Geuria #043 Monografikoan argitaratutako elkarrizketa
“Berba eta irudia. Zinema, antzerkia eta telebista. Basauriko Antzerki eskolatik ‘Handia’ filmeraino”
Irakurri osorik PDFan

Komunikabideetan urte askotan lan egin ostean egonkortasun bila beste ibilbide profesional bat hartzea erabaki duen jende asko ezagutzen duela dio: “Azkenean, seme-alabak edo familia bat osatzeko asmoa baduzu, egonkortasun minimo bat behar duzu, eta lan honetan oso zaila da”. Ezin ditu oporrak planifikatu, hilabete batzuk barru izango duen lanari buruz arrasto handirik ez du, baina orain urte mordoxka bat, oraindik kazetaritza ikasle zela, Gorliz Irratian lehen aldiz mikrofono aurrean jarri zenetik ez da gelditu ere egin, eta egun ETB2 kateko Con la calle a cuestas saioko zuzendaria da Alex Pascual (Arrigorriaga, 1981). 

Askotan esaten da mundu honetan lan egiteko zortea faktore garrantzitsua dela, ahoz ahokoak asko balio duela, une egokian toki egokian egotea… Halakoek zenbat dute mitotik eta zenbat egiatik?
Gauza guztietan bezala, zortea beti garrantzitsua da, baina argi dago zortea bilatu egin behar dela. Karrera bukatu bezain pronto ezin duzu etxean geratu telefonoak noiz joko duen zain. Nik hasieratik argi izan dut; gure arloan konpetentzia handia dago, eta horregatik karrera hasi eta berehala praktikak egiten hasi nintzen. Izan ere, ikasketak bukatzen ditugunean, denok besopean titulua daukagu; nolabait esatearren, denok gara berdinak. Baina tituluaz gain beste zerbait baldin baduzu, eskarmentua, hain zuzen, aurrerapauso garrantzitsua ematen duzu lana aurkitu ahal izateko.

Nola sartu zinen zu ofizio honetan?
Esan dudan bezala, nire lehenengo lana unibertsitateko lehenengo edo bigarren urtean izan zen. Kanpusean kartel bat ikusi nuen, esanez jendea behar zutela Gorliz Irratian praktikak egiteko, eta bi aldiz pentsatu barik, eskaera bidali nuen (garai horietan ez nuen kurrikulumik ere). Urtebetez Gorlizen lanean aritu eta gero, etxetik hurbilago zegoen beste aukera bat sortu zitzaidan, eta Basauriko Oye Radion hasi nintzen lanean, musika jartzen eta esatari moduan. Sortu berria zenez, aukera ugari zabaldu zizkidan. Adibidez, zuzendariak albiste zerbitzuak sortu nahi zituen, eta ni arduratu nintzen lehenengo albistegi horiek martxan jartzeaz.

Oye Radion lanean nengoenean jaso nuen ETBko deia bekadun moduan albistegietan sartzeko. Ordura arte, ez nuen inolako eskarmenturik telebistan, baina aukera aprobetxatu behar nuela ikusi nuen, eta pentsatu barik, baietz esan nuen. Kiroletan hasi, eta albistegietatik pasa eta gero, hainbat produktora ezberdinekin lan egin dut, gaur egun arte.

Askotan ikusi zaitugu telebistan erreportari lanetan, kameraren aurrean eroso zenirudien beti! Hala al da?
Irratian zein telebistan denetarik egitea egokitu zait. Eta ahalik eta hoberen egiten saiatu naiz beti. Egia esan oso gustura nago orain, kameraren atzean, eta oso gustura egon naiz kameraren aurrean nengoenean ere. Leku bakoitzak dauzka bere gauza onak eta txarrak, baina gauza onenen artean, nik elkarrizketatuekin edo istorioen protagonistekin duzun gertutasuna aukeratuko nuke. Gainera kameraren aurrean zaudenean, batez ere zuzeneko bat egitean daukazun tentsio puntu hori izugarri gustatzen zait. Eta zuzenekoa bukatzean, eta dena ondo atera dela ikusten duzunean sentitzen duzun poza, euforia zoragarria da.

Azken urteotan euskal herritar asko pantaila txikira lotu dituen El Conquistador del Fin del Mundo eta El Conquistador del Aconcagua saioetan lanean aritu zara parte-hartzaileen aukeraketan. Zer moduzko lana izan zen? Anekdota bat baino gehiago utziko zizun…
Niretzako beste lan berri bat izan zen hori. Ordura arte ez nuen horrelakorik egin, eta kasu horretan ere, asko ikasi nuen. Izugarrizko ardura da partehartzaileak izango direnak aukeratzea, azken finean, jende askoren ametsa da El Conquisen sartzea, eta gure esku zegoen erabakia!

Mota guztietako jendea aurkitzen duzu horrelako kasting erraldoi batean. Askok frikien bila genbiltzala leporatzen ziguten eta ez sasoian edo indartsu zegoen jendearen bila. Baina ez zuten kontuan hartzen El Conquis ez direla direla Joko Olinpikoak. Telebista lehiaketa bat da, eta mota guztietako jendea behar duzu bertan parte hartzeko; bai indartsuak, bai ahulak, bai kirolariak eta baita festazaleak ere. Denetarik.

El Conquiseko lehiakideen hautaketa prozesuan aritzeak horrelako programa baten atzean zenbat lan dagoen konturatzeko balio izan dit. Izan ere, programa bat arrakastatsua izatea ez da zorte kontua, aurre-produkzio ona edukitzea ezinbestekoa da, kasting on bat, adibidez.

Estatu mailako hainbat katetan ere lanean aritu zara. Asko aldatzen al da lan egiteko modua, erritmoa etab.  ETB bezalako kate batetik estatu mailako beste batera pasatzean?
Atsotitzak esaten duen bezala, “urrutiko intxaurrak hamalau, gerturatu eta lau”. Leku guztietan bere gauza onak eta txarrak daude, eta komunikabideetan ere bai. Baina orokorrean, estatu mailako kateek aurrekontu handiagoak dituzte, eta ondorioz, langile gehiago kontratatu ditzakete produkzio baterako. Zentzu horretan, zure lana, agian, zehatzagoa bihurtzen da. Elkarrizketa bat egiteko, aurretik prestatu egin behar da, eta estatu mailako kateetan, erreportaria ez den beste pertsona batek egiten du lan hori eta askotan gertutasuna galtzen da.

Estatu mailako kate horien artean, TVEn aritu zinen lanean. Kate horretako langileen protesten berri egunero izaten ari gara orain, jasaten duten informazio kontrola dela eta… Ezagutu al zenuen halakorik bertan egon zinenean? Nola bizi duzu gaia?
Gaur egun TVEn ikusten ari garen protestak batez ere informazio-irizpideekin daude lotuta. Nire kasuan, España Directo saioan ibili nintzenez, ez nuen horrelako presiorik jasan, gaiak nolabait esateko, sozialagoak zirelako. Baina kezkagarria da norbaitek bere ikuspuntua inposatu nahi izatea, edozein egoeratan.

Egun estatu espainiarrak duen jarrera kontuan izanda, arazoari konponbiderik ikusten al diozu?
Gobernuek telebista publikoen jabeak direla pentsatzen duten bitartean, ez dut konponbiderik ikusten. Kazetari guztiok badakigu ezinezkoa dela objektibotasuna lortzea albiste bat kontatzean, baina gizarte plurala nahi badugu, informazio askatasuna behar-beharrezkoa da.

Hainbat saiotako zuzendari ere izan zara. Oker ez bagaude, une honetan ETB 2ko Con la calle a cuestas saioko zuzendaria zara. Zein ardura ditu halako saio bateko zuzendariak? Audientzia datuek lorik kentzen al dizute?
Jendeak zuzendari hitza entzuten duenean pentsatzen du Telefónica edo BBVA bezalako konpainia bateko zuzendaria zarela; kolperik eman gabe bizi zarela eta dirutza irabazten duzula. Baina ez du zerikusirik. Nire kasuan, oso lantalde txikia garenez (baina oso ona eta langilea, hori bai), denok denetarik egin behar dugu. Nire arduren artean dago, adibidez, programaren gai nagusia eta bertan jorratuko diren istorioen enfokea erabakitzea. Audientziari dagokionez… bai, ostegunetan (programa emititzen den egunean) lo egitea gehiago kostatzen zait normalean. Askotan oso programa potentea egin duzula pentsatzen duzu eta hurrengo eguneko audientziak ez dira oso onak, eta besteetan, kontrakoa gertatzen da: agian ez zara oso pozik geratu programarekin eta audientziak kontrakoa esaten du. Asmatzea oso zaila da.

Ogibide honen alde txarretako bat ezegonkortasuna dela diote. Nola bizi duzu zuk aspektu hori?
Bai. Duda barik, ezegonkortasuna da txarrena ogibide honetan. Eta tristea da esatea, baina azkenean moldatu egiten zara. Jende asko ezagutzen dut komunikabideetan urte pilo bat eman eta gero, azkenean beste ibilbide profesional bat hartzea erabaki duena egonkortasun horren bila. Azkenean, seme-alabak edo familia bat osatzeko asmoa baduzu, egonkortasun minimo bat behar duzu, eta lan honetan oso zaila da. Nik, oraingoz familia kargarik ez dut, baina ezin ditut inoiz oporrak planifikatu, hemendik hilabete batzuetara edukiko dudan lanari buruz ez baitakit ezer.

Zein asmo edo proiektu dituzu aurrera begira?
Lehenik eta behin Con la Calle a Cuestas programa bukatzea da nire proiektu bakarra. Hurrengo denboraldiari begira beste proiektu pare batekin ere bagabiltza. Baina badakizu… oraindik itxi barik dauden proiektuei buruz hitz egiteak ez dakar zorte onik.

Di-Da

Egun libre bat duzunean zer egiten duzu? Gehienetan, deskantsatu. Astean zehar lo gutxi egiten dut eta asteburuetan iratzargailu barik esnatzea gustuko dut. Horrek esan nahi du askotan eguerdi aldera esnatzen naizela!

Zure bertute bat? Sinpletasuna. Gauzak zailtzea ez dut gustuko, eta lanean ere praktikotasuna bilatzen saiatzen naiz beti

Zure akats bat? Lanarekin dudan 24 orduko lotura. Askotan lanetik deskonektatzea kostatzen zait

Zein da egin duzun azken bidaia? Oportora. Oso ondo dago, baina Lisboa nahiago dut

Eta egin nahi zenukeena? Australiara

Libururen bat irakurtzen ari al zara? Une honetan ez. Hori bai, prentsa gehiena irakurtzen dut egunero

Eta telesailen bat ikusten? Game of Thrones zale amorratua naiz, baina denboraldi berria estreinatu arte… Orain Netflixeko serieak ikusten ditut: azkena, 13 reasons whyren bigarren denboraldia

Abesti bat? Bat bakarrik? Orain uda usaina dagoenez, abesti martxoso bat aukeratuko nuke: Years and Years taldearen King, adibidez

Pelikula bat? Goodbye Lenin

Besteengan gehien miresten duzun bertutea: Gardentasuna.

Non eta noiz zara zoriontsu? Nire familia edo kuadrillarekin, afari batean. Arrigorriagako jaietan, adibidez