Euskarazko lau emanaldi izango dira maiatzean Social Antzokian: haurrentzako antzerkia, bakarrizketa, kontzertua eta pailazoak.

Teatro Paraisok ‘Kutxartean’ antzezlana taularatuko du maiatzaren 5ean, igandez, haurrei eta euren familiei zuzenduta. Saioa 12:30ean izango da eta oraindik sarrerak salgai daude 6 euroan (Social Antzokiko bazkideek eta Gazte Txartela dutenek beherapenak dituzte).

Social Comedy programaren barruan, maiatzaren 10ean, ostiralez, Jon Plazaola izango da Basauriko antzokian (20:00). ‘Tutum Platz’ bakarrizketa eskainiko du urretxuarrak. Sarrerak 10 euroan daude salgai (Social Antzokiko bazkideek eta Gazte Txartela dutenenek merkeago dituzte sarrerak).

Astebete geroago, maiatzaren 17an, Eñaut Elorrieta kantugile eta abeslariak ‘Fantasia’ diskoaren kontzertua eskainiko du Social Antzokian (21:00). Sarrerak 18 euroan eros daitezke (Social Antzokiko bazkideek eta Gazte Txartela dutenek beherapenak dituzte).

Eta, azkenik, maiatzaren 19an, igandez, Porrotx eta Marimotots izango dira Basaurin (Pirritx ezingo da etorri osasun arazoengatik), ‘Ez gara jaitsiko’ ikuskizunarekin. Bi emanaldi izango dira: 16:00etan eta 18:30ean. Oraindik sarrerak salgai daude 10 euroan (sarrera merkeagoak Socialeko bazkideentzat eta Gazte Txartela dutenentzat).

Hitz-erdiko Kontaketak euskarazko ipuin lehiaketak baditu 2024ko irabazleak. Rebeca Fernadez Rueda barakaldarrak lehen saria irabazi du (200 euroko balioa duen saria), Irene Izaguirre Chaparro billabonatarrak bigarren saria (125 euroko balioa duen saria) eta Olatz Noberan Gartzia ondarrutarrak hirugarren saria (75 euroko balioa duen saria). Elkar Saria Andere Ramirez Garcia laudioarrak lortu du (150 euroko balioa duen saria) eta Basauri Saria Izaskun Herce Quintanak.

2024ko lehiaketan —aurten zazpigarren edizioa— 155 ipuin jaso ditu antolakuntzak: 107 Bizkaitik (horietatik 18 Basauritik); 34 Gipuzkoatik; 13 Arabatik; eta bakarra Nafarroatik.

“Denera, 89 adingaberen eta 66 helduren kontaketak jaso ditugu”, diote Zirt Zart Basauriko Udaleko Gazte Zerbitzuko arduradunek.

Liburuxka berezia kaleratu dute jasotako kontaketa batzuekin. Ale kopuru mugatua dago eskuragarri Basauriko Gazte Informazio Bulegoan, eta baita Elkar dendan ere, doan.

Hitz-erdiko Kontaketak euskarazko ipuin lehiaketa ZirtZart Basaurik —Basauriko Udalaren Gazteria Ataleko programak— antolatzen du, Elkar Euskal Kulturgintzaren eta GEURIA Hego Uribeko herri komunikabidearen laguntzarekin.

Lehiaketa 12 eta 35 urte bitarteko gazteei dago zuzendua, eta helburu du idazmenean interesa dutenen talentua sustatzea. Zortzigarren edizioa 2025ean izango da.

Hitz-erdiko Kontaketak 2024 / Irabazleak

2024. edizioa · Zazpigarren edizioa

1. saria
REBECA FERNANDEZ RUEDA
Barakaldo (Bizkaia)

Haur bat bezala egiten duzu berba. Lirikotasunez apaintzen dituzu hitzak eta besteok eztia balira dastatzen ditugu. Heldu bati sekula bururatuko ez litzaiekeen metaforez janzten dituzu berbak. Haurrak eta poetak, azken buruan, ez dira hain ezberdinak. Poetaren arima sumatu dezaket zugan. Neu ere poeta izana naiz, baina aspaldi utzi nion idazteari, nerabezaroaren iritsieraren kariaz. Helduen munduan falta ditugu poetikotasuna eta lañotasuna. Ez dakigu haiek nola eskuratu eta haurrengana hurbiltzen gara, asmo ankerrekin, eta inozentzia ebasten diegu. Haurren mundu maleziagabera hurbildu nahi nuke. Haien xalotasuna ostu, niretzat gorde. Zu ez zara haurra, baina haur bat bezala egiten duzu berba.

2. saria
IRENE IZAGUIRRE CHAPARRO
Villabona (Gipuzkoa)

“Haur bat bezala hago!” esaten dio agure batek besteari. “Hi ere ez habil makal!” erantzuten du besteak. Ni kaleko bankuan eserita aditzen ditut aparteko jakin-minik gabe. Aitona ipurterre eta marmartia naizela leporatuko dit jendeak, baina ez zait axola. Izan ere, “haur bat bezala sentitzen naiz” eta antzekoak nire adinekoen ahotik entzuteak sutu besterik ez nau egiten. Laurogei urte ditut eta, agure horiek ez bezala, ni ez naiz bizitasun handiko haurra, herdoildutako aitona zaharra baizik. Eguneroko paseoa ematera atera eta betiko bankuan eseri naiz, pentsakor. Gaur ere zorteko naiz, egunen batean bankuan geratuko bainaiz denbora luzexeagoa, begiak itxita eta pentsatuz “iritsi da nire ordua”.

3. saria
 OLATZ NOBERAN GARTZIA
Ondarroa (Bizkaia)

Haur bat bezala, beldurra diet nire barneko munstroei. Haur bat bezala, gorroto diot autoritateari. Haur bat bezala, gauero ipuin polit bat behar dut lokartzeko, eta haur bat bezala, maitasuna behar dut sentitzeko. Sentitzea; epeltasuna, poztasuna, amorrua… Sentitzea beti izan da gainditzeko geratu zaidan jarduera bat. Argi daukat hitzaren esanahia, eta baita zer izan beharko litzatekeen hura gertatzea, baina sekula ez zait ongi eman praktika. Edo praktika horretaz ohartzea behintzat. Jada urteak dira nire barneko munstroei aurre egiteko indarrak batu beharko nituzkenetik, baina ez dut lortu. Zera ematen didalako, beldurra. Zihurrenik, gaur ditudan urteetan argi sentitu dudan gauza bakarra dena; beldurra.

Elkar Saria
ANDERE RAMIREZ GARCIA
Laudio, Araba

Haur bat bezala ikusten dute nire ostalaria. Bitartean, ni pozik nago. Handitzen nago. Bizitzen nago. Ez bera bezala. Urrunean askotariko ahotsak entzuten ditut: kezkatuak, barre algarak, bihozberak, irainak… Kontaktua ere sentitzen dut. Mota guztietakoa: zaplastekoak, laztanak, ostikadak, besarkadak, baita begirada txarrak ere. Niri ez didate kalterik egiten, nire ostalariari baizik; baina berak ez ditu nabaritzen. Haur bat bezala portatzen dela diote, baina horretarako, bizirik egon behar du. Edo bizitzen. Ni ez naiz ezer bera gabe eta bera ez da ezer nirekin. Behintzat hori deritzote medikuek, baina jada berandu da. Haiek Autismo deitzen didate, baina nire egunerokotasunean Maialen deitzea gustatzen zait.

Basauri Saria
IZASKUN HERCE QUINTANA
Basauri (Bizkaia)

Haur bat bezala, margarita-hostoak inausten aurkitu dut neure burua; maite nau… ez nau maite… Badirudi oroitzea dela denbora gelditzeko era bakarra, eta gaur zurekin egin dut topo nire memoriako kantoian. Euria ari du leihoaren bestaldeko belardian. Euria ari du leihoaren honeko orrialde guztietan eta erauzi ditudan lorezko bideak desifratzen saiatzen ari naiz orain. Maite nau… ez nau maite… Itoginaren sekuentzia erritmikoan busti zaizkit abarketa-zolak, tantaka-tantaka… Orain, arropa eskegitzeko sokan zintzilikatu nahi nituzke margarita-hostoak banaka-banaka, maite ote nauen… ez ote nauen maite… Huntza enborrari bezala lotu zaizkit oroitzak azalari, eta oroitzea da denbora gelditzeko era bakarra, baina oroitzea ez da berriro bizitzea.

Basauriko Ahots-Musika Topaketak, BAT izenez ezagunagoa den jaialdiak, 49. edizioa aurkeztu du. Maiatzaren 5ean hasiko da eta 25era bitartean “estilo desberdinetako” abesbatzak entzuteko aukera izango da Basaurin: “Barrokotik hasi eta gaur egunera arteko musikara arte hainbat sasoitako eta estilotatik igarota”, dio Gorane Intxaurraga Basauri Koral Elkarteko kideak: “Horrela bada, basauriarrei musika korala modu desberdinetan helarazi nahi zaie”.

Aurten Bizkaiko abesbatzek izango dute protagonismoa: Oihartzuna Korala (Muskiz), Los Tonos Humanos Ganbera Abesbatza (Galdakao), Iralabarri Korala (Bilbo) eta Soinu Bidea (Basauri) eta Basauri Koral Elkartea Ugaoko Sarea Abesbatzarekin eta Biarte Dantza Eskolarekin batera. “Etxetik hurbil ere abesbatza onak ditugulako”, dio Intxaurragak.

Besteak beste, Basauri Koral Elkarteak Sarea Abesbatzarekin eta Biarte Dantza Eskolarekin batera ‘Guateke’ izeneko “jai handia” antolatuko du, “eta denontzat ezagunak diren abestiak gogoraraziko dizkigute”, dio.

“Gero eta zailago egiten zaigu, urterik urte kalitatezko eta askotariko taldeak ekartzen saiatzen gara eta. Hala ere, ziur gaude aurtengo edizioak ez duela aurrekoen inbidiarik izango, basauriarrek beti txalotu eta balioetsi baitituzte”, aitortu du Jose Angel Robles Basauri Koral Elkarteko zuzendariak.

Egitaraua / BAT 2024

Maiatzak 5, larunbata
Oihartzuna Korala (Muskiz)
19:30 San Pedro eliza, doan

Maiatzak 11, larunbata
Los Tonos Humanos Ganbera Abesbatza (Galdakao)
19:30 San Pedro eliza, doan

Maiatzak 12, igandea
Soinu Bidea (Basauri)
19:00 San Pedro eliza, doan

Maiatzak 19, igandea
Iralabarri Korala (Bilbo)
19:00 San Pedro eliza, doan

Maiatzak 25, larunbata
Basauri Koral Elkartea, Ugaoko Sarea Abesbatza, Biarte Dantza Eskola
19:30 Social Antzokia. Gonbidapenak (doan) Social Antzokiko txarteldegian edo Basauri Koral Elkartean

Txarraska Gaztetxeak 25 urte beteko ditu eta mende laurdena ospatzeko jarduerak antolatu dituzte maiatzean zehar. Hala nola, ate irekien jardunaldia eta Gaztetxe Eguna.

Maiatzaren 4an, 18an eta 30ean izango dira ospakizun egunak. Besteak beste, umeentzako tailerrak, serigrafia, oreka jolasak, bertso poteoa, bazkaria eta hamaika kontzertu antolatu dituzte.

Gainera, dokumental bat eta liburu bat kaleratuko dituzte Txarraskak Basaurin izan duen bilakaera kontatzeko. Dokumentalaren eta liburuaren izenburua da: “Basauriko gaztetxea: 25 urteko historia bizia”.

Egitaraua / Txarraska Gaztetxeak 25 urte

Maiatzak 4, larunbata
Ate irekiak. Gaztetxean martxan dauden proiektu desberdinak ezagutzeko aukera. Musika, pintxoak, bermuteoa
11:00-14:00 Txarraska Gaztetxea

Maiatzak 18, larunbata.
Gaztetxe Eguna Bentako jaietan
11:o0-14:30 Txarrastxiki: umeentzako tailerrak, serigrafia, graffitia, Trucarec, txalaparta, oreka jolasak
12:30 Txarrastxiki Orkesta
13:30 Bertso poteoa
15:00 Bazkaria
16:00 Meren Kantautorea
18:00 Kontzertuak, talde Txarraskeroak: Bajo Presión, Raust, MPN, The Loly Killers, Krimen y Kastigo, Bastardos del Rey, Striknina, Artaza Combat, Trokolo, Dentadura Postiza, Suspenders
22:00 Kontzertuak Bentako plazan: Eztandap + Zutik erromeria

Maiatzak 30, osteguna
‘Basauriko gaztetxea: 25 urteko historia bizia’ dokumentalaren eta liburuaren aurkezpena
(ordua zehazteke) Social Antzokia

Ibai Magdaleno Palacios (Bilbo, 1996) Basauriko Bertako-Javi Conde Klub Paralinpikoko atleta da eta apirilean Munduko Virtus txapeldun bihurtu da, 10 kilometroko lasterketan. Txapelketa Kazakhstaneko Almaty hirian (Asia) jokatu zen apirilaren 19tik 21era. “Lehiaketa zirkuitu bihurgunetsu batean egin zen, 700 metrotik gorako altueran, eta zaila izan da proba egitea”, adierazi dute Javi Conde klubeko ordezkariek.
Magdalenok 33 minutu eta 15 segunduan egin zuen 10 kilometroko proba, eta mendean hartu zituen Daniel Bosy poloniarra eta Victor Karadzhov bulgariarra. “Lehiakide gogorrak”, adierazi dio GEURIAri Magdalenok. “Denboraldi bikaina egin du Ibaik. Laredon 10 kilometroko ibilbideko lasterketan errekorra egin zuen (33’05”), Reimseko (Frantzia) munduko txapelketetan pista estaliko 3.000 metroetako proban laugarren postuan bukatu zuen, eta orain Munduko txapelduna da!”, diote Javi Conde klubeko ordezkariek.

Lehenik eta behin, zorionak, Ibai! Munduko Virtus txapelduna zara 10 kilometroko lasterketan! Ez da marka makala, gero!
Eskerrik asko, Maider! Oso pozik nago, liluratuta! Ez nuen espero txapelketa irabazterik. Pozagatik eta urte hauetan guztietan egin dudan ahalegin guztiagatik negar egin nuen! Orain urrezko domina leku guztietara eramaten dut, ezin dut gainetik kendu!

Zelan joan zen txapelketa? Javi Conde klubetik adierazi dutenez, proba zaila izan zen txapelketa zirkuitu bihurgunetsu batean egin zelako eta 700 metrotik gorako altueran.
Lasterketa bikaina izan zen. Ni ez nago ohituta altitudean korrika egitera, baina dena ondo joan zen. Egia esan, ez nuen lehiaketa irabazterik espero, beraz, zoriontasuna bikoitza da!

Zelan bizi izan zenuen txapelketa eguna?
Goiz jaiki eta logelan genuenarekin gosaldu behar izan genuen. Gero gosaria eman ziguten bidean, baina ez nuen goserik. Txapelketa ospatzen zen lekura 05:00etan iritsi ginen eta 06:00etan beroketa lanak hasi nituen. 06:45erako lehen irteeran geunden. Lehentasuna genuen, beraz, lehenengo ilararaino eraman gintuzten eta denak, korrika egitera. Edaria eta janaria genituen hirugarren, seigarren eta bederatzigarren kilometroetan: indarrak hartzeko, ezinbestekoa. Egia da altitudean arnasa hartzea kosta egiten zitzaidala, logale nintzen, baina txipa aldatu eta motibatu egin nintzen. Ura hartu nuen lasterketan, eta berriro indarrak berreskuratu nituen, eta lasterketaren amaieran, maldan behera, estadiora iritsi nintzen. Ikaragarria izan zen!

Txapelketa Kazakhstaneko Almaty hirian jokatu zen. Kazakhstan zoragarria da. Almaty oso hiri anitza da, herrialde desberdinetako eta leku guztietako jendea dago. Eta bizi dudan esperientzia, zirraragarria! Oso ondo tratatu gaituzte eta bertako jendearekin bazkaldu genuen. Hiria oso polita da. Asko gustatu zait, Maider.

Almatyn edo inguruan turismoa egiteko aukera izan zenuen?
Ostiralean mendietara bisita antolatu zuten, bertako hegaztiak ikusteko, baina guk hirian egotea erabaki genuen, bidaiarekin nekatuta geundelako. Almatyko alkateak bisitatu gintuen eta irabazleoi opari bat eman zigun. Zorionak eman zizkigun kazakhstanderaz eta errusieraz, eta oso ondo tratatu gintuen. Oro har, Almatyn eta Kazakhstanen topo egin dugun guztiek bikain tratatu gaituzte.

Zer da Kazakhstanetik gehien gustatu zaizuna?
Berotzeko eta entrenatzeko egon ginen parkea asko gustatu zitzaidan, eta jende guztiarekin bazkaltzen egon ginen jauregia ere zoragarria zen. Dortsala hartzeko tokia, merkatua eta hotela ere gustatu zitzaizkidan. Janaria ere gustatu zitzaidan; osa ona zegoen.

Eta gutxien?
Gutxien gustatu zitzaidana lasterketako ordutegia da. Goiz zen.

Noiz hasi zinen atletismoan, Ibai?
2017an hasi nintzen atletismoan, aire zabalean egin zitekeen banakako kirol bat bilatzen nuelako. Banakako beste kirol batzuetan ere pentsatu nuen, baina atletismoa aukeratu nuen. Bakarkako kirolean hobeto moldatzen naiz, taldean baino. Txikitan futbola egin nuen, baina utzi nuen. Frontenisean ere hasi nintzen, baina hori ere utzi nuen. Eta azkenean atletismoan zentratu naiz. Azkarra izatea eta amets bat betetzea gustatzen zait: jolas paralinpikoetara nola edo hala joatea. Espainiako selekzioarekin egotea ere gustatzen zait, futbol taldeek egiten duten bezala, hautatua izatea, eta telebistan nire burua ikustea. Ea noizbait telebistan futbola ikusten dugun bezala, kirol egokituko txapelketa handiak ere ikus ditzakegun! Eta ahal dela, ni ikustea txapelketa handietan!

Zer ematen dizu atletismoak zure bizitzan?
Denetarik, egia esan. Gustuagatik, distrakzioagatik, hobby bezala, dibertsioagatik, osasuntsu egoteagatik, lagunak egiteagatik, lekuak bisitatzeagatik, egin behar dudan ahaleginagatik eta iraunkortasunagatik praktikatzen dut atletismoa. Nire bizitzan dena dago atletismoari lotuta.

Gaur egun Basauriko Bertako-Javi Conde Klubean zaude. Bai.
Hasiera batean Artunduaga Atletismo Taldean hasi nintzen. Gaur egun oraindik ere Artunduaga klubari lotuta nago, baina aldi berean Javi Conderen taldean ere banago, kirol egokituan zentratzen dena.

Zure entrenamenduez galdetuko banizu.
Nire entrenamenduak zorrotzak eta gogorrak dira. Goi mailan egoteko sufritu behar da edo zure errendimendua hobetu behar duzu gorputzak nahikoa dela esan arte.

Ibai Magdaleno (erdian), entrenamendu saioan

Noiz entrenatzen duzu?
Astean sei egunetan entrenatzen dut, egunero bi orduz. Normalean ostiraletan hartzen dut atseden, baina ostegunengatik aldatu izan dut. Entrenatzeaz gain, jarraitzen duzu dieta espezifikoren bat errendimendu hobea eta emaitza hobeak izateko? Ez. Denetarik jaten dut. Ez daukat egutegi bat egunero zer jan behar dudan zehazten duena. Denetarik jaten dut, osasuntsu.

Aurten Joko Olinpikoak eta Joko Paralinpikoak dira Parisen. Inoiz amestu al duzu joko batzuetan parte hartzea?
Ez naiz oraindik joko paralinpikoetara joan, baina bai Munduko, Europako eta Espainiako txapelketetara. Eta esan diezazuket asko gustatzen zaidala horietan lehiatzea. Beraz, Joko Paralinpikoetan parte hartzeak izugarria izan behar du!

Ametsa egi bihur daitekeela uste duzu? Joko Paralinpiko horietara joatea gustatuko litzaidake, noski, baina nire kategoriarako, T-20rako, proba gehiago jartzea bikaina izango litzateke. Kategoria honetan, adimen-urritasuna dugun atletok lehiatzen gara, eta proba gehiago jarriko balituzte, agian, Joko Paralinpikoetan parte hartzeko aukera izango nuke. Ea ametsa egi bihurtzen den eta Joko batzuetara joan eta irabazten dudan!

Aurten Basauri Kirolaren Europako hiriburua da. Zer espero duzu aurten Basaurirengandik? Urte ona izango da Basauriko kirolarentzat, asko baitago, gainera. Nik espero dudana da Espainiako txapelketa Basaurin irabaztea. Lapatzako zirkuituan jokatuko da. Ilusio handia daukat erronka horri begira.

Etorkizunean atletismoan jarraitzen ikusten duzu zeure burua?
Oraingoz, bai. Urtetik urtera noa. Gustatzen zait atletismoa, ondo sentiarazten nau eta urtetik urtera neure burua gainditzen saiatzen naiz atleta hobea izateko.

Entrenatzaile izan nahi duzu?
Agian entrenatzaile izan naiteke hemendik urte batzuetara. Auskalo. Baina, oraingoz, atletismoa egiten jarraituko dut atleta gisa. Etorkizunak esango du.