargunea da, eskualdeko emakumeon bilgunea. Irekia eta guztiz irisgarria da. Azken finean, emakumeon etxea da, gure etxea. Gurea da, denona da, emakume guztiek sentitu beharko lukete berea, halaxe delako eta halaxe sentitzen dugulako bertan gaudenok.

Eta grebaren ostean, zer?
Lehendabiziko greba feminista hau hazi bat izango da. Ea zein erantzun duen eta zein inpaktu izan duen gizartean eta Hego Uribe eskualdean. Argi geneukan ez genuela Martxoak 8a Basaurira mugatu nahi eta horregatik zabaldu genuen deia eskualdean, jakinda eskualdeko herri batzuetan ere gauzak antolatzen dituztela egun horren harira. Esate baterako, Etxebarriko neska gazte batzuk Marieneara etorri ziren asanblada batera eta esan ziguten Basaurira etorriko zirela mobilizazioetara.