Arrosaz jantzita, trikornioekin, “Gora España” abestuz eta, noizbait, bandera frankista batekin igo dira eszenatokira Ugaoko Feos pero majos (FPM) taldeko kideak. Oholtza gainean, maitasuna dute denentzat (eta gorrotoa ere bai, guztientzako dosi berean), baina probokazio puntu horretatik harago, ikuskizunean “lerro artean irakurtzea” eskatzen diote kontzertuetara hurbiltzen den “público mediocre” delakoari. Mundu paralelo bat balego eta Ugaok musika talde bat sortuko balu, onerako edo txarrerako, FPM taldea errepikatuko litzatekeela diote kideek, “Ugaotik eta Ugaorako sortutako produktua” baitira. Haiek izan dira herrian bertan grabatu eta kaleratu den zuzeneko DVD bakarra egin dutenak, eta Ugaoko talde zaharrena ere badira. Irailean 20 urte beteko dituzte, eta indaba-janean, urteurrena Kofradiarekin batera ospatu eta “suizidio artistikoa” herrian egitea gustatuko litzaiekeela kontatu digute bost kideetako bik: Erótico Bajistak (Ugao, 1980) eta Pulpolagarrok (Ugao, 1977).

Nortzuk osatzen duzue Feos pero majos (FPM) taldea?
Erótico bajista (E.B.): Talde erdia Ugaokoa da. Sei kide gaude eta horietatik hiru gara herrikoak, beste bi Orduñakoak eta Basauriko lagun bat ere badaukagu.

Taldekideen benetako izenak ez dituzue inoiz ematen.
E.B.: Baina ez ezkutatzeko helburua daukagulako. Gure artean erabaki genuen bakoitzak bere alter egoa izango zuela taldean, eszenatoki gaineko pertsonaia eta benetan garena banatzeko.
Pulpolagarro (P.): Hori da, kontzertuan gaudenean pailazoaren figura kaleko pertsona normalarengandik banatzen dugu ezizenekin.

Feos pero majos taldea, lagunekin // Utzitakoa

Eta zeintzuk dira pertsonaien izenak?
E.B.: Egia esan, hainbeste erabili ditugu, non gogoratu ere ez baikara egiten. Erótico Bajista izan da, agian, betidanik egon den bakarra, beste guztiak etengabe aldatzen joan baikara.

P.: Nik gezurretako olagarro bat janzten nuen buru gainean eta horregatik jarri nuen Pulpolagarro izena. Beste bati ere, antzeko: Txipiron deitzen diogu. Eta gitarrari Bonsai ezizena eman genion, rastak zituelako eta loreontzi moduko bat jartzen zuelako gainean; gainera, txikia ere bada.

E.B.: Eta Peru deitzen diogu beste bati. Baina, ez, ez da bere izena. Peru herrialdeko selekzioaren kamiseta bat jartzen zuelako jarri genion.

2003tik honaino aritu zarete musika jotzen (eta jarraitzen duzue). Nola sortu zenuten FPM?
P.: Hasiera egun zehatz bat izan zen. Amaiur erromeriak 2003ko Ugaoko jaietan, txosnetan, bertsioen kontzertu bat antolatzea erabaki zuen, eta horretarako, taldeko kideez gain, beste hiru abeslari deitu gintuzten. Abesti makarra guztiak hartu genituen, La Polla Records eta antzeko taldeenak, eta hauek hiru aldiz entseatu genituen. Gehiago, ez.

Praktikatzen ari ginela, norbaitek eszenaratzeko izena aukeratu behar zela esan eta entseguan esaten genuen lehenengo astakeria erabiltzea proposatu zuen. Halako batean, kide batek bota zuen: “Somos feos pero majos”. Eta horrela hasi zen taldea. Hain entsegu gutxiren ondoren, boloa gaizki irtengo zela pentsatu genuen, oso gaizki joango zela guztia, eta mozorrotuta irten ginen, badaezpada. Baina jendeari gustatu egin zitzaion, eta 2004an eta 2006an ere Ugaoko jaietan jo genuen. Hortik aurrera, herritik kanpo jotzera joateko eskatu ziguten.

Ordudanik asko aldatu da taldea?
P.: Ni naiz garai horretatik gelditzen den bakarra, apurka-apurka taldekideak aldatzen joan garelako. 2004an, abeslari bat joan zen eta 2006an, guztiz birformulatu genuen FPM.

E.B.: Ni ordutik nago taldean. 2008an, bateria sartu zen eta 2009an, gitarra berria, baina 2006tik hona aldaketa gutxi egin ditugu, eta azken hamar urteetan ez gara aldatu.

P.: Eta berdin jarraituko dugu.

Zuetako norbaitek prestaketarik badauka musika munduan? Ikasketaz musikariak zarete?
E.B.: Ez. Nik, adibidez, Fisika ikasi nuen.

P.: Nik diseinu ikasketak dauzkat. Beste bat autobus gidaria da; fabrikako langile bat dago; eta kristalak garbitzen dituen bat ere bai, nahiz eta berari artzain izatea gustatuko litzaiokeen. Baina ez gara musikariak, ez. Lagun artean jotzeko batu gara.

Garai batean esaten zen bezala, “Garajeko taldea” zarete.
P.: Gu zaharrak gara, eta gure belaunaldian horrela sortzen ziren talde guztiak. Egungo gazteak kontserbatorioan hasten dira instrumentuekin, eta 15 urterekin, guk baino askoz hobeo jotzen dute.

Baina prestaketa izan dezaketen arren, agian ez daukate ausardiarik eszenatokian jotzeko.
E.B.: Guk alderantziz egin genuen. Ausardia guztia geneukan, eta entsegu bakar batekin lau kontzertu jo genitzakeen. Mozorrotu eta aurrera!

Hasieran, praktika faltagatik edo lotsagatik. Baina orain, zer lortu nahi duzue mozorroekin?
E.B.: Agian, kontzertu bat eta musikariak zer diren desmitifikatzea. Tontakeriak egiten igotzen gara eszenatokira, eta ikuskizuna eskaintzen dugu. Seriotasun falta dauka kontzertuak, baina ez guk egiten duguna ez delako serioa (musika ondo jotzen dugu, beste edozein taldek bezala), baizik eta guk ez dugulako horrela erakutsi nahi.

P.: Musika gogorra jotzen dugu, punka eta metala, eta normalean, mota horretako kontzertuetara jendea serio doa, beltzez jantzita; pose horrekin, azken batean. Baina FPMn joera desmitifikatzen dugu, barregarri geratzearekin, apurtu egiten dugulako eskema. Musika gogorra egin eta aldi berean, arrosaz jantzita joaten gara.

Kontraste jokoa da, orduan?
P.: Guztiz. Uste dut, gainera, apurtzailea eta barregarria ere badela.

E.B.: Eta komodoa. Kamiseta batekin eta fraka motzekin jotzea oso erraza da. Gainera, oholtzara igotzerakoan, txipa aldatzen ere laguntzen dizu, pertsonaian sartzen.

Asko aldatzen da zuen izateko modua oholtza gainean eta kanpoan?
P.: Kantariak askoz ere demokratagoak eta toleranteagoak gara kontzertuetan kalean baino. Eszenatokian maitasuna da gure muina.

E.B.: Maitasuna, positibotasuna eta baikortasuna.

P.: Eta politikaren kasuan, kontzertuetan, eskuinerantz ere lerratzen gara zertxobait, herritar moduan bakoitzak bere ideologia daukalako, baina hor goian gaudenean, guretzako dena delako polita. Esango nuke, alde batetik, pailazo izate eta agresibitate puntu hori dauzkagula, eta bestetik, irudi ia instituzionala ematen dugula, demokratena, den-dena onartu behar dela esatean.

Hain zuzen, kontzertuetan bi alde horiek islatzea polita da, egunerokoan guztiok gaudelako kontrastez beteta: gauza bat esan eta beste bat egin. Ni, adibidez, batailatuta nago, jaunartzea ere egin dut, baina gero, guztiz ateoa naiz. Beraz, denok ditugu gure hipokresiak.

“Gora España” ere ohikatzen duzue kontzerturen batean, Lehendakaris Muertosen kantan bezala.
P.: Bai, gu bertsio talde bat gara. 1980ko hamarkadako punka eta 1990eko metala nahasten ditugu.

E.B.: Halere, ez daukagu galbaerik. Jotzen ditugun abesti gehienak bi hamarkada horietakoak dira, baina ez denak. Noizbehin ere jo dugu Patrulla Canina marrazki bizidunetako programaren kanta.

P.: Hori bai, jendeak ezagutzen dituen abestiak izan behar dira, popularrak edo folklorea. Soziedad Alkoholika, Cicatriz, La Polla eta antzeko taldeen kantak jo ohi ditugu, ikusleek gustuko dituztenak. Baina azkenean, berbena taldea garenez (ez erromeria, ez daukagulako trikitixarik), Amaiur, Hegan, Joselu Anaiak eta bestelako musikariak ditugu erreferente.

Galbaerik izan ez arren, punkaren aldera lerratzen zarete. Punkaren filosofiagatik?
P.: Punkaren intentzioarekin, baina berbena eginda. Gu 1990eko hamarkadan hazi ginen, eta gure belaunaldian, metala sortzeaz gain, 1980ek utzitako kutsua nabarmena zen, punk musikak jarraitzen baitzuen. Hala ere, gu nerabeak ginenean, gaizki ikusita zegoen 30 urte edo nagusiagoa zen norbaitek musika makarra jotzea, eta egun, gure zorterako, ez. Lekutxoa bilatu dugu, eta aldaketa ona da guretzako “zaharren kontu” honetan, makarrismoan, jarraitu ahal izatea.

Zuen publikoa, “Público mediocre” deitzen diozuena, “zaharra” da?
E.B.: Denetarik dago. Zaharrak, agian, gehiago daude, baina gazteak ere bai.

P.: Musika gustatzen zaienak etortzen dira ikustera, baina nik uste ikuskizunaren plusa ere ematen dugula.

E.B.: Alde horretatik nahiko interaktiboak gara: publikoaren jolasten dugu, gauzak bota… Pixka bat mespretxatu ere egiten ditugu batzuetan, haien atentzioa lortzeko.

P.: Baina beti edukazioz. Lehenengo, “eskerrik asko” esaten dugu eta ondoren hasten gara “Público mediocre” deitzen eta antzekoak botatzen: mendian, ardien artean, haiekin baino giro hobean gaudela, adibidez.

Egongo da norbait txantxa horiek gustuko ez dituena edo ikuskizuna ulertzen ez duena.
E.B.: Noski.

P.: Inor haserretuko ez balitz, gaizki egiten ari garen seinale. Gu probokatzen ari gara, baina jendeak horren bigarren irakurketa egiten jakin behar du, lerroen artean irakurtzen. Zu antzerki bat ikustera bazoaz, Macbeth, adibidez, eta norbait hiltzen badute, inork ez du pentsatzen aktorea hiltzailea denik. Bada, gurekin, berdin: eszenatokian guztietaz egiten dugu ondo hitz, guztiak maite ditugu, baina gu ez gara maite ditugun pertsona horiek bezalakoak; kontzertuetatik kanpo bakoitzak bere pentsatzeko modua dauka, ez oholtzan “maite ditugun pertsona” horiena.

E.B.: Eszenatokian nahi dugun guztia egiten dugu, baina oso agerikoa da ikuskizuna dela. Arrosaz jantzita goaz, trikornioarekin, pelukarekin, bandera frankista batekin, noizbait. Baina askok ez dute ulertzen, eta metxeroarekin etortzen dira.

P.: Azken kontzertuan, Orduñan, fregona batekin irten ginen. Taldekide bat izango balitz bezala zegoen eszenatokian, musika jotzen genuen bitartean, eta tipo batek kendu egin zigun. Geroago, bueltatu egin zuen, baina bigarrenez eraman zuen. Espero dut orain etxean izango duela, birziklatzeko.

Zein izan dira gogoan dituzuen probokaziorik handienak?
P.: Lotsagabekeria asko egin ditugu. 2013an, Iruñako jaietan ikurriña erraldoi bat zintzilikatu zuten udaletxearen parean, txupina bota baino lehen, baina guk urte horretan kontrakoa egin genuen. Auzo bateko jaietan jo genuen, handik gutxira, eta Espainiako bandera erraldoia jarri genuen.

E.B.: Gero, Zumaian, Erreala Bigarren Mailara jaitsi zenean, pegatina batzuk egin genituen: goian futbol taldearen armarria jarri genuen eta behean, “Feos pero majos, músicos de segunda”. Donostian ere (Gros auzoan), antzeko zerbait: Athletic-en eskudo bat erre genuen, eta ikusle guztiak algaraka hasi ziren. Baina gero, Errealarena atera genuen su emateko (Athleticena lehenengo erretzea, Errealarena erretzen hasteko maniobra izan zen). Orduan, guztiak isildu ziren, haserre. Ez zuten ulertu.

P.: Nafarroan eta Bizkaian badaukate umore kabroi hori, baina Araban eta Gipuzkoan gehiago kostatzen zaie jokoa harrapatzea. Baina guk umoarekin maitasuna erakusten dugu.

E.B.: Eta guztiak berdintasunetik gorrotatzea. Hori irakaspen polita da.

Maitasuna erakustea eta denok berdinak garela, ez da oso hippie-a?
P.: Punkarra guztiei min emango die, baina, bai. Halere, gure musika influentziak eta izaera ere hippiena baino gogorragoa da: gurea punka eta Ugaoko indaba-janeko espiritua dira, zoramen puntua eta surrealismo tontoa.

Indaba-jana herrikoia edo Kofradiarena?
E.B.: Kofradiarena: kristaua eta klasikoa.

Ugaoko produktua zaretela esango zenukete?
E.B.: Bai, guztiz. Ugaok balizko mundu batean musika talde bat sortuko balu, seguraski, gu izango ginateke.

P.: Ez dakit hori ona edo txarra den herriarentzako, baina ezingo litzateke ekidin. Ume bat izatea bezalakoa da: berdin da nolakoa den, maitatu egin behar duzu, eta kitto.

E.B.: Gainera, esango nuke Ugaoko musika talderik zaharrena ere bagarela.

P.: Kofradiarekin batera, ez dakit guk baino gehiago iraun duen talderik dagoen herrian. Aurten 20 urte beteko ditugu, irailean, eta polita izango litzateke haiekin batera ospatzea, herriko jaietan kontzertu bat antolatzea eta suizidio artistikoa bertan egitea.