☉ Ugao
Izaskun Landaida Larizgoitia:«Ezin ditugu berdintasunaren aldeko pausuak lortutzat eman inoiz»
Ugaoko lehen emakume alkatea izan zen eta jarraian Emakundeko zuzendaritzara igaro zen. Gaur Eragintza Fundazioko zuzendaria da Izaskun Landaida Larizgoitia
Izaskun Landaidarekin elkartu gara bere herriko kaleetan. Ugaoko lehen emakume alkatea izan zen, Emakundera salto egin aurretik. Bertan hamarkada luzea eman zuen, zuzendari bezala. Arlo publikoan bere aroa beteta, arlo pribatura bueltatu da, Eragintza Fundaziora. Bere zeregina, osasun mentalarekin lotutako arazoak dituzten pertsonei laguntza eskaintzea da, lana topatzeko baliabideak erraztuz.
Arlo publikoan denbora luzez aritu ondoren arlo pribatura igaro zara orain. Zelangoa izan da aldaketa? Esparru pribatutik nator, nahiz eta 12 urtetan zinegotzi izatearekin uztartu. Horren ostean legealdi bat eta erdi alkate moduan egon nintzen eta beste ia 10 urte Emakunden. Esperientzia benetan zoragarria izan da baina arlo publikoan gaudenok badakigu ardura epe mugatu baterako dela, beraz, nire jatorrizko espaziora, ondo ezagutzen dudan horretara bueltatu naiz.
Ezberdintasunak badaude, batez ere kudeaketa moduan, baina momentu honetan esposizio publikoa azpimarratuko nuke. Gehien eskertu dudana da anonimatua berreskuratu izana eta denbora gehiago izatea nire familiarentzat, lagunentzat eta nire zaletasunentzat.
Eragintza Fundazioa. Gaixotasun Mentalak dituzten pertsonei lana aurkitzen laguntzen diezue. Zein da zehazki zuen lana? Izugarrizko proiektu eta lantalde baten gerentzian nago. Ilusioz betea. Aurrerapausoak eman dira esparru honetan baina oraindik ezagutza falta handia dago. Orokorrean, gure gizartean gaixotasun mentalen inguruan estigma handia dago eta horrek bere eragina du gizartean. Askotan pentsatzen da buruko osasuneko arazoak dituztenak (nahasmendu bipolarra, antsietatea, eskizofrenia, depresioa, garapen-nahasmendua…) ez direla gai lan egiteko nahiz eta lanerako eskubide eta, gehienetan, gaitasun osoa izan.
Beraz Eragintzan, hau oso argi izanda, bakoitzaren egoera aztertzen da eta plan indibidualizatu bat adosten da gizarteratze eta laneratze helburu hori lortze aldera. Asko erakusten digute egunero.
Ildo honetan, kalitatezko enplegua lortzeko eta mantentzeko lan egiten dugu, kolektibo honen autonomia eta independentzia ekonomikoa ahalbidetzeko. Gainera lanpostu bat lortzeak haien autoestimua, konfiantza eta ahalduntzea areagotzen du, eta komunitatean bizitza integratua eta independentea izateko aukera ematen die.
Zer motatako zerbitzuak ematen dituzue helburu hori lortzeko? Osasun mentaleko arazoak dituzten pertsonei laguntza ematen diegu laneratzeko prozesuan: laguntza psikologikoa, hainbat prestakuntza-ikastaro, ziurtagiri profesionalak lortzeko formakuntza, eta 4 zentro okupazional ditugu (lorezaintza, kableatua, garbiketa industriala, azaleztapena) non prestakuntza espezifikoko profesionalak eta psikologiako begiraleak dauden. Enplegu-Zentro berezi bat dugu eta bertan lan egiteko aukera ere badago, baita enpresa arruntetan ere, egoeraren arabera.
“Izan nezakeen ohorerik handiena izan da Emakundeko zuzendaria izatea”
Osasun mentaleko arazoak dituzten gazteentzako programak ditugu, bereziki formakuntza izaten jarraitu ahal izateko eta etorkizunean lan bat bilatu ahal izateko. Zahartzea bizitzaren zati bat da, eta are nabarmenagoa osasun mentaleko arazoak dituzten pertsonen kasuan; horregatik, estimulazio kognitiboa eta zahartze aktiboa lantzen ditugu. Arlo honetan ere hainbat txostenek agerian uzten dute osasun mentaleko arazoak dituzten emakumeek zailtasun handiagoak dituztela lan-merkatuan sartzeko eta bertan mantentzeko. Hori dela eta, nahiz eta zeharka landu berdintasuna, jarduera espezifiko bat garatzen dugu haiekin. Emakume gehiago hurbiltzea gura dugu, asko etxean geratzen direla badakigulako. Eskualdeko hainbat erabiltzailek parte hartzen dute Eragintzan, beraz, ateak irekita ditugu.
Zeintzuk dira orain esku artean dituzuen proiekturik garrantzitsuenak? Batzuk aipatzearren: Plan estrategikoarekin bukatu dugu, datozen urteetarako erronkak identifikatu ditugu eta ekintzak inplementatzen gabiltza: erabiltzaileak erdigunean jarrita, zerbitzuen katalogoa indartu eskaera berrietara egokitzeko, zentro okupazionalak berritu, protokoloak eguneratu edo kudeaketa aurreratuko ereduarekin pausoak ematen jarraitu zilarrezko A lortu arte; eta, horrekin lotuta, euskararen erabilera indartu. Harrobi diploma jaso ondoren, pausoak ematen jarraitu. Benetan lan talde konprometitua dugu.
Martxoaren 8aren haritik, aitzindaria izan zinen zure herrian, Ugaon, lehen emakume alkatea izanda. Zelan gogoratzen dituzu urte haiek? Lehenengo emakumea, gaztea, eta bi umerekin. Orain dela 17 urte ez zegoen ia emakume alkaterik. Zorionez hau ere aldatzen doa. Ez dut ahaztuko heldu zitzaidan pertsona baten komentarioa: gai izango da ume txikien ardurarekin? Ziur nago gizon bat izan banintz ez zukeela hori aipatuko. Zorionez argi nuen erabakia, konpromisoa, indarrez beteta nengoen eta etxean babes osoa izan nuen eta izan dut beti. Ilusio eta erantzukizun handiarekin hartu nuen erronka: Lan asko eskatu zidan, herritarrekin harreman estua eskatzen zuen, baina era berean izugarri ikasi nuen. Esango nuke politikan dagoen eskolarik onena udala dela. Eta alkate izatea, norberaren herriaren alde lan egiteko aukera izatea, erantzukizun handia eta ohorerik handiena. Dudarik gabe.
“Ilusio eta erantzukizun handiarekin hartu nuen Ugaoko lehen emakume alkatea izatearen erronka”
Ardura handi batetik beste ardura pisutsu batera: Emakunde. Zer nolako esperientzia izan da zuretzat? Beti eskertuta egongo naiz aukera honengatik. Nire garaiko emakume asko gaztelaniaz esaten den bezala “sobre la marcha” ikastera behartuak izan gara feminismoaren inguruan. Ez zen honetaz hitz egiten eta askotan irakasle bati esker edo libururen bati esker, ezagutzeko aukera izan genuen eta honekin batera barneratuta genituen hainbat iritzi desikasi. Asko erakutsi dit feminismoak bizitzarako. Eta kontzientzia feminista dudanetik Emakunde miretsi dut. Beraz, izan nezakeen ohorerik handiena izan da bertako zuzendaria izatea. Esperientzia benetan zoragarria eta aberasgarria arlo profesionalean zein pertsonalean. Lantalde bikainarekin lan egiteko aukera izan nuen eta lagun bikainak ere egin ditut bertan. Argi nuen berdintasunaren aldeko lana, talde lana dela, baina konprobatu nuen esparru ezberdinetatik egin behar dela lan, zein zaila den benetako eta beharrezko balioen aldaketa, berdintasunaren aldeko lanaren konplexutasuna, aliantzen garrantzia ere bai. Honekin lotuta, desikasi baino, baieztatu egin dut ezin ditugula berdintasunaren aldeko pausoak lortutzat eman inoiz. Beti dago atzera egiteko arriskua. Beraz, adi egon behar gara beti eta lan honek etengabea izan behar du.
Emakundek berdintasunerako politikak diseinatu, bultzatu eta haien inguruan aholkatu, koordinatu eta ebaluatzea du helburu. Zentzu horretan, zeintzuk izan dira urte hauetako mugarriak? Aipatu dezakegu soldata arrakalaren kontrako estrategia, emakumeen autonomia ekonomikoa funtsezkoa delako, eta ematen du batzuetan ahaztu egiten dugula; berdintasunaren aldeko ituna, baina garrantzitsuena, berdintasunerako lege berria, emakumeen eta gizonen berdintasunerako eta emakumeen aurkako indarkeria matxistarik gabe bizitzeko Legea. Mugarri bat da, lehenik eta behin, eta Euskadin beti egin den moduan, argi adierazten duelako ez dugula berdintasunik lortuko ez badugu indarkeriarekin amaitzen eta, bestetik, etorkizunerako markoa ematen duelako berdintasunean aurrera egiten jarraitzeko. Berdintasun politikak indartzeko tresna estrategikoa izango dena. Egia da bidea dagoela egiteko baina aitortu behar da lan asko egin dela eta egiten ari dela esparru ezberdinetatik eta esparru ezberdinetan. Bestela, atzera begiratu eta galdetu gure amama eta amei. Edozein kasutan, berdintasunaren aldeko lanean ez dago formula magikorik eta egunero, bakoitzak gure esparruan, egiten dugunak du izugarrizko balioa eta denok dugu zer egiterik.
Ardura handiko postuetan aritu zara, beraz.Eta aldi berean Ugao bezalako herri lasai batean bizi zara. Zer ematen dizu herriak zentzu horretan eta zein da zuretzat herriko txokorik kuttunena? Nire inspirazio iturria landa eremuko emakumeak dira eta bereziki, gertuen izan ditudanak, ama eta amama eta euren belaunaldiko emakumeak. Asko sor diegu. Hauek bai ardura handiko kontuetan ibilitakoak eta isil isilik herria eraikitzen. Hori da ikasi dudana eta Ugaon bizitzeak, sustraietatik gertu, lasaitasuna eta gustuko dudan bizimodua egiteko aukera ematen dauste. Eta Ugaon txoko kuttun asko ditut. Mendia oso gertu dugu eta paseo politak dauz. Baina Iturria aipatuko nuke. Iturriak duen sinbologiagatik Ugaotarrentzako benetan berezia eta gure historiaren parte.
Azaroaren 1ean eta 2an Ugaoko XX. Jardunaldi Mikologikoak antolatu dituzte Udalak eta Ugaoko Historia eta Ingurumena ezagutzeko Zentroak.
Urtero lez, ekintza nagusi bi antolatu dituzte udazkenean hain tipikoa den hitzordu honetan: alde batetik goizeko mendi irteera egingo dute azaroaren lehen egunean eta arrastian jasotakoa sailkatu eta aukeraketa egingo dute.
Irteeran izena eman gura duten interesdunek Jane jauregira jo beharko dute edo 946 480 704 telefono zenbakira deitu. Izen emateak helbide elektronikoz egiteko aukera izango dute ere kultura.ugao@ortzadar.es helbidera e-posta idatziz.
Beste alde batetik, hurrengo egunean, azaroaren 2an, omenaldi berezia egingo diote Perretxikozale Nagusiari, 11:00etatik 14:00ak arte. Arrastian urteroko perretxikoen erakusketa antolatu dute.
Egitaraua | Ugaoko Jardunaldi mikologikoak 2025
Azaroak 1, larunbata
08:00 Mendi irteera, perretxiko bila (izena ematea beharrezkoa da)
Arratsaldean: mendian jasotakoaren sailkapena eta aukeraketa
Azaroak 2, igandea
11:00 Perretxikozale Nagusiari omenaldia
Eguerdian: Perretxikoen erakusketa
2025eko toki ekintzetarako dirulaguntza deialdiaren baitan Ugaoko Udalak hiru kontratazio egingo ditu. Hiru lanpostuak lanaldi osokoak izango dira, eta abenduan hastea aurreikusten dute, gehienez ere sei hilabeteko iraupenarekin.
Ugaoren kasuan, bi peoi (4 hilabete eta erdiz) eta administrari laguntzaile bat (6 hilabetez) hasiko dira lanean, eta hautaketa prozesua Lanbidek emandako hautagai zerrendaren artean egingo dute, baldintza jakin batzuk betez: langabezian egotea eta Lanbiden enplegu-eskatzaile gisa izena emanda egotea edota Ugao-Miraballesen erroldatuta egotea, gutxienez 6 hilabeteko antzinatasunarekin. Lan-esperientzia, lanpostuarekin lotutako prestakuntza eta egoera soziolaborala zein familiarra ere kontuan hartuko dira.
Parte hartzeko Lanbideren webgunean izena eman beharko dute herritarrek, azaroaren 5a arte: Zerbitzu anitzeko peoia eta Administrari laguntzailea.
☉ Ugao
Jardueraz betetako Gau Beltz “beldurgarria” antolatu dute Ugaon
Makilaje beldurgarria, karraju beldurgarria, photocalla, mozorro lehiaketa… askotariko jarduerataz gozatu ahalko dute etxeko txiki eta gazteek
Urriaren 31n Gau Beltza ospatuko dute Hego Uribe eskualdeko hainbat herritan (Basauri, Arrigorriaga, Etxebarri…) eta Ugao horien artean ageri da.
Izan ere, Udalak, Bizkaiko Foru Aldundiarekin batera zenbait jarduera prestatu ditu arrastitik gaualdera bitartean, Herriaren enparantzan eta inguruetan: makilaje beldurgarria, karraju beldurgarria, photocalla, mozorro lehiaketa…
Eguraldi txarra eginez gero, Herriaren enparantzako jarduerak Jane jauregira lekualdatuko lituzketela iragarri dute udal ordezkariek.
Egitaraua | Ugaoko Gau Beltza 2025
Urriak 31, ostirala
17:00 Makilaje beldurgarria, udaletxeko arkupeak
17:00 Karraju beldurgarria, Historia Ezagutzeko Zentroa
17:30 Photocall, Herriaren enparantza
17:45 Mozorro lehiaketa, Herriaren enparantza
18:30 Diskofesta, Herriaren enparantza
☉ Ugao
Zuriñe Suarez Moja: «Emakumeak arduratu dira beti baserriko lanez, kontrakoa ikusarazi den arren»
Ugaotarrari omenaldia egin diote GastroUgao azokako lehen edizioan, eta Landa Eremuko Emakumearen Egunaren atarian (urriak 15), igorren duen gaztandategian izan gara
Urriaren 15a Landa-Eremuko emakumeen eguna da, eta aitzakia horrekin elkartu gara Zuriñe Suarez Mojarekin (Ugao, 1976). Aurten Gastrougao Azokako lehen edizioa izan da eta ekitaldi horren harira omendu dute ugaotarra.
Baserri giroan hezi bazen ere, amak etxean bizitako lan gogorra ikusi eta gero baserri bizitzatik urruntzen saiatu zen, baina bidean Andoni ezagutu zuen, landa eremua maite duen basauriarra. Ezkondu eta elkarrekin hainbat proiektutan lan egin ostean Askibil izeneko gaztandegia zabaldu zuten Igorren. Bere bizitzaz, lan esperientziaz, ahuntzez eta nola ez, gaztaz mintzatu gara Suarezekin, Igorreko gaztandegiko ahuntz kuxkuxeroen artean.
Hilabete honetan omenaldia jaso duzu Gastrougao Azokan. Zer esan nahi du honek guztiak zuretzat, Zuriñe? Ilusio izugarria egin dit aintzatespen honek. Beti sentitu izan dut nire herriaren babes handia, baina errekonozimendu hori jaso dudala jakiteak… ez dut hitzik! Bihotzez eskerrak eman nahi dizkiot Udalari, lehen GastroUgao honetan egindako aintzatespen honengatik eta egin diren merkatuetan parte hartzeko aukera eman didan aldi guztiengatik. Eskerrak eman nahi dizkiegu, halaber, tokiko produktuekin sentsibilizatuta dauden eta horiek eskuratzen dituzten, baloratzen dituzten eta jendeari helarazteko borrokatzen diren denda horiei guztiei, hainbeste urtez gure atzetik ibili diren eta jarraitzen gaituzten guztiei.
Askibil gaztandegia, Igorren // Geuria
Gero eta gehiago dira baserri esparruko negozioak zuzentzen dituzten emakumeak, hala nola baserriak edo gaztandegiak, tradizioz gizonek egiten duten lana, edo gutxienez hori izan da esan digutena. Nola ikusten duzu gaur egungo panorama sektore horretako emakumeari dagokionez? Kontrakoa esango nizuke. Ahotsik izan ez duten emakume asko eta asko entzutea besterik ez dago: nik uste dut baserriko lanak beraiek egin dituztela betidanik; gizonak, berriz, kanpora joaten ziren lanera. Eta gizonak beti ikusarazi dituzten arren, emakumeek egiten zituzten benetan etxeko, baratzeko eta animaliekin egin beharreko lanak.
Hiru urte nituela, ama alargundu zen (‘kableko neska’ izan zen aitarekin ezkondu arte), eta baserria eta bi seme-alaba hezteko gai izan zen. Amari musutxo bat bidaltzeko aprobetxatzen dut, niretzat inspirazioa izan baita, bera aitaginarrebarekin batera baldintzarik gabeko laguntza eman didatelako. Ahalegin izugarria egin zuen amak. Hori dela eta, nire ideia ez zen landatik, abereengandik… baserri bizitzatik bizitzea; administrari ikasketak egin nituen.
Baina, azkenean, inork ez daki zer gertatuko den etorkizunean, eta Andoni ezagutu nuen. Andonik baserri bizitza maite du eta hara nora, berarekin ezkondu nintzen azkenean! Elkarren artean lan-proiektu bat hasi genuen eta orduan, ahuntzak, esne-ahuntzak eta jezte-ahuntzak aukeratu genituen, eta horrela, 1996an, lehen 12 txibatxoak ekarri genituen Murtziatik amaren baserrira. Inguruko askok esaten ziguten gure ideia hura zoramena zela eta ez genuela ondo amaituko. Hala ere, jendearen laguntza ere izan genuen, gure proiektua aurrera ateratzen lagundu ziguten lagunak, alegia.
Zuriñe, gaztandategiko lagun iletsuekin // Geuria
Esan beharrekoa da zaila eta neketsua izan zela. Ezer ezatik hasi ginen, eta oztopo ugari izan ditugu bidean, baina burugogor bi garenez, bizimodu hau izatea lortu dugu azkenik. Bestalde, emakumeek egunetik egunera ez duten hain zail mundu hau. Egia da lan asko dagoela egiteko, errealitatea ikusarazteko. ‘Landa XXI Euskadi’ko landa-eremuko emakumeen elkarteko zuzendaritza-batzordeko kidea naiz gaur egun, eta emakumeek eskubidez izan beharko lituzketen kontuak babesten eta defendatzen saiatzen gara. Esan bezala, oraindik lan asko dago egiteko eta borrokatzeko, baina hor dihardugu.
Baserri batean jaio arren zure lan-etorkizuna ez zenuen abeltzaintzan ikusten. Gauzak espero zenuen bezala atera ez arren… pozik zaude? Bizitzak behar duzun lekura eramaten zaitu, eta ez naiz ezertaz damutzen, guztiz kontrakoa. Bizitza hau sakrifikatuegia da, baina urteekin lortutakoa ikusten duzu, eta poztasun handia ematen du horrek. Ezerezetik abiatzeak lan asko ematen du, eta guztia lan gogorrarekin lortu dugu; beraz, harropuzkeria eman arren, pozik nago nire baserriarekin eta nire produktuekin. Oso pozik nago kontsumitzaileek nire produktuak gustoko dituztelako, eta penintsula osoko abeltzainek errespetatzen nautelako. Zer gehiago eska dezaket?
Ahuntz bat, eguzkitan // Geuria
1999an, Andonirekin batera, ‘Askibil’ gaztandegia zuzentzen hasi zinen, Igorren. Nola sortu zen proiektua? Negozioaren bideragarritasuna bilatuz bururatu zitzaigun ideia. Esnea saltzen soilik ez ziren kontuak ateratzen. Ganadutik bizitzeko gazta saltzea eraginkorragoa izango zela ikusi genuen, eta horixe egin genuen.
Zuen esnea ahuntz murtziar-granadarren arraza batetik dator. Ahuntz horien jatorrizko klimak ez du zerikusirik Euskal Herrikoarekin. Zergatik arraza hau eta ez bertako arraza bat? Jatorrizko arraza ez da berez esne-arraza bat, haragi-arraza bat baizik. Esne-azienda nahi genuen guk, eta eskura izan genituen arrazak Saanen, Alpina eta Granadako murtziarrak ziren. Azken arraza honek bereziki maitemindu gintuen, eta klima berokoa bada ere, ondo moldatu da Euskal Herriko klimara. Gainera, arrak bakarrik ekarri genituen; eme guztiak etxean jaioak dira, bizkaitarrak. Dena esan behar da eta aitortu beharrekoa da hasierak ere zoro samarrak izan zirela: nola maneiatu, elikatu, zer gustatzen zaien, zer zainketa behar diren… Dena ikasketa bat da eta esango dizut mundu hau etengabeko ikaskuntza prozesu bat dela. Etengabe birziklatu behar gara abeltzaintzan.
Andoni eta Zuriñe, Askibilen // Geuria
Antzina esnea saltzen zenuen Gamizen. Zergatik ahuntzena eta ez ardi edo behiena? Ugaotik Gamizera eraman genituen lehen 12 ahuntzekin hasi ginen. Bertan ukuilu bat alokatu genuen, ahal genuen neurrian handitzen joateko ideiarekin. Aurrerago, 1998an, baserri bat alokatu genuen Markinan. Han, Igorren ukuilurako pabiloia eta gaztandegia eraikitzen genituen bitartean, esnea saltzen genuen.
1999an Igorreko Loiate auzora lekualdatu ginen. Ahuntzak, ardiak edo behiak hautatzeko erabakiari dagokionez, erantzuna ahuntzak gustatzen zitzaizkigulako da. Nik, ez nuen ez ardirik ez behirik nahi. Euskal Herrian egiten den ohiko erabakitik urruntzen zen apustua iruditu zitzaigun eta ideia atsegin genuen. Esan eta egin!
Askibilek zer gazta mota eskaintzen dio kontsumitzaileari eta nolako bilakaera izan du urteetan zehar? Gaur egun, Askibilek gazta freskoa egiten du. Txuriak esne gordinez ondutako gazta, hau Auntzai Ondua da, gazta laktikoa, ruloa, Auntzai Leuna. Hiru horiek dira Euskal gazten gamakoak. Labeldun gaztetatik kanpokoak, esne berarekin eginak, Camenbert, Samurra motako gazta bat egiten dugu, iaz Loiate izenarekin birbataiatu genuena, gure etxaldea dagoen auzoa, jogurt naturalak ere egiten ditugu. Eta familiarekin bat egiten duen azkena ‘El Azulito’ izan da, gazta urdin bat, Bilbori keinu bat eginez bere izena jarri geniona: salgai jarri genuen urtean hiriko mikrobusaren urteurrenarekin eta merkatu berriarekin bat egin zuelako.
Gaztandegiko ahuntzak // Geuria
Esneki guztiak gure ahuntzen esnearekin bakarrik egiten ditugu; ez dugu bestelako esnerik erosten eta eskuz eta modu naturalean egiten dugu. Gure berme-zigilua da, abeltzainarengandik kontsumitzailearengana, hurbileko lokala, kimikarik gabea, tratamendurik gabea, badakigu zer saltzen dugun, eta horrela jendeak badaki zer erosten duen. Negozioaren garapena oso oparoa izan da.
Nire gazta ondua saltzen hasi nintzenean, egiten hasi ginen lehen gazta izan zen, eta jendeak jakin-minez eta mesfidantzaz probatzen zuen. Zorionez, hemen, ardia zen gehien estilatzen zena, publikoak ohiturak aldatu zituen eta beste esneki mota batzuetara zabaldu zen. Eta gure lurraldean, txikia izan arren, aberastasun handiko esnekiak egiten dituzten etxalde asko ditugu.
Murtzia eta Granadako ahuntzak kuxkuxeroak dira // Geuria
Gaur egun Euskal Gaztak proiektuaren parte zarete. Zer esan nahi du honek? Guretzat ardura garrantzitsua zen Hazi Fundazioa Eusko Labelaren familiari lehenagoko errezeta berreskuratuen gaztak eranstea eta horren parte izatea, 1999tik aurrera ahuntzain eta gazta egileak izanik. Ez genuen birritan pentsatu: horretan hasi ginen, bertako partaide izateko. Beheko mailatik sortzen diren produktuak ikusarazteko modu bat da, kalitatezkoak edo, orain esaten den bezala, egileenak direla adierazteko.
Askibil duela 25 urte hasi zen. Nolakoak izan dira ia hiru hamarkada hauek eta zer etorkizun iragartzen diozu? Bidea gogorra izan da, oso gogorra. Jende gutxik sinesten zuen gure proiektuan, eta ezer gabe hastea, lursail edo etxalde bat izatearekin alderatuta, zailagoa da. Edo, ganadua, zurea egin arte, aklimatatu egin behar da, ondo aukeratzen jakin behar da… eta hori lan izugarria da. Produktu desberdin batekin merkatua zabaltzea asko kostatzen da.
“Jendeak ezagutzen eta bilatzen dituen produktuak izanik, jarduera horretatik erretiroa hartzeko aukera izatea besterik ez dut eskatzen”
Garai hori igarota, eta jendeak ezagutzen eta bilatzen dituen produktuak izanik, jarduera horretatik erretiroa hartzeko aukera izatea besterik ez dut eskatzen. Eta belaunaldien arteko erreleboa egotea, aurrera ateratzeko bizitza behar izan duten proiektu horiek gal ez daitezen. Badakigu abeltzaintzan denetarik gerta daitekeela eta arrisku handia dagoela, baina dena behar bezala joango dela pentsatu behar dugu.
Ahuntz kuxkuxero bat, GEURIAko kazetariaren zorroa miatzen // Geuria
☉ Ugao
Ugaoko Jute fabrika ohian lan egindako emakumeen inguruko liburua salgai ipini dute Janen
Liburuak 5 euroko prezioa du eta astelehenetik ostiralera eskuratu daiteke 10:00etatik 14:00ak bitartean Jane jauregian
‘Miraballesko Jute Ehungintza-Emakumeen rola fabrikaren historia’ liburua salgai ipini dute Ugaoko Jane jauregian. Liburuak 5 euroko prezioa du eta astelehenetik ostiralera eskuratu daiteke 10:00etatik 14:00ak bitartean Jane jauregian.
Ugaoko ondarea izandako fabrika eta bertan lan egin zuten emakumeen historia jaso eta zabaltzeko ‘Miraballesko Jute Ehungintza-Emakumeen rola fabrikaren historian’ liburua idatzi du Josu Hernando Perez Euskal Herriko Unibertsitateko irakasleak Belen Alcalde lankidearekin batera. Jute ehungintza fabrikaren historia “lurperatuta” zegoela dio Hernandok: “Lantegiaren historia guztiz desagertuta zegoen, eta Udalak horren ikerketa bat egiteko proposamenaren haritik erabaki genuen liburu hau idaztea”.
Liburuaren helburua erreminta dibulgatiboa izatea da: “Urtebeteko dokumentazio eta artxibo lan handia dago liburuaren atzean baina helburu nagusia jendeak Jute Ehungintza Fabrikaren berri izatea da”.
Liburuak atal nagusi bi ditu: lehena, fabrikaren lehen mende erdia azaltzen duena, artxiboko informazioarekin osatu dute. Lan zaila izan dela azaldu du liburuaren egileak, informazioa “desagertuta” zegoelako eta Foru Aldundiko artxiboetatik jaso dute. Bigarren atala sei emakume langile ohien adierazpenekin osatu dute: “Elkarrizketen bidez mendearen bigarren zatiko historia ezagutu ahal izan dugu”, gehitu du Josuk.
Asun, Maritere eta sara // Geuria
Omenaldia, Udiarragan
Asun eta Maritere Ortiz de Zarate ahizpek eta Sara Ferrerok ez dute inoiz ahaztuko Ugaoko Jute fabrikan lan egin zuten garaia. Joan den martxoaren 13an bertan lan egin zuten emakume guztiak omendu zituen Udiarragako amabirjinaren elizan eta lehen ilarako bankuan eserita zeuden Asun, Maritere eta Sara.
14 urterekin haria egiteko makina erraldoiekin egiten zuten lan Ugaoko lantegian. Baina, esan bezala, omenaldiaren egunean irribarretsu zeuden Udiarragako eleizan, urte horietako oroitzapenak elkarren artean kontatzen eta bertan proiektatu ziren antzinako argazkiak adi-adi begiratzen.
Arrigorriagako Mendi Asteak emakumeen ahotsak ekarriko ditu Lamiaena eta Lonbo aretora
Otso baten antza duen txakur bat bilatzen ari dira Zeberion
Kuantika ardatz izango du aurten Etxebarriko Zientzia Asteak bere hamargarren urteurrenean
Argazkiak | Ehun arrigorriagar baino gehiagok Heidelberg enpresan gertatutako heriotza-istripua salatu dute herriko plazan
Argazkiak | Aldatxa eta Urbiko Lagunak, Basauriko jaietako buruhandienak!
Argazkiak | Jaietan etenaldia egin dute ehunka basauriarrek Palestinari elkartasun keinu bat egiteko
Bideoa | Dozenaka pertsona elkartu dira Arrigorriagan Heidelberg enpresan gertatutako lan-heriotza salatzeko
Bideoa | Berbalagun egitasmoa martxan da Basaurin eta Galdakaon, nobedade askorekin
