☉ Arrigorriaga
Luken Hernandez: “Beste kiroletan ikusi ez dudan umiltasuna bizi izan dut eskalatzen”
Txiripaz deskubritu zuen Luken Hernandezek (Arrigorriaga, 1995) eskalada. Saskibaloian aritzen zen bera, Paduran, eta entrenamendu batetik irteterakoan eskalada-murrura (rokodromora) joateko gonbita luzatu zion lagun batek. “Zergatik ez?”, pentsatu zuen, eta han azaldu zen biharamunean, bakeroak jantzita, eskalatzeko prest. “Ordura arte Gabonetako PINean ikusitakoarekin bakarrik identifikatzen nuen eskalada”, aitortu du arrigorriagarrak. Etxera bueltatu zen korrikan kirol zapatila eta praka batzuen bila, eta orduan bai, bere lagunarekin batera eskalatzen hasi zen. Hura izan zen bere lehen eguna, 15 urterekin, eta ordutik ez da gelditu. Eskaladaz eta kirol honen inguruan mugitzen denaz berba egin dugu berarekin.
Txiripaz hasi zinela diozu.
Nahiko modu bitxian hasi nintzen, egia esan. Gogoan dut saskibaloiko entrenamendu batetik irtetean lagun batek esan zidala hurrengo egunean Basauriko rokodromora joan behar zuela, eta ea berarekin joateko interesik nuen. Hormetara igotzea eta lurrera erortzea? Ez, barkatu. Baina, ez dakit zergatik, baliteke entrenamendutik oso motibatuta nentorrelako-edo, ez dakit, proposamena onartu nuen.
Zer behar da eskalatzen hasteko?
Batez ere, motibatuta egotea. Kirol hau ez da beso batekin dominadak egitea bakarrik. Behin eta berriz probatu eta behin eta berriz huts egitea da. Apurka-apurka, baina, bazoaz hobetzen, eta sekulako asebetetzea sentitzen duzu aurrerapauso txikiren bat ematen duzun bakoitzean. Materialari dagokionez, behar duzun lehen gauza oinarrizko katu-oinak dira: Decathloneko 30 eurokoak, adibidez, nahikoa dira eskalatzen hasteko. Magnesioa eta hura gordetzeko zakutxoa ere garrantzitsuak dira, noski, eskuak izerditu ez daitezen. Blokean eskalatu nahi baduzu, ‘crash pad’ bat erosi edo bat baino gehiago duen lagunen batekin joan beharko duzu. Ni sokarekin hasi nintzen, eta horrek material gehiago eskatzen du: soka, arnesa, kilkerra, mosketoia eta express zintak. Hori da, funtsean, soka -edo bloke- saio baterako behar duzun materiala, betiere kontuan hartuta sokarako taldekide bat beharko duzula nahitaez (autoasegururik ez baduzu). Blokerako, berriz, zure kontura joan zaitezke koltxoneta batekin.
Hego Uriben non eskalatu daiteke?
Arrigorriagan nahiko egoera tamalgarrian dagoen rokodromo bat dago. Lastima, gero eta jende gehiagok praktikatzen baitu kirol hau gure herrian. Ni Basaurin hasi nintzen eskalatzen. Rokodromo txikia da, eta presak ez dituzte askotan aldatzen. Gasteizera edo Kataluniara mugitu izan ez banintz… Ez dakit ba nik. Niretzat meritu handia du hemen inguruan bakarrik eskalatzen duen eta oso motibatuta jarraitzen duen jendeak. Dena den, inguruan badaude aukerak, eta horietako batzuk ez daude horren gaizki. Galdakaon kiroldegiko rokodromoa dago, Etxebarrin ere bada beste bat, Ugaon kiroldegikoa eta rokodromo pribatua daude. Aipatutako guztiek “old school” settinga dute. Niretzat, aukera horietatik guztietatik, zalantzarik gabe, Ugaon dagoen rokodromo pribatua da onena. Entrenamendu ona egiteko beharrezko tresnak ditu, eta presak, era askotakoak. Dena den, nik Leioako eta Dimako rokodromoetan entrenatzen dut Arrigorriagan nagoenean. Eta, aukeratzekotan, Katalunia aldea aukeratuko nuke Estatuan.
Besoez eta eskuez aparte, oinak eta hankak oso garrantzitsuak dira kirol honetan, ezta?
Hankek berebiziko garrantzia dute eskaladan. Gorputzaren posizioak eragin zuzena du zure pausoetan, eta beti ez da besoetatik tira egin behar aurrera egiteko (nahiz eta batzuetan ez den beste erremediorik geratzen). Indarrean baino, mugimenduen abilezian dago gakoa. Beraz, ez beldurtu. Besoetan indarrik ez duzula pentsatu arren, proba ezazu eskalatzen. Indarra denborarekin hartuko duzu.
Luken Hernandez / Utzitakoa
Kirol arriskutsua dela ere pentsatuko du askok.
Kanpotik begiratuta, pentsa daiteke hormara igotzen zaren bakoitzean zure lepoa jokatzen ari zarela. Barruan zaudenean baina, konturatzen zara ez dela guztiz horrela. Bistan denez, beti dago arrisku faktore bat, baina oinarrizko segurtasun neurri batzuk betez gero, ez da ondoko herrira autoz joatea baino arriskutsuagoa. Oro har, ezagutza falta handia dago kirol honen inguruan.
Zer eskalada mota praktikatzen duzu zuk?
Kirol eskalada. Hau da, 40 metro inguruko ibilbidea duten hormak eskalatzen ditut soka baten laguntzaz, aurrez harkaitzean finkatuta dauden aingura batzuk baliatuz.Igo ahala, soka aingura finkoetan lotzen dut ‘express’-en laguntzaz. Ibilbidearen amaierara iristean, kate bat dago, eta hortik zintzilikatuta jaisten naiz. Horma luzeetan ez bezala, kirol eskaladan ia denbora gehiago pasatzen duzu lurrean eskalatzen baino, zure kidea horman dagoen bitartean zu soka eman eta estutzen ibili behar zarelako.
Nola igarri duzu eskaladaren eragina zure gorputzean?
Eskalatzaileak, normalean, nahiko gorputz fibratua izaten du. Ez da gihartsuegia izaten eta gantz indize oso txikia du. Hau dena, noski, praktikatzen duzun maiztasunaren araberakoa izaten da. Atzamarrak ere pixka bat loditzen zaizkizu eskuetako tendoiak jasaten duten hipertrofiagatik. Azkenik, gure gorputzaren proportzioa kontuan hartuta besoak luzeak izaten ditugu, eskalatzen ez duen jendearekin alderatuta. Nik ez dut azken baldintza hori betetzen, baina eskaladan aritzen diren kirolarien joera orokortu bat da.
Zer ematen dizu eskaladak?
Kirol honek beste ezerk ematen ez didan lasaitasuna ematen dit. Erabateko deskonexioa da. Horma-bide bat eskalatzen ari zarenean eta hurrengo pausoak ahalegin berezi bat eskatzen dizunean, une horretan modu ikaragarrian fokalizatzen duzu zure arreta. Zure bizitzako gainerako alderdiak bigarren plano batera pasatzen dira; ez dago denborarik, ez dago lanik, ez dago ikasketarik. Zu eta haitza bakarrik zaudete, eta garrantzitsuena hurrengo heldulekura heltzea da. Hori da zure burutik pasatzen den gauza bakarra, besterik ez. Axola duen guztia hemen eta orain dago. Hori da niretzat eskaladak duen gauzarik politena eta sentsazio hori bizitzeagatik bakarrik merezi du eskalada probatzea. Kontzentrazio konstantea behar duzu. Arreta galduz gero, mugimenduak kateatzeko aukera galtzen duzu; eskalatzeko jokoak horrela funtzionatzen du.
Luken Hernandez / Utzitakoa
Ze giro arnasten da rokodromo eta harrizko hormetan?
Giroa asko aldatzen da bata eta bestearen artean, baita rokodromo motaren arabera ere. Nire esperientziaren arabera, rokodromo “komertzialenetan” aisialdi giroa nagusitzen da, jendea ondo pasatzera doa hara. Aldiz, “old school” egitura duen rokodromo batean, oro har, jendea entrenatzera joaten da, kronometro gehiago ikusten dira atsedenaldiak kalkulatzeko… Horrek ez du esan nahi rokodromo komertzialetan ez direnik ikusten, hauetan ere jendea entrenatzen da eta oso indartsu daude. Horma naturala entrenamenduetako rokodromoaren erabateko kontraposizioa da. Jendea patxada gehiagorekin joaten da, kronorik gabe. Bakoitzak behar duen atsedena hartzen du mugimendu eta mugimendu artean, bere gorputzaren arabera egoki deritzona, inolako presarik gabe; nekatuta dagoela ikusten badu, ez du beste ahaleginik egiten. Oro har, bi lekuetan giro polita izaten da. Bizi duzun unearen arabera, hobe bata edo bestea.
Zer nolako pertsonak ezagutu dituzu eskalatzen?
Eskaladaren mundua oso umila da. Oro har, horma naturaletara joanez gero, fama handia duen eskalatzaileekin egingo duzu topo eta naturaltasunez agurtuko zaituzte. Hau ez dut beste kiroletan ikusi; elitea beti dago besteengandik “bananduta”.Eskalada mundu lehiakorra da, baina zuk aukeratzen duzu norekin lehiatu. Hau da, lehiaketa arrunta lehiatu gura ez baduzu, lehia zeure buruarekin egin dezakezu. Bestalde, kultura ezberdinak batzen ditu eskaladak. Gurera nazioarteko jende asko etortzen da eskalatzera, eta komunean duzun faktorea eskalada denez, elkarrizketa abiatzea oso erraza izaten da. Atzerriko lagun asko egin ditut eskalatzen.
☉ Arrigorriaga
Haurrentzako Breakdance ikastaroa antolatu dute Arrigorriagan, urtarrilera bitartean
Eneko Redondo ‘BBoy Witxillok’ eskainiko ditu jarduera hauek eta lehen saio irekia hilaren 23an antolatu dute, 17:30ean
Altzoan Zaintza Sareak eskolaz kanpoko Breakdance ikastaroa antolatu du urritik urtarrilera Arrigorriagako eskolako frontoian 4 eta 8 urte bitarteko haurrentzat.
Eneko Redondo ‘BBoy Witxillok’ eskainiko ditu jarduera hauek eta lehen saio irekia hilaren 23an antolatu dute, 17:30ean. Ordubeteko saioak izango dira hilabeteko astearte bitan: 4 eta 5 urteko haurrena 17:15etan programatu dute eta 6 eta 8 urte bitarteko umeen taldearen saioa 18:15etan izango da.
“Helburua eskolaz kanpoko ekintza ezberdinak eskaintzea da”, azaldu dute Altzoan Zaintza Saretik. “Kirola egiteko jarduerak ere martxan ipiniko ditugu eta baita gorputz adierazpena susatzen dituztenak ere, adin tarte horretan oso garrantzitsua baita umeentzat norberaren gorputza ezagutzea, kontrolatzea eta maitatzea, ‘Dantza & Jolasa Familiartean’ jarduerarekin bezala”.
Eskolaz kanpoko ekintzen maiztasunari dagokionez, helburua da haurren denbora eta jolas librea ez moztea. Hori dela eta programatu dituzte bi astean behin: “Horrela, familiei bestelako jarduerak egiteko aukera ematen diegu”.
Lauhilekoaren prezioa 65 eurokoa da. Informazio gehiagorako eta izena emateko ipini harremanetan altzoansarea@gmail.com helbide elektronikora e-posta bidaliz.
☉ Arrigorriaga
Bideoa | Infekzio-gaixotasunei aurre egiteko prebentzio-protokolo falta salatu dute Arrigorriagako Arandia egoitzako langileek
Domus VI taldeko langileak ostegunero elkartuko dira Arandiako egoitzaren aurrean, bizi duten egoera salatzeko
Gaur goizean kalera irten dira berriro Arandia egoitzako langileak, beren lanpostuetan “osasuna arriskuan dagoela” salatzeko.
GEURIAri azaldu lez, infekzio-gaixotasunei aurre egiteko prebentzio-protokolo falta salatu dute Arrigorriagako zentroko langileek eta egoera salatzeko mobilizazioa egin dute zentroaren aurrean.
“Arrigorriagako egoitzan ez dago langile nahikorik”, gehitu dute ELA sindikatuko ordezkariek. “Garabi falta, aldagelak, ohe barrak, gortinak… eta infekzio gaixotasunei aurre egiteko prebentzi-protokolo eguneraturik ez dago. Horri gehitu behar zaizkio inolako justifikaziorik gabeko kaleratzeak eta zehazpen-espedienteak”.
Gainera, sindikatuko ordezkariak azaldu du Domus VI taldeak langileen mobilizazioari esker egindako arrisku psikosozialen balorazioa ez duela osatu: “Ebaluazio horrek argi eta garbi islatzen du langile falta eta lan-gainkarga. Datuak kezkagarriak dira eta presazko neurri eraginkorrak hartzea eskatzen dugu”.
ELA: “Ebaluazio horrek argi eta garbi islatzen du langile falta eta lan-gainkarga. Datuak kezkagarriak dira eta presazko neurri eraginkorrak hartzea eskatzen dugu”
Ondorio modura, Arandiako langileek ez dute onartuko beren osasunarekin jolasten jarraitzea, eta mobilizazio-dinamika batekin jarraituko dutela iragarri dute, egoera konpondu arte. Izan ere, langileak ostegunero elkartuko dira Arandiako egoitzaren aurrean, bizi duten egoera salatzeko.
Langileak, Arandia zentroko leihoetan // Geuria
Langileak eta egoiliarrak, kaltetuak
Gaurko mobilizazioak egoiliarren eta langileen arreta erakarri du eta horietako batzuk kalera irten dira, langileen borrokarekin bat egitera.
GEURIAk bertako familia batekin berba egiteko parada izan du eta egoera honek egoiliarrengan eta beren familiengan eragin zuzena duela azaldu dute. Ez dute izen abizenik eman nahi, “horrek izan ditzakeen ondorioak direla eta”. Hala ere, familiaren arabera, 43 egoiliar daude solairu bakoitzean eta horiek artatzeko pertsona bi baino ez daude kasurik onenean. Guztira 132 egoiliar daude Arrigorriagako egoitzan: “Langile falta izugarria da egoitza honetan”, kexatu dira.
Familiaren arabera egoerak nabarmen egin zuen txarrera 2019an, zentroak zuzendaritza aldatu zuenean: “Kudeaketa guztiz aldatu zen pribatizatu zenean langile eta janari kopuruan eta zainketan aurreztu zuen enpresa berriak. Langileak leher eginda daude: ordutegi txarrak dituzte, soldata kaxkarrak… eta lanez gainezka daude beti”. Enpresari langileek bizi duten egoeraren berri ematen dieten bakoitzean “egin beharrekoak egiten dituztela” izaten da erantzuna, familiaren arabera.
“Kudeaketa oso txarra izaten ari da, baina momentu txarrena itzalaldi masiboa gertatu zen bezperan bizi izan genuen Arandian”, gehitu dute. “Joan den apirilaren 28an izan zen eta zentroa argindarrik gabe egon zen bi orduz. Elektrogeno-taldea ez zebilen eta ez zegoen larrialdi egoetarako planik ere ez. Zentroko zuzendaritza oporretan zegoen eta inprobisazioz egin behar izan zuten lan bertako langileek. Onartezina da”. Sindikatuaren arabera, gaur egungo lan-giroa “tirabiratsua” izaten ari da eta “egungo zuzendaritzarekin ezinezkoa da elkarrizketa adeitsua izatea”.
Elkarretaratzeko langileak // Geuria
Egoiliarren osasuna eta ongizatea lehentasuna dira guretzat, eta hori bermatzeko konpromisoz eta profesionaltasunez lan egiten jarraitzen dugu”, azaldu dute ELAtik. “Baina premiazkoa da egoera hau aldatzea, langileen osasuna jokoan dagoelako”
☉ Arrigorriaga
Bihar da Gure Magalean Arrigorriagako elkarteko eskolaz kanpoko ekintzetan izena emateko azken eguna
“Lankidetza, talde lana, besteenganako begirunea eta parte-hartze aktiboa dira ekintza hauen ardatza”, azaldu dute Gure Magalean elkartetik
Irailaren 19a da Gure Magalean Guraso Elkarteak antolatutako eskolaz kanpoko jardueretan izena emateko azken eguna.
Balleta, eskalada, batukada, xakea, jolas kooperatiboak, irristaketa, margogintza, multikirola… eskaintza zabala plazaratu dute guraso elkartetik: “Lankidetza, talde lana, besteenganako begirunea eta parte-hartze aktiboa dira ekintza hauen ardatza”, azaldu dute Gure Magaleanetik.
Gure Magalean | Eskolaz kanpoko jarduerak 2025
4-5 urteko haurrak
Ingelesa Ludoteka: 4 urtekoak, astelehenetan; 5 urtekoak, asteazkenetan
Balleta: astezkenetan
Dantza Modernoa: 4 , ostegunetan; 5 urtekoak, ostiraletan
Taekwondo: 5 urtekoak, astelehenetan; 4 urtekoak, asteazkenetan
Irristaketa: 5 urtekoak, ostiraletan (16:45-17:45)
Jolas kooperatiboak: 4 eta 5 ustekoak, asteartetan
1. 2. eta 3. mailakoak
Margogintza: 3. maila, astelehen eta asteartetan; 1. eta 2. maila, asteazkenetan; 1. maila, ostegunetan; 2. maila, ostiraletan
Ingelesa Ludoteka: 1. maila, ostiraletan
Balleta: 1. maila, asteazkenetan
Eskalada: 1. 2. eta 3. maila, astelehenetan eta ostegunetan
Batukada: 1. eta 2. maila astelehenetan; 2. eta 3. maila, asteazkenetan
Dantza modernoa: 1. 2. eta 3. maila, astelehen, astearte eta asteazkenetan
Xakea: 2. eta 3. maila, ostegun eta ostiraletan
Joskintza: 1. 2. eta 3. maila, astelehen eta asteazkenetan
Esku Pilota: 1. 2. eta 3. maila, astelehen eta ostiraletan
Irristaketa: 1. 2. eta 3. maila, ostiraletan (16:45-17:45)
Multikirola: 1. 2. eta 3. maila, asteartetan
4. 5. eta 6. maila
Margogintza: 5. maila, astelehenetan; 4. maila, astearte eta ostegunetan; 6. maila, asteazkenetan; 5. eta 6. maila, ostiraletan
Eskalada: 4. 5. eta 6. maila, astelehen eta ostegunetan
Antzerkigintza: 5. eta 6. maila, asteazkenetan
Batukada: 4. 5. eta 6. maila, astelehen eta asteazkenetan
Dantza modernoa: 4. eta 5. maila, astelehenetan; 6. maila, ostiraletan
Hip Hop: 4. 5. eta 6. maila, ostegun eta ostiraletan
Xakea: 4. 5. eta 6. maila, ostegun eta ostiraletan
Joskintza: 4. 5. eta 6. maila, astelehen eta asteazkenetan
Irristaketa: 4. 5. eta 6. maila, ostiraletan (16:45-17:45)
Multikirola: 4. 5. eta 6. maila, asteartetan
☉ Arrigorriaga
Familiartean dantzatzeko eta jolasteko saioak antolatu dituzte Arrigorriagan
Lehen saio irekia hilaren 22an antolatu dute 17:30ean, Arrigorriagako Lamiaenan
Altzoan Zaintza Sareak ‘Dantza & Jolasa Familiartean’ izeneko saioak antolatu ditu urritik urtarrilera Arrigorriagako Lamiaena emakumeen etxean.
Esti Olabarri dantza mugimendu terapeutak eskainiko ditu saio horiek eta ordubete eta erdikoak izango dira hilabeteko astelehen bitan. Jarduera 4 urtetik gorako umeei zuzendu dute eta lehen saio irekia hilaren 22an antolatu dute, 17:30ean.
Lauhilekoaren prezioa 80 eurokoa da. Informazio gehiagorako eta izena emateko ipini harremanetan altzoansarea@gmail.com helbide elektronikora e-posta bidaliz.
☉ Arrigorriaga
Egun osoko irteera antolatu du Nabarnizko Illuntzar mendira Arrigorriagako Gure Magalean elkarteak
Urdaibaiko eta Kantauri itsasoko ikuspegirik ederrenetako bat eskaintzen du Iluntzarrek eta igoera ohikoa Nabarnizetik egiten da
Gure Magalean Mendi Taldeak egun osoko irteera prestatu du datorren irailaren 21ean Nabarnizko Illuntzar mendira.
Abiapuntua Arrigorriagako osasun zentroa izango da. Mendizaleak bertan ezarri dute hitzordua 09:30ean. Autobusera igo eta Nabarnizera abiatuko dira. Txangoa egin ostean Laga hondartzan emango dute arrastia eta 19:00etan itzuliko dira Arrigorriagara.
Bizkaiko Lea-Artibai eskualdeak Iluntzar mendia (726 metro) hartzen du, Urdaibaiko eta Kantauri itsasoko ikuspegirik ederrenetako bat. Igoera ohikoa Nabarnizetik (363 m) egiten da, eta Gorritiz Gorostizagako Santa Maria, Iluntzar (727 m), Irurkitza, Mandalesta eta Intxaurragatik igaroko dira. Ibilbidearen luzeera 7,72 kilometrokoa da eta iraupena ordu bi eta 20 minutukoa, ondo bidean.
Illunzar tontorretik (726 m) Urdaibai eta Lea-Artibai haranen gaineko ikusmira paregabea dago, gure geografiaren irudi ezin ederragoa. Leku oso estrategikoan dagoenez, ez da harritzekoa erromatarrek hemen kanpaleku militar bat jarri izana. Eta, esan ohi da izena erromatar kokaleku horrekin lotuta dagoela: «Illum» (hirigune edo bizigune esan gura duena), eta «zahar». Beraz, «hiri zaharra» edo «bizigune zaharra».
Kanpaleku honek 1.000 legionario baino gehiago eta setio-makinak hartzen omen zituen bere harresien barruan. Baina nori egin behar zioten eraso, ziotenez bertako biztanleak baketsuak baldin baziren? Beharbada, Arrolako auzo-herrixka gotortua (Marueletza) ikusita, pentsatu zuten, badaezpada, hobe zela edozein erasotarako prestatzea.
Egun osoko txangoaren zenbatekoa 4 eurokoa da. Izen emateak Gure Magalean Guraso Elkartearen bidez egin daitezke.
Haurrentzako Breakdance ikastaroa antolatu dute Arrigorriagan, urtarrilera bitartean
Etxebarriko Euskaltegian izena emateko epea zabalik dago urriaren 3ra arte
Bi gazte atxilotu dituzte Galdakaoko etxebizitza batean indarrez sartzeagatik
Argazkiak | Galdakaoko jaietako Playback lehiaketa 140 argazkitan!
Argazkiak | Kuadrillak busti dira gaur Galdakaoko jaietan: batzuk euripean, beste batzuk Paddle Surfean
Argazkiak | Jaietako indaba janak ugaotarrez bete du institutuko pista
Bideoa | Antzeko, Bertan Kaldo eta Dekantzekoz, Galdakaoko jaietako Playback lehiaketako onenak!
Bideoa | Infekzio-gaixotasunei aurre egiteko prebentzio-protokolo falta salatu dute Arrigorriagako Arandia egoitzako langileek
