☉ Zeberio
Verónica Martín: «Elikatzen ikastea ibiltzen hastea bezalakoa da: heltze-prozesua, irakatsi behar ez den zerbait»
Nutrizio teknikaria eta iridiologoa da Verónica Martín. Zeberioko Hasihazi Jatenen eskaintzen du aholkularitza, terapia alternatiboak elikaduraren inguruan dituen ezagutzekin osatuz
Ezkutatzen ari zarena zer den jakiteko, begietara begiratu baino ez du egin behar Verónica Martín Requenak (Barakaldo, 1983). Iridiologian aditua, irisa aztertuta jakin dezake zure organoak gaixorik dauden edo etorkizunean gaizki egoteko probabilitatea duten. Bertan “orbanak agertzen direnean, elikaduraren bidez arazoa nola konpondu erakutsi diezaieket etortzen direnei”, dio Martínek. Terapia alternatiboa erabiltzeaz gain, izan ere, nutrizio teknikaria ere bada Zeberioko Hasihazi Jaten kontsultategiaren jabea, eta hiru arlotan espezializatutako aholkularitza eskaintzen du: haurdun edo edoskitzen dauden emakumeen nutrizioari buruz eta baby-led weaning (BLW) metodoari buruz. Azken honekin, haurrei jakiak haien kabuz probatzen erakusten die, nagusiek behartu gabe. Azken finean, “umeak pertsonak dira, gu baino txikiagoak, baina gizakiak” — dio Martínek— “Beraz, badakite noiz diren gose eta noiz ez”.
Zerk eraman zintuen nutrizioa ikastera? Unibertsitatean biologia ikasten hasi nintzen, baina ez zitzaidan asko gustatzen. Orduan, nutrizio teknikari izateko erabakia hartu nuen, konturatu nintzelako hutsune handia zegoela horri lotutako eremuetan. Jendeak dietak egin egiten zituen garai hartan, baina, zeintzuk? Bada, auzokoak gomendatzen zizkionak, Pronto aldizkarian irakurtzen zituen asteroko otorduak… Eta beti pentsatzen nuen, neure artean, dieta horiek izugarri txarrak zirela; ezin zirela, inolaz ere, osasuntsuak izan jendearentzat. Horregatik erabaki nuen elikadura osasuntsuaren alderantz lerratzea, ez soilik arazo patologikoren bat zuen jendea artatzeko, baizik eta, orokorrean, gaizki sentitzen zen jendeari nola elikatu behar zuen aholkatzeko. Ohikoa izaten den bezala, argaltzeko dietak egiteaz aparte, helburua egoki jatea da, hobeto sentitzeko eta organoek ondo funtzionatzeko; betiere, norbere beharrizanen arabera. Izan ere, badakigu zenbat barazki jan behar ditugun, zenbat haragi, zenbat arrain… Baina ez dugu kontuan hartzen, gure organoen egoeraren arabera, elikagai mota bakoitzeko zein jaki espezifiko (zein lekale edo esneki, adibidez) eta kozinatzeko zein modu diren onenak guretzat. Aspektu horretan sakontzeko, besteak beste, ikasi nituen naturopatia eta iridiologia, terapia alternatiboak.
“Alternatiboak” diren heinean, ez daude ikasketa formaltzat araututa. Ez, ez daude araututa. Ez daukate erregearen sinadura ofizialik, nolabait esateko, nutrizio teknikari ikasketek duten bezala. Baina nire lanerako osagarriak diren jakintzak dira, eta horregatik neukan ezagutzeko interesa. Nutrizio ikasketen ondoren, haur txikiei jaten emateko baby-led weaning (BLW) elikadura motan espezializatu naiz, eta baita ugalkortasunean, haurdunaldian eta edoskitze garaiko elikaduran ere. Unibertsitatean ikasten baduzu, adibidez, ez dago master mailako ikasketarik gai horietan aditu bihurtzeko, eta, beraz, ikasketa ez arautuetara jo behar duzu. Halaber, terapia alternatiboekin ere gauza bera gertatzen da, naturopatiarekin eta iridiologiarekin bezala.
Agian, noizbait entzun bai, baina ez daukagu iridiologiaren definizio zehatzik. Zertan datza terapia alternatibo hau? Terapia ezaguna eta ezezaguna da, aldi berean: ezaguna, guztiok izan dugulako noizbait haren berri; eta ezezaguna, terapia alternatiboa izateagatik, alde batera utzi ohi delako. Baina jendeak hobeto ezagutuko balu, iridiologook egiten duguna egia dela jakingo luke.
Guk lupa batekin eta argiarekin egiten dugu lan. Batzuek erresoluzio handiko kamera batekin begiaren argazkia ateratzen dute, baina nik luparekin ikusten dudana zuzenean apuntatzen dut irisaren irudia daukan eskema batean. Esklerotika (begiaren zati zuria) eta irisa (begiari kolorea ematen dion atala) behatzen ditut: lehenak patologia jakin batzuen inguruko informazioa ematen du, eta besteak, gorputzeko organo jakin batzuez hitz egiten du. Irisaren kasuan, organo bakoitzak kokaleku jakin bat dauka: sabelak, gibelak, azalak… Eta horren arabera jakin dezaket organo bat kaltetuta dagoen edo etorkizunean kaltetuta egoteko probabilitatea daukan. Nola? Bada, orban bat badauka, kaltetuta egongo da, eta orban bat izateko espazioa badauka, kaltetzeko arriskua izango du.
Horrela, orbanak agertzen direnean, nik elikaduraren bidez (edo belar medizinalekin) arazoa nola konpondu erakutsi diezaiekete etortzen direnei. Halaber, organoek toxikotasuna pilatzeko probabilitatea dutela ere ikusi dezaket (normalean, herentzia izan ohi da kausa, familiako kideek organo horietan izan dituzten arazoak), eta problema bihurtu baino lehen, prebenitzeko pausoak ematen dizkiet pazienteei. Hori bai, oso kaltetuta dauden organoen kasuan, nik nutrizioari buruzko aholkuak eman ditzakedan arren, espezialista batengana bideratzen dut jendea; hau da, ahal dudanera arte tratatzen dut arazoa, baina ez naiz medikua, eta uste dut oso garrantzitsua dela noraino heldu zaitezkeen jakitea, eta beste norabait bideratu behar duzunean ere horrela egitea.
Orduan, irisean ikusten duzunaren araberako elikadura da gomendatzen duzuna? Bai, nutrizio ezagutzak iridiologiarekin lotzea oso lan sakona egitea iruditzen zait. Imajinatu norbait ez dela sabeletik ondo sentitzen, eta kontsultara datorrela aholku eske: aztertu ondoren, gibelean inflamazioa duela ikusi dezakezu, eta horren arabera, barazki jakin batzuk eskaini eta kozinatzeko modu bat gomendatu, bakoitzak patologia jakin batean lagun dezakeelako.
Dena den, nutrizioari buruz galdezka datozen askok ez dute terapia hau probatu nahi: eszeptikoak dira, sinesten ez dutenak. Beste batzuek, aldiz, ez dute etorkizunean izan ditzaketen arazoez ezer jakin nahi, eta horregatik ez dira saiatzen, beldurragatik. Baina 20 urte dituzunean arazorik izan ez arren, esango nuke, organoek toxikotasuna pilatzeko joera badaukate ondo dagoela jakitea, terapia eginez gero, zure esku dagoelako etorkizunean ez gaixotzea.
Nagusiak garenean baino ez gara hasten elikaduraz arduratzen? Normalean, arazoren bat sortzen zaigunean hasten gara nutrizioaren garrantzia kontutan hartzen. Helduak egiten goazen heinean, arazoak pixkana-pixkanaka hasten dira heltzen, eta orduan konturatzen gara aurretiaz elikadura ez zaintzeagatik ditugula problemak epea luzera. Esango nuke elikadura iraupen-lasterketa bat bezalakoa dela: ondo jan behar dugu, gaizki ez egoteko. Baina, orokorrean, alderantziz ikusten dugu, txarto sentitzen garenean edo gehiegizko pisua dugunean egiten dugulako dieta.
Era berean, ezagutza falta handia ere badago nutrizioaren inguruan, eta zaintzen saiatu arren, ez dakigu hori ondo nola egin. Adibidez, haurdun dauden emakumeen kasuan, umekiarentzako arriskutsua dena jateari uzten diote, baina analisiak egin ondoren, askotan gertatu ohi da gluzemia mailak altuegi izatea. Zergatik, medikuak esandakoa egin badute? Bada, zer egin behar ez dugun badakigulako, baina ez gauzak ondo nola egin.
Haurdun edo edoskitzen dauden emakumeen nutrizioan espezialista zara. Zuk ere sufritu izan duzu informazio falta hori noizbait? Bai. Ume bi dauzkat, eta hasieran, ama bihurtu ahal izateko, ez nekien zein motako elikagaiak ziren egokienak, edo haurrak izatea errazteko zeinek lagundu zezaketen. Azido folikoa eta bestelakoak lagungarriak dira, baina medikuek pilulak ematen dituzte beti. Eta beharrezkoak dira, dudarik gabe, elikadurarekin lortu ezin dena osatzeko balio dutelako. Baina nutrizioarekin lortu daitekeenari garrantzi gutxi ematen zaio.
Eta haurdunaldian? Elikagai jakin batzuk jateko esaten dizute: adibidez, urdaiazpikoa plasmosiarengatik. Orduan, jakin badakizu zer den egin behar ez duzuna, baina ez egoki nola elikatu behar zaren. Dudak sortzen zaizkizu: Zer egin behar dut ondo sentitzeko? Gluzemia maila altua ez izateko? Preeklamsia ez sufritzeko? Zer, orokorrean, arazoak ekiditeko? Horri buruzko aholkuak ematen ditut kontsultan: Zeberioko 15 laguni, hemen, eta Bilboko eta Erandioko amatasun zentroetan, beste hainbati.
Tailerrak ere eskaintzen dituzu, baby-led weaning (BLW) delakoari buruz. Zer da BLW-a? Haurrei elikadura osagarria modu autoerregulatuan tartekatzeko modu bat da. Umeek esnearekin elikatzen jarraitzen dute, hori delako oinarrizko jakia, baina 6 hilabetetik aurrera, gutxi gorabehera, elikagai solidoak probatzen hasi daitezke. BLWean hori da egiten dena: jaki horiek zatituta eskaini umeari, bere erritmora probatzen joan dadin, pixkanaka-pixkanaka. Bertan jartzen zaizkio zatiak, eta berak bakarrik jaten ditu, inork behartu gabe. Horrela, umeak asetuta dagoenean uzten dio jateari, eta lortzen duguna haurrak txikitatik elikadurarekin harreman osasuntsua garatzea da, helduagoa denean ondo elikatzen jakin dezan. Azken batean, nik ez dut inoiz esan ume bat jatun txarra denik, baizik eta horrelakoa dela inoiz ez zaiolako elikagaiekin modu egokian jokatzen utzi.
Elikatzen ikastea, orduan, norberak bere kabuz erabakitzea da, noiz jan nahi duen eta noiz ez? Hori da. Umeak pertsonak dira, gu baino txikiagoak, baina gizakiak. Beraz, badakite noiz diren gose eta noiz ez. Imajinatu, bestela, jaten zabiltzan bitartean norbait daukazula ondoan, uneoro, koilararekin, etengabe ematen dizula jaten, eta berak erabaki arte, jaten jarraitu behar duzula. Egoera nahiko desatsegina izango litzateke. Baina umeekin ondo ikusita dago. Ez galdetu zergatik. Agian, nagusiok dena kontrolatzeko joera edo beharrizana daukagulako, eta uste dugulako umeei dena erakutsi behar diegula guk geuk. Baina elikatzen ikastea ibiltzen hastea bezalakoa da: heltze-prozesua, irakatsi behar ez den zerbait. BLW-arekin, hain zuzen, prozesua nola gidatu irakasten da.
Eta nola funtzionatzen du? Normalean, zatitu egiten dira jakiak, oso zati espezifikoetan, elikagaiak modu jakin batean sukaldatuta eta era zehatz batean ebakita. Instagramen eta antzeko sare sozialetan nola egin azaltzen duten kontu asko daude, baina informazioa, askotan, ez da fidagarria, aita-ama batzuentzako ondo funtzionatu duen modu bat azaltzen dutelako, baina nutrizioarekin lotutako ezagutza edo oinarri asko alde batera uzten dituztelako. Kasu horietan, beraz, arazoak sor daitezke: gaizki eginez gero, umeari kontrako eztarritik joan ahal zaizkiolako jakiak. Hain zuzen, horren beldurra daukate BLW metodoa ezagutzen ez duten gurasoek. Baina, ondo eginez gero, informazioa izanez gero eta jakinez gero, ez dago janaria kontrako eztarritik joateko arriskurik. Guztiz segurua da.
Nola edo zenbaterik behin sartzen dira elikagai berriak umearen dietan? Umeak alergiarik ez daukala ziurtatzeko, hiru egunetik behin ematen zaizkio jaki berriak. Horrela, gutxinaka, denetarik probatzen eta elikagaiak ezagutzen doa. Frutak, zerealak, barazkiak, proteinak, karbohidratoak eta abar probatu dituenean, ikasten joaten da, loturak sortzen, eta badaki elikagai bakoitzak zertarako balioko dion. Adibidez, ibiltzen ikasten ari denean, umea muskulatzen ari da, eta proteinak beharko ditu; energia azkarra behar duenean, berriz, karbohidratoak etorriko zaizkio ondo. Orduan, aldez aurretik mota horretako elikagaiak probatu baditu, berak bakarrik jakingo du une bakoitzean zerekin bete beharko duen daukan hutsune nutrizional hori. Inork esan gabe jakingo du zein elikagai jan behar duen momentu konkretu horretan.
Asoziazioak modu naturalean egiteko modua da, orduan? Bai. Eta, kontua da, horretan ere nagusiok gaizki egiten ditugula gauzak. Beti dauzkagu oinarrizko nutrienteen gabeziak: proteinenak, karbohidratoenak… Orokorrean, esango nuke oso gaizki elikatzen garela, baina ez nahi ez dugulako, baizik eta informazio eta ezagutza falta handia daukagulako.
☉ Zeberio
Euskal kostatik irteera prestatu du Austarri Mendi Taldeak, Zeberioko Abendu Kulturalean
Ibilbidean parte hartu nahi duten interesdunek abenduaren 11ra arte eman dezakete izena
Zeberioko mendizaleen elkarteak irteera berezia antolatu du Abendu Kulturalaren testuinguruan: abenduaren 14an egun osoko irteera prestatu dute Lekeitio eta Ondarroatik.
13,5 kilometroko eta 375 metroko desnibeleko ibilbidea izango da. Irteera Zeberioko plazatik egingo dute 08:00etan (autobusez). Ibilbidean parte hartu nahi duten interesdunek abenduaren 11ra arte eman dezakete izena elkartearen lokalean bertan (barikuetan 20:00etatik 21:00ak arte) edo austarrimenditaldea@gmail.com helbidera e-posta bidaliz. Informazio gehiagorako 665 735 054 eta 656 415 597 telefono zenbakiak ahalbidetu dituzte.
Bizkaiko kostaldean dago Lekeitio, Lea-Artibai eskualdean, Otoio (399 m) eta Lumentza mendien magalean. Bertan itsasoratzen da Lea ibaia, Isuntza eta Karraspio hondartzen artean, San Nikolas uhartea ezkerreko aldean dela. Lekeitioko alde zaharreko kaleek herriaren ondare artistiko oparoaz gozatzeko aukera eskaintzen dute. Jasokundeko Andra Maria eliza dotorea da elementurik bikainena. Barruan gordetzen duen urre koloreko erretaula gotikoa aparta da zinez, Estatuko hirugarren handiena. Lekeitioko informazio gehiago webgune honetan topa dezakezu.
Ondarroako altxorrak: lekurik xarmangarriena Alde Zaharra da, leku berezia. Hiru kale nagusi ditu: Goiko kale, Ipar kale eta Kale Handi, Erdi Arokoak direla argi ikusten da, kale estuak eta aldapatsuak baitira. Portu Zaharra ere ikustekoa da, antzina itsas ontziak lotzen zituzten lekua. Eta da alde batera utzi Egidazu Kaia portua, arrainak jasaten duen prozesu guztia ikusi dezake bertan bisitariak.
Ondarroak ibilbide interesgarriak eskaintzen ditu. Bertan garai desberdinetako zubi bitxiak, kale eta kantoi estu eta aldapatsuak, bata besteari lekua kentzen dauden eraikin gainjarriak, eliza, ibaia, portuak, itsasoa, hondartzak, mendi eta basoak, baserriak, baselizak edo dorretxeak ikus daitezke, besteak beste. Udalak udalerriaren inguruko informazio gehiago dauka webgunean.
‘GR11’ren proiekzioa
Euskal kostatik egin beharreko ibilbideaz gainera, ‘GR11’ dokumentalaren proiekzioa eta solasaldia antolatu du Austarri Mendi Taldeak Abendu Kulturaleko egitarauan, abenduaren 11n, plazako ermita zaharrean.
Eta urteari amaiera osasuntsua emateko, betiko moduan igoera antolatu dute Austarri Mendi Taldekoek Tontorrandira.
Egitaraua | Abendu kulturala 2025
ABENDUAK 3, asteazkena
JOSEBA SARRIONANDIAREKIN HITZALDIA
19:00 Plazako ermita zaharra
ABENDUAK 5, barikua
BERTSOKLOWN 18.30
Plazako ermita zaharra
ABENDUAK 11, eguena
‘GR11’ DOKUMENTALA
19:30 Plazako ermita zaharra
ABENDUAK 12, barikua
KONTZERTUA: INGOT
19:00 Udaletxeko plaza
ABENDUAK 13, zapatua
KONTZERTUA: NAIARA TRIFOL
19:00 Plazako ermita zaharra
ABENDUAK 14, domeka
EUSKAL KOSTARA IRTEERA
ABENDUAK 15, astelehena
ARRATIAKO MUSIKA ESKOLAREN
EMANALDIA
ABENDUAK 19, barikua
BALLET IKUSKIZUNA
18:00 Plazako ermita zaharra
ABENDUAK 22, astelehena
RED BULL X-ALPS 2025
19:30 Plazako ermita zaharra
ABENDUAK 23, martitzena
EGURREZKO JOLASAK
11:00 Usaletxeko plaza
ABENDUAK 24, eguaztena
OLENTZERO ETA MARI DOMINGI
17:00 Ermitabarri
ABENDUAK 30, martitzena
PUZGARRIAK ETA JOLASAK
11:00 Udaletxeko plaza
ABENDUAK 31, eguaztena
TONTORRANDIRA MENDI IRTEERA
☉ Zeberio
Bideoa | Raquel Cilla Lopez: «Inori axola ez zaion gela batean zeuden Bizkaiko arkitektura plano zaharrenak»
Juan Manuel Gonzalez lankidearekin batera Bizkaiko arkitektura plano zaharrenak topatu ditu Raquelek Ermitabarriko Olabarrietako Santo Tomas eleizan
Olabarrietako Santo Tomas elizako lau metro karratuko biltegi txiki batean elkartu gara Raquel Cilla Lopez (Zaragoza, 1975) Eleiz Museoko zuzendariarekin. Cilla Ermitabarrin bizi da 2003tik hona, eta Juan Manuel Gonzalez lankidearekin batera egindako aurkikuntza historikoa ezagutzeko aukera izan dugu: Bizkaiko arkitektura-plano zaharrenak.
Eleiz Museoko langileek kasualitatez aurkitu zituzten Bilboko Eleizbarrutia Monumentuen Katalogoa osatzeko lanetan ari zirela. Tamaina handiko armairu bat lekualdatu ostean ganga batzuen diseinu bi topatu zituzten hormako zarpiatuan, hondatutako eskultura eta garbiketarako tramankulu batzuen artean ezkutatuta.
Istorioa ezagutu dugu Eleiz Museoko zuzendariaren eskutik.
Gelaxka txiki batean topatu dituzte plano biak // Geuria
Aurkikuntza potolo bi egin dituzue Eleiz Museotik Zeberioko Olabrrietako Santo Tomas eleizan. Nola gertatu da? Bilboko Eleizbarrutia Monumentuen Katalogoan lan egiten ari gara momentu honetan, eta ikerketa modu oso sakonean egiten da: tenplu bat ikertzerako orduan den-dena ikertzen dugu, eta altzari eta kajoi guztiak zabaltzen ditugu, ahalik eta informazio gehien eskuratzeko.
Alde batetik eraikina behatzen duten teknikariak daude lantaldean, eta bestetik altzariak eta bestelako elementuak arakatzen ditugunok: eskulturak, erretaulak… askotan elkarrekin egiten dugu lan bera, begi gehiago dagoelako ikerketan. Juan Manuel Gonzalezekin batera Olabarrietako Santo Tomasen lan egiten ari ginela, eraikina ikertzen ari ginen eta biltegi baten antza duen gela txiki bateko horman marka batzuk aurkitu genituen. Arin batean jabetu ginen ganga batzuen diseinuak zirela. Hormako zarpiatua zaharra da berez eta horien gainean egin ziren gaur egungo gangen diseinuak. XVI. mendekoak dira.
Raquel, Ermitabarriko Santo Tomas eleizako erretaularen aurrean // Geuria
Zer dela eta mantendu izan dira hain ondo denbora honetan zehar bertan? Biltegi txiki batean egin zituztelako, inori axola ez dion leku batean, hain zuzen ere. Diseinu horiek eleizako nabe nagusian edo sakristian egin izan balituzte, urteetan izandako eraberritze-lanak direla eta bertan galduko ziren, zalantza barik. Gelaxka horri inork ez dio kasurik egin mendeetan zehar eta hasieratik eman dute bertan diseinuek. Benetan harrigarria da aurkitu izana.
Azaldu zehazki egin duzuen aurkikuntza. Nolako diseinuak dira? Gangak eraikitzeko diseinu bi dira: lehenak 13 giltzarri eta hainbat tertzelete ditu. Ganga nahiko konplexua da arkitektura ikuspegitik eta tentu handiz diseinatuta dago: ematen du erregela eta konpasa erabili zutela diseinua egin ahal izateko. Bigarren diseina, ordea, sinpleagoa da: eskuz egin zuten eta elementu gutxiago ditu. Diseinu bien artean bigarrena aukeratu zuten. Gure hipotesiaren arabera, XVI. mendean lehiaketa bat antolatu omen zuten eta diseinu bat aukeratu behar zen Olabarrietako Santo Tomas eleizako sabaian eraikitzeko. Bertan hargin batzuek hartu zuten parte. Diseinu proposamen horiek zarpiatuan bertan egin zituzten. Gure ustez sinpleena aukeratzearen arrazoia kostua zen: zenbat eta sinpleagoa, orduan eta merkeagoa.
Nolako garrantzia dauka non eta Zeberion egindako aurkikuntza honek? Bizkaia mailan aurkitu diren arkitektura-plano zaharrenak dira, eta litekeena da Euskal Herri osokoak ere. Aurkikuntza benetan garrantzitsua izan da.
Zaragozakoa zara baina 2003tik bizi zara Ermitabarrin. Zer da zuretzat Olabarrietako Santo Tomas eleiza? Landa-eremuko parrokia-eliza da, eta hasiera-hasieratik harritzen du, bere tamaina handiagatik. Bertara iristean, errepidetik mendixka batean nola altxatzen den ikusten da. Bereziki, landa-ingurune bateko eliztar komunitate txikia harritzen du.
Olabarrietako Santo Tomas // Geuria
Bere monumentu-mailagatik eta barruan duen erretaulagatik ere harrigarria da. Izan ere, XVI. mendeko egile onenetako batek eraiki zuen: Martin Ruiz de Turiatek. Badakigu elizan 11 erretaula ere egon zirela. Denboraren poderioz, hondatu egiten dira, desmuntatu… Gaur egun, egungoaren berri baino ez dugu. Denboraren igarotzea gainditu ez zuten gainerako erretaulak, pieza batzuk geratzen dira eta gaur egun sakristian gordeta daude, museo txikitzat har daitekeen leku batean: barruan irudi eta objektu pila aurki daitezke, batez ere XVI. mendekoak, eliza altzariz bete zen garaikoak, alegia.
Eleiz Museoa Bilboko Eleizbarrutia Monumentuen Katalogoan lan egiten ari dela azaldu duzu hasieran. Zer da zehazki lan hau eta zein da helburu nagusia? Monumentuen Katalogoa 80-90. hamarkadan jaio zen Deustuko Unibertsitateko katedradun baten eskutik: Jose Angel Barrio Loza. Lehen Monumentuen Katalogo bat sortu zuten garai hartan eta bertan Bizkaiko parrokietan eta zenbait monumentu-baselizatan dagoena dokumentatu zen. Oinarri modura lan hori oso ondo dago, baina zaharkituta geratu da. Beraz, Eleiz Museoa, Bizkaiko Foru Aldundiarekin elkarlanean, katalogo horren berrikusketa eta eguneratze lanak egiten ari da. Izan ere, lehen katalogoak dokumentatutako 400 tenplu baino gehiagotik 785era igaro gara. Kopurua bikoizteko gutxi falta zaigu!
Zergatik igoera nabarmen hori? Bertan baseliza guztiak dokumentatu ditugulako, ez bakarrik monumentalak. Parrokia guztiak ere kontuan hartu ditugu (garaikideak barne: ezker eta eskuinaldekoak, Bilbo Handikoak…) eta hasieran esan moduan, tenplu bakoitzean ikerketa sakona egiten dugulako. Informazio guztia garrantzitsua da guretzat.
Eleiza Ermitabarriko muino batean kokatuta dago, ipuin batetik ateratakoa balitz // Geuria
Izan ere, argazkiak egiten egon garenean Zeberioko eleizan tamaina handiko karraka bat topatu duzuela esan didazu. Hala da! arkupetik gertu dagoen gelaxka batean zegoen eta lan egiten ari ginela XVI. mende hasierako tamaina handiko kristo baten ondoan aurkitu genuen. Ikusi izan dugunez, Euskal Museoak soilik dauka Zeberion aurkitutakoa baino tamaina handiagoko karraka bat. Ez dago antzeko besterik!
Zeberioz gainera, eskualdeko beste leku batzuetan egin duzue lan. Ugaon, urrutira joan gabe. San Bartolome eta Udiarragako Amabirjinaren tenpluetan izan gara. Lan mota berbera egin dugu bertan, baina esan beharrekoa da: Ugao ez da udalerria, hiribildua baizik. Hala eta guztiz ere ez dauka Zeberiok besteko ondare-aberastasunik. Dokumentazio-lanak egin ditugu eraikin bietan, horien erretauletan eta bertan egin diren obretan.
Gangen diseinu konplexua. Albo batera utzitakoa // Geuria
Eleiz Museoko zuzendari modura. Nolako lanak burutzen dituzu, Raquel? Jende askok uste du museoetako zuzendariak museoetan gaudela katalogazio lanak egiten soilik, eta gure kasuan ez da horrela; Eleiz Museoa museo batetik harago doa. Bizkaiko elizetako ondare higigarri ororen kudeaketa daukagu, pintura, eskultura, urregintza, metalistika, erretablistika, ehun-apaingarriak… barne. Hori guztia gure eskumena da. Katalogoaren berrikusketa eta eguneratzeaz gainera Bizkaiko elizetako ondare higigarri osoa babesten, zabaltzen eta ikertzen dugu.
Eta lan horiez gainera landa-lana egitea ere gustuko duzu. Kaskoa ipini eta tenpluetako dorreetara igotzea gustuko dut! Bai noski! Edozer gauza egiteko prest gaude beti, gure lanaren parte delako (barreak).
Zeintzuk dira katalogoaren hurrengo erronkak? Urte hau Monumentuen Katalogoa eraberritzearen lehen izan da Nerbioi Garaiko eskualdean. Esperimentatzeko balio izan digu eta baita lan-metodologia zehazteko ere. Gauza asko deskubritzeko aukera eman digu. Orain Arratiaren txanda da eta gure lana 2026ko martxoan aurkeztuko dugu, ondo bidean. Arratiatik Uribera lekualdatuko gara… Asmoa urte bakoitza Bizkaiko eskualde batean lan egitea da, eta 2030ean lan guztia amaitzea.
Diseinuak horman ikus daitezke gaur egun // Geuria
☉ Zeberio
Programa | Euskararen Eguna Zeberion
Udalak jardueraz betetako Gabonetako programa prestatu du abenduaren 3tik urtarrilaren 2ra bitartean, Zubialden
Gabonak ate joka daude eta Zeberion opor garaiko programa iragarri du Udalak, herriko hainbat eragilerekin elkarlanean, Abendu Kulturalaren markoan. Jarduerak Euskararen Nazioarteko Egunean hasiko dira, eguazten honetan bertan.
Aurten, Euskararen Nazioarteko Eguneko berritasun nabarmenena Joseba Sarrionandiak eskainitako eta Xabier Madariaga kazetari zeberioztarrak gidatutako solasaldia izango da. Baina ez da jarduera bakarra izango: gainera, taloak, eskolako umeen ekitaldia eta txokolatada antolatu dute, Txubelasu Guraso Elkartearen laguntzarekin.
Egitaraua | Euskararen Eguna
ABENDUAK 3, asteazkena
11:30 Taloak eta eskolako umeen ekitaldia, eskola zaharra
17:30 Txokolatada musikaz girotua, eskola zaharra
19:00 Solasaldia: Joseba Sarrionandia, Xabier Madariaga kazetariarekin, Plazako ermita zaharra
Euskararen Egunak, aldiberean, hasiera emango dio Zeberioko Abendu Kulturalari. Horrela, abenduaren 3tik 31ra ekintza ugari antolatu dituzte herrian.
Egitaraua | Abendu kulturala 2025
ABENDUAK 3, asteazkena
JOSEBA SARRIONANDIAREKIN HITZALDIA
19:00 Plazako ermita zaharra
ABENDUAK 5, barikua
BERTSOKLOWN 18.30
Plazako ermita zaharra
ABENDUAK 11, eguena
‘GR11’ DOKUMENTALA
19:30 Plazako ermita zaharra
ABENDUAK 12, barikua
KONTZERTUA: INGOT
19:00 Udaletxeko plaza
ABENDUAK 13, zapatua
KONTZERTUA: NAIARA TRIFOL
19:00 Plazako ermita zaharra
ABENDUAK 14, domeka
EUSKAL KOSTARA IRTEERA
ABENDUAK 15, astelehena
ARRATIAKO MUSIKA ESKOLAREN
EMANALDIA
ABENDUAK 19, barikua
BALLET IKUSKIZUNA
18:00 Plazako ermita zaharra
ABENDUAK 22, astelehena
RED BULL X-ALPS 2025
19:30 Plazako ermita zaharra
ABENDUAK 23, martitzena
EGURREZKO JOLASAK
11:00 Usaletxeko plaza
ABENDUAK 24, eguaztena
OLENTZERO ETA MARI DOMINGI
17:00 Ermitabarri
ABENDUAK 30, martitzena
PUZGARRIAK ETA JOLASAK
11:00 Udaletxeko plaza
ABENDUAK 31, eguaztena
TONTORRANDIRA MENDI IRTEERA
☉ Zeberio
Joseba Sarrionandiaren hitzaldia eta Ingot taldearen kontzertua, Zeberioko Abendu Kulturalean
Udalak jardueraz betetako Gabonetako programa prestatu du abenduaren 3tik urtarrilaren 2ra bitartean, Zubialden
Gabonak ate joka daude eta Zeberion opor garaiko programa iragarri du Udalak, herriko hainbat eragilerekin elkarlanean, Abendu Kulturalaren markoan. Jarduerak Euskararen Nazioarteko Egunean hasiko dira, eguazten honetan bertan.
Aurten, berritasun nabarmenena Joseba Sarrionandiak eskainitako hitzaldia da, Xabier Madariaga kazetari zeberioztarrak gidatutako saioan.
Bestalde, Itziar Ituño aktore basauriarrak gidatutako Ingot bandaren doako kontzertua antolatu dute udaletxeko plazan eta baita Naiara Trifol zeberioztarrarena. Aurten Arratia Musika Eskolaren emanaldia hartuko du plazako ermita zaharrak.
Bestalde, urtero lez, haur eta gaztetxoentzako hainbat jarduera prestatu dituzte ere: puzgarriak eta jolasak, egurrezko jolasak, eta nola ez, Olentzero eta Mari Domingiren jaitsiera Ermitabarritik.
Gainera, ‘GR11’ dokumentalaren proiekzioa eta solasaldia eta egun osoko euskal kostara irteera antolatu dute ere. Urteari amaiera osasuntsua emateko, betiko moduan igoera antolatu dute Austarri Mendi Taldekoek Tontorrandira.
Egitaraua | Abendu kulturala 2025
ABENDUAK 3, asteazkena
JOSEBA SARRIONANDIAREKIN HITZALDIA
19:00 Plazako ermita zaharra
ABENDUAK 5, barikua
BERTSOKLOWN 18.30
Plazako ermita zaharra
ABENDUAK 11, eguena
‘GR11’ DOKUMENTALA
19:30 Plazako ermita zaharra
ABENDUAK 12, barikua
KONTZERTUA: INGOT
19:00 Udaletxeko plaza
ABENDUAK 13, zapatua
KONTZERTUA: NAIARA TRIFOL
19:00 Plazako ermita zaharra
ABENDUAK 14, domeka
EUSKAL KOSTARA IRTEERA
ABENDUAK 15, astelehena
ARRATIAKO MUSIKA ESKOLAREN
EMANALDIA
ABENDUAK 19, barikua
BALLET IKUSKIZUNA
18:00 Plazako ermita zaharra
ABENDUAK 22, astelehena
RED BULL X-ALPS 2025
19:30 Plazako ermita zaharra
ABENDUAK 23, martitzena
EGURREZKO JOLASAK
11:00 Usaletxeko plaza
ABENDUAK 24, eguaztena
OLENTZERO ETA MARI DOMINGI
17:00 Ermitabarri
ABENDUAK 30, martitzena
PUZGARRIAK ETA JOLASAK
11:00 Udaletxeko plaza
ABENDUAK 31, eguaztena
TONTORRANDIRA MENDI IRTEERA
☉ Zeberio
Zeberioko liburutegia berregituratzeko deialdia zabaldu du Udalak
Liburutegiaren egitura berriaren nondik norakoak eztabaidatzeko bilera irekia antolatu du gaur, 18:00etan, liburutegian bertan
“Goazen deanon artean liburutegi berri bat, danona eta danontzako eraikitzera”. Horrela iragarri du Zeberioko Udalak gaur egungo liburutegiari itxura berria emateko herritarrei zabaldu dien mezuak.
“Zeberioztarron ideia, proposamen eta ikuspegi askotarikoak eta berritzaileak entzun gura doguz”, gehitu dute Udaletik. Horretarako bilera irekia egingo dute gaur bertan, azaroak 26, 18:00etan udal liburutegian.
Zeberioko liburutegia udaletxeko goiko solairuan dago gaur egun. Lehen plazako ermitan edo ‘Hogarrean’ zegoen, baina 2023ko azaroan udaletxeko goiko solairura lekualdatu zuten, herritarrek hala eskatuta eta 24 pertsonentzako edukiera dauka.
“Gaur egungo ikasketa gela ez da leku egokia jarduera burutzeko”, azaldu zuen Ekain Goti Zeberioko alkateak lekualdaketa egin baino lehen. “Hogarreko ikasketa gelak tamaina ederra dauka baina errepidearen eta herriko dendaren parean kokatuta dago eta zarata handia entzuten da bertan. Ikasgela batek isiltasuna eta ekipazio egokia behar du: mahaiak, argia, entxufeak…”.
Padura Mendi Taldeak ‘Arrigorriagako Mendiak’ martxa herrikoia antolatu du elkartearen 75. urteurrenean
Gazteen alokairua bultzatzeko Mirador proiektuko 14 etxebizitza erosteko aukera onartu du Etxebarriko Udalak
‘Battle Oilar’, film-laburrak bertso bihurtuko dituen ekintza dakar Umorea Labur jaialdiak
Argazkiak | Galdakaoko Mintzodromoak 120 lagun batu ditu gaur Kurtzeko frontoian
Argazkiak | Gatibuko Alex Sardui eta Mirua taldeko Maitane Iruiñ Basauriko Musika Eskolaren ekitaldian izan dira
