Lidia Ugalde (Zeberio, 2000) eta Asier Hamawy (Ugao, 1999) Ugaoko Kickboxing Txapeldunak taldean lehiatzen dira. Zeberiotarra Euskadiko txapelduna izatera heldu da eta ugaotarrak urrezko domina irabazi zuen 2019ko Euskadiko eta Espainiako txapelketetan. Haien lorpenak esfortzuaren, umiltasunaren eta batasunaren fruitu izaten ari dira, eta kirolaren inguruan sortu duten taldeari zor diote bidean ikasitako guztia.

Gazte-gaztetatik kickboxingarekiko zaletasuna duzue.
Asier Hamawy: Nik futbolean jokatzen nuen, baina 15-16 urterekin konturatu nintzen ez zela nire kirola, ez zitzaidala benetan gustatzen. Orduan, beste kirol bat aukeratzea gomendatu zidan aitak. Banekien Ugaon kickboxingean aritzen zen talde bat bazegoela, eurekin berba egin eta ordutik gaur egunera arte jarraitu dut.

Lidia Ugalde: Ni, ostera, lau urte nituela hasi nintzen, nire neba ere kickboxingean hasi zelako. Inbidiak jota, nik ere bertan egon nahi omen nuen. Beraz, betidanik egon naiz borroken saltsa honetan sartuta.

Zertan datza kirol-diziplina hau?
L.U.: Kontaktuzko kirol bat da kickboxinga. Arte martzial ezberdinak konbinatzen ditu, taekwondoa eta boxeoa, esaterako. Horren barruan hainbat modalitate existitzen dira, baina  bitan banatu ohi da: tatamia eta ringa. Tatamian light contact, point fight eta kick light egiten dira, ez dutenak kontaktu handiegia suposatzen, eta gehien bat teknika askatzean datza. Ringean, ordea, kontaktua handiagoa da eta K.O-ak ere egon daitezke. Point fight egiten hasi banintzen ere, ondoen light contactean aritzen naiz.

A.H.: Modalitate bakoitzak helburu bat du. Tatamian, esaterako, ezberdintasun nagusia kick light-ean hanketan ere jo daitekeela da eta point fight-ean puntu bakoitzeko denbora gelditzen dela; puntu gehien lortzen duena, irabazle; bizpahiru eraso egiten dira. Nik hirurak probatu ditut eta beti izan naiz light contact borrokalaria, nahiz eta kick light-a ere gustukoa izan.

Zertan ari zarete pandemia egoeran?
L.U.: Ez dituzte borrokak antolatzen, baina Espainiako txapelketak, adibidez, aurrera jarraitu du. Guri ez zitzaigunez ondo iruditu, ez ginen Madrilera joan, gure burua kutsatzeko arriskuan jartzen genuelako, baita birusa are gehiago zabaltzeko ere. Entrenamenduak kalean egiten ditugu. Segurtasuna bermatze aldera, ez dugu kontaktuzko teknikarik erabiltzen, ez gara binaka jartzen, soilik fisikoa lantzen dugu.

A.H.: Dena geldituta dago, leku guztietan bezala. Otsailaren 13an, printzipioz, Euskadiko txapelketan egongo garela esan digute, baina oraindik ez da konfirmatu.

Gogoratzen duzue zuen lehen borroka?
A.H.: Desastre hutsa izan zen: oso urduri nengoen eta aste horretan zehar tripako min izugarria izan nuen. Derion izan zela uste dut eta Gonzalo izeneko lagun baten kontra borrokatu nuen. A zer nolako errepasoa eman zidan!

L.U.: Irabazitakoak ere ez ditut gogoan, batik bat gaizki egindakoak gogoratzen ditut. Horietatik guztietatik zerbait ikasten saiatzen naiz.

Zer sentitzen duzue tatamira bidean zaretenean?
A.H.: Urduritasun handia. Gero, borroka hasten denean, deskonektatu eta nerbio horiek joan egiten dira, baina lehen minutuetan tentsio handia dago. Borroka irabazteko teknikak nola burutu pentsatzen dut. Hasi aurretik, denon antzera, luzaketa eta beroketa ariketak egiten ditut, baina kaskoak jartzen ditut musikarekin erlaxatzen saiatzeko.

L.U.: Ni ere urduri jartzen naiz. Baina badakizu zerk lasaitzen nauen? Nire neba ondoan edukitzeak. Horrek erlaxatu egiten nau eta asko laguntzen dit. Urduritasunak ez zaitu ezertan laguntzen, beraz, borrokan buru belarri egoten saiatzen naiz. Nik ez dut musika erabiltzen, bestela bakarrik nagoen sentsazioa dut, eta ez da horrela.

Deskriba ezazue batak bestea.
A.H.: Lidia oso borrokalari teknikoa da, hankak dira bere indargunea eta boxeo ona egiten du. Nire ustez, gaur egun galtze bidean dagoen borrokalari mota bat da. Orain borrokak bortitzagoak dira eta ematen du horrek borrokalariak hobeak egiten dituela. Borroka galdu edo irabazi, hori pentsatzea akats oso larria da.

L.U.: Asierrek urte gutxi daramatza kirol honetan, baina epe laburrean bere ahaleginak oso nabarmenak izan dira. Hasi zenean ez zen batere elastikoa eta, tira, desastre hutsa zen, kar, kar, kar! Baina bere kemenaren eta ahaleginen ondorioz asko hobetu du. Egun, ondo moldatzen da eta nabarmenduko nuke oso defentsa eraginkorra lortu duela.

Borroka hitzak mutila dakarkit burura.
L.U.: Betidanik mutilen azpian egon garela uste dut. Neska batek kickboxingean aritzen dela dioenean, gizarteak ezohiko egoera irudikatzen du. Baina, kirol munduan gaudenok, badakigu neska pilo bat gaudela, eta beraz, ez da egia arraroa denik. Genero ezberdintasun bat nabarmendu beharko banu, esango nuke neskok gure artean dugun harremana hotzagoa dela mutilek euren artean dutenarekin alderatuta. Ematen du guk ez dugula astirik lagun arteko giroan ibiltzeko, topera aritzen garela eta harremanak bigarren mailan kokatzen ditugula. Eta kirolari erreparatzen badiogu, pisua eta muskulazioa alde batera utzita, nahiko paretsu gabiltzala esango nuke.

A.H.: Lidiak esan duenaren harira, esan nahiko nuke badaudela mutil askok baino indartsuago jotzen duten neskak. Neska zein mutiletan, onak eta txarrak daude, baita oso onak eta oso txarrak ere! Nire ustez, generoa alde batera utzita, egunero gogor entrenatuz gero, maila altua lor daiteke.

Zein borroka dituzue gogoan?
A.H.: Nire azkenengo borroka martxoaren 7an izan zen. Azterketak zirela eta ez nuen asko entrenatu. Hiru kilo galdu behar izan nituen borroka aurreko astean eta, borroka amaitu bezain pronto, biriketatik txarto sentitu nintzen. Egia esan, penagarria izan zen, ez nituelako ez burua ez gorputza izan behar nituen tokian. 

L.U.: Gehien markatu nauen konbatea 2019ko Espainiako txapelketakoa izan zen: hainbat eraso egin behar izan nituen finalera iristeko eta nire ustez ez zen bidezkoa izan, nahiz eta nire aurkariak ere borroka ona egin. Egin nituen ahalegin guztiek ez zutela ezertarako balio izan ikusita, goibelaldi labur bat izan nuen. Orduan ohartu nintzen denetatik ikasi egin behar dela. Gurera bueltatuta, Euskadiko txapelketan berriz irabazi nuen. Nire mentalitatearen garrantziaz jabetu nintzen orduan.

Gorabeherak izan arren, urrun heldu zarete dagoeneko.
A.H.: Espainiako txapelketa ostiral batean izan zela gogoratzen dut, eta gosaltzen ari ginela, nire helburua domina lortzea zela esan nuen. Hori zen helburua. 

L.U.: Nik Euskadikoa hainbatetan irabazi dut. Gurean, ia beti lehiakide berdinen artean aritzen gara. Gure teknikak zeintzuk diren ikasi egiten ditugu, gure ondokoa ondo ezagutzen dugu eta ez da aniztasun handirik egoten. Kanpora irtetean, lehiakide berriak ditugu eta ahalegina handiagoa da, jende pilo bat dagoelako parte-hartzen. Hala ere, zilarrezko domina irabaztea lortu nuen Espainiakoan.

Inoiz lesionatu zarete?
L.U.: Kirol hau konkatu zuzenekoa denez, normala da atzamarren bat apurtzea, han eta hemen beltzuneak agertzea… Askotan ukondoan dut min, baina ez diot garrantzirik ematen. Duela urte batzuk, Castron lehiaketa batean ari ginela, lesionatu egin nintzen: zuntz-urradura bat, baina ezin nuen ibili ere egin. Azkenean, fisio batengana joan behar izan nuen, ez nuelako lesioa ondo sendatu eta Espainiako txapelketan min handiagoa hartu nuelako. 

A.H.: Etorri bezala joaten den mina da, baina beti hortxe dagoena. Iazko azaroan izandako open bateko entrenamenduan ostikada bat gaizki jo nuen, min hartu eta ezin nuen oina lurrean jarri, ezin nuen zapaldu. Ez da larria, baina ezin izan nuen azaroko lehiaketa horretan parte hartu.

Ugaoko Kickboxing Txapeldunak da zuen taldearen izena. Iazko urrian Euskadiko Open-eko Kickboxing eta Muay Thai bigarren talderik onenaren saria irabazi zuen.
L.U.: Eta oso harro gaude gure taldeaz, egindako ahaleginak bere fruitua eman duelako. Borrokalari apartak dira eta txapelketetan ikus daiteke. Talde moduan ondo funtzionatzen dugu, elkarri laguntzen eta animatzen. Adibidez, bi izen aipatzearren, Saioa Blanco eta Joseba Ugalde betidanik egon dira kickboxingean eta esfortzu handia egin dute. Orain, taldeko onenetarikoak dira.

A.H.: Familia txiki bat sortu dugu eta taldekide guztien jarrera txalotzekoa da. Joseba Ugalde, Lidiaren neba, nire ustez kickboxing praktikatzen duen pertsonarik hoberena da, egiten duena benetan miresgarria delako. Halaber, Saioa oso perfekzionista da eta horri esker Munduko txapelketan egoteko aukera izan du. Bestalde, eskerrak eman behar dizkiogu gure entrenatzaileari, bera barik hau guztia ezinezkoa delako. Carlosek bere gimnasioan hartu ninduen kirol honetaz ideiarik ere ez izan gabe.

Zerk motibatzen zaituzte hainbeste borroken ondoren lehiatzen jarraitzera?
L.U.: Taldeak. Hilabete txar batzuk izan ditut eta haiek kirol hau nire bizitzako kirola dela ikusten lagundu didate. Nire helburua ez da Munduko txapelketa batera joatea edo borroka garrantzitsuak irabaztea, oso zaila delako eta urte askotako bete-beteko ardura eskatzen duelako. 

A.H.: Neure burua gainditzea. Gorputzak mugak dituela esan ohi da. Bada, horiek ezagutzea gustatuko litzaidake, ditudan helburu guztiak lortuz: ahal bezain borroka gehien irabaztea. Gainera, bi urte barru teknika ona eskuratzen badut ringera pasatzea gustatuko litzaidake. Horretarako denbora eta dedikazioa behar da.

Elkarren kontra borrokatu beharko bazenute, nork irabaziko luke?
A.H.: Tira, modalitatearen eta borrokaldiaren arabera. Entrenamenduetan egin dugun moduan, hankak bakarrik erabilita, Lidiak astindu ederra emango lidake. Seguru nago! Boxeo borrokaldia izatekotan, ordea, aukera gehiago izango nituzke irabazteko, pisu gehiago dudalako eta luzeagoa naizelako.

L.U.: Egia da esperientziak asko egiten duela. Bakoitzak gure indarguneak ditugu eta horretan trebeak gara. Ni, hankak erabili barik, defendatu eta ezer gutxi gehiago egingo nuke. Asierri beste horrenbeste gertatuko litzaioke: bere beso luzeak eta garaiera altua kenduta, larri!