Indarkeria matxistari ez zaio keinu sinbolikoekin aurre egiten, ezta egun horretan erakunde batzuk morez janztearekin ere. Askotan, urtean zehar, kolore morea erabiltzen duten erakunde horiek beraiek eragiten diete kaltea emakumeeoi, behin eta berriro biktimizatuz. Erakundeen indarkeria (egiten dutena zein, ez egitea) hain da handia, non emakumeok gure kabuz sortu behar izan ditugun babesteko moduak. Babes bila jotzen duen sistema berak ere emakume bizirauleak kriminalizatu egiten baititu.

Azaroan, sarri, ikus entzuneko medioak biktimak erabiltzen saiatzen dira, eta askotan “agenda betetzeko” baliabide bihurtzen gaituzue. Ekitaldi instituzionaletara, telebistara edo irratira gonbidatzen gaituzte, egun gutxi batzuetan agertuz, eta gero berriro ahaztuz.

Sistema ez dago benetan prest indarkeria patriarkala bizi dugunoi harrera emateko eta hala, urtean zehar morez janzten diren erakunde hoiek beraiek errepikatu egiten dituzte emakumeok jasaten dugun diskriminazioa. Indarkeria matxistatik bizirauteak bizitza osorako ondorioak uzten ditu osasunean, eta hau gutxi ez balitz, instituzioen indarkeria ere jasan behar izaten dugu; erakundeen huts egitea, nola lagundu ez jakitea, baliabideak ukatzea…eta abar luze bat.

Prentsa ere ez da bazterrean geratzen. Kazetari (Estatuko eta erkidegoetako komunikabideetakoak) eta ordezkari politiko ugarik “biktimen bila” deitu gaituzte aste hauetan, kontaktuak edo kontakizunak lehen pertsonan eskatuz. Ez dute datu enpirikorik, ordezkaririk edo aditurik nahi, ez. Xehetasunak, morboa eta abiadura nahi dituzte. Askotan, ez dute kontuan hartzen etikoa den, pertsona arriskuan dagoen eta adostutako akordioak betetzen ez diren, hala nola edukia aurreikustea edo irudia ez zabaltzeko eskubidea. Eta, gainera, gertakari larri baten aurrean prentsa behar izan dugunean ez da beti egon. Eta horrela biktimak publizitate bihurtzen dira, eskubidedun subjektu beharrean.

Horrez gain, errebindikazio egun hori indarkeria matxistaren egiturazko arazoa itxuragabetzen duten beste arrazoi batzuengatik ordezkatu da. Badirudi agenda politikoan arrazoi horrek garrantzi handia duela, baina ez praktikan. Azaroaren 25a bere datan ere ikusezin geratzen den lehen aldia ez da, aurten Bilbon gertatzen den bezala, Indarkeria Matxistaren aurkako Nazioarteko Egunetik gertuen dagoen asteburuan beste izaera bateko manifestazio bat egiten baita. Beste batzuetan ere bizi izan dugu: azaroaren 25eko mobilizazioak desagertu egiten dira beste borroka batzuetan, batzuetan intersekzionaletan eta beste batzuetan ez, hil, eraso eta bizitza baldintzatzen digun indarkeria salatzean soilik zentratu beharko litzatekeen espazio bat okupatzen baitute. Urtean behin ere ezin gara atera gu ez hiltzeko eskatzera.

Komunitate adituarentzat epidemia bat dena, batzuentzat beste edozein gairen bidez alda daitekeen gai txikiago bat dirudi. Izan ere, dagoeneko badakigu indarkeria ez datorrela soilik indarkeria ukatzen dutenengandik, baizik eta baita indarkeriari aurre egiten diotela diotenengatik ere. Eta espektro politiko bakar batera murrizteak bere dimentsio erreala ezkutatzeko eta iraunarazten jarraitzeko baino ez du balio.

Eta ikusezin bihurtze horren erdian, haurtzaroa da berriz ere ahazturik handiena. Mobilizazioetatik eta agenda instituzionaletik kanpo geratzen dira beti indarkeria matxistaren biktima zuzenak diren haurrak (lekukoak, bizirik atera direnak, hildakoak, umezurtzak, zaurituak eta horietako asko indarkeria horren mende jarraitzera behartuta daudenak zaintza inposatuen bidez). Babestu beharko lituzketen zerbitzuek egitura-gabezia dute: baliabideak, langile prestatuak eta benetako tresnak, segurtasuna eta konponketa bermatzeko. Haurtzaroa ostonduta geratzen da, eta azaroaren 25ean naiz eta genero indarkeriaren kaltetu sakonenak izan, ere.

Horregatik, Bidaureko kideak eskatzen dugu instituzioek keinuetatik benetako konpromisora pasa daitezela. Benetako erreparazioa bermatzea, laguntza profesional duina ematea, ama babesleen kriminalizazioa etetea, prentsak sensazionalismoa alde batera uztea eta etika errespetatzea, haur eta nerabeak haientzako baliabide espezializatuekin artatzea, eta indarkeria matxistaren aurkako borroka urteko egun guztietan lehentasuna izatea.

Ez gaur bakarrik.

Azaroaren 25a bakoitzean, mundua berriz mugitzen da emakumeen kontrako indarkeria matxistaren errealitatearen aurrean. Hala ere, Basaurin eta Euskal Herriko beste hainbat lekutan, astintze hori ez da itzultzen erantzun nahikorik edo arreta duinik emakume hauei emateraino, indarkeria hori jasaten duten emakumeei. Arau-aldaketak eta arazoaren ikusgarritasun gero eta handiagoa izan arren, biktima askok ate itxiak aurkitzen jarraitzen dute, protokoloak eraginkorrak ez direnak eta instituzioek sentsibilitaterik ez dutela erakusten dutenak, eta askotan salatzen duten indarkeria bera errepikatzen dutenak. Errealitate hau larriagotzen da migratutako emakumeen kasuan, baliabideetara sarbide oztopo handiagoekin aurrez aurre

Indarkeria matxista ez da bakarrik bikoteen edo bikote ohien arteko arazoa. Emakumeen bizitzan zehar zeharkatzen duten desberdintasun estrukturalen adierazpena da, familia, lan, hezkuntza, osasun eta gizarte eremuetan. Legeak argi uzten du: indarkeria matxista emakumeengan egiten den indarkeria mota guztia barne hartzen du, sexu-indarkeria, feminizioa, trafikoa, ustiapena, genitalen mutilazioa, ezkontza behartuak, indarkeria digitala, obstetrikoa eta instituzionala barne. Hala ere, biktimak jasotzen duten arreta murriztailea izaten da, eta beren errealitateen konplexutasuna alde batera uzten du.

Basaurin, beste hainbat udaletxeetan bezala, baliabideak aktibatzea funtsezkoa da emakumeek indarkeria egoeratik irteteko: arreta psikologikoa eta juridikoa, etxebizitzara sarbidea, independentzia ekonomikoa eta laguntza soziala. Baina zer aurkitzen dugu emakumeek zerbitzuetara jotzen dutenean? Ertzaintzan, Osakidetzan, Gizarte Zerbitzuetan eta Udal Polizian prestakuntza gabeziak; zerbitzuen artean datu deskoordinatuak eta bikoiztuak; eta indarkeria matxistaren kontzeptualizazio mugatua, forma guztiak kontuan hartu gabe. Hau guztia arreta txarrean islatzen da, emakume askok behar duten laguntza jasotzen ez duten eta kasu batzuetan berriro biktimak bihurtzen diren tokian.

Indarkeria instituzionala eguneroko errealitatea da. Udal-baliabideei sarbidea ukatzen zaienean, biktima ziurtagiria atzeratzen denean edo emakumearen kontakizuna alde batera uzten denean, indarkeria errepikatzen da, berez, horren alde borrokatu nahi dena. Mugimendu feministak emakumeen kontra indarkeriaren aurkako borrokaren motorra izan da eta izaten jarraitzen du: kaleak hartu ditugu, emakumeak lagundu ditugu, arreta egokia eskatzen dugu eta erasotzaileak salatu ditugu. Baina erakundeek arreta integral eta baliabide beharrezkoak bermatzeko ardura dute. Agente bakoitzak bere erantzukizunak berehala hartu behar ditu.

Ezin dugu Basaurin soilik fokoa jarri. Zaurgarritasun egoeran dauden emakumeen independentzia ekonomikoa ere arriskuan dago. Euskal Itunaren 14/2022 Legeak diru-sarreren berme sisteman uste du bizilekua bi urtez baino gehiago partekatzen duten pertsonak familia-unitate bera osatzen dutela, baina kontuan hartu gabe etxebizitzara sarbidearen zailtasuna duten emakume askoren errealitatea, eta horrek beste pertsona ezezagun batzuekin bizitzera behartuta daudelako. Honek diru-sarreren murrizketa edo ukapena eragin dezake, eta prozesu administratibo luzeekin egoera prekarioagoan uzten ditu.

Justizia arloan emakume askok berriro biktimizatuta daude. Defentsa-abokatuak, askotan lan kargatuak eta prestakuntza egokirik gabe, ez diete emakumeei euren eskubideak azaltzen eta ez dute prozesuetan laguntzen, eta horrek haien mesederako kaltegarriak diren akordioak onartzera eramaten dituzte. Prestakuntza eta sentsibilitate handiagoa duten profesionalak behar ditugu, eta lan-baldintza egokiak haiek prozesu hauetan behar duten arreta eta denbora eskain dezaten.

Indarkeria matxista gazteenen artean ere presente dago. Baliabideetara heltzen diren kasuak arrisku handikoak izaten dira, bizitza eta osasun fisikoaren kontrako jokaera larriak eta indarkeria psikologiko handia, barne., Faxista eta matxista erreakzionarioaren olatuaren aurrean, ezinbestekoa da gazteen artean sentsibilizazioa eta kontzientzia sortzea, indarkeria matxistak ohikoak ez direla ulertaraziz eta auto-defentsa feministako espazioak sortuz.

Beraz, honakoa jakin nahi dugu: Noiz izango dute arreta ona emakumeen kontrako indarkeria biktimek? Erreparazioa baliabideak aktibatzearekin eta onarpenarekin hasten da. Poliziaren txostena zerbitzu sozialetara igortzen al da indarkeria egoera bakoitzean? Zer jarraipen egiten zaie deribatutako emakumeei? Baloratzen al da egoki etxean indarkeria bizi izan duten adingabeen arreta? Zergatik, Basauriko larrialdietarako pisua hutsik egon den bitartean, 19 emakume bideratu dituzte Bilboko Foru Aldundiko zentrora? Ez al dago Basaurin indarkeria matxistarekin aurrez aurre dauden eta etxebizitza behar duten emakumeetarik bat ere sarbidea lortzeko baldintzak betetzen dituena? Zeintzuk dira udal baliabideak erabiltzera oztopatzen duten baldintzak? Udalak baliabide nahikorik al ditu indarkeria matxistako biktimen errealitate konplexuak artatzeko?

Indarkeria matxista emakume gutxiren arazoa ez da. Gizarte eta osasun publiko arazoa da, eta gizarte osoari eragiten dio. Arreta duina, osoa eta feminista eskatzen dugu biktimentzat. Eskaintzen ditzatela erakundeek euren erantzukizunak betetzeko. Eskaintzen diegu agente bakoitzari bere betebeharrak berehala hartzeko. Eta indarkeria matxistaren aurrean ez dezala inork urrats bat ere egin atzera.

Mugimendu Feministak hamarkadak daramatza indarkeria matxistaren kontrako borrokan, lehen identifikatzen ez genituen eta normalizatuta genituen hainbat egoera gaur egun izendatu ditzakegu eta argi dugu bidegabeak direla. Auzo-elkarteek, jai-batzordeek, gizarte-mugimenduek eta herrian presente dauden eragile guztiek berdintasuna erantzukizuntzat hartu beharko luketela aldarrikatu dugu urteetan zehar. Izan ere, guztion ardura da sortzen ditugun espazio eta jai eremuak emakumeentzako eta genero disidenteentzako gune seguru eta gozagarriak direla bermatzea.

Protokoloen eta erasoen kudeaketaren ardura kolektibizatu beharraz hitz egiten dugu askotan. Bide horretan, instituzioak behin baino gehiagotan seinalatu izan ditugu. Ardurak hartzeko eskatu diegu, eraso matxisten kontrako protokoloak eduki eta udal baliabideak indarkeria matxistaren kontrako borrokan inbertitu ditzaten. Zentzu horretan Mugimendu Feministak autogestioz eta militantziaz jai-guneetan martxan jarritako protokolo eta puntu moreak instituzioen gain hartzea aurrerapauso modura ikusten dugu.

Larunbat gauean Arrigorriagako jaietan gertatutakoak kezka eta haserrea sortu dizkigu. Kontzertuak bukatu bitartean gizon talde batek Puntu Morea erasotu zuen, bertan zeuden bi emakumeak iraindu eta botilak jaurti zizkieten. Puntu Morearen kontrako erasoa jaien kontrako eraso bat da. Emakume eta genero disidenteok erasorik gabeko jaiez gozatu ahal izatearen kontrako erasoa. Mugimendu feministak beste eragileekin elkarlanean urteetan egindako militantziaren lorpenen kontrako erasoa.

Batez ere orain inoiz baino gehiago, Puntu Moreak eta erasoen prebentzioan egiten den lanaren beharrezkotasuna ezin dugu zalantzan jarri. Erasoak egoten jarraitzen duten bitartean, jai-guneak emakume eta genero disidenteentzako espazio seguru ez diren bitartean eta txosnaguneak lehenago ixten gabiltzan bitartean (erasoak bata bestearen atzetik ematen direlako). Horregatik, jai eremuetako gizonengan jartzen dugu fokoa: har dezatela ardura erasotu ez gaitzaten. Ez soilik indibidualki, baizik eta sor ditzatela baldintzak haien inguruko (eta oro har, jai-guneko) gizonek erasotu ez dezaten.

Erasoen eta erasotzaileen inpunitatearen aurkako jarrera izatea denon ardura da. Argi izan dezatela eraso orok erantzuna izango duela eta ez direla jai eremuetan ongi etorriak.

Jai herrikoi eta feministen aldeko hautua egiten dugu eta erasoen ondorengo kudeaketatik haratago, espazioak feministatzeko beharrean berresten gara. Protokolo feministez gain, oholtza, txanda eta antolaketa forma feministen alde egiten dugu. Izan ere, indarkeria matxistaren aurka egiteko ezinbestekoa da patriarkatuaren irakurketa estruktural bat egitea, eta autodefentsa hortik pentsatzea. Planteamendu hauek gizonak gu erasotzeko zilegitasuna eta boterea duten gizarte talde gisa ulertzeko tresnak ematen dizkigute. Eta, aldi berean, erasotzaileen inpunitatearen aurkako borrokak nahiz autodefentsa feminista artikulatzeko.

Autodefentsa feminista antolatu dezagun! Aurrean izango gaituzte.

Gora borroka feminista!

Urruma Arrigorriagako Asanblada Feminista, Emahots Ugaoko Talde Feminista, Momoak Galdakaoko Talde Feminista eta Kiskali Basauriko Gazte Talde Feminista

Etxebizitzaren arazoa langileriarentzat gure soldaten arpilatzea den bitartean, enpresari eta errentistentzat negozioa handitzeko bidea da. Gehiengoarentzat pobretzearen iturri dena, gutxiengoarentzat aberastasunaren zutabe garrantzitsua da.

Politikariek etxebizitzaren arazoaren inguruan sortu den kezka soziala eta kale-mobilizazioak higiezinen negozioa indartzeko eta diru publikoz finantzatzeko erabiltzen dituzte. Neurriak hartzen ari direla dioten alderdi politikoak etxebizitzaren arazoak ematen duen negozio-aukeraz baliatzen ari dira enpresaburuen eta jabeen aldeko neurriak hartu eta ‘neurri sozial’ gisa aurkezteko. Horrela, haserre soziala leundu eta negozioaren aurka indartu daitekeen antolakuntza independentea neutralizatzen dute.

Norabide honetan, Galdakaoko Udalak ere azken asteetan neurri ezberdinak onartu ditu. Neurriak, etxebizitzaren merkatua lasaitzeko helburua dutela dioten arren, negozioa bultzatzeko neurri argiak dira, errentistei alfonbra gorria jarri eta langileriarentzat egoera magia bitartez hobetuko delakoaren promesa faltsuak baino ez.

Neurri horien artean errentistei diru laguntzak ematea aurki genezake. 3.500 euroko dirulaguntza emango zaie etxea alokairura bideratzeko konponketak egiteko eta beste 3.000 euroko dirulaguntza irisgarritasuna eta eraginkortasun energetikoa hobetzeko. Etxebizitza sarbidea errazteko laguntza bat izatetik urruti, etxebizitzaren negozioa finantzatzeko neurri bat da. Eskaintza-eskasiaren arazoa konpontzeko neurri bezala saldu nahi diguten hau, eraikuntza eta espekulazio-ziklo berri bat bultzatu nahi duten politikarien eta enpresaburuen beste tranpa bat da, gutxien behar duenari diru gehiago metatzeko aukerak zabalduz.

Ateratako neurrien artean ere, gune tentsionatuetarako hartutako neurriak egongo lirateke (Aperribai eta Jugu auzoei soilik eragiten dietenak). Batetik, alokairu berriei prezioa mugatzea eta bestetik, alokairuaren kontratua luzatzeko eskubidea 8 urtera arte aldatzea. Neurri hauekin alokairuaren prezioak ez dira jaisten, muga bat soilik jartzen diote igoerari, prezioak astiroago igoarazten ditu soilik. Neurri hauen eraginkortasuna limitatua da, are gehiago Galdakaon alokairuaren prezioa
2022ko datuen arabera azken 5 urteetan ehuneko 11ko igoera adierazi zuenean eta tendentzia gorakorra izaten jarraitu duenean. Tentsionatutako eremuaren izendapenak esparru juridiko eta administratibo bat sortzeko baldintzak baino ez ditu jartzen, eta, horri esker, udalek eraikuntza-plan berriak jarri ahal izango dituzte martxan, berriz ere, etxebizitzaren auziarekin negozioa egiten ari direla agerian geratzen delarik.

Neurriak publiko egitean udalak adierazi duen bezala beraien helburua “etxebizitzaren merkatua lasaitzen joatea” da, hau da, bizi dugun ezinegon sozial eta kaleetako mobilizazioen lasaitzea besterik ez. Etxebizitzaren arazoaren konponbidea ez da higiezinen negozioa finantzatzen duten politikarien eskutik etorriko, etxebizitzak merkantzia izaten jarraitzen duen artean, batzuentzat irabaziak metatzeko eta negozioa egiteko erraminta den artean, auziak ez du aterabiderik izango. Soluzioa soilik etor daiteke, kalitatezko, doako eta unibertsala izango den etxebizitza-sistema baten ezartze batetatik. Izan ere, baliabideak badaude pertsona orok etxebizitza bat izan dezan, prozesu horretan enpresaririk edota etxejaberik aberastu gabe. Miseriaren normalizazioaren aurrean doako etxebizitza kalitatezkoa eta unibertsala aldarrikatu behar dugu!

Maiatzaren lehena, langileriaren kontzientzia kolektiboan gorriz markatutako eguna, borroka eguna alegia. Iraganeko sinbologian gelditu zen egun bat izatetik urrun, klaseen arteko borroka berpizteko eta gorputz iraultzailea eraikitzen jarraitzeko eguna da.

Gaur egun burgesiaren ofentsiba, forma beliko eta politikoa hartzen ari da. Bloke atlantistaren gainbehera ekonomikoaren testuinguruan Europaren autonomia estrategikoaren defentsaren bandera daramate agintariek, baina zer esan nahi dute horrekin?

Autonomia estrategikoa, baina norentzat? Langileriarentzat ez, noski. Autonomia estrategikoarekin berrarmatzeaz, hausteritate politikez eta aberastasunaren kontzentrazioaz ari dira, hau da, burgesiarentzat irabazien iturrien berkonfigurazioa eta langileriarentzat hildakoak eta pobrezia orokortua.

Izan ere, gaurdanik, industria militarraren zabalpena ematen ari da, sektore honetan abanguardia diren enpresa milioidunen irabazien gorakada nabarmenekin batera. Honek erakusten digu herrialde ezberdinak OTANen mandatuetara egokitzeko planak jarraitzen eta BPGa (Barne Poduktu Gordinaren) %2ra heltzeko baldintzak sortzen ari direla.

Baina, kapitalisten gerra honetan zer dugu irabazteko langileok? Ezer ez. Kontrara, izugarriak izango dira testuinguru belizista honek ezarriko dizkigun kostu ekonomiko eta politikoak. Alde batetik, hausteritate politikak aplikatuko dituzte defentsan egiten ari diren eta egingo duten inbertsioa berreskuratzeko, ezinbestean prestazio sozialetan murrizketa ikusgarriak ekarriko dituenak. Bestetik, herrialdeen arteko tentsio militarren areagotze posiblea eta estatuen militarizazioarekin giro autoritarioaren sakontzea.

Hortaz, inperialisten arteko gerra honetan langileok egiteko bakarra daukagu, antolakunde, kolektibo eta norbanakoen arteko batasun iraultzailea sustatu, eta kaleak konsigna argiekin hartzea. Guzti hau, sozialdemokrazia kanpo utzita egin behar dugu, bere alderdi insituzionaletatik eta adierazpenetatik kanpo alegia. Gerrari eta pobretzeari aure egingo dion erreferente iraultzaile bat gorpuzteko baldintzak sortu behar ditugu, nazioarteko perspektiba izango duena eta jendarte komunista baten eraikuntza helburu bezala izango duena. Izan ere, hau baita daukagun berme bakarra burgesiaren ofentsibari aurre egiteko eta gerra inperialistekin betiko bukatzeko bermeak izateko.

Kaleak hartzeko momentua da, gerra inperialisten kontrakotasuna gorpuztu dezagun!